Is onze wereld echt ‘back to normal’ na de coronapandemie?

In december 2019 maakte het besmettelijke COVID-19-virus haar intrede in onze samenleving. Wereldwijd zorgde het virus voor enorme gevolgen en uitdagingen voor de mens. Nu, ongeveer drie jaar later, lijken onze levens terug naar normaal te gaan. Echter, is dat voor sommige patiënten, die een covidbesmetting hebben doorgemaakt, niet zo. Enkele van deze patiënten lijden aan langdurig aanslepende klachten, ook gekend als long covid. Er zijn al een aantal onderzoeken gevoerd naar de ziekte, maar er heerst nog steeds heel wat onwetendheid. Met ons onderzoek hebben we hier meer inzicht in proberen te krijgen.

COVID-19: where the story begins

COVID-19 is een infectieziekte, die wordt veroorzaakt door het SARS-CoV-2-virus (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2). Nadat COVID-19 in december 2019 werd ontdekt in Wuhan, China, heeft het zich verspreid tot een wereldwijde pandemie. Naarmate dat het zich bleef verspreiden, begon het zich te muteren en ontstonden er varianten zoals de alfa-, bèta-, gamma-, delta- en omikronvariant. De ene was al besmettelijker dan de andere.

Bij besmetting kan het SARS-CoV-2-virus zich op verschillende manieren uiten. Sommige personen hebben geen last van symptomen, anderen kunnen milde verkoudheidssymptomen ondervinden of last hebben van ernstige symptomen zoals ademnood. Waarom dat de ene persoon zieker is van de besmetting dan de andere is niet gekend. Hoewel er al een aantal onderzoeken zijn gevoerd naar COVID-19 zijn er nog steeds onvoldoende overeenkomsten tussen deze onderzoeken om een patroon te zien en conclusies te trekken voor een aanwijsbare oorzaak.

Bovendien lijden sommige patiënten aan langdurig aanslepende klachten van COVID-19, ook gekend als long covid, en anderen niet.

Long covid: the aftermath

De meeste mensen die COVID-19 ontwikkelen, herstellen volledig, maar een deel van de patiënten houdt langdurige klachten over aan de besmetting. Dit ziektebeeld wordt long covid of Post-Acute Sequele of SARS-CoV-2- infection (PASC) genoemd en heeft een grote invloed op het dagelijkse functioneren.

We merken bij long covidpatiënten dat heel wat symptomen van COVID-19 blijven aanhouden nadat een persoon eigenlijk al zou moeten genezen zijn van de besmetting. Sommige symptomen kunnen na verloop van tijd verergeren of verbeteren. Ook komt het regelmatig voor dat nieuwe symptomen zich voordoen, zoals geheugenstoornissen (brain fogg) of concentratieproblemen.

Net zoals bij COVID-19 bestaan er voor long covid geen aantoonbare oorzaken. Volgens onderzoek spelen voedingsallergieën, intoleranties, vitamine- en mineralentekorten en darmproblematieken mogelijks een rol, maar er zijn onvoldoende overeenkomsten om duidelijke conclusies te trekken.

De invloed van voeding en gezonde levensstijl factoren

We merken dat longcovidpatiënten met heel wat onwetendheid zitten omtrent de ziekte en eventuele behandelingen. Terwijl ze nood hebben aan een antwoord op hun vragen en een effectieve behandeling voor hun blijvende fysieke en mentale klachten.

Met ons onderzoeksproject hebben we geprobeerd, via een online enquête, meer inzicht te krijgen in long covid en hierbij in kaart te brengen of voeding en gezonde levensstijl factoren een rol spelen bij de ontwikkeling en de behandeling van de ziekte. Uit onze literatuurstudie hebben we kunnen besluiten dat er mogelijke invloeden bestaan tussen long covid en voeding en gezonde levensstijl factoren. Kijkend naar de resultaten uit ons onderzoek zagen we dat sommige hiervan bij deze verbanden aansluiten. Onze steekproef bestond uit volwassen patiënten (>18 jaar), die minstens eenmaal besmet waren met COVID-19 en hieraan long covid hadden overgehouden. Doordat onze steekproef niet zo groot was, kunnen we dit niet gebruiken om definitieve conclusies te trekken.

Wat nu?

Door de nog lopende onderzoeken en beperkte inzichten rond het COVID-19-virus hopen we met ons onderzoek de aanzet te geven tot een verder en ruimer onderzoek naar de mogelijke invloeden van voeding en gezonde levensstijl factoren op long covid. Via die weg kunnen longcovidpatiënten eindelijk de informatie en behandeling krijgen die ze nodig hebben en waar ze al zo lang op aan het wachten zijn. Door ons onderzoek in de piek van de pandemie te voeren, kregen we onze resultaten zo actueel mogelijk. Daarnaast was ons onderzoek één van de eersten die het verband tussen long covid en voeding en gezonde levensstijl factoren onderzocht.

We hopen hiermee meer aandacht te krijgen voor de longcovidpatiënten en een aanzet te geven tot een betere voorlichting van deze ziekte.

Marthe Janssens, Silke Waegemans en Julie Van Thielen