De verwoestende impact van hiv-gerelateerd stigma en de verpleegkundige (voor)zorg bij de seropositieve zorgvrager
Stigmatisering is zo oud als de mensheid zelf, maar de redenen waarom men als deviant beschouwd kan worden van de maatschappelijke standaard norm en de mate waarin men risico loopt op sociale isolatie uit de maatschappij en de bijhorende discriminatie variëren. Deze redenen zijn onder meer afhankelijk van de tijdsgeest, de ontwikkeling en cultuur van een volk, etnische en geografische verschillen en van het ethisch denkvermogen van het individu. Hiv- gerelateerde stigmatisering is nog altijd een universeel verschijnsel en heeft bewezen schadelijke effecten op de gezondheidstoestand-en beleving van de seropositieve patiënt. Hiv-gerelateerd stigma is net zoals het hiv-virus zelf nog niet uitgeroeid. Hiv wordt nog steeds in vele ontwikkelingslanden als pandemie ervaren. Door de wetenschappelijke evolutie en het ontwikkelen van HAART-therapie, evolueert hiv meer en meer van een fatale naar een chronische aandoening, op voorwaarde dat een besmetting met hiv tijdig gedetecteerd wordt en dat men behandeld wordt met anti-retrovirale therapie. Deze antiretrovirale therapie is echter nog niet voor iedereen beschikbaar en mede daardoor verspreidt hiv zich nog steeds sterk in ontwikkelingslanden en valt het daar wel nog te beschouwen als dodelijke aandoening en kan men in die landen niet spreken van een gestegen gemiddelde levensverwachting voor seropositieve personen. Door de angst voor besmetting van hiv als dodelijke aandoening zal de stigmatisering van hiv- patiënten op die plaatsen nog zwaarder doorwegen .
Binnen het domein van de gezondheidszorg groeit de aandacht voor het (h)erkennen van stigmatisering en het integreren van interventies met als doel actuele stigma’s te doorbreken en te reduceren, omdat het van klinisch belang is voor de zorgvrager en omdat het zijn belang toont in het kader van de volksgezondheid.
De attitude van verpleegkundigen en gezondheidsmedewerkers ten opzichte van seropositieve mensen kan positief beïnvloed worden, door de mythes met betrekking tot hiv-transmissie te doorprikken en de kennis rond hiv op te frissen of uit te diepen en daardoor het begrip stigmatisering minder abstract te maken.
Tot slot worden er een aantal (universele) voorzorgsmaatregelen aangereikt, die binnen het verpleegkundige werkveld toegepast kunnen worden en het gevoel van veiligheid zullen verhogen en wordt de EHBO procedure behandeld en worden de therapeutische mogelijkheden na blootstelling aan een hoog risico contact met een seropositieve zorgvrager, praktisch georiënteerd binnen het verpleegkundige werkveld in België, besproken.
