Vrouwenbesnijdenis ook in Europa
Vrouwelijke genitale verminking is een problematiek die niet alleen voorkomt in bepaalde
landen van Afrika. Ook in Europa komt dit voor. Migranten die naar Europa verhuizen en
daarbij heel erg aan hun cultuur vasthouden, brengen deze gewoonte mee. Het Europese
vasteland wordt dus in toenemende mate geconfronteerd met deze praktijk.
Door Anne Slowack
Mannenbesnijdenis is een term die bekender is dan een vrouwenbesnijdenis.
Bij de man wordt dan de voorhuid van de penis weggesneden, zonder veel gevolgen.
Vrouwenbesnijdenis daarentegen, is pijnlijker en heeft levensveranderende
gevolgen. Meisjes en vrouwen kunnen er mentaal en fysiek aan onderuit gaan.
Wanneer een meisje een sunna-besnijdenis - waarbij de voorhuid van de clitoris wordt
verwijderd- ondergaan heeft, is er minder kans op complicaties. Meisjes en vrouwen
wiens clitoris en de kleine schaamlippen (excisie of clitoridectomie) worden
verwijderd, ondervinden zware psychologische, fysieke en seksuele
gevolgen. Zowel op korte als op lange termijn zoals ontstekingen en depressies.
Bij sommige vrouwen doet zelfs plassen, elke keer opnieuw, pijn.
Infibulatie of faraonische besnijdenis is de verwijdering van alle inwendige en
uitwendige geslachtsdelen.
De hygiënische omstandigheden en de vaardigheden van de besnijdster is van
groot belang. Vaak wordt er gewerkt met prehistorisch en niet-steriel materiaal. Zo
kan HIV worden verspreid en treden er infecties op. Bovendien wordt het meisje
meestal niet eens verdoofd. De wonde wordt na de procedure dichtgenaaid met
hechtingen of doornen. Er worden allerhande zalfjes, die soms mest bevatten,
opgesmeerd omdat men denkt dat deze een ontsmettende werking hebben. De benen
van het meisje worden aan elkaar vastgebonden, voor een tiental dagen tot
een maand, zodanig dat de wonde goed kan genezen.
Maar elke andere procedure zoals het inprikken, doorsteken en uittrekken van de
clitoris en schaamlippen kan ook als besnijdenis genoemd worden.
Een meisje wordt meestal besneden tussen haar vierde en twaalfde levensjaar.
Vrouwenziekten
Het aantal levende besneden meisjes wordt wereldwijd tussen 100 en 140 miljoen geschat. Daarbovenop lopen twee tot drie miljoen meisjes het risico om besneden te worden. Dat komt neer op zesduizend tot achtduizend vrouwen per dag die gevaar lopen.
Vrouwenbesnijdenis is een praktijk die voorkomt op geografisch verspreide plaatsen. De oorsprong van besnijdenis bevindt zich in Afrika, daar wordt deze traditie beoefend in 28 landen.
In Europa en de Verenigde Staten zou vrouwenbesnijdenis tot in 1950 gebruikt zijn als behandeling tegen “vrouwenziekten” zoals hysterie, homoseksualiteit en masturbatie. De laatste jaren worden deze continenten terug geconfronteerd met besnijdenissen doordat Afrikaanse gemeenschappen emigreren en deze praktijk met zich
meebrengen.
“ een uitgesproken manier
om de welvaart van de
familie te laten zien
In ons land werd vrouwenbesnijdenis strafbaar in 2000.
Vrouwenbesnijdenis is”
Islam
Vrouwenbesnijdenis wordt heel vaak vanuit traditie en gewoonte van generatie op generatie voortgezet. Het gebruik wordt gerechtvaardigd door te stellen dat de voorouders of de goden het zo willen. De druk die op vrouwen wordt gelegd om hun dochters te laten besnijden, is zeer groot. Onbesneden vrouwen worden uitgestoten uit de gemeenschap en door hun familie. De kans om als onbesneden vrouw te kunnen trouwen is onbestaande, een besnijdenis wordt als een voorwaarde gezien.
In het Westen wordt de Islam vaak aangewezen als de hoofdreden voor het bestaan van vrouwenbesnijdenis. Maar deze praktijk werd al gebruikt lang voor het bestaan van het Christendom en de Islam. Vrouwenbesnijdenissen is geen religieuze plicht, in de Koran wordt er zelfs niet over gesproken.
Maar waarom laten moeders hun dochters dan toch besnijden? Het gaat vaak om sociale druk: het hoort nu eenmaal bij een behoorlijke opvoeding.
Status
Vrouwenbesnijdenis is een uitgesproken gelegenheid voor de familie om hun
welvaart te laten zien en hun maatschappelijke positie te benadrukken.
Er wordt een groot feest gehouden waar geschenken worden uitgedeeld.
Door een vrouw te besnijden wordt er controle uitgevoerd op de seksualiteit van
de vrouw. Voor bepaalde gemeenschappen is de maagdelijkheid van een vrouw
verbonden met de eer van de familie of de clan. Ook de huwelijkse trouw wordt zo
bevorderd. Een onbesneden vrouw kan namelijk niet trouw zijn aan haar man. Het
gaat zelfs zo ver dat de man zijn besneden vrouw kan laten dichtnaaien wanneer hij
op reis moet. Bij zijn terugkomst laat hij de vrouw weer openen. Dit garandeert
natuurlijk niet dat de besneden vrouw trouw blijft.
Vaak geven mannen de voorkeur aan seksuele contacten met onbesneden
vrouwen, maar trouwen doen ze toch liever met besneden vrouwen.
Onderzoek
Aan de hand van een vragenlijst werd geprobeerd de seksualiteit en
seksualiteitsbeleving van besneden vrouwen, die momenteel in België
verblijven, te onderzoeken. Kunnen besneden vrouwen genieten van seks?
De besneden vrouwen werd gevonden enerzijds via de Afrikaanse gemeenschap
en anderzijds via de organisatie GAMS, een groepering van mannen en vrouwen
voor de afschaffing van de seksuele verminkingen van vrouwen. Het zoeken
naar respondenten die bereid waren om een vragenlijst in te vullen liep niet van een
leien dakje. Toch werden er 16 besneden vrouwen gevonden die bereid waren mee
te werken.
Resultaten
De resultaten van dit onderzoek schept toch duidelijkheid. Besneden vrouwen
hebben meer pijn dan onbesneden vrouwen bij seksuele betrekkingen, dit uit zich dan
door minder seksueel contact. De seksuele belangstelling van de besneden vrouw is
aangetast: ze raakt niet opgewonden en wordt ook niet vochtig tijdens het vrijen.
Er werd geen duidelijk verschil gevonden betreffende de tevredenheid met het
seksueel leven tussen onbesneden en besneden vrouwen. Wel was er een
verschil tussen de gevoelens van afkeer en angst tijdens seksueel contact. Besneden
vrouwen hebben er vaker last van dan onbesneden vrouwen. Dit onderzoek kan
geen antwoord geven op het al dan niet beleven van een orgasme.
In dit onderzoek wordt geconcludeerd dat er niet kan gesproken worden van een
negatieve invloed van de besnijdenis op de seksualiteit van de besneden vrouw. Dit
omdat men niet zomaar kan aannemen dat elke besneden vrouw seksuele problemen
heeft. Maar voor de meerderheid van de vrouwen lijkt dit toch het geval te zijn. “Ik
ervaar geen enkel plezier, ik voel alleen maar de pijn”, aldus een besneden vrouw
die het over seksuele gemeenschap heeft.
“ tijdbom tikt in Europa. Hij
klinkt luid en duidelijk :
tiktak, tiktak, tiktak
Nu weet ik dat er een”
Dirie, W. (2005).
Dorkenoo, E. (1994). Cutting the rose : female genital mutilation. The practice and itsLonden : Minority Rights Group.
Reijners, M.M.J. (1993).
: Boom.
Smith, J. & van der Weide, H. (1992).
meisjes. Een inventarisatie in internationaal perspectief.
international.
Toubia, N. (1999).
providers.
World Health Organization (1995).
working group.
Beke, A., Doctor, H., Hodgson, A. & Sakeah, E. (2006). Males’ preference for circumcised
women in northern Ghana.
Fokkema, T., Huisman, C. & Smidtman, N. (2000), Vrouwenbesnijdenis : grote
gezondheidsrisico’s.
Lightfoot-Klein, H. (1989b). The sexual experience and marital adjustment of genitally
circumcised and infibulated females in the Sudan.
392.
The journal of sex research, 26 (3), 375-Demos, 16 (6).African Journal of Reproductive Health, 10 (2), 37-47.Female genital mutilation : report of a WHO technicalGeneva : WHO.Het besnijden van meisjes : een leven lang leed en pijn. AmsterdamVisies en discussies omtrent genitale verminking vanAmsterdam : Defence for childrenCaring for women with circumcision : a technical manual for health careNew York : Rainbo.
prevention.
Onze verborgen tranen. Amsterdam : Uitgeverij Sirene bv.