Vaccineren op maat van uw hond?

Vaccineren op maat van uw hond?

Momenteel geven de richtlijnen van World Small Animal Veterinary Association (WSAVA), een groep dierenartsen die zich toespitst op het opbouwen van richtlijnen omtrent het vaccineren van huisdieren, aan dat de hond slechts driejaarlijks gevaccineerd moet worden tegen de hondenziekte (distemper), leverziekte (hepatitis) en de kattenziekte (parvo). Toch zijn er honden die in deze tussenperiode van 3 jaar nog geïnfecteerd kunnen worden én honden die na 3 jaar nog steeds hoog seropositief zijn en waarvoor hervaccinatie dus eigenlijk onnodig is.

Richtlijnen vaccinatieschema

Tot voor kort raadden de dierenartsen de mensen aan om hun honden jaarlijks te vaccineren. Dit zowel om de hond te beschermen tegen hondenziekte, hepatitis en kattenziekte (de ‘core’ vaccins) als voor rattenziekte en eventueel ook kennelhoest en hondsdolheid (de ‘non-core’ vaccins). Onderzoek heeft nu aangetoond dat de werkingsduur van de zogenaamde ‘core’ vaccins, nadat uw hond als pup voldoende gevaccineerd werd, langer zou zijn dan een jaar. In 2016 zijn de richtlijnen van WSAVA dan ook overgegaan van jaarlijks vaccineren tot driejaarlijks vaccineren. Let op, dit geldt niet voor de vaccins tegen rattenziekte, kennelhoest en hondsdolheid. Onderstaande tabel geeft de actuele richtlijnen omtrent vaccineren weer.

Informatie vaccineerbare aandoeningen

Kattenziekte (of parvo) wordt veroorzaakt door het virus Parvo dat zich verspreidt via de ontlasting. De ziekte wordt gekenmerkt door hoge koorts (>39°C), braken en bloederige diarree. Vooral voor jonge honden is deze ziekte levensbedreigend. Hondenziekte, veroorzaakt door het Canine Distemper Virus, is een infectieuze ziekte die ontstekingen kan geven van de neus, luchtwegen, longen, maag en darmen. In sommige gevallen kan het hersenvliesontstekingen bij de hond veroorzaken en het zenuwstelsel van pups en honden aantasten. De ziekte is zeer besmettelijk en heeft meestal een dodelijke afloop. Infectieuze hepatitis (of leverontsteking) tast vooral de lever aan. Voornamelijk honden die jonger zijn dan 1 jaar zijn gevoelig aan de infectie. De aandoening veroorzaakt zenuwstoornissen, braken, diarree, geelzucht, shock en uiteindelijk de dood.

Waarom titeren?

Tegenwoordig is het mogelijk om uw hond individueel te testen op het aantal antistoffen voor hepatitis, distemper en parvo. Zo bent u zeker of uw hond voldoende beschermd is en wordt de hond niet onnodig gevaccineerd. Waar veel mensen niet bij stilstaan, is dat ook vaccineren bijwerkingen kan uitlokken. Grootschalig onderzoek in 2005 toonde aan dat van de 10.000 honden die getest werden, 38 dieren binnen de drie dagen na vaccinatie bijwerkingen vertoonden. De bijwerkingen kunnen ingedeeld worden van mild (zoals lusteloosheid, koorts, verminderde eetlust), tot ernstig (zoals auto-immune aandoeningen, anafylactische shock en auto-immune aandoeningen) en zelfs fataal.

Bij het titeren worden de concentraties aan antistoffen tegen virussen die distemper, hepatitis en parvo bij de hond veroorzaken, in een serumstaal gemeten. Antistoffen (=antilichamen, immunoglobulines) zijn eiwitten die een belangrijke functie hebben binnen de immuniteit en die in ons lichaam aangemaakt worden als antwoord op de aanwezigheid van ziekteverwekkers. Een negatieve test toont aan dat een hond weinig of geen antilichamen bezit en dat vaccineren aanbevolen is. Deze honden worden seronegatief genoemd. Als een hond seropositief is, heeft deze voldoende antistoffen en is vaccineren niet noodzakelijk. De test die gebruikt werd om ons onderzoek uit te voeren is de Immunocomb® Canine Vaccicheck. Met één zo’n titertest kunnen 12 honden met slechts één druppel bloed getest worden op de aanwezigheid van antistoffen voor hepatitis, parvo en distemper. Al na 21 minuten is de uitslag bekend en kan besloten worden of de hond al dan niet gevaccineerd dient te worden.

Onderzoek naar antistoffen bij honden met behulp van de Vaccicheck®

Bij ons onderzoek werden 36 willekeurige honden vanuit vijf verschillende dierenartsenpraktijken onderzocht met behulp van de titertest. Onze proefopzet was om na te gaan of het wel veilig is om honden slechts driejaarlijks te vaccineren. Bij deze resultaten werden ook de onderlinge verschillen op basis van ras, geslacht, leeftijd, gewicht, soort vaccin,… onder de loep genomen. De resultaten van het onderzoek worden opgedeeld in 4 verschillende groepen, namelijk seronegatief (score 0 tot 1), licht seropositief (score 2), seropositief (score 3-5) en hoog seropositief (score ≥ 5). Aangezien een vaccin bijdraagt aan de immunisatie voor zowel distemper, hepatitis als parvo geldt telkens de laagste score.

• Honden die seronegatief zijn voor minstens een aandoening, hebben geen antistoffen en dienen opnieuw gevaccineerd te worden
• Honden die zwak seropositief zijn dienen (afhankelijk van de infectiedruk) ofwel opnieuw getest te worden na 1-2 jaar of worden opnieuw gevaccineerd
• Honden die seropositief zijn worden na 3 jaar opnieuw getest met behulp van een titertest
• Honden die hoog seropositief zijn moeten maar na minimum 3 jaar opnieuw getest te worden

Van de 36 honden die gecontroleerd werden, waren 6 honden (of 17%) seronegatief voor een van de drie aandoeningen. Slechts 2 honden (5%) waren licht seropositief. De helft van de honden (18 dieren) bestond waren seropositief en de overige 10 honden (28%) scoorden seropositief voor alle drie de aandoeningen.

Bij de seronegatieve honden waren er voornamelijk mannelijke dieren. Slechts 10% van de dieren was vrouwelijk. Ook konden we concluderen dat vooral dieren jonger dan 1 jaar (die enkel hun puppyvaccins kregen) seronegatief waren. Wat bizar is, was dat van de dieren die slechts minder dan een jaar geleden gevaccineerd werden 23% seronegatief is. Van de 7 honden die al drie jaar of langer niet meer gevaccineerd waren, scoorden 2 dieren seronegatief.

Conclusie onderzoek

Ons onderzoek toonde aan dat er een zeker verband is tussen:

• het gewicht van het dier en het aantal stoffen voor de hondenziekte
• het merk van het gebruikte vaccin en het aantal antistoffen voor de kattenziekte
• het merk van het gebruikte vaccin en het aantal antistoffen voor de hondenziekte
• het ras van de hond en het aantal antistoffen voor distemper

We kunnen concluderen dat titeren een verstandige keuze is om vaccinatie op maat van uw hond mogelijk te maken in plaats van (vaak onnodig) jaarlijks of driejaarlijks vaccineren.

Meer en meer dierenartsen hebben nu een in-house titertest, maar ook professionele laboratoria kunnen het onderzoek naar antistoffen uitvoeren. Voor meer informatie omtrent vaccineren en titeren kan u steeds bij de dierenarts in uw buurt terecht.