Kun je je nog verstoppen voor het nieuws?

Je bent nietsvermoedend aan het scrollen op je smartphone en daar is het: nieuws. Je vroeg er niet om, je wilt eigenlijk het liefst van al met rust gelaten worden. Dat is wat vele jongvolwassenen denken. Kun je je nog wel verstoppen voor het nieuws? Een studente journalistiek van KU Leuven zocht net dat uit.

Jongvolwassenen: wie zijn ze? Wat doen ze? Wat drijft hen?

Het zijn mensen tussen 18 en 35 jaar oud. Wat ze doen is op sociale media scrollen. Wat hen alvast niet drijft: nieuws. En dat is net interessant, want op sociale media krioelt het van nieuwsberichten. Te pas en te onpas steken ze de kop op, zelfs bij wie er niet om vraagt: nieuwsmijders. Daarom onderzocht Sophia Derhore hoe zij toch bereikt worden, hoe dat nieuws eruitziet en wat ze daar dan van vinden. Tien jonge nieuwsmijders hielden een week lang bij wanneer ze nieuws tegenkwamen op sociale media en wat ze daarbij voelden of deden.

Wie niet weg is, krijgt te zien

Allereerst een antwoord op de titel: ja, je kunt je nog verstoppen, maar dat is niet evident. Er was één persoon die geen enkel bericht was tegengekomen, dat kwam doordat hij alles blokkeerde via een app. De nieuwsmijders kwamen gemiddeld drie berichten per dag tegen, ongeacht hoeveel tijd ze spendeerden op sociale media. Nieuws dat mensen per ongeluk tegenkomen wordt incidental news genoemd. Het komt op sociale media het vaakst voor op Facebook. Sociale media die gebruikt worden voor persoonlijke communicatie, zoals Whatsapp, waren minder vaak de verspreider van incidental news. De berichten nemen meestal de vorm aan van een gedeelde link en het minst waren de berichten in de vorm van een video.

Nieuws? Bedankt, maar nee bedankt.

Niet alle nieuwsmijders zijn hetzelfde: je hebt er die het nieuws opzettelijk vermijden, meestal omdat ze het te negatief vinden. En dan zijn er de onopzettelijke nieuwsmijders, zij die niet geïnteresseerd zijn of te weinig tijd hebben. De onopzettelijke nieuwsmijders kwamen vaker nieuws tegen omdat zij ook vaker nieuwsbronnen volgden. Die nieuwsbronnen zijn de voornaamste makers van incidental nieuws.

Toch zien ook enkele nieuwsmijders de positieve kanten ervan in: nieuws op sociale media is leuker en je hebt er meer controle over. “Zo hoef je geen volledig journaal uit te zitten tot het eindelijk over iets gaat dat je interessant vindt. Als het je niet interesseert, scroll je gewoon door,” zei een van de nieuwsmijders. Ze denken ook dat het niet nodig is om het nieuws zelf te volgen, als het echt belangrijk zou zijn dan zou het nieuws hen wel vinden.

Het rapport van incidental news

Ondanks de afkeer van nieuws bleken de nieuwsmijders het meestal te vertrouwen, dat kwam waarschijnlijk doordat de bron vaak een traditionele nieuwsorganisatie is. Ook de rapporten van het nieuws, beoordeeld door de nieuwsmijders, zagen er niet zo slecht uit. Incidental news kreeg een gemiddelde score van 6,23 op tien. De beste leerling van de klas was nieuws over dieren, dat scoorden gemiddeld een 8,14 op tien. De slechtste scoorder was sport, met ongeveer de helft van die punten. Vooral de interesses van de proefpersonen waren van belang bij het geven van een score. Zij bleken meer interesse te hebben in luchtige thema’s dan in politiek of economie. Ook positief nieuws scoorde beter. De berichten met een goede score hadden meer kans om een like of klik te krijgen. Clickbait leek ook te werken, want er werd dubbel zo vaak geklikt op een bericht met een clickbaittitel.