Preventie van uithuiszetting via woonbegeleiding

Kristof
Dhoore

Preventie van uithuiszetting via woonbegeleiding

 

DHOORE KRISTOF (Promotor: Professor N. VETTENBURG)

 

Master sociaal werk (academiejaar: 2006-2007)

 

ABSTRACT De overheid kan het recht op wonen voor kwetsbare groepen onvoldoende garanderen met behulp van algemene beleidsmaatregelen. Doelgroepgerichte maatregelen zijn daarom noodzakelijk om te vermijden dat deze groepen uit huis worden gezet. De projecten preventieve woonbegeleiding, die het onderzoeksobject van deze scriptie uitmaken, zijn doelgroepgerichte preventie-initiatieven en trachten uithuiszetting van risicohuurders op de sociale huurmarkt te voorkomen via de uitbouw van een samenwerkingsprotocol tussen de woonbegeleidingsdiensten van de centra voor algemeen welzijnswerk en de sociale huisvestingsmaatschappijen. Een preventieve aanpak van uithuiszetting op de sociale huurmarkt is voor kwetsbare groepen cruciaal, omdat de toegang tot de sociale huisvesting voor deze groepen één van de weinige betaalbare en kwaliteitsvolle alternatieven vormt om het recht op een menswaardige woonst te realiseren. In deze scriptie wordt onderzocht hoe de projecten preventieve woonbegeleiding vorm hebben gegeven aan de vijf dimensies van wenselijke preventie in de zeven pilootregio’s in Vlaanderen en Brussel waarin de projecten geïmplementeerd zijn. Op basis hiervan worden een aantal groeimogelijkheden geformuleerd om tot een kwaliteitsvollere implementatie te komen van de dimensies van wenselijke preventie. Door de dimensies van wenselijke preventie in deze projecten beter in te vullen krijgt de doelgroep meer mogelijkheden om zich maximaal te ontplooien en om actief burgerschap waar te maken. Ook slaagt men erin op een vroeger moment in de probleemwording uithuiszetting en thuisloosheid te voorkomen, waardoor het aantal uithuiszettingen afneemt en het recht op menswaardig wonen voor maatschappelijk kwetsbare groepen beter gewaarborgd wordt.

 

Trefwoorden: uithuiszetting, wenselijke preventie, woonbegeleiding, thuisloosheid en pilootprojecten.

 

 

 

 

 

Bibliografie

Literatuurlijst 

Avramov, D. (2001). The changing face of homelessness in Europe. In V. Polakow & C. Guillean (Eds.), International perspectives on homelessness (pp. 3-38). United States of America: Greenwood Press.

 

Baert, H. e.a.(1999). Preventie binnen het Algemeen Welzijnswerk. Niet-gepubliceerde publicatie, Leuven, K.U. Leuven, Afdeling sociale pedagogiek.

 

Bex, F. (2002). Schulden. Wie wordt er beter van? Sociaal, 3, 3-4.

 

Boog, B., Slagter, M., Jacobs- Moonen, I. & Meijering, F. (2005). Synopsis: handreiking handelingsonderzoek. In B. Boog, M. Slagter, I. Jacobs- Moonen & F. Meijering (Eds.), Focus op action research. De professional als handelingsonderzoeker (pp. 154-186). Assen: Van Gorcum.

 

Botvin, G. (2004). Advancing prevention science and practice: challenges, critical issues and future directions. Prevention & Treatment, 5, 16.

 

Bouverne-De Bie, M. (2000). Preventiemethodieken. In M. De Hert (Ed.), Naar een geestelijk gezonde samenleving (pp. 263-285). Diegem: Kluwer.

 

Bouverne-De Bie, M. (2004). Sociale agogiek. Gent: Academia press.

 

Bouverne- De Bie, M. (1996). Theorie en beleid van de maatschappelijke dienstverlening en het jeugdwelzijnswerk, Gent: Academia Press.

 

Bouverne- De Bie, M. & De Droogh, L. (2004). Jeugdbescherming en bijzondere jeugdbijstand. Een sociaal agogische benadering. Het preventiedebat (hoorcollege).

 

Bouverne-De Bie, M. & De Droogh, L. (2005). Sociaal werk en welzijnsrechten. Algemene inleiding (hoorcollege).

 

Braithwaite, J. & Petit, Ph. (1990). Not just deserts. A republican theory of criminal justice. Oxford: Clarendon Press.

 

Brusselse bond voor het recht op wonen (2004). Memorandum recht op wonen. Geraadpleegd op 28 februari 2007 op, http://www.rbdh-bbrow.be/nmemorandum.htm

Burssens, D., Goris, P., Melis, B.& Vettenburg, N. (2005). Effectiviteit en efficiëntie in preventie. Alert, 31 (3), 66-78.

 

Caplan, G. (1964). Principles of preventive psychiatry. Basic books, New York, 304 blz.

 

Coussée, F. (2006). Welzijnsbeleid. Concepten van planning en integratie in het sociaal beleid (inleiding cursus).

 

Crane, M. & Warnes, A.M. (2000). Evictions and prolonged homelessness. Housing studies, 15 (5), 757-773.

 

Crane, M., Fu, R. & Warnes, A.M. (2004). Building homeless prevention practice: combining research evidence and professional knowledge. University of Sheffield: Sheffield institute for studies on ageing.

 

Daly, M. (1993). Abandoned: profile of Europe’s homeless people. Brussels: European federation of national organisations working with the homeless.

 

Deben, L. & Teijmant I. (1992). Huurschulden en huisuitzettingen. Een verkenning in Amsterdam. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam,Centrum voor Grootstedelijk Onderzoek.

 

De Boyser, K. (2006). Voorstelling jaarboek armoede en sociale uitsluiting. Colloquium, 5 december  2006.

 

De Cauter, F. (1990). Methodiek van de preventieve projectwerking. Leuven: Acco.

 

De Clercq, K., Werkers, G. en Van Menxel, G. (1997). In B. De Meyer, M. Princen & T. Van Regenmortel (Eds.), Maatzorg in de thuislozenzorg. Een proces van herankeren. Leuven: hoger instituut voor de arbeid. 

 

De Decker, P. (2006). Waar kunnen armen (nog) wonen en welke ondersteuning kunnen ze daarbij van de overheid verwachten. In J. Vranken, K. De Boyser & D. Dierckx (Eds.), Armoede en Sociale Uitsluiting. Jaarboek 2006 (pp. 257-288). Leuven/Voorburg: ACCO.

 

De Decker, P., Goossens, L. & Pannecoucke, I. (2005). Wonen aan de onderkant. Antwerpen-Apeldoorn: Garant.

 

De Meyer, B., Princen, M. & Van Regenmortel, T. (1997). Maatzorg in de thuislozenzorg. Een proces van herankeren. Katholieke universiteit Leuven, Hoger instituut voor de arbeid.

 

 

Dhoore, K. (2002-2003). Partnergeweld en thuisloosheid. Toepassing van de maatzorgmethodiek in het vrouwenopvangcentrum. Onuitgegeven scriptie, Gent, Atreveldehogeschool.

 

Feantsa (2004). European report on prevention strategies in the fight against homelessness. Geraadpleegd op 13 maart 2007, op

 

Gillham, J.E., Reivich, K. & Shatté, A. (2002). Positive youth development, prevention and positive psychology: commentaryon positive youth development in the united states. Prevention &Treatment, 5,18.

 

Goderis, P. & Baert , H. (1996). Samen aan de drugs... preventie. Handleiding gecoördineerde drugpreventie in de gemeente. Niet-gepubliceerde handleiding, Provinciebestuur West-Vlaanderen, 1996.

 

Goris, P., Burssens, D., Melis, B.,Van Gils, J., Vettenburg, N. & Verdonck, D. (2003). De mist klaart op. Preventie verhelderd vanuit onderzoek. Alert, 4, 34-48.

 

Goris, P., Burssens D., Melis, B.& Vettenburg, N. (2004). Hulpverlening met een sausje preventie. Alert, 30 (5), 31-43.

 

Goris, P.& Kaminski, D.(2003). Management en preventie, Alert, 3, 64-77.

 

Hawkins, J.D., Catalano, R.F.& Arthur, M.W.(2002). Promoting science-based prevention in communities. Addictive behaviours, 27, 951-976.

 

Jehoel-Gijsbers, G. (2004). Sociale uitsluiting. Een conceptuele en empirische verkenning (werkdocument 1999). Den Haag: Sociaal en cultureel planbureau.

 

Johnson, B., Murie, A., Naumann, L. & Yanetta, A. (1991). A typology of homelessness, Edinburgh: Scotisch homes.

 

Koning Boudewijnstichting (1995). Algemeen verslag over de armoede. Rapport in opdracht van de minister van sociale integratie, Brussel.

 

Lescrauwaet, D. (2004). Woonbegeleiding en begeleid wonen als gedeelde zorg. Evaluatieverslag van de verruiming van de woonbegeleiding en begeleid wonen in samenwerking tussen de sociale huisvesting en het algemeen welzijnswerk in 2003. Niet-gepubliceerd rapport, Berchem, Steunpunt algemeen welzijnswerk vzw.

 

Lescrauwaet, D. (2005). Woonbegeleiding en begeleid wonen als gedeelde zorg. Evaluatieverslag van de verruiming van de woonbegeleiding en begeleid wonen in samenwerking tussen de sociale huisvesting en het algemeen welzijnswerk in 2004. Niet-gepubliceerd rapport, Berchem, Steunpunt algemeen welzijnswerk vzw.

 

Lescrauwaet, D. (2006). Preventie van thuisloosheid. Concept, risicoanalyse en beleidsvoorstellen. Niet-gepubliceerd rapport, Berchem, Steunpunt algemeen welzijnswerk vzw.

 

Lescrauwaet, D.,Van Menxel, G. & Serrien, L. (2002). Thuisloosheid in Vlaanderen. Profiel, visie en krijtlijnen voor een globale strategie. Colloquium (dossier), Berchem, Steunpunt algemeen welzijnswerk vzw.

 

Lescrauwaet, D. (2003). Begeleid wonen en lokaal sociaal beleid. Rapport van een behoeftepeiling in het kader van een Vlaamse strategie tegen thuisloosheid. Niet-gepubliceerd rapport, Berchem, Steunpunt algemeen welzijnswerk vzw.

 

Lleverse, G. (2000). Preventie van huisuitzetting: een verkenning naar de mogelijkheden van een preventieve aanpak van huisuitzettingen in Haarlem. Utrecht: NIZW.

 

Mace, C.& Margison, F. (1997). Attachment and psychotherapy: an overview. The British journey of medical psychology, 70 (3), 209-215.

 

Mahieu, P. (2001). Participatie, sociale cohesie en burgerschap, paper voorgesteld op de Europese conferentie van 28 november 2001. Geraadpleegd op 2 mei 2007, op http://www.ond.vlaanderen.be/schooldirect/bijlagen0102/cohesie_mahieu.p….

 

Marsh, A. & Mullins, D. (1998). The sociale exclusion perspective and housing studies. Origins, applications and limitations. Housing studies, 13 (6), 749-759.

 

Meert, H. e.a. (2003). Omvang en ruimtelijk-economische dimensie van het grijze wooncircuit in Vlaanderen. ISEG-K.U. Leuven: Leuven.

 

Melis, B. & Goris, P. (1996). Algemene preventie in Vlaanderen: op zoek naar orde in de chaos, Leuven: K.U. Leuven, Onderzoeksgroep jeugdcriminologie.

 

 

Mrazek, P.J. & Haggerty, R.J. (1994). Reducing risks for mental disorders. Frontiers for preventive intervention research. Washington DC: National academy press.

 

Munoz, R.F., Mrazek, P.J. & Haggerty, R.J.(1996). Institute of medicine report on prevention of mental disorders. American psychologist, 51, 1116-1122.

 

Notredame, L. (1999). De nieuwe wooninitiatieven. Maatschappelijke ontwikkelingen aan de basis. Welzijnsgids- Welzijnszorg, Sociale huisvesting. 31, 1- 39.

 

Philippot, P. & Galand, B. (2003). Les personnes sans-abri en Belqique. Regards croisés des habitants de la rue, de l’opinion publique et des travailleurs sociaux. Academia press: Gent.

 

Pols, J. (2004). Good care. Enacting a complex ideal in long-term psychiatry. Utrecht: Trimbos-instituut.

 

Quilgars D. 2000. Low Intensity Support Services: A Systematic Review of Effectiveness. Policy Press, Bristol.

 

Raes, K. (1997). Gezondheid(szorg) als cultuur of als ziekte. In, Preventieve gezondheidszorg. Verslagboek (pp. 39-52). Diegem: Kluwer editorial.

 

Rea, A., Giannoni, D., Mondelaers, N. & Schmitz, P. (2001). De problematiek van de thuislozen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Eindrapport betreffende een onderzoek in opdracht van het Verenigd college van de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie, Brussel, het instituut van de sociologie.

 

Saleebey, D. (2006). Strenghts perspective in social work practice. Geraadpleegd op 16 april 2007, op http://www.ablongman.com/samplechapter/0205408176.pdf.

 

Shinn, M., Baumohl, J. & Hopper, K. (2001). The prevention of homelessness revisited. Analyses of social issues and public policy, 95-127.

 

Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (2004). CAW-witboek. Voor een sterke eerste lijn in de Vlaamse welzijnszorg. Geraadpleegd op 20 maart 2007, op http://www.steunpunt.be/_steunpunt/Documents/www.steunpunt/Dossiers/WIT….

 

 

Van Assche, J., (2006). Duurzame ontwikkeling en lokaal sociaal beleid. Gastcollege concepten voor planning en integratie in sociaal beleid, 7 november 2006.

 

Van den Brande, L. & Martens, L. (1997). Decreet betreffende het algemeen welzijnswerk. Geraadpleegd op 8 mei 2007, op http://www.caw.be/content/caw/regelgeving/regelgeving_decreet.htm

 

Van den Broucke, S. (2000). Strategieën en programma’s voor preventie inzake geestelijke gezondheid. In M. De Hert, S. Van den Broucke & Van Nuffel, R. (Eds.), Naar een geestelijk gezonde samenleving (pp. 669-686). Diegem: Kluwer.

 

Van der Lans, J., Medema, N., Räkers, M., (2003). Bemoeien werkt. Amsterdam: De Balie

 

Van der Lans, J. & Räkers, M. (2003). Er op af. Een aanvalsplan tegen huisuitzettingen in Amsterdam. Amsterdam: HVO-Queriodo.

 

Van Laere, I. & De Wit, M. (2005). Dakloos na huisuitzetting. Amsterdam: GG&GD (cluster MGGZ- ambulant medisch team EDG.

 

Van Menxel, G., Lescrauwaet, D.& Parys, I. (2003). Verbinding verbroken. Thuisloosheid en algemeen welzijnswerk in Vlaanderen. Niet-gepubliceerd onderzoeksrapport, Berchem, Steunpunt algemeen welzijnswerk vzw.

 

Van Regenmortel, T., Demeyer, B., Vandenbempt, K. & Van Damme, B.(2006). Zonder thuis. Sociale biografieën van thuislozen getoetst aan de institutionele en maatschappelijke realiteit. Leuven: Lannoo.

 

Verbeeck, L. (2004). Gerechtelijke uithuiszetting. Naar een maximale preventie. Niet-gepubliceerd onderzoeksrapport. Probleemanalyse en beleidssuggesties vanuit de werkgroep ‘gerechtelijke uithuiszetting’ van de Afdeling OCMW’s van VVSG, november 2004.

 

Vettenburg, N. (2004). Maatschappelijke dienstverlening. Inclusiviteit (slides hoorcollege).

 

Vettenburg, N. (1988). Schoolervaringen, delinquentie en maatschappelijke kwetsbaarheid. Een theoretisch en empirisch onderzoek in het beroepsonderwijs. Katholieke universiteit Leuven: onderzoeksgroep jeugdcriminaliteit (in opdracht van de Minister van onderwijs).

 

Vettenburg, N., Burssens, D., Goris, P., Melis, B., Van Gils, J., Verdonck, D. & Walgrave, L. (2003). Preventie gespiegeld. Visie en instrumenten voor wenselijke preventie. Leuven: Lannoocampus.

 

Vettenburg, N., Burssens, D., Goris, P., Melis, B., Van Gils, J., Verdonck, D. & Walgrave, L. (2003). Preventie gespiegeld. Preventie met betrekking tot de jeugd inzake welzijn en gezondheid. Panopticum, Kluwer, 529-546.

 

Vettenburg, N., Walgraeve, L. & Van Kerckvoorde, J. (1984). Jeugdwerkloosheid, delinquentie en maatschappelijke kwetsbaarheid: een theoretisch en empirisch onderzoek naar de veronderstelde band tussen werkloosheid en delinquentie bij 17-19 jarigen. Antwerpen: Kluwer.

 

Vettenburg, N., Burssens, D., Goris, P., Melis, B., Van Gils, J., Verdonck, D. & Walgrave, L. (2003). Preventiespiegel voor projecten. Vragenlijst. Leuven: Lannoo campus, te raadplegen op http://www.lannoo.com/media/extradownloads/9789020954425_download_PSP_v….

 

Vettenburg, N., Burssens, D., Goris, P., Melis, B., Van Gils, J., Verdonck, D. & Walgrave, L. (2003). Preventiespiegel voor projecten. Voorbereidende vragenlijst. Leuven: Lannoo campus, te raadplegen op

 http://www.lannoo.com/media/extradownloads/9789020954425_download_PSP_V….

 

Vettenburg, N., Burssens, D., Goris, P., Melis, B., Van Gils, J., Verdonck, D. & Walgrave, L. (2003). Preventiespiegel voor projecten. Reflectieschema’s. Leuven: Lannoo campus, te raadplegen op http://www.lannoo.com/media/extradownloads/9789020954425_download_PSP_r….

 

Vettenburg, N., Burssens, D., Goris, P., Melis, B., Van Gils, J., Verdonck, D. & Walgrave, L. (2003). Preventiespiegel voor projecten.Fiches. Leuven: Lannoo campus, te raadplegen op http://www.lannoo.com/media/extradownloads/9789020954425_download_PSP_f….

 

Vogels, M. (2002). Omzendbrief met betrekking tot de verruiming van het begeleid wonen en woonbegeleiding. Geraadpleegd op 7 mei 2007, op http://www.wvc.vlaanderen.be/juriwel/welzijnswerk/omzend/omz170502.htm.

 

Wandersman, A. & Florin, P. (2003). Community interventions and effective prevention. American psychologist, 58, 441-448.

 

Weissberg, R.P., Kumpfer, K.L.& Seligman, M.E.P. (2003). Prevention that works for children and youth: an introduction. American ppsycholigist, 58, 425-432.

Winters, S. & Marchal, A. (2004). Op zoek naar huurwoningen, onderzoek naar de betaalbaarheid en de kwaliteit van het wonen op de private huurmarkt en naar een gepast beleid. HIVA-K.U. Leuven: Leuven.

 

Wong, C.K. & Wong, K.Y. (2004). Universal ideals and particular constraints of social citizenship: the Chinese experience of unifying rights and responsibilities. International journal of social welfare, 13, 103-111.

 

Woonbarometers (2005). Waar blijven de paritaire huurcommissies? Geraadpleegd op 2 mei 2007, op http://www.woonbarometers.be/zorglub32?pod=314.

 

 

Download scriptie (544.5 KB)
Universiteit of Hogeschool
Universiteit Gent
Thesis jaar
2007