Literatuur met een accent

Artikel
nemi

Van Kader Abdolah, Lulu Wang tot Fikry El Azzouzi: Nederlandstalige auteurs met een migratie-achtergrond vinden vandaag vlot de weg naar onze boekenkasten. Geïnspireerd door deze literatuur, ontwikkelden Machteld Poriau, Lisa Depraetere en Sarah De Witte (Arteveldehogeschool) een lessenpakket met zes aantrekkelijke magazines.

Machteld Poriau, Lisa Depraetere en Sarah De Witte onderzochten hoe Nederlandstalige migrantenliteratuur vandaag aan bod komt in de lessen Nederlands van de tweede graad aso. “Het aanbod bleek schaars tot afwezig. Toch toonden leerkrachten in stedelijke én plattelandsscholen interesse om aan de slag te gaan met deze literatuur. Maar de afwezigheid van lesmateriaal bleek een belangrijke barrière.”

Magazines

Machteld, Lisa en Sarah gingen daarom op zoek naar verschillende sterke fragmenten uit de migrantenliteratuur, die ze uittestten tijdens voorleesmomenten. De leerlingen konden aangeven of ze deze fragmenten interessant vonden of niet. Aan de hand van de feedback ontwikkelden ze hun lessenpakket NEMI, wat staat voor Nederlandstalige migrantenliteratuur.

bachelorprijs nemi
Het werd een kant-en-klaar pakket met zes hoofdthema’s, gaande van immigratie en integratie, vooroordelen en stereotypen tot poëzie. Per thema ontwikkelden ze een aantrekkelijk magazine. Leerkrachten selecteren zelf welke modules ze geven, afhankelijk van de specifieke klascontext, en via QR-codes kunnen de leerlingen meer te weten komen over de auteurs.

Zwarte Pietendebat

In één van de magazines gaan ze dieper in op racisme en xenofobie. Via literaire fragmenten en verschillende videogetuigenissen, onderzoeken de leerlingen wat volgens hen wel en wat niet racistisch is. Toen ze deze lessen uittestten in de klas, merkten de drie studentes dat hun aanpak werkte.

Lisa Depraetere: “De leerlingen lazen een fragment uit Astrid Roemers Nergens ergens over het Zwarte Pietendebat. De diverse klassamenstelling zorgde voor een interessant klasgesprek achteraf: elke leerling gaf zijn eigen mening, maar iedereen had respect voor elkaar.”

Opvallend was dat de methode ook werkte in een plattelandsschool, waar de klas niét divers was: “Hoewel de reacties in de stedelijke school iets meer uitgesproken waren, slaagden ook deze leerlingen erin hun mening te staven. Ze verplaatsten zich moeiteloos in het leven van de personages.”

“De leerkrachten genoten ervan hun leerlingen in gesprek te zien gaan over dergelijke maatschappelijke onderwerpen. Ook de reacties van de leerlingen waren hartverwarmend. Ze gingen enthousiast aan de slag en begrepen het opzet van de modules moeiteloos.”

In het pakket wilden de drie volop inzetten op interculturaliteit: samenleven met én leren van andere culturen. “In een schoolcontext kun je vandaag niet meer om het thema heen. Met dit lesmateriaal hopen we de leerkrachten niet alleen te informeren, maar vooral te sensibiliseren.”

En dat werkt, want het resultaat werd enthousiast onthaald. Niet alleen wonnen ze vorig jaar de Bachelorprijs, ze werden gecontacteerd door een uitgeverij met wie ze momenteel samenwerken. “Mijn groepsgenoten en ik krijgen de kans om medeauteurs te worden van de nieuwe methode voor de tweede graad Nederlands. Ook heeft deze uitgeverij interesse om het materiaal uit onze bachelorproef te integreren in de methodes voor de tweede en derde graad.”

“Wanneer zowel leerkrachten en leerlingen als een uitgeverij je overladen met complimenten tijdens de uitwerking en presentatie van het lessenpakket, dan geeft dat echt een deugddoende boost.”

Promotor: mevr. Fientje Van der Spiegel

Lees de scriptie


Machteld Poriau, Lisa Depraetere en Sarah De Witte wonnen met hun bachelorproef de Bachelorprijs 2019 ter waarde van 1.500 euro. De Bachelorprijs is een deelprijs de Vlaamse Scriptieprijs en bekroont sterke professionele bachelorproeven.

Studeer je dit jaar af en verdient jouw bachelor- of masterproef ook meer aandacht? Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs en maak kans op persaandacht en prijzen tot 2.500 euro!

Dit artikel verscheen in de lente-editie en de studenteneditie van de Vlaamse ScriptieKrant.