Fixatie van patiënten in de zorgsector

In mijn bacheloropleiding verpleegkunde werd ik tijdens mijn eerste stage geconfronteerd met het fixeren van patiënten. Een verpleegkundige fixeerde een vrouw in een zetel. Ik vroeg haar waar je allemaal moest op letten als je iemand fixeert. Ze kon mij hier geen duidelijk antwoord op geven. Het gebeurde ook dat patiënten zich probeerden los te maken, waarbij ze zich kwetsten.

Vanaf dat moment wist ik dat ik rond deze moeilijke techniek een eindwerk wou maken. Het vastbinden of vastzetten  in een zetel of in een bed, het chemisch fixeren (met medicatie)van patiënten is een ingrijpende maatregel die in België te vaak wordt toegepast. De cijfers variëren van 20 tot 75% afhankelijk van de setting en de gebruikte methode.De redenen waarom men fixeert zijn uiteenlopend. De belangrijkste is het garanderen van de veiligheid van de patiënt, maar mensen worden ook vastgebonden omdat ze ‘lastig’ zijn of omdat er personeelsgebrek is op de dienst.Omwille van de risico’s op lichamelijk vlak, omwille van het vrijheidsberovend karakter en de gevolgen op menselijk en emotioneel vlak, omwille van het belang van respect naar elke persoon toe mag deze techniek enkel toegepast worden nadat in een interdisciplinair team alle alternatieven overwogen zijn. Verpleegkundigen hebben nood aan kennis op verschillende vlakken. Als zij fysieke fixatie toepassen moet dit op een correcte manier, met het juiste materiaal, gedaan worden, rekening houdend met de individuele zorgnoden van de patiënt. Tevens moeten zij aandacht hebben voor de psychische en sociale gevolgen zowel voor de patiënt als voor zijn/haar familie.Fixatie vereist een ethische afweging, waarbij de waardigheid, autonomie en het welzijn van de persoon centraal staat.In mijn eindwerk behandel ik al deze aspecten. Als educatiemateriaal koos ik voor een actueel leerinstrument nl. een cd-rom. De fysieke fixatie wordt met behulp van foto- en filmmateriaal gedemonstreerd. De verpleegkundige kan de cd-rom thuis of op de dienst bekijken. Alle aandachtspunten, zowel op praktisch als op menselijk vlak worden nog eens in een apart onderdeel samengevat.Ik hoop dat ik hiermee de verpleegkundige aanzet om kritisch zijn/haar handelen te evalueren en bij te sturen.Van enkele ziekenhuizen, waar de cd-rom al gebruikt wordt, kreeg ik zeer positieve feedback. Zij vinden het een waardevol leerinstrument. Ik hoop dat ik met dit eindwerk een bijdrage kan leveren aan het optimaliseren van de zorg voor patiënten en het vergroten van kennis rond fixatietechnieken bij verpleegkundigen.