Leerlingenparticipatie in het secundair onderwijs
Leerlingenparticipatie, geen nieuw begrip.
Leerlingenparticipatie beïnvloedt niet alleen leerlingen, maar ook leerkrachten, directies en zelfs de bredere maatschappij. Het doel van dit onderzoek richt zich op het in kaart brengen van de huidige participatiecultuur ten aanzien van leerlingen in het secundair onderwijs. Leerlingenparticipatie is dan ook geen nieuw begrip en werd in de literatuur meermaals nader bekeken. Echter blijkt leerlingenparticipatie in het secundair onderwijs een onderwerp waar al enkele jaren weinig onderzoek naar gedaan werd.
Een kleinschalig onderzoek bij drie schoolactoren
Er blijkt op het vlak van leerlingeninspraak nog een ruime groeimarge in de participatiecultuur van scholen (De Groof, 2001; Van Petegem et al., 2010). Dit onderzoek naar leerlingenparticipatie in het secundair onderwijs reikt verder dan het in kaart brengen welke invulling leerlingen, leerkrachten en leerkrachten in opleiding geven aan leerlingenparticipatie. Zowel de ervaringen van deze drie schoolactoren als het draagvlak voor leerlingenparticipatie worden nader bekeken.
Leerlingenparticipatie anno 2022
De onderzoeksresultaten bij deze drie actoren geven weer dat er meer leerlingeninspraak in verschillende domeinen geambieerd wordt: de school- en klascultuur, persoonsgebonden thema’s, activiteiten en uitstappen, de schoolinfrastructuur, de leerkrachten, het lesgebeuren, de lessenrooster en het schoolreglement. Verder is gebleken dat de participatiemogelijkheden van leerlingen als matig positief ervaren wordt. Zowel leerkrachten als leerkrachten in opleiding scoren het belang van leerlingenparticipatie relatief hoog, toch blijkt het actief stimuleren van leerlingenparticipatie geen evidentie. Ten slotte gaven de drie bevraagde schoolactoren een definiërende invulling van het begrip leerlingenparticipatie die de kernbegrippen actief deelnemen, inspraak en bijdragen tot het schoolbeleid bevat. Deze invulling sluit nauw aan bij in de literatuur beschreven definities van leerlingenparticipatie. Dit onderzoek geeft een minimale evolutie weer tegenover voorafgaand onderzoek van De Groof (2001), De Vry (2005) en Van Petegem (2009). Dit onderzoek werpt dan ook een blik op de huidige ervaringen van leerlingen, leerkrachten en leerkrachten in opleiding ten aanzien van leerlingenparticipatie in secundaire scholen.
