Milieupsychologie & milieu- en preventiemanagement: Liefde op het eerste gezicht?

Milieupsychologie en milieu- en preventiemanagement. Twee onderzoeksdomeinen die al vanaf het lezen van hun namen wel wat gemeen lijken te hebben. In mijn masterproef werd onderzocht of de discipline van de milieupsychologie een meerwaarde kan betekenen voor de opleiding van milieu- en preventiemanagement (MPM in het kort). Kunnen er bepaalde thema’s uit de milieupsychologie worden ingebouwd in de opleidingsonderdelen van MPM en zou de milieupsychologie een interessante piste kunnen vormen voor verder wetenschappelijk onderzoek binnen de opleiding?

MPM is de vier jarige opleiding aan de KU Leuven waar deze masterthesis het slotstuk van vormt. De opleiding is uniek in Vlaanderen en haar bestaan wordt daarom soms wel eens – zeer onterecht – vergeten. De thema’s milieu en welzijn staan erin centraal en het concept duurzaamheid vormt het algemeen kader. Milieupsychologie is dan weer een subdiscipline van de psychologie die – zeer bondig samengevat – de psychologische processen bestudeert die optreden tijdens de interactie tussen de mens en het milieu in ruime zin. Op basis van een literatuuronderzoek – of met andere woorden gezegd: een heel grote “boekbeschrijving” – ging ik na wat de onderzoeksvelden zijn die aan bod komen in de milieupsychologie enerzijds en binnen MPM anderzijds.

In de thematische analyse werden de duurzaamheidsdimensies – zijnde people, planet en prosperity – gehanteerd als “gemeenschappelijke noemer” om de twee onderzoeksdomeinen met elkaar te kunnen vergelijken. Uit mijn resultaten blijkt dat beide onderzoeksdomeinen raakvlakken vertonen, maar toch elk een andere nadruk leggen. Zo is mijn conclusie dat MPM wel degelijk inspiratie kan halen uit de milieupsychologie op vlak van volgende thema’s: het begrijpen of beïnvloeden van milieugedrag o.b.v. psychologische of sociologische kaders, politieke voorkeuren & persoonskenmerken in relatie tot milieu-attitudes, urban planning, opinie & impact i.v.m. grondstoffenwinning & energieproductie/-voorziening, cognitieve ergonomie, en ruimtelijke kennis. Voor een gedetailleerdere beschrijving van al deze onderwerpen, verwijs ik de lezer graag naar de discussie sectie van mijn masterthesis.

Deze masterthesis mag dan misschien wel geen directe link met het werkveld hebben, of pogen om een maatschappelijk probleem op te lossen, nee, de keuze was te focussen op het verruimen van de academische wereld van MPM én om tegelijkertijd een kritische blik te werpen naar waar de opleiding momenteel staat. Mijn thesis geeft een samenvatting waarover de milieupsychologie actueel handelt, legt daarin de link met MPM, en komt uiteindelijk tot welke specifieke aspecten van de milieupsychologie kunnen worden toegepast in de opleiding alsook welke aspecten het academisch onderzoek in MPM kunnen verrijken.