Ouder bomen moet men niet verplanten; ouderen levenslang laten wonen in eigen huis.

"Oude bomen moet men niet verplanten"; Ouderen levenslang laten wonen in eigen huis.

Inleiding

"Oude bomen moet men niet verplanten..." Levenslang in eigen huis blijven wonen.... Het is een onderwerp waar we de dag van vandaag veel over horen. Het aantal ouderen stijgt aanzienlijk, men spreekt van ee nvergrijzing en dubbele vergrijzing. Dit artikel is een samenvating van het eindwerk dat hierrond geschreven is. Hulpmiddelen, aanpassingen, dienstverlening, ... alles komt kort terug.

Samenvatting

"Ouder bomen moet men niet verplanten", "Ouderen zijn plaatsgebonden",.... Hoe voorkomen we een rusthuisopname bij ouderen? Bij hen die eignelijk niet willen verhuizen en tevreden zijn met wat ze heben. Dit eindwerk zet de verschillende mogelijkheden van woningaanpassingen op een rijtje. De verschillende premies worden kort besproken, net als verschillende woningaanpassingen. Daarnaast wordt er een recent behoefte- onderzoek samengevat in het eindwerk. Het belang van de ergotherapeut wordt beschreven. Deze werkt interprofessioneel samen met andere hulpverleners, aannemers, architecten, etc. Als ergotherapeut kan men een beeld schetsen van de mogelijkheden en beperkingen van de ouderen, waarna men de ouderen adviseert en begeleidt. We willen de ouderen gevoelig maken voor dit thema, hier kan de ergotherapeut toe bijdragen. Er zijn verschillende diensten waar de ergotherapeut tewerkgesteld kan worden.

Naast woningaanpassingen kan men kiezen voor verschillende woonvormen, zodat men toch zelfstandig kan blijven wonen en zelfredzaamheid behouden blijft. Kiest men voor kangoeroewonen of vindt de oudere een serviceflat aangenamer?

Aan de hand van een onderzoek bij oudere inwoners van Hoogstraten, wordt er nagegaan in hoeverre woningaanpassingen bij ouderen belangrijk zijn om levenslang wonen mogelijk te maken in plaats van een rusthuisopname. Wat houdt de ouderen tegen om tot woningaanpassingen over te gaan? Aan de hand van deze vragen worden in samenwerking met de stad Hoogstraten en thuiszorgwinkel de Volksmacht interviews afgenomen bij 60- plussers in Hoogstraten, waarna één voorbeeld wordt geschetst in het eindwerk, aan de hand van een casus en een adviesverslag.

Onderzoeksopzet

Met dit onderzoek wil ik nagaan in hoeverre woningaanpassingen bij ouderen belangrijk zijn om levenslang zelfstandig wonen mogelijk te maken, in plaats van een rusthuisopname en wat ouderen tegenhoudt om tot woningaanpassingen over te gaan. Om hierover meer informatie te verzamelen, werden 60- plussers samen met de mantelzorgers geïnterviewd. Aan de hand van diepte- intervieuws werder vragen gesteld om een beter inzicht te krijgen over de informatie die de ouderen reeds hebben gekrengen rond woningaanpassingen en hulpmiddelen. De verkregen informatie werd vergeleken met informatie uit voorgaand onderzoek, ' Toekomstige ruimtebehoefte voor ouderen in Vlaanderen' dat kadert in een grotere onderzoeksopdracht 'Ruimte voor woonbeleid'.

Onderzoeksdesign

Het onderzoek heeft plaatsgevonden in de stad Hoogstraten, in samenwerking met de eerste schepen Tinne Rombouts en de dienst senioren van Hoogstraten. In het beleidsplan van de stad Hoogstraten: "Samen op weg naar 2012, een toekomstbeeld voor Hoogstraten." heeft het stadbestuur als doelstelling opgenomen dat ouderen zo lang mogelijk in hun eigen omgeving moeten kunnen wonen en moeten kunnen beschikken over een degelijke woning. Zij stelden zich de vraag: "Waarom gaan ouderen niet over tot woningaanpassingen?" In het kader hiervan is het onderzoek opgesteld.

Onderzoekspopulatie

De mantelzorgers zijn gecontacteerd met en brief die verstuurd werd vanuit het stadhuis van Hoogstraten. De gegevens heb ik bekomen bij de stad Hoogstraten. De contactpersonen werden steekproefsgewijs getrokken. Het aantal ouderen van de verschillende deelgemeentes werd gebaseerd op het aantal inwoners van die verschillende deelgemeentes. Nadat de brieven zijn verstuurd naar 30 mantelzorgers werd er verder telefonisch contact opgenomen. Hier werden verder afspraken gemaakt. De interviews werden afgenomen bij de ouderen thuis, hier waren de mantelzorgers stees bij aanwezig. De afname van het onderzoek gebeurde bij zesentwintig van de dertig personen. Het aantal mannen en vrouwen dat deelnam, was hetzelfde.

Onderzoeksresultaten

De interviews zijn bij zorgbehoevende ouderen afgenomen, waardoor een vertekend beeld gegeven wordt van de populatie ouderen in Hoogstraten. De meerderheid geeft aan dat ze geen informatie hebben ontvangen of dat ze hier niet veel meer over weten. Ze zijn bang voor de kosten en voor de hinder die de werken met zich meebrengen. De meerderheid (20 personen) vindt de kosten van woningaanpassingen te hoog. Mede door de kosten, laten de ouderen hun woning niet aanpassen. Als tweede is de hinder van de breekwerken schrikverwekkend voor de ouderen. Dit gepaard gaande met veranderingen en rommel. Uit dit onderzoek wordt duidelijk dat de ouderen niet voldoende weten over de mogelijkheden omtrent woningaanpassingen. Daarbij komt dat ze tevreden zijn met wat ze hebben. Hierdoor vinden de ouderen het niet nodig om hun woning aan te passen aan de veranderende situatie. Ze zeggen zelf dat alles hen nog lukt. Dit onderzoek geeft duidelijk weer dat een groot deel van de populatie fysieke beperkingen heeft. Het onderzoek 'Toekomstige ruimtebehoefte voor ouderen in Vlaanderen' (Cfr. Onderzoeksopzet) beaamt dit. De ouderen van Hoogstraten zien zichzelf in de toekomst nog thuis wonen en willen niet naar een rusthuis verhuizen. Slechts twee personen geven aan naar een bejaardenwoning of serviceflat te willen verhuizen.

Besluit

Dit onderzoek geeft een duidelijk beeld van hoe de oudere zich in de thuissituatie voelt. Als ergotherapeut wordt op deze manier een duidelijk beeld verkregen van de thuissituatie en de aanpassingen en hulpmiddelen dat men hier gebruikt. Op deze manier is het aangenaam om de cliënt centraal te stellen. De theorie in het eindwerk kan bijdragen bij het opstellen van een brochure voor ouderen. Deze mensen willen meer informatie ontvangen omtrent levenslang thuis wonen. Om premies te krijgen, moet er aan heel wat voorwaarden voldaan worden, daarom dat het belangrijk is om de ouderen hiervan op de hoogte te brengen.

De mensen zijn bang voor de kosten van de woningaanpassingen, voor de hinder en de veranderingen dat dit met zich meebrengt. Een algemeen besluit, zowel uit de theorie als de praktijk: Sensibiliseren van ouderen is belangrijk. Het zou goed zijn als er voor de ouderen één centraal punt zou zijn, waar ze voor alle informatie omtrent levenslang thuis wonen terecht kunnen.