“Harde cijfers: één kind per klas krijgt te maken met kindermishandeling, nood aan extra hulp voor deze kinderen”
7 535 … het aantal meldingen op het vertrouwenscentrum kindermishandeling Vlaams-Brabant in het jaar 2021. 7 535 kinderen waarbij er mogelijk een trauma kan vastgesteld worden. Het is hoog tijd om hulp te bieden aan deze kinderen zodat ze zichzelf beter leren begrijpen. Dit was de aanleiding om onderzoek te verrichten naar het geven van psycho-educatie rond trauma bij kinderen tussen zes en twaalf jaar.
Het kind helpen zichzelf te begrijpen
Iedereen heeft zijn eigen angsten. Soms panikeren we in kleine ruimtes, zijn we bang in het donker of hebben we schrik van spinnen. In een stressvolle situatie reageert iedereen anders. Wanneer we ons onveilig voelen, zullen we reageren vanuit ons instinct, waarbij onze hersenen automatisch een signaal geven. Ook bij het beleven van een traumatische ervaring gaan we beseffen dat we in een onveilige situatie zitten. Maar wat gebeurt er als onze hersenen altijd zo’n signaal blijven geven en nooit meer tot rust kunnen komen?
Net dit is wat kinderen met een trauma ervaren namelijk een extreem controleverlies. Ze hebben geen vat meer op de situatie of hun omgeving omdat ze zich voortdurend onveilig voelen. Hierdoor is de voornaamste taak in de hulpverlening rond kindermishandeling het bespreekbaar maken van de gevolgen. Een onderdeel van dit proces is het geven van psycho-educatie. In de praktijk is er nood aan een bruikbare tool.
De mening van deskundigen in het vak
Er werd een literatuurstudie uitgevoerd met professor dokter Peter Adriaenssens, kinder- en jeugdpsychiater als belangrijkste expert. Daarnaast werd er een mondelinge bevraging afgenomen van de medewerkers van het vertrouwenscentrum. Deze interviews richtten zich op hun methoden van het geven van psycho-educatie en welke noden zij ervaren. Ook is er een bezoek geweest aan een trauma-sensitieve school. Uit die studie en bevragingen bleek overduidelijk het belang van psycho-educatie, waarbij geen enkele medewerker deze stap overslaat. Het verschil zit vooral in de wijze waarop het wordt aangeboden. Het succes van het geven van deze educatie wordt dagelijks ervaren en toch is er nood aan een concrete tool, een hulpmiddel als het ware om dit proces te vergemakkelijken.
Trauma en een concrete voorstelling
Het is de bedoeling dat ouders, jongeren en kinderen zich iets concreets kunnen voorstellen rond trauma. Aangezien het bewezen is dat mensen met een trauma zich moeilijker kunnen concentreren, mogen we dit van hen dus ook niet verwachten. Het is de taak van de hulpverlener om het kind mee te krijgen in een verhaal waarin het zichzelf herkent om zo opnieuw de controle te krijgen en dit op een dynamische manier.
“Als hulpverlener hebben wij het doel om de kennis over trauma tastbaar te maken”
Het antwoord, een toolbox?
Om kinderen te helpen in het leren begrijpen van hun eigen denkpatroon, is er nood aan psycho-educatie. Hiervoor kan een combinatie gemaakt worden tussen posters en een toolbox. Er wordt stilgestaan bij de werking van het brein, het weergeven van de verschillende soorten angstreacties en de educatie rond het effect van trauma op het brein. Het doel hiervan is om reacties van het kind te gaan begrijpen en inzicht te verkrijgen in wat er in het lichaam gebeurt. Op die manier moet er weer controle komen over de verschillende soorten reacties van het lichaam. Als hulpverlener hebben wij dus het doel om de kennis over trauma tastbaar te maken.
