Hoveniers van onze toekomst

Samuel
Boucké

Hoveniers van onze toekomst

Waar willen wij naartoe? Wat willen wij voor ons land? Wat willen we voor Europa? Wat is onze ideale wereld? Kortom, wat willen wij voor de toekomst, voordat deze hier is? Om onze eigen toekomst te kweken hebben we een alomvattende strategie nodig. En daarbij komen strategische simulaties goed van pas.

De bloementuin

Een alomvattende strategie, wat betekent dit nu? Hiervoor gaan we naar de bloementuin. Een strategie die rekening houdt met alle facetten van ons land is zoals een gezonde bloem. Ze groeit en bloeit elk jaar opnieuw. Hoewel de bloem niet exact hetzelfde is elk jaar, herkennen we de kleuren en vorm nog steeds. De bloem groeit nog steeds uit dezelfde grond en staat nog steeds in dezelfde tuin. Dit is hetzelfde voor de strategie van een land. Ze past zich aan, aan de situatie, aan de werkelijkheid. Elk jaar is de bloem een beetje anders. Maar het gaat nog steeds over de mensen en het land waar we leven. De aarde en tuin zijn nog steeds dezelfde. 

Politici, ambtenaren, experten: zij zijn de hoveniers van onze tuin. De eerste opdracht van de hoveniers is om de bodem, de aarde, voor te bereiden. Dit is de strategische cultuur van ons land. Net zoals de aarde de bloem draagt en leven geeft, doet de strategische cultuur dit voor een strategie. Als onze hoveniers niet met elkaar overeenkomen, zullen ze niet dezelfde aarde leggen. We creëren op deze manier een gefragmenteerde strategische cultuur die onze strategische bloem niet zal dragen. Maar hoe kunnen wij weten wanneer dit zo is? Wanneer de relaties tussen onze hoveniers helemaal scheef zitten.

Over bloempjes en plasjes 

Onze prachtige bloementuin waar onze strategie in bloeit: dat is ons doel. Voordat we op onze lauweren kunnen rusten, zal er toch eerst gewerkt moeten worden. Onze bloem zal niet bloeien in een ondergeplaste tuin, onze strategie zal het niet overleven in een strategische cultuur van onbegrip en ruzie. De strategische cultuur is hoe onze elite, die het land bestuurt, de wereld ziet. Hoe ze de geschiedenis lezen. Wanneer twee visies zo ver van elkaar liggen, kunnen wij dezelfde kaart lezen en elk een andere richting uitgaan. 

Dit wil niet zeggen dat iedereen dezelfde mening moet hebben. Zoveel verschillende manieren zijn er echter niet om een bloem te planten en verzorgen. Je kan van mening verschillen over welke bloem je wilt. Maar moet je er dan meteen op plassen wanneer het eerste blaadje uitkomt? Er kan veel discussie zijn over welke strategie we gaan volgen, maar strategie heeft net zoals plantenzorg basisconcepten. Algemene praktijken die voor elke strategische bloem passen. Deze lessen kunnen gedragen worden over alle partijgrenzen heen. Hoe gaan we het hen leren? Vroeg in hun carrière en met strategische simulaties natuurlijk.

Tijd voor politieke spelletjes

Strategische simulaties, bootsen een bepaalde situatie na. Ze hoeft daarom niet echt gebeurd te zijn. De situaties kunnen zich afspelen in het verleden, heden of de toekomst. Ze moeten enkel reëel zijn. Dit wil zeggen dat ze echt moeten kunnen gebeuren. Wat gelukkig onze fantasie niet limiteert. Bijvoorbeeld: China is klaar met de uitbreiding van zijn ruimtestation en begint aan zijn basis op de maan. Dit stelt het land in staat om de maan te ontginnen en contact te leggen met andere levensvormen in de ruimte. Te ver gezocht? China plant momenteel om samen met Rusland een volledig operationele basis te hebben op de maan tegen 2035. Nog maar twaalf jaar te gaan. Nog niet eens de helft van een standaard hypothecaire lening. 

De befaamde astrofysicus Neil deGrasse Tyson zei ooit: "beweren dat er geen leven is buiten het onze, is hetzelfde als een kommetje water maken met je handen en beweren dat er geen walvissen zijn in de zee". Maar dat is de toekomst. Er zijn ook genoeg momenten in de geschiedenis waaruit we belangrijke lessen kunnen trekken. Want leren is de belangrijkste vereiste die vasthangt aan strategische simulaties. We kunnen de strategische concepten leren, reflecteren over ons verleden, nadenken over de toekomst en onszelf leren kennen. Wat dan met de strategische cultuur, de aarde waarop onze bloem groeit?

Simuleren om te leren

Laten we kijken naar de voornaamste hoveniers, de regering. Ook al zitten ze eerst weken (soms zelfs maanden of jaren) samen om een regeerakkoord te sluiten, toch heerst er vaak onduidelijkheid. Hoe kan dit? Stel je eens voor dat het regeerakkoord getest zou worden  met strategische simulaties. Je legt een bepaalde situatie op tafel. De ene zegt A, de andere B. Ze kijken elkaar met verrassing en onbegrip in de ogen. Hadden ze niet samen aan hetzelfde regeerakkoord gewerkt? Even afspreken om dit uit te klaren. Met enige geruststelling kunnen onze politici weer verder regeren. 

Stel je eens voor dat de situatie zich had voorgedaan in het echt. Stel je eens voor dat dit een regeringscrisis had veroorzaakt. Dat zou pas gênant zijn geweest. Strategische simulaties zorgen ervoor dat we elkaars visie, perspectief, beter begrijpen. Stel je nu eens voor dat de lage officieren, beginnende politici en ambtenaren dit met elkaar deden. Dat de generaals, ministers en directeurs van de toekomst elkaar en elkaars visie al jaren kennen. Zou dat geen sterke basis vormen voor onze strategische cultuur, voor onze bloementuin?

Waarom willen wij strategie?

De wereld is altijd al complex geweest. Dankzij moderne technologie hebben we meer kennis over deze complexiteit. Uit de complexiteit ontstaan er allemaal problemen. Dus kunnen we er maar beter mee leren omgaan. In de plaats van een draad te spannen rond elk probleem en beginnen trekken, gebruiken we strategie. Dankzij een strategie kunnen we de draden weven tot een sterk touw. Hierdoor zijn we in staat om samen te trekken. 

Dezelfde weg kan jou naar huis brengen en goederen naar de havens. Dankzij een strategie trekken we ook in dezelfde richting. Door een lijn te schilderen in het midden van de weg kunnen we in beide richtingen rijden. Een strategie kan meerdere problemen aanpakken. We hebben dringend een alomvattende strategie nodig.

Download scriptie (529.57 KB)
Universiteit of Hogeschool
Universiteit Gent
Thesis jaar
2023
Promotor(en)
Prof. Dr. Sven Biscop