Bestaat er een generatie Y op de werkvloer?

There is no such thing as a Generation Y

Generatie Y, de laatste jaren een hot item. De jongeren van nu zijn narcistisch, ongeduldig en lui. Ze zijn te veeleisend, veranderen voortdurend van job en willen vooral niet veel werken maar wel veel vrije tijd. Een beetje surfen op het wereldwijde web en koppen als: ‘Generatie Y is ramp voor werkgevers’, ‘Generatiekloof bron van ergernis op werk?’, ‘Generatie Y: ambitieus, zelfstandig en narcistisch’ vliegen ons om de oren. Deze generatie zou weleens voor problemen kunnen zorgen.

De vergrijzing is een ander hot item. Wij zullen ongetwijfeld langer moeten werken dan onze ouders. De gevestigde generatie babyboomers zullen binnenkort zorgen voor overvolle rusthuizen en pensioenen zullen moeten worden gedragen door deze ongeduldige, luie en veeleisende generatie Y. Help! We moeten generatie Y aan het werk zetten! Hoe zullen zij nog te motiveren zijn? Wie zal zich aanpassen, de generatie Y of zijn omgeving? Dat zal vonken geven!

Maar, staan we er wel zo slecht voor? Is de generatie Y - geboren tussen 1981 en 2001 - wel zo lui, narcistisch en veeleisend als we denken? Iedereen kan wel een anekdotisch voorbeeld bedenken van die jongere ongeduldige collega die alles ineens wil of van het ouderdomsdeken die niks wil weten van thuiswerken en sociale media. We kunnen met eigen voorbeelden uit ons dagelijks leven dit denken in generaties gemakkelijk bevestigen. Het cliché kan altijd bevestigd worden. Maar wat als we het globaal bekijken? Is iedereen van generatie Y volledig hetzelfde? Neen!

Er schuilen enkele belangrijke fouten in ons generatiedenken. Laten we het even nuchter bekijken. Is een persoon enkel lid van een generatie? Zijn Sam, 23 jaar, geboren in de Verenigde Staten, optimistisch, houdend van volleybal en fervent muziekfan en Jolien, 21 jaar, geboren in Moerbeke-Waas, verlegen, gepassioneerd door theater en leidster van de chiro hetzelfde omwille van de generatie waartoe ze behoren? Neen, we kunnen generaties nooit los zien van iemands sociale klasse, opvoeding, vriendengroep, geslacht of andere kenmerken van een persoon, een individu, van jou of mij.

Ook wetenschappelijk is er maar een mager antwoord, fundamentele verschillen tussen generaties die een obstakel zouden vormen voor de werkplek zijn er niet. Ok, jongeren uit generatie Y zouden iets altruïstischer zijn dan die uit vorige generaties, maar het ene onderzoek spreekt hierover het andere tegen. Bovendien is er tussen onderzoekers veel discussie over de exacte grenzen tussen twee generaties. En verschillen die worden gevonden zijn maar klein.

Er wordt ook een belangrijke fout gemaakt. Want wanneer we spreken over generaties, verwarren we dit eigenlijk met leeftijd. Om echt een juiste vergelijking te maken zouden we de jongeren van nu eigenlijk moeten vergelijken met jongeren van vroeger. Slechts enkele Amerikaanse onderzoekers hebben dit gedaan en deze onderzoeken bewijzen niks. Generatie Y moet (voorlopig) niet anders benaderd worden. Organisaties hoeven hun management niet om te gooien voor deze nieuwe groep werknemers. Er is nog niks bewezen.

Toch slagen consultants en verkopers van managementtrainingen er in bedrijfsleiders ervan te overtuigen dat het aanpassen van de organisatie aan jonge werknemers cruciaal is. ‘Generatiebewust management is de oplossing!’ Maar is het niet wat vreemd dat organisaties veel geld zouden investeren in een nieuw beleid dat misschien helemaal niet werkt? En dat in tijden van besparingen? Zal een dokter die een patiënt behandelt voor een longontsteking zijn behandeling veranderen wanneer hij nog niet weet of een andere aanpak werkt?

Akkoord, men zal innovatief manieren moeten bedenken om jongeren (maar ook ouderen!) te motiveren om langer te werken. De stijgende pensioenlast, de globalisatie, de technologische vooruitgang vormen allemaal uitdagingen voor de komende jaren. De digitalisering van onze maatschappij zal effect hebben op alle generaties en misschien is de oude grijze medewerker wel meer geneigd om te gaan telewerken dan zijn jongere collega. En als we toch mensen in groep willen benaderen doen we dit beter binnen een organisatie, binnen een afdeling, binnen een team. Bedrijven zullen vooral moeten investeren in het opbouwen van een goede relatie met zijn medewerkers, dit begint al bij het solliciteren. Creëer realistische verwachtingen. Maar laten we ons niet meer baseren op de mythe die hangt rond generatie Y.