Less is more
Less is more
Help: mijn kind gebruikt. De naald en de fles vallen niet ver van de boom …?!
Hoe kunt u uw kinderen beschermen tegen DRUGS? U kan dit aan u laten voorbijgaan, met een glaasje wijn in de hand, denkend dat het u niet zal overkomen…? U kan vol angst uw opgroeiende pubers opsluiten, tegen beter weten in. Of u kan zich informeren; grenzen stellen en uw adolescenten weerbaar opvoeden.
Voorliggend onderzoek werd recent uitgevoerd bij 765 scholieren, verspreid over zeven Antwerpse scholen. Het doel van dit onderzoek was onder meer te onderzoeken of ouders met zelf een verslavingsproblematiek kinderen hebben die meer gokken en genotsmiddelen gebruiken, vergeleken met hun leeftijdsgenoten? Bij druggebruik en gokken is echter geen sprake van een oorzaak-gevolgmodel, zodat nog andere (onderliggende) kenmerken werden onderzocht. Deze kunnen natuurlijk velerlei zijn. Denk maar aan al die mooie pleidooien die advocaten hanteren om overmatig gebruik of dealen te verantwoorden: “De druggebruiker woonde in een straat, waar de cocaïne in zuigflessen werd gedaan…” De lijst met verzachtende omstandigheden is lang.
Aangezien binnen verslavingszorg vaak gebruik wordt gemaakt van het kwetsbaarheidmodel van de 3 M’s (Middel, Milieu en Mens), werd geopteerd om deze drie elementen (van het model) in het onderzoek te betrekken. Dit model gaat ervan uit dat een samenspel tussen het middel (genotsmiddel of gokspel), het milieu (vrienden, ouders,…) en de mens (persoonlijkheid,…) de kwetsbaarheid bepaalt voor problematisch gebruik. Verslaafde ouders behoren tot het element Milieu; illegale drugs, alcohol en gokken tot het element Middel. Lage aanvangsleeftijd (de leeftijd waarop de eerste alcohol wordt gedronken, nippen niet meegerekend) en de persoonlijkheidstrekken impulsiviteit en sensatie zoeken werden meegenomen als onderdeel van het element Mens, in dit onderzoek.
De term impulsiviteit wordt vaak gebruikt in het dagelijkse leven. Impulsiviteit omvat twee processen. Het eerste handelt over de mate waarin onmiddellijke beloning het gedrag stuurt. Bij het stelen van snoep bijvoorbeeld kan de dief het stelen op zich leuk vinden, maar hij houdt weinig of geen rekening met de mogelijkheid om betrapt te worden en de gevolgen hiervan. Het tweede proces omvat het niet kunnen onderdrukken van gedrag of gedachten. Een typisch voorbeeld hiervan is dat mensen eerst handelen en dan pas denken. Sensatie zoeken verwijst naar het verlangen om gevarieerde, nieuwe, complexe en intense ervaringen op te doen, en de houding om de risico’s erbij te nemen. Samengevat is onderzocht of kinderen die veel gebruiken en gokken, vaker verslaafde ouders hebben, of ze een lage aanvangsleeftijd hebben en impulsiever en meer sensatie zoekend zijn. Ook werd gekeken of aanvangsleeftijd, impulsiviteit en sensatie zoeken meer dan verslaafde ouders bijdragen tot middelengebruik en gokken. Kortom: heeft de Mens (of bepaalde kenmerken ervan) meer invloed dan het Milieu (of bepaalde kenmerken ervan) op gebruik en gokken?
De resultaten uit dit onderzoek hebben de verwachtingen grotendeels ingelost. Onder andere kwam naar voren dat jongeren met verslaafde ouders meer genotsmiddelen gebruiken. Verder werd meer gebruik en gokken vastgesteld bij een lage aanvangsleeftijd en bij impulsieve en sensatie zoekende jongeren. Spijtig genoeg vormen een hoge gebruiks- en gokfrequentie op jonge leeftijd een risico om als volwassene een verslavingsstoornis te ontwikkelen. Deze wetenschap vraagt toch wel een mentaliteitsverandering van ouders. Het lijkt zo onschuldig dat kinderen blijven hangen na de sporttraining of doorzakken tijdens het weekend. Dat gebeurde vroeger toch ook… Vaak zeggen ouders: ”Als ze maar eens goed ziek zijn van het drinken, dan zullen ze het wel leren”. Het klopt inderdaad dat jongeren leren door te (k)botsen, maar is dit wel de juiste boodschap die ouders moeten geven? Er wordt toch ook niet gezegd: “Steek de straat maar eens over zonder te kijken”.
Opvallend was ook dat de aanvangsleeftijd en sensatie zoeken belangrijker zijn dan een verslavingsproblematiek bij één van de ouders (Mens heeft meer invloed dan Milieu). Ouders zonder verslaving hebben dus geen garantie op niet gebruikende of niet gokkende kinderen. Een oplettend oog, een goede verstandhouding en open communicatie, een grote betrokkenheid en duidelijke grenzen zijn bijgevolg onontbeerlijk. Met name het belang van “duidelijke grenzen” is groot: dit biedt houvast aan impulsieve en sensatie zoekende jongeren, en geldt reeds vanaf een jonge leeftijd. Grenzen horen bijvoorbeeld ook bij kinderfeestjes. Goochelaars, pirateneilanden en binnenspeeltuinen voor de hele klas vieren hoogtij, the sky is tegenwoordig the limit. Alsof de vroegere, ‘eenvoudige’ pannenkoekenfeestjes met muziekpakket voor enkele vriendjes niet meer voldoende zijn. Ook hier geldt: Less is More. Dergelijke inperkingen door ouders hebben een grote meerwaarde voor hun kinderen. Zij leren onder andere dat ze niet alles kunnen en mogen, leren beslissingen nemen en omgaan met frustraties. Als jongeren deze vaardigheden niet bezitten, hebben ze meer kans om (onbegrensd) te gebruiken en te gokken. Ouders zijn bang geworden om hun kinderen te frustreren of hun dingen te ontzeggen, omdat ‘geluk’ en ‘opvoeding’ vaak verward worden met directe behoeftebevrediging. Ook drugs en bepaalde gokspelen zorgen voor directe behoeftebevrediging. Geluk heeft echter meer te maken met willen wat je krijgt, dan met altijd en onmiddellijk krijgen wat je wil.
Verder blijkt uit diverse studies dat druggebruik invloed heeft op de hersenontwikkeling van minderjarigen. De hersenen van een 16-jarige gelijken meer op die van een 5-jarige dan op volwassen hersenen. Op 16 jaar moeten de hersenen met andere woorden nog in belangrijke mate evolueren. Een biertje voor een 16-jarige kan voor velen, maar bedenk eens wat een protest het zou uitlokken als een kleuterjuf alcohol zou schenken aan haar pupillen…
Daarom is het zinvol om de bestaande alcoholwetgeving strikter op te volgen, zodat geen alcohol geschonken wordt aan jongeren (<16 jaar) die niet in het gezelschap zijn van een volwassene. Op termijn zou het nog beter zijn om helemaal geen alcohol toe te staan aan minderjarigen (<18 jaar), indien hiervoor een voldoende groot maatschappelijke draagvlak wordt gevonden. Dit kan echter enkel bereikt worden als mensen beter geïnformeerd zijn. Sensibilisatie zou onder andere gericht moeten zijn op het aanmoedigen van niet-gebruik en het uitstellen van de initiatieleeftijd. Daarnaast is het belangrijk om (prille) gebruikende jongeren verantwoord te leren omgaan met de middelen die ingeburgerd zijn in onze maatschappij of die gangbaar zijn in de jongerencultuur. Jongeren moeten zichzelf grenzen leren stellen (lees: hun gebruik matigen en de aanvangsleeftijd uitstellen); dit kan enkel als zij op een gezonde manier afgegrensd worden door ouders, school, … en liefst vanaf een jonge leeftijd.
Anderson, K.G., Smith, G.T., McCarthy, D.M., Fischer, S.F., Fister, S., Grodin, D., Boerner, L.M., Hill, K.K. (2005). Elementary School Drinking: The Role of Temperament and Learning. American Psychological Association, 19(1), 3, 21-27. Retrieved November15, 2006, from PubMed database.
Arnett, J., 1994. Sensation seeking: a new conceptualization and a new scale. Personality and Individual Differences, 16, 289–296. In: Comeau, N., Stewart, S.H. & Loba, P. (2001). The relations of trait anxiety, anxiety sensivity and sensation seeking to adolescents’ motivations to alcohol, cigarette and marijuana use. Addictive Behaviors, 26(6), 803-825. Retrieved November 15, 2006, from PubMed database.
Barratt, E.S. (1965). Factor analysis of some psychometric measures of impulsiveness and anxiety. Psychological Reports, 15, 547–554.
Barratt, E.S. (1994). How Impulsive Are You. Retrieved November 15, 2006, from http://faculty.mdc.edu/jmcnair/Joe13pages/How%20Impulsive%20Are%20You.h…
Blazczynski, A.P. & Nower, L. (2002). A pathways model of problem and pathological gambling. Addiction, 97, 487-499. Retrieved July 9, 2007, from PubMed database.
Blaszczynski, A.P., Wilson, A.C. & McConaghy, N. (1986). Sensation seeking and pathological gambling. British Journal of Addiction, 81, 113-117. Retrieved May 15, 2007, from PubMed database.
Burge, A.N., Pietrzak, R.H.& Petry, N.M. (2006). Pré/early adolescent onset of gambling and psychosocial problems in treatment-seeking pathological gamblers. Journal of Gambling Studies, 22, 263-274. Retrieved June 7, 2007, from PubMed database.
Cattaert, G. & Pacolet, J. (2004). Alcoholgebruik en – misbruik naar leeftijd in België. België: Vereniging voor Alcohol- en andere drugproblemen.
Clarke, D. (2004). Impulsiveness, Locus of Control, Motivation and Problem Gambling. Journal of Gambling Studies, 20(4). Retrieved May 15, 2007, from PubMed database.
Cocco, K.M., Carey, K.B. (1998). Psychometric properties of the Drug Abuse Screening Test in psychiatric outpatients. Psychological Assessment, 10, 408-414.
Committee on the Social and Economic Impact of Pathological Gambling, Committee on Law and Justice, Commission on Behavioral and Social Sciences and Education, National Research Council (1999). Pathological gambling. A critical review. Washington D.C. National Academy Press.
Coventry, K.R. & Brown, R.I.F. (1993). Sensation seeking, gambling and gambling addictions. Addiction, 88, 541-554. Retrieved May 15, 2007, from PubMed database.
Delmarcelle, C. & Joris, L., (2004). Gokken, Een stand van zaken. Een overzicht van gokken en gokverslaving in België. Roding Stichting Cel Gokverslaving.
DeWit, D.J., Adlaf, E. M., Offord, D.R. & Ogborne, A.C. (2000). Age at first alcohol use: A risk factor for the development of alcohol disorders. American Journal Psychiatry, 157, 745–750. Retrieved November 15, 2006 from PubMed database.
Dom, G. (2006). Drinking Without Thinking. Cognitive-behavioural studies on impulsivity in early- and late-onset alcoholism. Antwerpen: Universiteit Antwerpen.
Ellickson, P.L., Tucker J.S., Klein, D.J. & Saner, H. (2004). Antecedents and outcomes of marijuana use initiation during adolescence. Preventive Medicine, 39(5), 976-984. Retrieved November 15, 2006 from PubMed database.
European Council for Alcohol Research, Rehabilitation and Education, Confederation of Family Organisations in the European Union (1998). Alcoholproblems in the family. A report to the European Union (pp. 11-14). England: Published by Eurocare.
Feij, J.A., Dekker, P.H., Koopmans, J.R. & Boomsma, D.I. (1997). Nieuwe normen en stabiliteitsgegevens voor de Spanningsbehoeftelijst (SBL). Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie, 52, 131-134.
Fossati, A., Di Ceglie, A. Acquarini, E., Barratt, E.S. (2001). Psychometric properties of an Italian version of the barratt Implusiveness Scale-11 (BIS-11) in nonclinical subjects. Journal of Clinical Psychology, 57, 815-828.
Gavin, D.R., Ross, H.E. Skinner, H.A. (1989). Diagnostic validity of the DAST in the assessment of DSM-III drug disorders. British Journal of Addiction, 84, 301-307. Retrieved, July 9, 2007 from VAD.
Monshouwer, K., Smit, F., de Graaf, R., van Os, J. & Vollebergh, W., (2005). First cannabis use: does onset shift to younger ages? Findings from 1988 to 2003 from the Dutch National school Survey on Substance Use. Addiction, 100, 963.
Hanna, E.Z., Hsiao-ye, Y., Dufour, M.C., Whitmore, C.C. (2001). The relationship of early-onset regular smoking to alcohol use, deprsession, illicit drug use, and other risky behaviours during early adolescence: Results from the youth supplement to the Third National Health ane Nutrition Examination Survey. Journal Substance Abuse, 13(3), 265-282. Retrieved November 15, 2006 from PubMed database.
Hofler, M. & Lieb, R. (1999). Covariates of cannabis use progression in a representative population sample of adolescents: a prospective examination of vulnerability and risk factors. Addiction, 94 (11). Retrieved November 15, 2006, from PubMed database.
Johnston, T. P. & Mott, J. A. (2001) The reliability of self-reported age of onset of tobacco, alcohol and illicit drug use. Addiction, 96, 1187–1198. Retrieved November 15, 2006 from PubMed database.
Kandel, D.B., & Davies, M., (1992). Progression to regular marijuana involvement: phenomenology and risk factors for near-daily use. In: Kuperman, S., Schlosser, S.S., Kramer, J.R., Bucholz, K., Hesselbrock, V., Reich T. & Reich, W. (2001). Developmental sequence from disruptive behavior diagnosis to adolescent alcohol dependence. American Psychological Association, 158, 2022-2026.
Kinable, H. (2005). Bevraging van Vlaamse leerlingen in het kader van een Drugbeleid op School. VAD.
Kuperman, S., Schlosser, S.S., Kramer, J.R., Bucholz, K., Hesselbrock, V., Reich T. & Reich, W. (2001). Developmental Sequence From Disruptive Behavior Diagnosis to Adolescent Alcohol Dependence. American Psychological Association, 158, 2022-2026. Retrieved November 15, 2006 from PubMed database.
Langhinrichsen-Rohling, J., Rohde, P., Seeley, P.R. & Rohling, M.L. (2004). Individual, family and Peer Correlates of Adolescent Gambling. Journal of Gambling Studies, 20, 1, Spring. Retrieved May 15, 2007, from PubMed database.
Lynskey, M. T., Heath, A. C., Bucholz, K. K., Slutske, W. S., Madden, P. A., Nelson, E. C., Statham, D. J. & Martin, N. G. (2003) Escalation of drug use in early-onset cannabis users vs co-twin controls. JAMA, 289, 22–29. Retrieved November 15, 2006, from PubMed database.
Minet, S., Mejias, S., Druine, C., Servais, L., De Smet, S., Delmarcelle, C. & Joris, L., (2004). Gokken, Een stand van zaken. Een overzicht van gokken en gokverslaving in België. Roding Stichting Cel Gokverslaving.
McGue, M. & Iacono, W.G., (2005). The Association of Early Adolescent Problem Behavior with Adult Psychopathology. American Psychiatric Association, 162, 1118-1124. Retrieved November 15, 2006 from PubMed database.
McGue, M., Iacono, W.G., Legrand, L.N. & Elkins, I. (2001b). Origins and consequences of age at first drink. II Familial Risk and Heritability. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 25(7).
McGue, M., Iacono, W.G., Legrand, L.N., Malone, S. & Elkins, I. (2001a). Origins and consequences of age at first drink. I Associations with substance-use disorders, disinhibitory behaviour and psychopathology, and P3 Amplitude. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 25(8).
Monshouwer, K., Smit, F., de Graaf, R., van Os, J. & Vollebergh, W., (2005). First cannabis use: does onset shift to younger ages? Findings from 1988 to 2003 from the Dutch National School Survey on Substance Use. Addiction, 100, 963. Retrieved November 15, 2006 from Pub Med.
Morojele, N.K. & Brook, J.S. (2001). Adolescents precursors of intensity of marijuana and other illicit drug use among adult initiators. Journal of Genetic Psychology, 162(4). Retrieved November 15, 2006 from Pub Med.
Nationaal Instituut voor Statistiek (2004). Http://statbel.fgov.be/figures/download_nl.asp.
Patton, J.H., Stanford, M.S. & Barratt, E.S. (1995). Factor structure of the Barratt impulsiveness scale. Journal of Clinical Psychology, 51, 133-136.
Petry, N.M. (2001). Substance abuse, pathological gambling, and impulsiveness. Drug and Alcohol Dependence, 63, 29-38. Retrieved May 15, 2007 from Pub Med.
Skinner, H.A. (1982). The Drug Abuse Screening Test. Addictive behaviours, 7, 363-371. Retrieved, July 9, 2007 from VAD.
Steel, Z. & Blaszczynski, A. (1998). Impulsivity, personality disorders and pathological gambling severity. Addiction, 93(6), 895-905. Retrieved May 15, 2007 from Pub Med database.
Tarter, R.E., Blackson, T., Brigham, J., Moss, H., Caprara, G.V. (1995). The association between childhood irritability and liability to substance use in early adolescence: a 2-year follow-up study of boys at risk for substance abuse. Drug and Alcohol Dependence, 39, 253-261.
Tarter, R.E., Kirisci, L., Habeych, M., Reynolds, M., Vanyukov M. (2004). Neurobehavior disinhibition in childhood predisposes boys to substance use disorder by young adulthood: direct and mediated etiologic pathways. Drug and Alcohol Dependence, 73, 121-132.
Tarter, R.E., Kirisci, L., Mezzich, A., Cornelius, J.R., Pajer, K., Vanyukov, M., Gardner, W., Blackson, T., Clark, D. (2003). Neurobehavioral Disinhibition in Childhood Predicts Early Age at Onset of Substance Use Disorder. American Journal Psychiatry, 160, 1078-1085.
Trimbos Instituut (2002). Retrieved June 7, 2006, from Wikipedia.
Van der Stel, J. (2004), Het ziektebegrip van verslaving. Amsterdam: CEDRO. Retrieved November 17, 2006 from google.
Willemen, R., (2006). Dossier gokken. België: Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen.
Ysebaert, T. (2007, juni 15). Alcohol schaadt jonge hersenen. Het Nieuwsblad, pp. 6.
Carrol, E.N. & Zuckerman, M. (1982). A test of the optimal level of arousal theory of sensation seeking. Journal of Personality and Social Psychology, 42(3), 372-375. Retrieved November 15, 2006 from Pub Med.
Zuckerman, M. & Kulhman, D.M. (2000). Personality and Risk Taking: Common Biosocial Factors. Journal of Personality, 68(6). Retrieved November 15, 2006, from PubMed database.