Een studie van de nodige voorwaarden voor het bereiken van een kwaliteitsvolle therapeutische ervaring door alle belanghebbenden

Bachelorproef

“Een verkennende studie van de nodige voorwaarden voor het bereiken van een kwaliteitsvolle therapeutische rijervaring of rijproces door alle belanghebbenden, zijnde: cliënt, ouders, coach en paard.”

De wisselwerking tussen coach, cliënt, paard en ouders in Equine Assisted Interventions binnen, Festina Lente Foundation, Ierland

Van jongs af aan zit ik tussen de pony’s en paarden. Ik ben er net niet op geboren. Toen ik in het zesde middelbaar zat besloot ik om op Hogeschool een sociale richting te volgen. Het werd Orthopedagogie. Momenteel zit ik in mijn laatste jaar bachelor in de orthopedagogie. Hogeschool Gent en de stageplaats Festina Lente Foundation gaf mij de kans om mijn hobby en van wat ik hou, te combineren met mijn studies. Het leek mij een unieke kans en ik besloot deze te grijpen. Het werd één van de beste ervaringen ooit.

In februari 2013 vertrok ik alleen naar het prachtige Ierland. Daar werkte ik in een organisatie genaamd Festina Lente Foundation. Dit is een zeer kleine maar drukke organisatie. Er zijn zo’n 15tal coachen in dienst en wekelijks komen er rond de 250 cliënten over de vloer. Algemeen kan gezegd worden dat in deze organisatie kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen via therapie worden begeleid. Deze therapie wordt aangeboden in verschillende programma’s. In elk van deze programma’s wordt het paard als middel gebruikt. Leren paardrijden is echter nooit het doel.

Ik heb daar kinderen met autisme horen praten die voordien nog nooit gesproken hadden. Ik heb meiden die geboren zijn met een hersenverlamming zien stappen met ondersteuning, die hun hele leven al in een rolstoel hebben doorgebracht en ik heb jongeren zien samenwerken die elkaar voordien het leven zuur hebben gemaakt.

Ik heb de kans gekregen dit te mogen meemaken omdat ik de vier programma’s die aangeboden worden, mee heb begeleid.

Vanuit de organisatie kwam naar mij toe de vraag de verschillende programma’s op een rij te zetten en te beschrijven zodat zij een overzicht hebben van wat ze aanbieden aan de buitenwereld. Daarnaast leek het voor hen en voor mezelf interessant de verschillende partijen die deelnemen aan de therapie te gaan onderzoeken. Therapie is immers pas succesvol als er aan bepaalde voorwaarden voldaan wordt. Deze voorwaarden ben ik gaan bekijken op theoretisch en praktisch niveau.

Het resultaat van deze luiken was mijn bachelorproef, een vergadering met de coachen, een boekje (bijlage nr7 scriptie) en een filmpje.

In het werk zal de Festina Lente Foundation organisatie uitgelegd worden, evenals de vijf programma’s die zij aanbieden voor personen met een beperking of special needs. Daarnaast ook de visie waarop zij omgaan met paarden vanuit het Natural Horsemanship van Chris Irwin. Dit is het theoretische gedeelte. In het praktische gedeelte ga ik de basisvoorwaarden voor een geslaagde therapie beschrijven vanuit mijn eigen ervaring, gesprekken met coachen, cliënten en ouders. Daarna stel ik enkele cliënten aan u voor waarmee ik zeer intensief gewerkt heb en die een indruk op mij hebben nagelaten.

Deel 1: De programma’s

EFEP

Het eerste programma was het Equine Facilitated Educational Programme. Dit is een opvoedingsprogramma voor kinderen van lagere schoolleeftijd. Zij komen tijdens de schooluren naar Festina Lente voor een halve dag, in groepjes van twee a drie kinderen. In dit programma wordt er op sociaal niveau gewerkt. Het doel is het ontwikkelen van sociale en emotionele leercompetenties. Er wordt gewerkt op vijf domeinen: zelfbewustzijn, maatschappelijk bewustzijn, zelfverzorging en organisatie, verantwoordelijke probleemoplossing en relatiemanagement.

De taken van de kinderen hier waren samen stallen uitkuisen, paarden naar de weide begeleiden, hooizakken vullen, avondeten klaarzetten, emmers water verversen. De nadruk werd hier dus gelegd op samenwerking, respect voor elkaar en voor materialen, hygiëne,…

De kinderen die hier aan deelnamen hadden vooral sociale- en gedragsproblemen.

EAL

Een tweede programma was het Equine Assisted Learning Programme. In dit programma leren de cliënten met ondersteuning van paarden. Dit programma bestaat uit een proces dat jonge mensen doorlopen via het werken met paarden om hun emotionele ontwikkeling, persoonlijk bewustzijn, relaties en vertrouwen te ontwikkelen. De focus ligt op het individu en grondwerk met het paard. De cliënten gaan de paarden verzorgen, een parcours met hen doorwandelen, doen vertrouwensritjes,… Het is bewezen dat EAL het niveau van zelfbewustzijn, zelfvertrouwen, verantwoordelijkheid, grenzen stellen, leiderschap,… verhoogt.

De cliënten die hier aan deelnamen hadden vooral psychosociale en emotionele problemen, ook gezinnen met een problematische opvoedingssituaties namen hieraan deel net zoals kinderen met faalangst, slachtoffers van pesterijen of misbruik.

SHP

Het derde programma is het Supported Helpers Programme. Dit programma draait volledig rond sociale inclusie. Jongvolwassenen worden in dit programma op die manier ondersteunt dat zij kunnen werken in Festina Lente samen met andere mensen. Dit houdt in dat zij helpen met het uitkuisen van stallen, borstelen van paarden en pony’s, deze naar het veld brengen en andere taken die in verband gebracht kunnen worden met het welzijn en management van pony’s en paarden.

In dit programma vind je heel wat jongeren met leerstoornissen terug, ADHD en autisme.

Therapie sessies

Als laatst zijn er de Therapeutische rijsessies voor personen met een beperking.  Dit is het enige programma waar er effectief op het paard of pony wordt gezeten.  In deze sessies vind je allerlei doelgroepen terug. De meest voorkomende zijn personen met een fysieke beperking, hersenverlamming of autisme. Via leuke oefeningen worden zij aan het werk gezet. Het paard brengt het lichaam in beweging, alle spiergroepen en lichaamsdelen worden hierbij aangesproken en gestimuleerd. Uit recent onderzoek is gebleken dat non-verbale autisten beginnen te praten omdat er door deze beweging van het paard iets getriggerd wordt in de hersenen waardoor zij beginnen spreken. Ik heb het aan de levende lijve mogen meemaken!

Deel 2: De deelnemende partijen om therapie succesvol te maken.

Uit mijn onderzoek is gebleken dat het belangrijk is dat er een samenwerking bestaat tussen coach, cliënt, paard en ouders. Wanneer dit goed zit maakt de therapie het meeste kans op slagen en ontstaat er een goede transfer naar de thuis- of schoolsituatie. Een belangrijk gegeven dat ook naar boven kwam is de positieve invloed van het werken op een holistische manier.