"De geestesstoornis van Obama"

Het Britse rapport over de moord op Litvinenko zorgt voor oplopende spanningen tussen Rusland en het Westen. Maar de berichtgeving door Russia Today getuigt al langer van een antiwesters sentiment, zo stelt Sofie Pauwels (KU Leuven).

“De wrok die Barack Obama koestert tegen Rusland is te wijten aan zijn geestesstoornis.” Zo bericht de nieuwszender Russia Today over de Amerikaanse president. “Zulke antiwesterse uitingen zijn schering en inslag bij Russia Today”, stelt studente journalistiek Sofie Pauwels.

Propagandamachine
Russia Today is een internationaal meertalig televisienetwerk uit Rusland, met onder meer zenders in de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk. Hoewel het geregistreerd staat als onafhankelijke organisatie, wordt het netwerk gefinancierd door de Russische overheid. Westerse journalisten noemen het dan ook meer dan eens de ‘uitlaatklep van het Kremlin’. Pauwels onderzocht in haar scriptie of Russia Today inderdaad vooral pro-Russische propaganda verspreidt door 112 online artikels van haar Engelstalige nieuwssite over de Russisch-Amerikaanse relaties te bestuderen.

“Het beeld dat Russia Today over Rusland brengt is éénzijdig positief”, merkte Pauwels bij haar analyse. “De zender stelt Rusland voor als een betrouwbare partner die veel belang hecht aan internationale samenwerking. Russia Today geeft daarbij aan hoe zeer Rusland internationale wetten en verdragen volgt. Dat gebeurt vooral in de artikels over Oekraïne, waarin de zender het legitiem handelen van Rusland beklemtoont en zo uitdrukkelijk de invasie en de annexatie van de Krim steunt.”

Russia Today bericht ook regelmatig over de anti-Russische campagne die Amerika zou voeren. “De zender reageert daarop met een eigen campagne die duidelijk moet maken dat Amerika slecht is,”, aldus Pauwels. Zo greep Russia Today de rellen in Ferguson aan om het hypocriete karakter van Amerika, dat zichzelf graag als vaandeldrager van de democratie ziet, aan te tonen. Verder verspreidt het gretig antiwesterse complottheorieën als zou Apple de Russische bevolking afluisteren en Amerika IS sponsoren.

Harde feiten en citaten
“Vooral de manier waarop Russia Today bericht is opmerkelijk”, stelt Pauwels. De zender vermeldt wel degelijk feiten, maar vult die aan met gekleurd taalgebruik in citaten. “Zonder die citaten zou de berichtgeving al veel neutraler zijn. De toon in de artikels onstaat echter net door de selectie van citaten. Zo komt in een spionage-artikel nooit een woordvoerder van Apple aan het woord. Enkel wat in het grotere plaatje past haalt de site.”

“Uit mijn analyse blijkt dat Russia Today complexe materie herleidt tot één simpele basisgedachte: Amerika is slecht en Rusland is goed. Net als bij de moord op Litvinenko kan men zich afvragen wat precies het aandeel is van het Kremlin en Poetin in die berichtgeving van Russia Today”, besluit Pauwels.

Dit artikel verscheen eerder in Metro