Taalvaardigheden bij kleuters met autisme: wat onthullen de hersenen?

Taalproblemen komen vaak voor in ASS. Maar niet elk persoon met autisme ervaart taalproblemen. Het blijft nog een raadsel waarom er zo veel heterogeniteit is in de taalvaardigheden van personen met autisme. In deze studie werden er geavanceerde beeldvormingstechnieken gebruikt om diep in de 'taalbreinen' van jonge kleuters met autisme te duiken. Kunnen verschillen in taalvaardigheid bij kinderen met autisme worden verklaard door meetbare veranderingen in hun hersenen? Kortom, kunnen we de complexe puzzel van taal bij autisme ontcijferen door naar de hersenen te kijken? Dat was de kernvraag waarop we ons hebben gericht in deze thesis.

Autismespectrumstoornis (ASS) is een ontwikkelingsstoornis die gekenmerkt wordt door problemen op het gebied van sociale communicatie en interactie. Deze uitdagingen kunnen vaak leiden tot isolatie en eenzaamheid bij mensen met ASS. Vandaar ook de term "autisme" die zijn oorsprong vond in het Griekse woord 'autos', wat 'zelf' betekent.

Heterogeniteit in taalvaardigheden bij autisme.

Als gevolg komen taalproblemen vaak naar voren als de allereerste zorg die ouders hebben over hun kinderen met autisme. Toch valt op dat er aanzienlijke variatie is in de taalvaardigheden van kinderen met autisme. Sommige kinderen spreken bijvoorbeeld helemaal niet, terwijl anderen wel woorden kunnen gebruiken maar moeite hebben met complexe taal of sociale communicatie. En dan zijn er ook nog kinderen met autisme die helemaal geen problemen ervaren met taal, en sommigen zijn er zelfs bijzonder goed in. Dit suggereert dat taalproblemen niet universeel voorkomen bij ASS en laat zien dat er aanzienlijke variabiliteit is in de taalvaardigheden. Het begrijpen van deze variabiliteit is een belangrijk onderdeel van onderzoek naar ASS en kan bijdragen aan meer gepersonaliseerde benaderingen voor de behandeling en ondersteuning van kinderen met autisme. Vroege detectie en interventie kan namelijk veel vooruitgang boeken in het verbeteren van de levenskwaliteit van deze kinderen en hun families.

Uit eerder onderzoek bleek dat kinderen met autisme vaker problemen hebben met het begrijpen en produceren van taal.

Er is evidentie voor verschillen in de hersenen tussen personen met en zonder autisme. Nu, zijn deze verschillen ook verantwoordelijk voor de moeilijkheden die kinderen met autisme ervaren in verband met taal? Door de inherente uitdagingen bij het scannen van kleuters zijn er maar weinig beeldvormingsstudies in deze leeftijdsgroep uitgevoerd. Niettemin is dit een kritieke periode waarin taal zich snel ontwikkelt als gevolg van de snelle groei van de hersenen. In mijn thesis heb ik me gericht op dit interessante vraagstuk: hoe zit het met die neurale mechanismen van taal, vooral tijdens deze belangrijke ontwikkelingsfase?

Hersenscans tijdens de slaap

Om dieper in dit probleem te duiken, hebben we gebruikgemaakt van een gespecialiseerde MRI-techniek genaamd diffusie-MRI. Deze methode stelt wetenschappers in staat om de witte stof- de snelwegen van onze hersenen - te verkennen, die een essentiële rol spelen in taal.

Om dit te doen werden de hersenen van kleuters met en zonder autisme tussen 2.5 en 4.5 jaar gescand tijdens hun natuurlijke slaap. In de MRI ruimte werd er een soort ‘space tent’ gecreëerd zodat de kleuters zich konden wanen als kleine ontdekkingsreizigers van het brein.

Naast het verkennen van de hersenen gingen we op zoek naar de taalvaardigheden van deze kleuters. Met behulp van verschillende meetmethoden werd zowel hun taalproductie als -begrip geëvalueerd. Deze multidimensionale aanpak bracht een schat aan gegevens op, die ons dichter bij het begrijpen van taalvaardigheden in autisme bracht.

Ondanks onze verwachtingen werden er geen significante verschillen gevonden in de witte stof van kinderen met en zonder autisme. We hebben wel aanwijzingen gevonden die suggereren dat de taalvaardigheden van deze kinderen en de integriteit van hun witte stof met elkaar verbonden kunnen zijn. Het is belangrijk om te benadrukken dat deze resultaten gebaseerd zijn op een voorlopig kleine steekproef, aangezien dit studie nog volop bezig is. We staan in spanning te wachten op verdere onthullingen.

Deze nieuwsgierige en moedige kleine hersenverkenners hebben ons al waardevolle inzichten verschaft in de manier waarop taalvaardigheden zich in de hersenen van kinderen met ASS ontwikkelen. De uiteindelijke resultaten van dit onderzoek kan mogelijk bijdragen aan het vroegtijdig herkennen van autisme en de ontwikkeling van meer op maat gemaakte interventies voor autisme, waarbij rekening wordt gehouden met de unieke kenmerken van het brein van elk individu.