Ouders en onderwijs beïnvloeden leesgedrag jongeren
Jongeren lezen steeds minder kranten. Velen zien televisie en on-linekranten als de grote boosdoeners. Een onderzoek naar het leesgedrag van 24 universiteitsstudenten toont echter aan dat dit niet zo is. Ouders en school nemen een belangrijke plaats in als pedagogische stimulans bij jongeren om de krant te lezen. Dit blijkt uit het thesisonderzoek van Liselot Hudders, pas afgestudeerde licentiate communicatiewetenschappen aan de Universiteit Gent.
Liselot Hudders wilde met haar scriptie achterhalen waarom jongeren steeds minder kranten lezen. Tevens onderzocht ze of on-linekranten hiermee misschien te maken hebben. Ze ondervroeg 24 universiteitsstudenten tussen 18 en 24 jaar die regelmatig kranten lezen. Deze jongeren zitten in het eerste jaar van een universitaire opleiding waardoor ze in een nieuwe levensfase terechtkomen die een invloed heeft op hun leesgedrag. Ze peilde naar de redenen waarom de ondervraagde jongeren regelmatig kranten lezen in een tijdperk waar de krant steeds meer van haar populariteit verliest.
Een opmerkelijke conclusie is dat ouders en leerkrachten het leesgedrag van jongeren sterk beïnvloeden. Het is belangrijk om jongeren geleidelijk aan vertrouwd te maken met kranten. De ouders hebben een belangrijke invloed op dit proces. Zij kunnen hun kinderen vertrouwd maken met kranten en dit reeds op jonge leeftijd. Het feit dat de krant aanwezig is in de huiskamer is voor veel van de ondervraagde jongeren onbewust een stimulans. Ze kunnen op hun eigen tempo wennen aan de krant, en beginnen erin te bladeren wanneer ze zelf de behoefte aanvoelen. Het onderzoek wijst uit dat de bevraagde jongeren de krant na verloop van tijd zien als ontspanning of als gewoonte. Ze lezen de krant bij het ontbijt en ‘s avonds in de zetel. De krant maakt deel uit van hun leven, is een ritueel geworden en ze vinden het dan ook geen karwei om er tijd voor vrij te maken. Dit werkt echter niet voor alle jongeren. Veel hangt af van hun interesses en motivaties. Daarom is niet enkel de ouderlijke invloed van belang, maar ook die van de leerkrachten. Veel jongeren ondervinden bewust een invloed van de onderwijzers van hun school. Dit wordt echter niet altijd positief ervaren. Het is noodzakelijk om jongeren ongedwongen met kranten in contact te brengen. Wanneer er een verplichting of puntensysteem aan wordt verbonden, wordt de positieve invloed meestal teniet gedaan.
Uit het onderzoek bleek dat on-linekranten door velen nog steeds niet wordt gezien als een gewoonte of als een deel van hun leven, waardoor ze er globaal een negatief oordeel over vormen. Ze gebruiken deze kranten eerder om doelgericht informatie op te zoeken, maar zien ze niet als een volwaardige krant. Ze beschouwen de on-linekranten als een werkinstrument, vooral omwille van de snelheid en efficiëntie van de zoekmachines. Bovendien zijn ze praktisch bruikbaar door hun vlotte interactiviteit en multimediamogelijkheden.
Jongeren scannen titels en inleidingen van artikels uit kranten om tijd te winnen. De onderzochte jongeren zijn minder geïnteresseerd in lokaal nieuws omdat ze al regelmatige krantenlezers zijn en daardoor al referentiekaders konden opbouwen. Toch vinden ze voldoende achtergrondinformatie nog steeds belangrijker dan vormgeving en lay out.
Uit eerder onderzoek blijkt dat de ontlezing bij de jeugd zich doorzet. Jongeren worden doorgaans gezien als het product van hun tijd en worden omschreven als de internetgeneratie. Dit betekent geenszins dat de jeugd de traditionele media volledig uit hun leven bannen. Krantenuitgevers moeten niet vrezen dat on-linekranten de lezers van de papieren krant zullen afnemen. De respondenten gaven in de interviews aan dat beide kranten hun voordelen hebben en dat ze elkaar perfect aanvullen. Toch merken alle ondervraagde jongeren op dat ze niet bereid zijn te betalen voor on-linekranten. Ze hebben nog altijd de opvatting dat het internet gratis is en als ze iets op een site niet gratis verkrijgen, zoeken ze gewoon een andere site die hen hetzelfde nieuws wel gratis aanbiedt. Een abonnement nemen ze vooral op geprinte media.
De televisie als informatiemedium krijgt, in tegenstelling tot de papieren krant, wel te lijden onder het ‘nieuwe’ medium. Waar jongeren vroeger naar het nieuws keken om het ‘breaking news’ te horen, zullen ze nu eerder on-linekranten raadplegen. Dit om verschillende redenen. Ze kunnen on-linekranten raadplegen wanneer dat voor hen het beste uitkomt. Met televisie zijn ze momenteel meestal nog steeds aan een uitzenduur gebonden. Daarnaast bieden ook steeds meer on-linekranten multimediafragmenten aan waardoor ze ook beelden over de onderwerpen kunnen zien. Hier verliest het televisienieuws haar voordeel.
Uit het onderzoek blijkt ook het belang van concurrerende informatiebronnen. De studenten uit het onderzoek merkten op dat ze on-linekranten veel grondiger zouden lezen in een situatie waar er geen andere informatiebronnen meer ter beschikking zouden zijn. Dit kan zeker het geval zijn indien ze zich bijvoorbeeld in het buitenland bevinden. Snelheid en updating spelen uiteraard ook een rol. Een site die qua informatie permanent aangepast wordt aan de actualiteit, rekent alvast op meer interesse, zoveel is duidelijk.
Er kon geen verschil opgemerkt worden qua gebruik van on-linekranten tussen mannen en vrouwen. Alle onderzochte jongeren hadden toegang tot een computer met internetverbinding, waardoor mannen en vrouwen een gelijke toegang hadden tot on-linekranten. Hoewel in de literatuur terugkomt dat mannen vaker on-linekranten lezen dan vrouwen en de mannelijke studenten vaker het internet raadpleegden dan de vrouwelijke, kon in het onderzoek geen evidentie gevonden worden voor de stelling dat mannen meer on-linekranten lezen dan vrouwen. Integendeel, meer vrouwelijke studenten lazen on-linekranten dan mannelijke. Daaruit kan afgeleid worden dat een gelijke internettoegang de verschillen tussen mannen en vrouwen wegwerkt, en niet het internetgebruik.
Bibliografie
Boeken en readers
Bardoel, J. (1997). Journalistiek in de informatiesamenleving. Amsterdam: Otto Cramwinckel uitgever.
Bockzkowski, P.J. (2002). The Development and Use of Online Newspapers: What Research Tells Us and What We Might Want to Know. In: L. Lievrouw & S. Livingstone (Eds.), The Handbook of New Media (pp. 270-286). London: Sage.
Bockzkowski, P.J. (2004a). Digitizing the News. Innovation in Online Newspapers. Massachusetts: The MIT press.
Bogart, L. (1989). Press and Public: Who Reads What, When, Where and Why in American Newspapers. (2nd edition). Hillsdale: N.J. Erlbaum.
Bogart, L. (1991). Preserving the Press. How Daily Newspapers Mobilized To Keep Their Readers. New York: Columbia University Press.
Bral, L. (1997). Hoe besteden jonge Vlamingen hun vrije tijd? In: M. Elchardus et al. (Eds.), Jongeren en cultuur in beweging (pp. 67-87). Leuven: Davidsfonds.
Bronner, F. & Neijens, P. (1999). Hoe beleven mensen hun media? In: J. Van Cuilenburg; P. Neijens & O. Scholten (Eds.), Media in overvloed. Boeknummer bij Mens & Maatschappij 1999 (pp. 118-133). Amsterdam: University Press.
Buckingham, D. (Ed.) (1993). Reading Audiences. Young People and the Media. Manchester/ New York: Manchester University Press.
Buckingham, D. (2000). After the Death of Childhood. Growing up in the Age of Electronic Media. Cambridge: Polity Press.
Cambré, B. & Waege, H. (2001). Kwalitatief onderzoek en dataverzameling voor open interviews. In: J. Billiet & H. Waege (Eds.), Een samenleving onderzocht. Methoden van sociaal-wetenschappelijk onderzoek (pp. 315-342). Antwerpen: Standaard Uitgeverij.
De Bens, E. (2001). De pers in België: het verhaal van de Belgische dagbladpers. Gisteren, vandaag en morgen. Tielt: Lannoo.
De Bens, E. & Paulussen, S. (2003). De impact van het internet op de journalistiek. In: D. Biltereyst & Y. Peeren (Eds.), Nieuws, democratie en burgerschap. Onderzoek over de hedendaagse nieuwsmedia (pp. 201-219). Gent: Academia Press.
Den Boer, D.-J.; Bouwman, H.; Frissen, V. & Houben, M. (1994). Methodologie en statistiek voor communicatie-onderzoek. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
Durnez, G. (1985). De Standaard. Het levensverhaal van een Vlaamse krant. 1914-1948. Tielt: Lannoo.
Durnez, G. (1993). De Standaard. Het levensverhaal van een Vlaamse krant van 1948 tot de VUM. Tielt: Lannoo.
Frissen, V. (1999). De participatieparadox: maatschappelijke en politieke participatie op Internet. In: J. Van Cuilenburg; P. Neijens & O. Scholten (Eds.), Media in overvloed. Boeknummer bij Mens & Maatschappij 1999 (pp. 150-163). Amsterdam: University Press.
Hall, J. (2001). Online Journalism. A Critical Primer. London: Pluto Press.
Hulsens, E., Minnen, K. & Vangeel, J. (2001). Webjournalistiek. Brussel: De Boeck nv.
Hüttner, H.; Renckstorf, K. & Wester, F. (2001). Onderzoekstypen in de communicatiewetenschap. Alphen aan den Rijn: Kluwer.
Jager, R. & van Twisk, P. (2001). Internetjournalistiek. Amsterdam: Boom.
Katz, E., Blumler, J.G. & Gurevitch, M. (1974). Utilization of Mass Communication by the individual. In: J.G. Blumler & E. Katz (Eds.), The uses of Mass Communications. Current Perspectives on Gratifications research (pp. 19-32). London: Sage Publications.
Knulst, W. (1999). Media en tijdsbesteding 1955-1995. In: J. Van Cuilenburg; P. Neijens & O. Scholten (Eds.), Media in overvloed. Boeknummer bij Mens & Maatschappij 1999 (pp. 101-117). Amsterdam: University Press.
Lasswell, H.D. (1948). The Structure and Function of Communication in Society. In: W. Schramm (Ed.), Mass Communications (2nd edition) (pp. 117-130). Urbana, Chicago, London: University of Illinois Press.
Lockefeer, H. (1999). De krant als baken in een zee van overvloed? In: J. Van Cuilenburg; P. Neijens & O. Scholten (Eds.), Media in overvloed. Boeknummer bij Mens & Maatschappij 1999 (pp. 54-66). Amsterdam: University Press.
Mc Guire, W.J. (1974). Psychological Motives and Communication Gratification. In : J.G. Blumler & E. Katz (Eds.), The Uses of Mass Communications. Current Perspectives on Gratifications Research (pp. 167-196). London: Sage Publications.
Mc Manus, J.H. (1994). Market-Driven Journalism. Let the Citizen Beware?. Thousand Oaks, California: Sage.
McQuail, D. (1994). Mass communication Theory. An Introduction (3rd edition). London: Sage Publications.
Negroponte, N. (1995). Being Digital. New York: Hodder and Stoughton
Noelle-Neumann, E. (1997). Wegweiser. Wie Jugendliche zur Zeitung finden. Bonn: ZV Zeitungs-Verlag Service.
Palmgreen, P. & Rayburn, J.D. (1985). An Expectancy-Value Approach to Media Gratifications. In: K.E. Rosengren, L.A. Wenner & P. Palmgreen (Eds.), Media Gratifications Research. Current Perspectives (pp. 61-72). London: Sage Publications.
Raeymaeckers, K. (1999). Scannend lezen. Jongeren en printmedia. In: P. Allegaert & B. Van Bouchaute (Eds.), Veer10- Acht10. De leefwereld van jongeren (pp. 202-209). Leuven, Apeldoorn: Garant.
Raeymaeckers, K. (2003). De kloof tussen jongeren en nieuws. Een onderzoek naar de manier waarop Vlaamse 16- tot 18- jarigen omgaan met kranten. In: D. Biltereyst & Y. Peeren (Eds.), Nieuws, democratie en burgerschap. Onderzoek over de hedendaagse nieuwsmedia (pp. 161-175). Gent: Academia Press.
Randall, D. (1996). The Universal Journalist (2nd ed.). Londen: Pluto Press.
Rogers, E. M. (1995). Diffusion of Innovations (4th edition). New York: The Free Press.
Sheth, J. N. & Mittal, B. (2004). Customer Behavior: A Managerial Perspective (2nd ed.). United States: Thomson South-Western.
Sparks, C. (2000a). The Distribution of Online Resources and the Democratic Potential of the Internet. In: J. van Cuilenberg & R. van der Wurff (Eds.), Media en Open Societies. Cultural, Economic and Policy Foundations for Media Openness and Diversity in East and West (pp.229-254). Amsterdam: Het Spinhuis.
Sparks, C. (2000b). From Dead Trees to Live Wires: The Internet’s Challenge to the Traditional Newspaper. In: J. Curran & M. Gurevitch (Eds.), Mass Media and Society (3rd ed.) (pp. 268-292). London: Arnold.
Van Den Bulck, J. (1997). Welke effecten hebben massamedia op jongeren? In: M. Elchardus et al. (Eds.), Jongeren en cultuur in beweging (pp. 123-143). Leuven: Davidsfonds.
Van Dijk, J.A.G.M. (1991). De Netwerkmaatschappij. Sociale aspecten van nieuwe media. Houten/ Zaventem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Verstraeten, H. (2001). Communicatiewetenschap I. Een inleiding tot het media-onderzoek. Gent: Academia Press.
Waples, D.; Berelson, B. & Bradshaw, F.R. (1960). The Effects of Reading. In: W. Schramm (Ed.). Mass Communications (2nd edition) (pp. 487-491). London: University of Illinois Press.
Wright, C.R. (1974). Functional Analysis and Mass Communication Revisited. In: J.G. Blumler & E. Katz (Eds.), The Uses of Mass Communications. Current Perspectives on Gratifications Research (pp. 197-212). London: Sage Publications.
Artikels
Aikat, D. (1998). News on the Web. Usage Trends of an On-line Newspaper. Convergence, 4(4), 94-110.
Aldìsardòttir, L. (2000). Research Note: Global Medium – Local Tool? How Readers and Media Companies Use the Web. European Journal of Communication, 15(2), 241-251.
Alshehri, F. & Gunter, B. (2002). The market for electronic newspapers in the Arab world. Aslib Proceedings, 54(1), 56-70.
Althaus, S.L. & Tewksbury, D. (2000b). Patterns of Internet and Traditional News Media in a Networked Community. Political Communication, 17(1), 21-45.
Althaus, S.L. & Tewksbury, D. (2002). Agenda Setting and the “New” News. Patterns of Issue Importance Among Readers of the Paper and Online Versions of the New York Times. Communication Research, 29(2), 180-207.
Bardoel, J. (1996). Beyond journalism. A profession between information society and civil society. European Journal of communication, 11(3), 283-302.
Barnhurst, K.G. (2002). News geography & monopoly: the form of reports on US newspaper internet sites. Journalism Studies, 3(4), 477-489.
Baxter, L.A. & Bittner, J.R. (1974). High school and College Student Perceptions of Media Credibility. Journalism Quarterly, 51(3), 517-520.
Beekhoven, S. & Van Wel, F. (1998). Jongeren en nieuwsmedia. Tijdschrift voor communicatiewetenschap, 26(1), 30-39.
Beentjes, J., d’Haenens, L., van der Voort, T. & Koolstra, C. (1999). Nederlandse en Vlaamse kinderen en jongeren als gebruikers van interactieve media. Tijdschrift voor communicatiewetenschap, 27(2), 105- 124.
Beyers, H. (2004). Interactivity and Online Newspapers: A Case Study on Discussion Boards. Convergence, 10(4), 11-20.
Bockzkowski, P.J. (2004b). The Processes of Adopting Multimedia and Interactivity in Three Online Newsrooms. Journal of Communication, 54(2), 197-213.
Bonfadelli, H. (1993). Adolescent Media Use in a Changing Media Environment. European Journal of Communication, 8(2), 225-256.
Bonfadelli, H. (2002). The Internet and Knowledge Gaps. A Theoretical and Empirical Investigation. European Journal of Communication, 17(1), 65-84.
Bontinck, I. (1986). The Impact of Electronic Media on Adolescents, their Everyday Experience, their Learning Orientations and Leisure Time Activities. Communications, the European Journal of Communication, 12(1), 21-30.
Bromley, R.V. & Bowles, D. (1995). Impact of internet on use of traditional newsmedia. Newspaper Research Journal, 16(2), 14-27.
Chaffee, S.H. & Choe, S. Y. (1981). Newspaper Reading in Longitudinal Perspective: Beyond Structural Constraints. Journalism Quarterly, 58(2), 201-211.
Chyi, H.I. & Sylvie, G. (1998). Competing with whom? Where? And how? A structural analysis of the electronic newspaper market. The Journal of Media Economics, 11(2), 1-18.
Chyi, H.I. & Lasorsa, D.L. (2002). An explorative study on the market relation between online and print newspapers. Journal of media Economics, 15(2), 91-106.
Cobb-Walgren, C.J. (1990). Why Teenagers Do Not “Read All About It”. Journalism Quarterly, 67(2), 340-347.
Deuze, M. (2000). Journalistiek in digitale omgeving. Tijdschrift voor communicatiewetenschap, 28(4), 349-366.
Deuze, M. (2003). The web and its journalisms: considering the consequences of different types of newsmedia online. New Media & Society, 5(2), 203-230.
Deuze, M. & Paulussen, S. (2002). Online journalism in the low countries. Basic, occupational and professional characteristics of online journalists in Flanders and the Netherlands. European Journal of Communication, 17(2), 237-245.
d’Haenens, L.; Jankowski, N.; Heuvelman, A.; van Summeren, C. & Kokhuis, M. (2003). Nieuws in on-line- en gedrukte kranten: verschillen in nieuwsaanbod en nieuwsconsumptie. Tijdschrift voor communicatiewetenschap, 31(1), 45-63.
Eveland, W.P., Jr. & Dunwoody, S. (2002). An Investigation of Elaboration and Selective Scanning as Mediators of Learning From the Web Versus Print. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 46(1), 34-53.
Eveland, W.P., Jr.; Marton, K. & Seo, M. (2004). Moving Beyond “Just the Facts”. The Influence of Online News on the Content and Structure of Public Affairs Knowledge. Communication Research, 31(1), 82-108.
Fusaro, J.A. & Conover, W.M. (1983). Readability of two tabloid and two non-tabloid newspapers. Journalism Quarterly, 60(1), 142-144.
Harper, C. (1996). Online Newspapers: Going somewhere or going nowhere? Newspaper Research Journal, 17(3-4), 2-13.
Henke, L.L. (1985). Perceptions and Use of News Media by College Students. Journal of Broadcasting and Electronic Media, 29(4), 431-436.
Hujanen, J. (2001). From Consuming Printed News to Making Online Journalism? Young Finns’ Newspaper Reading at the Millenium. Nordicom Review, 22(2), 61-69.
Jankowski, N.W. & van Selm, M. (2000). Traditional News Media Online: An Examination of Added Values. Communications. The European Journal of Communication Research, 25(1), 85- 101.
Kopper, G.G.; Kolthoff, A. & Czepek, A. (2000). Research Review: Online Journalism- a report on current and continuing research and major questions in the international discussion. Journalism Studies, 1(3), 499-512.
Li, X. (1998). Web page design and graphic use of three US newspapers. Journalism and Mass Communication Quarterly, 75(2), 353-365.
Marain, F. (1999a). Begrippenlijst nieuwe media. Mediagids- Boek en Pers, 3, 109-118.
Marain, F. (1999b). Zoek de 8 verschillen: praktijkwaarnemingen over het verschil tussen ‘traditionele’ en ‘online-journalistiek’. Mediagids- Boek en Pers, 3, 103-108.
Massey, B.L. & Levy, M.R. (1999). ’Interactive’ online journalism at English-language web newspapers in Asia. A dependency theory analysis. Gazette, 61(6), 523-538.
Mueller, J. & Kamerer, D. (1995). Reader preference for electronic newspapers. Newspaper Research Journal, 16(3), 2-13.
Olsthoorn, P. (1996, 16 augustus). De persoonlijke krant op het scherm. De Journalist, 47(15), 36.
Pavlik, J. (1999). New media and news: implications for the future of journalism. New Media and Society, 1(1), 54-59.
Pavlik, J. (2000). The impact of technology on journalism. Journalism Studies, 1(2), 229-237.
Porteman, P. (1997). Online kranten in Groot-Brittannië: een voorbeeld voor Vlaanderen? Mediagids-Boek en Pers, 1, 33-44.
Raeymaeckers-Van de Wal, K. (2002). De stroeve relatie tussen jongeren en kranten als uitdaging voor uitgevers. Een exploratief onderzoek naar wegen van toenadering. Tijdschrift voor communicatiewetenschap, 30(3), 212- 232.
Raeymaeckers, K. (2005). Letters to the Editor: A Feedback Opportunity Turned into a Marketing Tool. An Account of Selection and Editing Praktices in the Flemish Daily Press. European Journal of Communication, 20(2), 199-221.
Schweitzer, J.C. (1976). Comparison of Young Subscribers and Nonsubscribers to Newspapers. Journalism Quarterly, 53(2), 287-293.
Singer, J.B. (1997a). Changes and Consistenties. Newspaper journalists contemplate online future. Newspaper Research Journal, 18(1-2), 2-19.
Singer, J.B. (1997b). Still Guarding the Gate? The Newspaper Journalist’s Role in an On-line World. Convergence, 3(1), 72-89.
Singer, J.B. (2001). The metro wide web: changes in newspapers’ gatekeeping role online. Journalism and Mass Communication Quarterly, 78(1), 65-80.
Sjöberg, U. (1999). The rise of the electronic individual: A study of how young Swedish teenagers use and perceive Internet. Telematics and Informatics, 16(3), 113-133.
Stempel, G. H., Hargrove, T. & Bernt, J. P. (2000). Relation of growth of use of the internet to changes in media use from 1995 to 1999. Journalism and Mass Communication Quarterly, 77(1), 71-79.
Steyaert, J. & Porteman, P. (1999). Het gebruik van nieuwe media door de Vlaamse bevolking. Eerste resultaten van een grootschalig onderzoek. Communicatie, 28(4), 53- 59.
Stone, G. & Bourdeau, T. (1995). 1985-1994. Comparison of reader content preferences. Newspaper Research Journal, 16(4), 13-28.
Sundar, S.S. (1999). Exploring Receivers’ Criteria for Perception of Print and Online News. Journalism and Mass Communication Quarterly, 76(2), 373-386.
Tewksbury, D. & Althaus, S.L. (2000a). Differences in knowledge aqcuisition among readers of the paper and online versions of a national newspaper. Journalism and Mass Communication Quarterly, 77(3), 457-479.
Webster, J.G. & Lin, S. (2002). The Internet Audience: Web Use as Mass Behavior. Journal of Broadcasting and Electronic Media, 46(1), 1- 12.
Krantenartikels
Giesen, P. (2001, 22 januari). Adverteren op het web drijft tot wanhoop. De Morgen.
Justaert, M. (2005, 25 januari). Jongeren willen meer dan alleen fastfoodnieuws. De Morgen.
Naânaï, J. (2004, 30 november). Kinderen verkiezen boeken boven Internet. De Morgen.
Serneels, K. (2000, 21 augustus). Internet is belangrijker informatiebron dan televisie. De Morgen.
Bm. (2004, 23 oktober). Zilver voor De Standaard online. De Standaard.
Ita. (2001, 10 januari). Internet verdringt kranten lezen niet. De Standaard.
Nna. (2005, 11 januari). Internetreclame zit in de lift. De Standaard.
Sdg. (2005, 22 februari). Senioren omarmen het internet. De Standaard.
Syd. (2005, 24 januari). Internet bereikt acht op tien jongeren. De Standaard.
Van Belle, B. (2002, 17 december). De Standaard Online in de prijzen. De Standaard.
Vandermeersch, P. (2005, 12 januari). Eerste krant voor internetgeneratie. De Standaard.
Vandermeersch, P. (2005, 24 januari). Analyse. Waarom de redactie van deze krant vandaag De Standaard Espresso lanceert. De Standaard.
Vandermeersch, P. (2005, 12 mei). De Standaard internationaal onderscheiden. De Standaard.
Vantyghem, P. (2002, 18 september). Websites verdringen boeken. De Standaard.
Ongepubliceerde bronnen
De Bens, E. & Raeymaeckers, K. (2004). Gedrukte Media. Niet-gepubliceerde cursus. Gent, Vakgroep Communicatiewetenschappen.
Dejonghe, E. & De Bens, E. (2004). Nieuwe communicatietechnologieën. Niet-gepubliceerde cursus. Gent, Vakgroep Communicatiewetenschappen.
de Waal, E.; Schönbach, K. & Lauf, E. (2004, mei). Online Newspapers: A Substitute for Print Newspapers and Other Information Channels? Paper gepresenteerd voor de 6th World Media Economics Conference, Montréal, Canada.
D’hondt, G. (1999). De digitale krant: is er een toekomst? Niet-gepubliceerde scriptie, Gent, Vakgroep Communicatiewetenschappen.
Paulussen, S. (2004). Journalistiek@internet.be. Een studie naar de mogelijkheden en gevolgen van het internet voor de journalistieke nieuwsgaring en nieuwsproductie. Niet-gepubliceerd doctoraat, Gent, Vakgroep Communicatiewetenschappen.
Raeymaeckers, K. (2001). Ontlezing? De stroeve relatie tussen een oud medium en een jong publiek als uitdaging voor krantenuitgevers. Onderzoek naar de relatie tussen kranten en Vlaamse jongeren uit de derde graad van het secundair onderwijs met speciale aandacht voor de efficientie van uitgeversstrategieen gericht op het jongerensegment. Niet-gepubliceerd doctoraat, Gent, Vakgroep Communicatiewetenschappen.
Veevaete, P. (2002). De on line toekomst van de traditionele dagbladen. Een literatuurstudie. Niet-gepubliceerde scriptie, Gent, Vakgroep Communicatiewetenschappen.
Internetbronnen
Belgian Internet Mapping 2. (2000, 2 februari). InSites: “Gratis internet dikt Belgische Webbevolking aan”. Geraadpleegd op 19 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.insites.be/BIM10/pressreleases/Bim2_NL.pdf.
Belgian Internet Mapping 9. (2003, 25 april). België telt 3,7 miljoen regelmatige internetgebruikers. Boeken en CD’s niet langer populairste e-commerce producten. Geraadpleegd op 19 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.insites.be/BIM10/pressreleases/Bim9_NL.pdf.
Belgian Internet Mapping 10. (2003, 10 december). België telt 4 miljoen regelmatige internetgebruikers. Sterkste groei bij vrouwen. Geraadpleegd op 19 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.insites.be/freeff/press/persbericht%20BIM10.pdf.
Belgian Internet Mapping 12. (2004, 6 december). België telt 4,2 miljoen internetgebruikers. Internetgroei vertraagt: nood aan stimuli om toekomstige groei te waarborgen. Geraadpleegd op 6 mei 2005 op het World Wide Web: http://www.insites.be/myDocuments/04/press_releases/20041206_NL_BIM12.p….
Beyers, H. (2002a). Het internet en de informatiesamenleving- criteria voor de adoptie van nieuwe technologie. Tijdschrift voor sociologie 23(3-4). Geraadpleegd op 21 april 2005 op het World Wide Web: http://www.sociologie.be/tijdschrift/jrg/pdf/TvS2002nr34art13.pdf.
Beyers, H. (2002b). Leeronderzoek internetkr@nten 2001. Het internet, redder of remmer van de papieren krant? Geraadpleegd op 9 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/educatief/onderzoeken_eindwerken.php.
Beyers, H. (2003). Vlaamse krantenuitgevers op het internet. Geraadpleegd op 9 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/educatief/onderzoeken_eindwerken.php.
Bogart, L. (1996). The changing market for journalism. Geraadpleegd op 11 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.mtsu.edu/~masscomm/seig96/bogart/bogart.htm.
Borrell, G. (2002). What happens Next? New Customers Needed. Geraadpleegd op 11 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.digitaledge.org/DigArtPage.cfm?AID=4692.
BS. (2004, 9 december). Stimuleer het pc-bezit. Geraadpleegd op 17 december 2004 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/weblog_print.php?nieuwsid=370.
BV. (2004, 6 december). Minder voor de televisie door breedband? Geraadpleegd op 17 december 2004 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/weblog/weblog_print.php?nieuwsid=369.
BVO. (2005, 29 januari). Eerst het papier, dan pas het internet. Geraadpleegd op 10 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/weblog/weblog_print.php?nieuwsid=395.
De Haeck, S. (2004, 2 februari). Toekomst rooskleurig voor betalende content. Geraadpleegd op 10 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/dossiers/detail_onlinemedia.php?nie….
Fallows, J. (1999). But is it Journalism? The American Prospect 11(1). Geraadpleegd op 11 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.prospect.org/print/V11/1/fallows-j.html.
Hofstetter, I. (1998). Multimedia Applications for Local Newspapers and Local Information. Geraadpleegd op 10 december 2004 op het World Wide Web: http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6TYT-3TMXCB2-6...
Innovation (2002). An International survey: re-examining the web business model. Geraadpleegd op 3 december 2004 op het World Wide Web: http://www.innovacion.com/pdf/Encuesta2002/Survey2002.pdf.
Light, A. (1999). Fourteen Users in Search of a Newspaper: the Effect of Expectation on online Behaviour. School of Cognitive and Computing Sciences, University of Sussex, CSRP 507. Geraadpleegd op het World Wide Web op 11 Augustus 2004: http://www.cogs.susx.ac.uk/users/annl/Expectations.htm.
Online Publishing News. (2000, 24 mei). Web surfers want the news fast and free. Geraadpleegd op 11 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.onlinepublishingnews.com/htm/n20000524.063939.htm.
Pew Research Center for the People and the Press. (1999, 14 januari). The Internet News Audience Goes Ordinary. Geraadpleegd op 16 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.people-press.org/reports/index.php?Date=1999.
Pew Research Center for the People and the Press. (2000, 11 juni). Internet Sapping Broadcast News Audience. Geraadpleegd op 16 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.people-press.org/reports/display.php3?reportID=36.
Schultz, T. (1999). Interactive Options in Online Journalism: A Content Analysis of 100 U.S. Newspapers. Geraadpleegd op 11 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.ascusc.org/jcmc/vol5/issue1/schultz.html.
Souffreau, B. (2004, 1 februari). Belga drukt stempel op Vlaams ‘breaking news’. Geraadpleegd op 10 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/dossiers/detail_onlinemedia.php?nie….
Souffreau, B. (2005, 28 februari). Twijfels rond De Standaard-telg Espresso. Geraadpleegd op 17 maart 2005 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/magazines/magazine_print.php?nieuwi….
Tegenbos, R. (2001). www.surf-en klikgedrag.be. Onderzoek naar hoe de Vlaamse internetgebruiker surft en welke informatie hij online opvraagt. Geraadpleegd op 9 februari 2005 op het World Wide web: http://www.tegenbos.be/roeland/index.html.
Vanacker, B. (2001a). Internetjournalistiek, heet van de draad. Geraadpleegd op 9 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/educatief/onderzoeken_eindwerken.php.
Vanacker, B. (2001b, 9 juli). Jongeren meer vertrouwen in on-linekranten. Geraadpleegd op 10 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/dossiers/detail_artikel_onlinemedia….
Vanacker, B. (2001c, 9 augustus). En hoe gaat het met de Vlaamse webkranten? Geraadpleegd op 10 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/dossiers/detail_artikel_onlinemedia….
Vanacker, B. (2003, 27 november). De Morgen springt op het web. Geraadpleegd op 10 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/dossiers/detail_artikel_onlinemedia….
Van Holen, G. (2005, 1 maart). Reacties. Geraadpleegd op 17 maart 2005 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/magazine/reactie_magazine.php?nieuw….
Van Oostendorp, H. & Van Nimwegen, C. (1998). Locating Information in an online newspaper. Geraadpleegd op 17 februari 2005 op het World Wide Web: http://jcmc.indiana.edu/vol4/issue1/index.html.
Van Ryssen, S. (2003, 2 november). De digitale kloof: hoe, wat, waar en waarom. Geraadpleegd op 9 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/dossiers/detail_kloof.php?nieuwsid=….
Vansteenkiste, F. (2003, 2 december). Hogere oplage voor De Morgen door website? Geraadpleegd op 10 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/dossiers/detail_artikel_onlinemedia….
Verdegem, P. (2001, 1 februari). Nieuwsjagen op Vlaamse krantensites. Geraadpleegd op 10 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/dossiers/detail_onlinemedia.php?nie….
Volckaert, B. (2002, 6 juni). Gratis content in tijden van betaalkranten. Geraadpleegd op 10 augustus 2004 op het World Wide Web: http://www.internetjournalistiek.be/dossiers/detail_artikel_onlinemedia….
Youth On-Line Survey. (1999, 15 november). Belgische webgeneratie komt eraan. Geraadpleegd op 10 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.insites.be/Freeff/press/yol1_nl_151199.asp.
Youth On-Line Survey. (2000, 5 december). Belgische jonge webgeneratie breidt zich uit. Geraadpleegd op 10 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.insites.be/Freeff/press/yol2_nl_051200.asp.
Youth On-Line Survey. (2002). Zeven op tien Belgische jongeren tuk op het internet. Geraadpleegd op 10 februari 2005 op het World Wide Web: http://www.insites.be/Freeff/press/Youth%20Online%202003%20-%20NL.pdf.
Zhu, J. (2002). Boundaries, Frontiers, and Approaches of New Media Studies: A State of Art Review. Geraadpleegd op 21 april 2005 op het World Wide Web: http://www.tsinghua.edu.cn/docsn/cbx/newmedia/about/exchange/newmediath….