Juryrapport Klasseprijs 2016

Artikel
Klasse

Laagdrempelig, concreet, innovatief en maatschappelijk relevant. Die kwaliteiten, waar de redactie van Klasse zelf ook voor staat, zocht de jury in de 76 onderwijsgerelateerde scripties die dit jaar meedongen naar de Klasseprijs.

Na een uitgebreide lezing nomineerde de vierkoppige redactiejury vijf scripties. Elk daarvan geeft blijk van een grote voeling met de onderwijsactualiteit en omvat een gedegen onderwijsgerelateerd, sociaal, pedagogisch of sociologisch (veld)onderzoek. Ze dragen ook alle vijf bij tot meer inzicht of betere praktijk op het vlak van participatie van leraren, leerlingen, ouders in onderwijs, de preventie van probleemgedrag of actief burgerschap. Aan elk van deze scripties zal Klasse in de komende maanden dan ook op de een of andere manier redactionele aandacht besteden in de kanalen.

De scriptie die de jury unaniem het meest kon bekoren, is “De verschillen tussen autochtonen en allochtonen aangaande slachtoffer- en daderschap bij zowel klassiek pesten als cyberpesten” van Jop Van der Auwera, master in Criminologische Wetenschappen aan de KU Leuven.

Naast redactionele aandacht in de Klasse-kanalen, krijgt Van der Auwera tijdens de uitreikingsplechtigheid op 20 december in Brussel een Holiday Line-reischeque ter waarde van 500 euro van Klasse-hoofdredacteur Hans Vanderspikken.

Onze samenleving is een multiculturele samenleving geworden, stelt Jop Van der Auwera in zijn abstract “Allochtone jongeren, een risicogroep wat pestgedrag betreft?” De homogene klasgroep uit een niet zo ver verleden is zeker in stedelijke contexten geëvolueerd naar zeer heterogene samenstellingen met dikwijls tien verschillende talen en culturen. En verschillende achtergronden brengen noodzakelijkerwijze spanningen en meer specifiek pestgedrag mee. Van der Auwera gaat daarom na of allochtonen een risicogroep voor pestgedrag vormen.


Vijf redenen waarom de scriptie van Jop Van der Auwera de Klasseprijs verdient

1. Actueel en maatschappelijk relevant

Pestgedrag op school is al generaties lang een maatschappelijke bezorgdheid. En al even lang bijten onderzoekers en hulpverleners zich de tanden stuk op een niet uit te roeien probleem. Er zijn honderd-en-één oorzaken voor pestgedrag. Maar Van der Auwera gaat specifiek op zoek of culturele verschillen in de klas ook een potentiële voedingsbodem voor pestgedrag vormen. Hij heeft zo een erg actuele en maatschappelijk relevante scriptie geschreven. Want wat blijkt? Jongeren met migratieachtergrond worden meer geviseerd. Maar maken ook meer pestslachtoffers.

2. Innovatief

Typisch voor pestslachtoffers is dat zij ‘anders’ zijn: de ‘jongen met het rode haar’ of ‘het meisje met de beugel’. Maar ook jongeren met een gekleurde huid vallen op. Dat maakt hen een makkelijk doelwit voor pesters. En ze worden dus ook meer gepest dan autochtone jongeren. Nieuw is dat Van der Auwera aantoont dat allochtone jongeren ook significant meer pesten dan autochtone jongeren. Van der Auwera ziet dit mogelijks als een drang tot emancipatie, te verklaren door het ‘wij vs. zij’-gevoel. Allochtone jongeren zijn ook meer omstaanders van pestgedrag. Opvallende conclusies, waarin Van der Auwera het aandurft om niet politiek correct te zijn.

3. Laagdrempelig

Voor Van der Auwera was de scriptie schrijven veeleer leerrijk, aangenaam en amusant dan het spreekwoordelijke bloed, zweet en tranen, en dat blijkt uit de soepele tekst, zowel van scriptie als abstract. Veel inspanningen, dat wel, maar daar lees je vooral Jops enorme gedrevenheid in. Zijn begeleider suggereerde 300 vragenlijsten in drie tot vier scholen. Jop vond dat het ambitieuzer en wetenschappelijker kon en nam 1808 vragenlijsten af in dertien verschillende scholen. Dat leidde tot een doorwrochte scriptie, maar Van der Auwera slaagt erin zijn resultaten bevattelijk te verwerken in een aantrekkelijk artikel dat zo in Klasse kan.

4. Pleidooi voor een gezonde mix van culturen

Jop Van der Auwera kijkt ook vooruit in zijn scriptie. Betekent meer vluchtelingen in de klas meer pestgedrag? Niet noodzakelijk, concludeert de auteur. Integendeel zelfs. Hij verwijst naar cijfers die aantonen dat de verschillen in pestgedrag tussen autochtonen en allochtonen afnemen als het aantal allochtone leerlingen in een klas of school toeneemt. Een warm pleidooi voor een gezonde mix van culturen dus, want die verkleint de ‘wij vs. zij’-kloof en reduceert het gevoel van ‘anders-zijn’. Van der Auwera’s scriptie opent leraren de ogen, en helpt scholen hun omgaan-met-elkaar-beleid mee vorm te geven.

5. Pleidooi voor gedeelde verantwoordelijkheid

Zijn allochtonen een risicogroep omdat ze zowel meer slachtoffer, dader én getuige zijn pestgedrag? Van der Auwera nuanceert. En pleit voor een mentaliteitswijziging bij onszelf. Zolang we zelf personen met een andere taal, ander uiterlijk of andere culturele gebruiken een label opkleven van ‘anders’, zal het ‘wij vs. zij’-gevoel blijven bestaan en zelfs sterker worden. Wij moeten dus mee veranderen en onze verantwoordelijkheid nemen. Een besluit waar Klasse zich erg in kan vinden en zich mee wil achter scharen. Het is dan ook een scherpe boodschap voor onszelf en een signaal naar de maatschappij in deze tijden van vluchtelingencrises.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Share this on: