To fish, or not to fish? Wetenschappelijk literatuurstudie over alternatieven voor vis.

                           To fish, or not to fish?

Wetenschappelijk literatuurstudie over alternatieven voor vis

Sofie Moe

Student voedings- en dieetkunde

“Op één generatie hebben menselijke activiteiten de oceaan erg beschadigd door sneller vis te vangen dan ze kan produceren en tegelijk haar kraamkamers te vernietigen. Er zijn grondige wijzigingen nodig in ons gedrag om de rijkdom van de zee te bewaren voor toekomstige generaties." (De standaard, 2015)

In 2006 voorspelde Boris Worm dat, als we nu niets veranderen aan de manier waarop we vis consumeren, de oceaan uitgeput gaat zijn tegen 2048.

Hij toonde aan dat in de voorbije 50 jaar de vispopulatie is gedaald met 50%. Zelfs de populatie grote roofvissen (vb tonijn, marlijn, zwaardvis, kabeljauw, heilbot…) is gedaald met 90% (WWf, 2015). De FAO becijferde in 2014 dat 61,3% van de gemonitorde visbestanden volledig bevist zijn, dit betekent dat alle bijkomende vangst tot uitputting zal leiden. 28,8% is bevist op een biologisch- niet duurzaam niveau (in 1974 was dit 10%) en maar 9,9% wordt bevist op een duurzame manier.

De contradictie hierin is dat we met heel de maatschappij verkondigen dat vis gezond is en dat we vis moeten blijven eten omwille van al zijn belangrijke voedingsstoffen.

Maar wilt dit nu zeggen dat we massaal vis moeten eten en in 2048 onze broekriemen moeten aantrekken? Dat wij nu nog kunnen genieten van de goede eigenschappen van vis, maar dat onze kinderen het maar moeten redden zonder? En wat als de oceaan leeg is over 32 jaar, weet iemand wat de impact gaat zijn? Wat gebeurt er als de vissen zijn uitgestorven en de oceaan leeg is gevist?

(Zie afbeelding 1 in bijlage)

Dit zijn vragen waar ik het antwoord niet van te weten wil komen, alleszins niet door het zelf mee te maken.

Daarom dat wij nu al moeten beginnen zoeken naar alternatieven voor vis.

Om te beginnen moeten we begrijpen waarom we vis moeten eten. Welke voedingsstoffen maken dat vis nu zo speciaal is?

Als we voedingswaarde van vis gaan ontleden en vergelijken met andere voedingsmiddelen, zien we dat er één bestanddeel is dat bijna uniek is voor vis. Namelijk de visvetzuren eicosapentaeenzuur en docosahexaeenzuur. Deze maken deel uit van de omega 3 vetzuren. Het plantaardig omega 3 vetzuur is alfa-linoleenzuur, deze vinden we terug in andere voedingsmiddelen.

Nu we het antwoord weten waarom we vis moeten eten, kunnen we beginnen zoeken of er toch geen voedingsmiddelen bestaan die deze visvetzuren bevatten.

De technologie hieromtrent staat nog in babyschoentjes.

Beginnende studies hebben aangetoond dat algen een goede bron kunnen vormen, via genetische modificatie kunnen we planten kweken die genen bevatten van algen om zo onze nodige visvetzuren in te nemen en insecten blijken ook veelbelovend te zijn. Deze voorbeelden geven al hoop voor de toekomst.

Maar wat nog het meest interessantste blijkt te zijn is dat er een omzetting is in ons lichaam van het plantaardig omega 3 vetzuur naar de visvetzuren. Dit geeft ons de mogelijkheid om met courante voedingsmiddelen zoals koolzaadolie, lijnzaadolie, walnoten… makkelijk onze aanbevelingen voor vis te halen.

(Zie afbeelding 2 in bijlage)

Het enige nadeel is dat er in deze omzetting een snelheidsbeperkende stap is. Deze stap is een enzym, delta 6 desaturase, dat ervoor zorgt dat de omzetting niet zo efficiënt verloopt als het zou moeten.

Als we weten dit te omzeilen, en deze omzetting te verhogen tot zelfs maar 50% (dat er met een inname van 100mg plantaardig omega 3 vetzuur, 50mg visvetzuren in ons lichaam worden gesynthetiseerd).  

Dan kunnen we met een handje walnoten per dag vis vervangen.

Wetenschappelijke studies om deze stap te omzeilen ontbreken nog, maar als we deze stap gezet hebben is het niet zo ver meer om te leven in een wereld waar vis niet noodzakelijk is. Hierdoor kunnen we de oceaan de kans geven om zich te herstellen zodat ook onze kinderen nog de kans kunnen krijgen om te genieten van sushi.

“With every drop of water you drink,

every breath you take,

you’re connected to the sea.

No matter where on earth you live.”

- Sylvia Earle