Aanzet tot een geïntegreerd ICT-beleid in de lagere school

Aanzet tot een geïntegreerd ICT-beleid in de lagere school
Tineke Hemmeryckx en Bram Bagué
Eindwerk ingediend tot het bekomen van het diploma Bachelor in het onderwijs, lager onderwijs.
 
Naar aanleiding van de nieuwe eindtermen voor ICT, die ingevoerd werden op 1 september 2007, kwam er vanuit Stedelijke Freinetschool De Spiegel uit Gent de vraag aan Hogeschool Gent om hen te helpen bij het uitstippelen van een bruikbaar ICT-beleid. Wij vonden dit een zeer uitdagende opdracht en besloten hier onze tanden in te zetten.
 
Door middel van enkele vergaderingen met de directie en het lerarenteam probeerden we te achterhalen hoe de vork precies aan de steel zat. Waar situeren zich de problemen? Hoe ver reikt de algemene kennis op gebied van ICT? Hoe staan de leerkrachten tegenover deze nieuwe eindtermen voor ICT? … Al snel kwamen we tot de conclusie dat het merendeel van de leerkrachten begin noch einde zagen aan deze nieuwe eindtermen. De hulpvraag van deze school werd dan ook al vrij snel concreet: “Kunnen jullie ons helpen bij het opzetten van een op onze school bruikbaar ICT-beleid?”
 
Om een duidelijk beeld te krijgen van de problematiek en hier een concreet antwoord aan te geven, achtten wij het noodzakelijk om alles wat met ICT te maken heeft op De Spiegel grondig te bestuderen en te analyseren.
 
Ons eindwerk mondde na verloop van tijd uit in een soort van wetenschappelijk onderzoek. We kwamen in contact met universiteit Gent die bezig is met de bouw van een ICT-beleidstool, pICTos genaamd. Deze tool zou ons in staat stellen om het volledige ICT-gebeuren in De Spiegel grondig te analyseren. Al vrij snel kregen wij toestemming om deel te nemen aan dit pilootproject. De Spiegel werd als het ware een proefkonijn in de ontwikkeling van een toonaangevende tool die in de komende jaren voor vele scholen een verschil op gebied van ICT zou kunnen betekenen.
 
Het doorlopen van de verschillende fasen van de analyse stelde ons in staat om een eerste beeld te vormen van de heersende problematiek. We besloten om dit intern onderzoek uit te breiden naar een extern onderzoek. Het was wel duidelijk dat niet alleen Stedelijke Freinetschool De Spiegel zich heel wat vragen stelde rond het opzetten van een bruikbaar ICT-beleid. In de literatuur vonden we tal van voorbeelden die ons vermoeden bevestigden.
 
Na deze toch zeer gedetailleerde en intense analyse besloten we dat het nu wel dringend tijd werd om tot actie over te gaan. Aan de hand van alle verzamelde gegevens besloten we om tijdens onze stage, samen met onze leerlingen, een allesomvattende nieuwsbrief te maken bij het lopende project. Met alles omvattend bedoelen we een nieuwsbrief die zoveel mogelijk verschillende elementen van de nieuwe ICT-eindtermen bezit. Om ons doel te bereiken besloten we gebruik te maken van een fichessysteem dat de leerlingen stapsgewijs ondersteunt tijdens het werken met de computer.
 
De resultaten na een eerste test in leefgroep 5 van De Spiegel waren zeer geruststellend. Het fichessysteem stelde de leerlingen wel degelijk in staat om op eigen houtje tot een interessant resultaat te komen dat aan de doelen beantwoordde.
 
Vele leerkrachten staan angstig tegenover ICT en zien zich niet direct in staat tot het ontwerpen van bruikbare fiches. Daarom besloten we om naast tal van leerlingenfiches ook een leerkrachtenfiche te ontwerpen die hen op een stapsgewijze manier helpt tijdens het maken van voor hun klas of school relevante fiches. We kregen de kans om deze leerkrachtenfiches uit te testen op leerkrachten van het lager onderwijs, meer bepaald op eerstejaarsstudenten lager onderwijs. De resultaten waren verbluffend. Uit de bijhorende vragenlijst konden we de onmiddellijke bruikbaarheid van ons product eenvoudig evalueren.
 
Zoals de titel reeds verraadt is dit eindwerk geen kant-en-klare oplossing van het heersende ICT-probleem in vele scholen. Dit eindwerk heeft eerder een voorbeeldfunctie waar vele scholen ideeën kunnen uit putten bij het opzetten van een voor hun relevant ICT-beleid. Ook voor de Spiegel is dit eindwerk slechts een aanzet tot een geïntegreerd ICT-beleid. Met andere woorden, een voorbeelddocument dat een houvast biedt bij de verdere integratie van ICT op school.
 
Het eindwerk werd in chronologische volgorde geschreven zoals wij het geheel ervaren hebben. Dit stelt ons in staat om duidelijk weer te geven hoe wij vanuit de probleemstelling overgingen tot een gedetailleerd onderzoek. Aan de hand van dit onderzoek deden we een praktische uitwerking binnen Freinetschool De Spiegel. Deze uitwerking konden we nadien testen met de medewerking van gemeentelijke basisschool De Pagaaier. Vervolgens kwamen we tot een aantal doorslaggevende conclusies. Deze studie was enorm leerrijk voor ons. We hopen dat u hetzelfde ervaart bij het lezen van dit eindwerk.