Architectuur en muziek
VAN NATUUR NAAR KUNST
‘Is het omdat ik muzikant ben, … of architect?’
Dat oranje een fel gesmaakte kleur is voor alles wat moet opvallen, is gekend. Wat de scriptie Beeld in klank wil bereiken is net deze aandacht te trekken op een boeiend relaas over een persoonlijke zoektocht naar iets wat met een groot woord ‘creativiteit’ genoemd wordt. Sinds de dag dat er besloten werd het schrijven in te kleden in fel oranje, is de kleur een signaal geworden: een teken dat dit onderzoek niet (of misschien wel nooit) voltooid is. Raadselachtige contradicties blijven onbeantwoord terwijl schijnbare gelijkenissen naderhand ongegrond blijken te zijn. Neen, de zoektocht naar boeiende analogieën en paradigma’s tussen Architectuur en Muziek heeft met deze scriptie slechts een beginpunt willen aanduiden.
Net als de kaft grijpt de inhoud als een fractale beweging om zich heen, in een poging de complexe ontdekkingsreis te verduidelijken. Nooit wordt er prijs gegeven op welk niveau de lezer zich bevindt. De inhoud en de vormgeving smelten samen tot een soort (architecturaal-muzikaal) ‘roman fleuve’: alles loopt constant door elkaar en in elkaar over, ongeacht of het nu gaat om architecturale of muzikale opvattingen, grafiek, fotografie of toonkunst. Beeld in Klank wil bepaalde facetten van vroeger en huidig onderzoek op een zo helder mogelijke wijze naast elkaar plaatsen. De nevenschikking — Muziek - Architectuur— vormt daarbij de ruggengraat van dit intentioneel nooit eindigend ‘werk in uitvoering’.
Gevat tussen een citaat van Werner De Bondt: ”Muziek kan er maar zijn omdat er ruimte is waarin ze weerklinkt” en Goethe: "Die Stimmung, die von der Baukunst ausgeht, kommt dem Effekt der Musik nahe.“ stort de inhoud zich in een ‘trial and error’ -avontuur.
Natuurlijk is de scriptie ook een essay over een duidelijk hedendaagse, artistieke belangstelling naar integratie (of juxtapositie?) van twee kunstvormen; Yves Knockaert bewees recent nog in het vaktijdschrift A+ dat dit streven naar verstandhouding niet echt nieuw is, maar vandaag een opmerkelijke herinvulling kent… Meer nog is het een soort persoonlijk reisverhaal dat kadert in een ruime belangstelling omtrent het creatieproces. Het is met andere woorden geen wetenschappelijke verhandeling, maar eerder een praktisch handboek over wat er zich allemaal afspeelt tijdens de eerste schuchtere pogingen tot het beoefenen van één der Kunsten.
De rode draad doorheen heel de reis is de creativiteit van een onbevangen kind in het opmerkend muziek-pedagogisch project van docente Jo Roels. Zij werkte zeer recentelijk een totaal nieuwe methode uit om kinderen kennis te laten maken met muziek. Door de starre muren van het traditionele muziekonderwijs te doorbreken, ontdekte ze de wonderlijke wereld van het creatieve kind. In plaats van moeilijk verstaanbare muziekstudies op te leggen vertrekt ze van achteren naar voren: eerst het kind iets laten ontdekken en dàt trachten te verwerken in een muziektechnische oefening. Muziek met een grote M komt op die manier voor het technische kunnen van de leerling.
Hoewel dit alles gebeurt buiten het strikte vakgebied van de architectuur, ontdekt men snel bijzondere overeenkomsten en het is net dit wat het doel van het schrijven is: nagaan hoe er met dezelfde ideeën in een Architectuurtaal kan omgegaan worden! Zonder al te diep af te dwalen in een ruimer filosofisch denken over creativiteit of pedagogie.
Het ordenen vanuit de chaos, het cultiveren krijgt er een bijzondere plaats.
nick ceulemans
beeld in klank een aantekening bij het leren muziek en architectuur maken
auteur : nick ceulemans
datum : MMII
promotoren : jos delbroek, jo roels
