Een strip beluisteren, heb jij dat ooit al eens gedaan?

Een strip beluisteren, heb jij dat ooit al eens gedaan?

Wel: het kan! In een masterproef aan de Brusselse campus van LUCA School of Arts / KULeuven werd namelijk onderzoek gedaan naar de mogelijke combinaties tussen strip en muziek.

Nu, wat is dat precies, een beeldverhaal? De strips waar we allemaal mee zijn opgegroeid, zijn zeker niet de enige die bestaan, toch? Natuurlijk niet, Integendeel! Kuifje en Jommeke zijn leuk, maar las u al eens een Verstraete? Een Desmet? Een Gijsemans? In Vlaanderen worden er zo meer strips gepubliceerd. Het zijn vaak beeldverhalen die een ander publiek zouden moeten aanspreken dan dat we er vaakst mee associëren Het is niet langer iets wat we onze jongeren voor de neus schuiven als ze ‘nog geen boek’ willen lezen. Het zijn volwaardige werken die behoren tot de literatuur!

De wereld van de strip leeft dus ook daar waar u het niet ziet. Gelukkig zijn de onderzoekers aan de universiteiten er om te kijken in de schaduwrijkste steegjes van onze cultuurwereld.

Een strip combineert gemiddeld plaatjes en beelden met woorden in tekstballonnen. Via deze twee media, beeld en woord dus, weten ze een verhaal te brengen net als een ander boek dat zou doen. Nu, als je dan toch al twee manieren van maken gaat combineren in een werk, waarom zou je er dan niet nog eentje bijnemen? Gewoon, om eens te zien wat dat geeft? Neem nou eens…  muziek?

In het onderzoek werd nagegaan hoe men dat in het verleden al eens had geprobeerd. Men combineerde al vaker muziek en strips. Dit bijvoorbeeld door een lied op te zetten tijdens het lezen, of gecureerde albums en afspeellijsten aan te bieden om de leeservaring te verbreden. Er werden al live optredens-leesbeurten gebracht, met dramatische muziek op de achtergrond, alsook theaterstukken die dan nadien werden ‘verstript.’

Toch was dit nog niet wat de onderzoekers wilden ontdekken. Deze vormen van strips combineerden de verschillende media van op een afstand, zonder een soort werk te maken dat als één totaal gegeven kon fungeren. De onderzoekers keken naar strips waar dat wel het geval was, zoals bijvoorbeeld bij ‘The Tallowmere Annual’ van muzikant en tekenaar Keaton Henson. Voor deze strip componeerde de man een eigen muziekstuk. Deze compositie zit verwerkt in het stripboek aan de hand van een ingebouwde mp3-speler. Het werk werd zo een uiting van één persoon, één artiest, en wist een eigen sfeer te vangen.

Nu, muziek kan voor meer worden ingezet dan sfeer, toch? Als we deze willen inzetten als volwaardige component, moet er misschien een balans worden gemaakt tussen de informatie die wordt gegeven aan de lezer-luisteraar. Nu niet enkel visueel en in woorden, maar ook auditief. Deze rekensom zal bij ieder werk en bij elke auteur anders liggen, en zo ook een andere ervaring opleveren.

Een laatste factor die van belang is, is het feit dat gelezen tijd en geluisterde tijd moeilijk te controleren is. Elke lezer leest op een ander tempo, toch? Bij muziek ligt het verloop van de tijd wat minder in het ongewisse. Hierdoor wordt het moeilijk om muziek op het juiste moment te laten invallen. Dit kan als troef worden ingezet: door het zomaar samenvallen van bepaalde input, via de strip of het muziekstuk dat erbij hoort, zal elke lees-luisterbeurt een andere ervaring opleveren.

Oneindig veel strips in één werk dus!

Het onderzoek is een blijvend werkproces. De auteur maakt nog steeds strips en muziek, en hoopt op deze manier een unieke lees- en luisterervaring te bieden aan de lezer-luisteraar!