The Future of Music Retailing
The Future of Music Retailing
PLAY/PAUSE: de muziekwinkel van de toekomst achter de historische façade van Huis Hoste.
‘Hoe zou een retailconcept de consument kunnen stimuleren om muziek op z’n best te beleven? En hoe kan deze ervaring bijdragen tot het aankopen van een muziekproduct?’
Deze vraagstelling heeft een onderzoek ontketend waarin de geschiedenis, de probleemstelling en de toekomst van de muziekwinkel besproken wordt. De digitale ‘boosdoener’ wordt uitgespit maar ik ben vooral op zoek gegaan naar cases en toekomstperspectieven waar de muziekindustrie het digitale weer achter zich laat. Gestuurd door de onderzoeksresultaten en de case studies ontwikkel ik gaande weg een innovatief winkelconcept PLAY/PAUSE, dat ik conceptueel en ruimtelijk uitwerk tot een ontwerp dat ik plaats in de beschermde gebouwen ‘Huis Hoste en de Koloniale Waren Janssen-Gilissen’ in Hasselt.
MySpace, iTunes, Youtube, Spotify… onze muzikale ervaring is digitaler en mobieler dan ooit. We willen niet langer gebonden zijn aan winkels en openingsuren maar altijd en overal muziek kunnen downloaden, kopen en beluisteren. Maar zelfs ten tijde van deze digitale muziekrevolutie is het bijna niet realistisch te denken dat we voortaan kunnen leven van achter ons computerscherm zonder enige fysieke materialisatie van alle muziekdata die we verzamelen. Want zonder het zintuiglijke en het tastbare van een oude vinylplaat of een goede cd, blijft de online muziekwereld achter als een oppervlakkig gegeven van audio en film.
Voordat ik mijn onderzoek toespits op de probleemstelling en de recente ontwikkelingen van de muziekindustrie, stel ik een objectieve en chronologische tijdlijn voor met de evolutie van de muziekdrager in relatie tot de fysieke en digitale muziekverkoop van de jaren dertig tot nu. Deze leert dat het ongunstig gesteld is met de fysieke muziekverkoop. Dit heeft rechtstreeks zijn weerslag op de traditionele muziekwinkels, die onverbiddelijk uit de winkelstraten aan het verdwijnen zijn. Want ook de ontmoetingsplaats voor muziekliefhebbers die de platenwinkel vertegenwoordigde, heeft zich verplaatst naar het online forum. Mijn onderzoek toont aan dat het internet hier in het grootste aandeel heeft gehad door de pijlsnelle evolutie die dit medium heeft teweeggebracht in het al dan niet legaal downloaden en streamen van muziek. Het probleem van de terugloop van de muziekwinkels is in het onderzoek ook in een breder, maatschappelijk kader geplaatst. Zo is er de dominantie van de Amerikaanse muziekindustrie en de impact van de globalisering. Maar belangrijker is ons veranderende consumentengedrag. Een literatuuronderzoek in de retailwetenschappen en de beleveniseconomie leert dat ons consumentengedrag nauw samen hangt met de heersende trends binnen onze samenleving. Onze hedendaagse, snelle en digitale maatschappij heeft daarom ook een invloed op onze muziekconsumptie: we worden verleid door de snelheid, het gemak en het ruime keuzeaanbod dat de online muziekwereld ons te bieden heeft.
Maar de ontelbare muziekfestivals, DJ contests en muziekcafés bewijzen dat er gelukkig nog een publiek bestaat die de muziek niet enkel online opzoekt. In mijn onderzoek naar de toekomst van de muziekwinkel wordt dan ook gefocust op het muziekgebeuren dat leeft naast de internetforums en de netwerksites. De muziekbeleving staat voorop, of dat nu individueel en intiem gebeurt, tijdens een huiskamerconcert of op een festival. Door deze andere kijk op muziekconsumptie bloot te leggen ben ik tot een nieuw retailconcept gekomen dat de focus legt op de intensiteit van een muziekbeleving in combinatie met de sociale factor, die gepaard gaat met het delen van een passie voor muziek.
Het resulterende muziek-totaalconcept, PLAY/PAUSE, is een retailproject waarbij muziekbeleving en een fysieke muziekverkoop naast elkaar functioneren als een complementair geheel. Als locatie voor het ontwerp is gekozen voor de beschermde gebouwen ‘Huis Hoste en de Koloniale Waren Janssen-Gilissen’ in Hasselt, met het woonhuis als residentieel erfgoed en het magazijn als industrieel erfgoed. Ik heb vooreerst een grondige historische, architecturale en omgevingsanalyse van het pand gemaakt om zo het verdere ontwerp af te stemmen op de kenmerkende architectuur en interieur van de historische gebouwen.
De site ‘Huis Hoste en de Koloniale Waren Janssen-Gilissen’ ligt in het centrum van Hasselt. Deze locatie, nabij het station en aan een invalsweg, heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling en de bloei van het bedrijf dat de gebouwen vroeger huisvestte. En wat vroeger een gunstige ligging was voor het aanvoeren van handelswaren, kan nu een rendabele locatie zijn voor het muziekcentrum; in de stad, maar niet verscholen tussen de winkelstraten en de cafés. Een nieuwe bestemming betekent historisch-architecturaal een verrijking voor de heropleving van de Hasseltse stationsomgeving. De muzikale aard van het ontwerp zorgt dan weer voor een culturele dimensie in de tot nu toe eerder zakelijke ontwikkeling van de stationsbuurt.
Bij het specificeren van het concept was het prioritair de monumentaliteit en de attractiviteit van de gebouwen nog te versterken door de aard, het concept en de uitwerking van het ontwerp. De nieuwe bestemming is geïnspireerd door de voormalige functies en infrastructuur van de gebouwen. In het robuuste fabriekspand is er opnieuw ruimte voor productionele bedrijvigheid door er les- en repetitielokalen, een opnamestudio en een werkatelier in onder te brengen. Daarnaast is de hal het decor voor uiteenlopende performances en concerten. De open en dubbelhoge structuur verdraagt de drukte en circulatie die gepaard zal gaan bij dit soort evenementen. Complementair aan de grote toegankelijkheid van De Koloniale Waren, vraagt Huis Hoste om een meer ingetogen programma. De waardevolle synergie van art-deco en neo-stijlen in Huis Hoste typeert de elitaire sfeer en het exclusieve karakter van de woning. Na meer dan dertig jaar leegstand en ‘stilstand’ maakt de bezoeker een sprong terug in de tijd. Het is belangrijk om in het ontwerp de grandeur van de woning tot zijn recht te laten komen en intuïtief bewondering en respect van de bezoekers te verkrijgen. Het klassieke decor van deze bel-etage woning vormt de setting voor huiskamerconcerten van jazzmuzikanten en pianisten.
Met deze mogelijkheden tot intense muziekervaringen is beoogd om de bezoekers te stimuleren om te zoeken naar nieuwe manieren om bewust om te gaan met muziekconsumptie waarbij muziek ook terug als kunst ervaren wordt.
