Las adaptaciones infantiles de Lazarillo de Tormes

Lezen kinderen een klassiek werk of een adaptie?

Lazarillo de Tormes (1554), gekend als een van de eerste Spaanse klassiekers, komt tegenwoordig vaak in het daglicht. De grote literaire onwetendheden blijven voor vele onderzoekers een bron van onderzoekinspiratie. Tevens de auteurs van kinderboeken richten hun blik op dit kleine werk. Zo werd het verhaal van Lázaro door adaptaties bestemd voor de (aller)kleinsten onder ons.

In deze scriptie komt de kinderliteratuur in het algemeen eerst aan bod. Daarin zien we dat we niet kunnen spreken van een afgebakend en gekend domein. Verschillende critici verschillen van mening qua term, qua kwaliteit en qua doel van deze literatuur. Desondanks kunnen we beginnen een lijn te tekenen tussen volwassen literatuur en de literatuur geschreven specifiek voor kinderen. We stellen hierbij ook de methodologie voor die we in de vergelijking van hoofdstuk drie terugvinden. Die is gebaseerd op de analyses van Gemma Lluch, die verschillende kinderromans bestudeert om zo een algemene analyse voor kinderliteratuur uit te stippelen.

Vervolgens onderzoeken we de kenmerken van de klassieke roman Lazarillo de Tormes. Kort samengevat, Lázaro is een jongen die door zijn moeder op pad gestuurd wordt samen met een blinde man. Hij wordt niet goed behandeld door deze meester en beslist om op zoek te gaan naar een beter leven. Zo heeft hij in totaal zeven verschillende bazen. Op het einde van het verhaal is de (ondertussen) volwassen man omroeper in de stad Toledo en leeft een gelukkig bestaan. In dit hoofdstuk gaan we verder in op de inhoud, de structuur,  taalgebruik, de narratologie (manier van vertellen), picareske genre en de thema’s.  Door deze karakteristieken in beeld te brengen kunnen we ze gemakkelijker vergelijken met de kinderversies.

Tot slot nemen we drie van deze kinderverhalen onder de loep nemen om ze te vergelijken met het origineel werk, maar ook onderling:

• Navarro Durán, Rosa. El Lazarillo contado a los niños. Barcelona: Edebé, 2008. Impreso.
• López Narváez, Concha. Andanzas del Lazarillo de Tormes. Madrid: Bruño, 2006. Impreso.
• Ochoa, Núria. Lazarillo de Tormes. Madrid: El País, 2007. Impreso

Zoals eerder vermeld, gebruiken we een analyse, ontworpen door Gemma Lluch, om de gelijkenissen en verschillen van deze romans te vinden. We letten daarbij op de communicatieve context, dit wil zeggen welke verwachtingen het boek schept en hoe het tot bij de lezer geraakt. Daarnaast hebben we ook aandacht voor de niet tekstuele elementen, zoals de tekeningen, de titels, de formaten, de prologen en de supplementaire oefeningen. Vanzelfsprekend bekijken we ook de tekst zelf op inhoudelijke en structurele verschillen. Het is namelijk opmerkelijk dat we bij het taalgebruik en de stijlkenmerken de opvallendste verschillen of aanpassingen vinden. Er wordt duidelijk nagedacht om het verhaal zo toegankelijk mogelijk te maken voor het kind, maar daar kan wel een verlies aan originaliteit tegenover staan. Op het einde vatten we alle kenmerken, gelijkenissen en verschillen samen in een tabel zodat alles zeer overzichtelijk wordt.

Deze scriptie werd in het Spaans geschreven omdat dit ter verdediging van een Master Spaans was. Desniettemin is het een interessant onderwerp om ook in de Nederlandstalige literatuur de kwaliteit van de kinderliteratuur te becommentariëren. Men zou zoals bij volwassen literatuur het kaf van de koren moeten kunnen scheiden.