'Samen verbonden in vrede' vredeseducatie in de b-stroom.

‘Samen verbonden in vrede’ vredeseducatie in de b-stroom.
 

“Ooh jij geeft les in de b-stroom, dat zal wel lastig zijn met die gasten?!” Een stereotype vraag die ikzelf maar al te vaak krijg wanneer ik spreek over mijn werk als leerkracht r-k godsdienst, in de eerste graad van de b-stroom. Deze jongerengroep heeft vaak de bijklank agressiever, moeilijker en vooral minder controleerbaar te zijn. Dit zou het lesgeven binnen deze groep veel moeilijker maken dan bij leeftijdsgenoten uit de a-stroom. Tijdens mijn zoektocht naar een onderwerp voor mijn eindwerk bleef dit, in mijn ogen onterechte, stereotype beeld door mijn hoofd spoken en heb ik besloten  te werken rond vrede en respect in 1b.

Ik ging opzoek naar een antwoord op de volgende vraag: “Hoe kan een project rond vredeseducatie de leerlingen uit 1b meer kennis van elkaars godsdienst doen verwerven en hen zo vaardiger maken onderlinge conflicten op te lossen?” Om een antwoord op deze vraag te kunnen formuleren heb ik verschillende bronnen geraadpleegd en ben ik opzoek gegaan naar dé definitie van het begrip vredeseducatie. Dit begrip lijkt echter vele verschillende definities te hebben. De ideale gelegenheid om dit verder uit te pluizen!

Vredeseducatie?

Het uiteindelijke doel van vredeseducatie is  leerlingen van verschillende religieuze en culturele achtergronden, samen in vrede en begrip met elkaar te laten omgaan en hen hiervoor tools in de vorm van kennis, attitudes en vaardigen aan te reiken. Zo is het perfect mogelijk dat leerlingen met  andere achtergronden in harmonie samen te laten leven en conflicten op te lossen zonder hiervoor het eigen standpunt te moeten aanpassen of dit te negeren.

Een groot voordeel aan het standaard integreren van projecten rond vredeseducatie binnen het schoolcurriculum is het feit dat je niet enkel aan actuele conflicten of wrijvingen binnen de klas werkt met je leerlingen, maar dat je ervoor zorgt dat je sociaal en emphatische leerlingen opvoedt en je op de langere termijn zo mee kan zorgen voor een meer vredevolle samenleving. En zeg nu zelf : is dat niet het uiteindelijke doel van alle opvoedingswerk, ook dat op religieus vlak? 

B-stroom leerling is een agressieve leerling of toch niet?

Uit mijn schetsende bevraging kwam als resultaat op de vraag: “Hoe los jij vooral conflicten/ruzies op?” dat 14 van de 22 leerlingen (64%) praten kiezen als oplossing voor een conflict en slechts 3 leerlingen (14%) ervoor kiezen om geweld te gebruiken om conflicten op te lossen. Een zeer positief resultaat voor die ‘moeilijke/agressieve’ b-stroom leerlingen.

De controlegroep scoorde nog lager op ‘conflicten oplossen door fysiek geweld te gebruiken’. Nog een positiever resultaat dus. Geen enkele leerling verkoos die mogelijkheid. 

Project

Om het project zo efficiënt mogelijk te maken, ben ik vertrokken vanuit de feitelijke beginsituatie. Die had ik in kaart gebracht met een bevraging. Ook bracht ik de actualiteit ter sprake (verschillende oorlogen en conflicten op school). Op deze wijze wekte ik de interesse van de leerlingen.

Doormiddel van een associatieoefening, beelden, symbolen en muziek hebben we het begrip vredeseducatie verkend en verwerkt wat resulteerde in de eigen 10 geboden die leerlingen zouden respecteren gedurende de rest van het schooljaar.

Verbindend communiceren

Door tijdens de uitvoering van het project verschillende manieren aan te leren om verbindend te communiceren, ook al ben je het niet eens met de ander, zijn de meeste leerlingen alleen nog maar gegroeid in hun vermogen om sociaal en empathisch te reageren. Dit kon ik besluiten uit de mondelinge evaluatie die bij de leerlingen afgenomen is na het afsluiten van het project. Vele leerlingen gaven aan nu meer te weten hoe ze moesten reageren wanneer ze in conflict waren met elkaar. 

Conclusie

Wanneer ik met een kritische blik terugkijk op dit project denk ik dat het resultaat nog voor verbetering vatbaar is. Vredesopvoeding zou beter de rode draad vormen voor de invulling van het lescurriculum van een heel schooljaar. Het zou meer effect geven als het op regelmatige tijdstippen gedurende het schooljaar zou worden ingepland. Ook zou het project dan omvangrijker moeten zijn.

Zo kunnen we de kennis, attitudes en vaardigheden op verschillende tijdstippen aanreiken en kunnen de leerlingen deze langzamerhand gaan automatiseren zodat het niet als taak wordt gezien maar als het nieuwe normaal. Want zeg nu zelf: wie krijgt er geen warm gevoel van de slogan: “Samen verbonden in vrede.”