Tegen-Geweld

Inge Jansegers
Persbericht

Tegen-Geweld

TEGEN-GEWELD: agressie in de welzijnssector

Buschauffeurs en trambestuurders halen regelmatig het nieuws wanneer ze met agressie van cliënteel geconfronteerd worden. Ook andere beroepen krijgen te maken met agressie van cliënten. In heel wat sectoren krijgen werknemers te maken met agressie. Volgens een onderzoek van Arbobalans in 2005 zijn de hoogst scorende sectoren qua geweld in Nederland: de gezondheids- en welzijnssector, de horeca, openbare besturen, onderwijs en vervoer en communicatie.

Er zijn verschillende initiatieven die agressie binnen de welzijnssector in kaart hebben proberen te brengen. Agressie in de welzijnssector is geen verwaarloosbaar probleem. Dat blijkt uit cijfers van een enquête gehouden door de Bond van Bedienden, Technici en kaders (BBTK). Het BBTK bevroeg 268 werknemers uit de opvoedings- en huisvestingsinstellingen van het Vlaamse Gewest. 93% van de mannen en 86% van de vrouwen heeft al te maken gehad met agressie. In meer dan de helft van de gevallen zowel verbaal als fysiek. Ruim eenderde hield aan het incident een letsel of werkonbekwaamheid over. Er Is nood aan verder onderzoek om agressie in de welzijnssector verder in kaart te brengen.

Organisaties binnen de welzijnsector zouden meer aandacht moeten krijgen voor preventie van geweldincidenten. Agressie is minder onvoorspelbaar dan men wel denkt. Preventie kan op verschillende vlaken gerealiseerd worden. Elke organisatie zou een risicoanalyse, die wettelijk verplicht is, moeten uitvoeren. Dit om de agressierisico’s eigen aan de organisatie in kaart te brengen. Een eerste stap is daarbij het registreren van geweldincidenten zodat deze verder kunnen geanalyseerd worden.

Organisaties zouden meer aandacht moeten geven aan hoe de werkplaatsen van hun medewerkers worden ingericht. Wanneer een incident dreigt te escaleren is het belangrijk dat zowel het slachtoffer als de agressor een vluchtweg heeft. Wanneer een incident escaleert, kunnen medewerkers vaak geen kant op omdat de dader de deur blokkeert.

Zorgen voor een goede teamwerking waar incidenten kunnen besproken worden in een open en veilige sfeer is een ander belangrijk aandachtspunt. Het ieders verantwoordelijkheid te werken aan een goede teamwerking. Een organisatie krijgt de cliënten die ze verdient. Wat zich op het ene niveau afspeelt, reproduceert zich op een ander niveau.

Vorming rond het omgaan met agressie is essentieel in de preventie van geweldincidenten. Vorming geeft inzicht in de eigen grenzen, in het belang van je eigen voorgeschiedenis, in je eigen non-verbale communicatie en zo veel meer. Elke organisatie zou zijn medewerkers moeten stimuleren om zich te vormen rond het omgaan met agressie. Agressie is minder onvoorspelbaar dan men denkt. Een geweldincident wordt opgebouwd in verschillende fasen. Dat maakt dat men vroegtijdig kan ingrijpen en zo kan voorkomen dat agressie verder escaleert. Door bijvoorbeeld te letten op de lichaamstaal van een cliënt kan men zijn gedrag bijsturen en voorkomen dat verbaal geweld overgaat naar fysiek geweld.

Ook binnen de beroepsopleiding zou er meer aandacht moeten zijn voor de agressieproblematiek. Agressie blijft een gevoelig thema binnen het werkveld. Agressie van cliënten zou minder doodgezwegen mogen worden, ook binnen de opleiding. Toekomstige hulpverleners zouden beter moeten voorbereid worden op de realiteit van het werkterrein.

Agressie kan en mag niet en maakt géén deel uit van de job. Dit is spijtig genoeg nog een wijdverspreid idee binnen de welzijnssector. Aandacht voor preventie is een belangrijke eerste stap naar agressiebeheersing toe binnen de verschillende organisaties binnen de welzijnssector.

Bibliografie

Bronnenlijst

 

 

Boeken

 

Breakwell, G.M., Omgaan met agressief gedrag. Handleiding voor de beroepspraktijk. Intro, Baarn, 2000.

 

Brinkman, F., Van Den Berg, Ruud, Crisishulpverlening. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 1992.

 

Buit, G., de Moei, J., Professionele houding in de hulpverlening. Baarn: H. Nelissen, 2000.

 

Groot, K., Waar halen ze het lef vandaan?: omgaan met agressief gedrag. Zaltbommel: Thema, cop. 2000.

 

Huber, J., Poll, S. N., Lastige cliënten, wat doe je ermee? Een beleidsmatige aanpak van agressie bij publiekscontacten. Den Haag: Sdu Uitgevers, 1996.

 

Koning, H., van Meurs, R., Roest, H., Agressiemanagement: Hoe organisaties omgaan met agressie van klanten. Den Haag: Academic service, 2006.

 

Prein, H., Trainingsboek conflicthantering en mediation. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2001.

 

Schuur, G., Omgaan met agressie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2005.

 

Van Delft, F., Pooijendijk, Lambert, Sjerps, Nico. Agressie in het sociaal pedagogisch werk. Baarn: H Nelissen, 1997.

 

Van Doremalen, H., Vervoort, M., Effectief omgaan met agressie en zinloos geweld: calamniteiten en de verwerking ervan. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2005.

 

Van Tilburg, E., Agressie. Praktijkboek voor hulpverleners, begeleiders en leerkrachten. Antwerpen/Apeldoorn: Garant, 2003.

 

Vereniging van Vlaamse Hogescholen, Leren en werken als maatschappelijk assistent. Leuven/Apeldoorn: Garant, 1996.

 

Vlaeminck, H., Malfliet, W., Salens, S., Social Casework in de 21e eeuw. Een praktisch handboek voor kwaliteitsvol hulpverlenen. Mechelen, Kluwer, 2002.

 

Westerveld, T., Omgaan met agressie kun je leren.Den Haag: Academic Service, 2004.

 

Tijdschriften

 

Eeckhout, K., Vanoirbeek, K., ‘Hier is mijn grens: omgaan met ongewenst grensoverschrijdend gedrag op de werkplek.’ In: Oriëntatie, 34 (2004) 5, p. 132-136.

 

Ghaye, M., Leren omgaan met agressie, In: Wisselwerk, 2 (2005) 1, p.19-23.

 

Goris, R., ‘Zorgverlening met een blauw oog.’, In: Weliswaar, 10(2004)56, p. 31-34.

 

Onselaere, P., Agressie binnen het OCMW: een fabeltje of realiteit? In: OCMW-visies, Vol. 20, 2005, nr. 3, p. 27-31.

 

Wetgeving

 

WET van 11 juni 2002 betreffende de bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenste seksuele intimiteiten, Belgisch Staatsblad, 22 juni 2006.

 

Cursussen

 

Agache, L., Bosman, G., Demeter, G., Malfliet, W., Saelens, S. Syllabus Hulpverlening. Onuitgegeven cursus, Gent, Opleiding sociaal werk, Arteveldehogeschool,  2004.

 

Refleks, Cursus omgaan met agressie van cliënten. Training van Refleks vzw, Antwerpen, 2001.

 

Van Den Abeele, H., Groepswerk en –communicatie, onuitgegeven cursus, Gent, Opleiding Sociaal Werk, Delta,  Arteveldehogeschool, 2005-2006.

 

Studies, rapporten

 

Baro, F., Verlinde, A., Glorieux, M., Foulon, M., Studie ‘Geweld tegen personeel in de gezondheidszorg.’ In opdracht van federaal ministerie van volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Milieu. 2005.

 

Rowett, C. ‘Violence in social Work’. Institute of Criminology Occasional Paper No 14, Cambridge University, 1986.

 

Arteveldehogeschool, Veelzijdig kijken naar crisisbeleving en crisishulpverlening. studiedag van 13 maart 2007, Gent.

 

Elektronische bronnen

 

Middelhoven, L.K., Driessen, F.M.H.M., Geweld tegen werknemers in de (semi-)openbare ruimte. Een onderzoek in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het Ministerie van Justitie. Bureau Driessen Sociaal Wetenschappelijk onderzoek, internet, Utrecht, 2001.

 

Neyens, I., Vanoirbeek, K., Dewolf, C., De Witte, H., EFS-Project: Geweld op het werk II: organisationele risiscofactoren op de werkplek. Op welke manier beïnvloeden risicofactoren het ontstaan en voortbestaan van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag in kleine en middelgrote organisaties? Een kwalitatieve studie. internet, KULeuven, 2005.

 

Nijman, H., Allertz, W., v.d. Boogaard, M., Chatrou, E. Preventie van agressieve incidenten, internet, Heerlen, 1996. www.leren.nl

 

BBTK, Agressie-enquête: de resultaten, In: ETC, infoblad voor werknemers van de Social-Profit sectoren, internet, oktober, 2003.

 

Impuls, ‘Visie op agressiebeheersing’, internet, www.impuls.be

 

Leers, B., Geweld in de welzijnssector: uitzonderlijk en alledaags. internet, www.khlim.be/saw

 

‘Agressiebeheersing in psychiatrische ziekenhuizen.’ internet.www.prevent.be

 

‘Agressie-info’, internet, www.vspf.org

 

‘Agressie herkennen.’,internet, www.leren.nl

 

Lichaamstaal en agressie.’, internet, www.lichaamstaal.com/agressie.html

 

‘Doelgerichte of instrumentele agressie.’, internet, www.leren.nl

 

‘Fysieke agressie’, internet, www.leren.nl

 

‘Waarom maken we ons druk?’, internet, www.arbobondgenoten.nl

 

Bewakingsagent houdt oogje in het zeil in Free Clinic, internet, Gazet Van Antwerpen, 21 januari 2000.

 

http://nl.wikipedia.org

 

Praktijkgids agressie en onveiligheid welzijn: teambespreking (3). internet, Sectorfonds welzijn, Utrecht, 2004.

 

Praktijkgids agressie en onveiligheid welzijn: veilige werkprocessen (4). internet, Sectorfonds welzijn, Utrecht, 2004. www.fcbwjk.nl

 

Praktijkgids agressie en onveiligheid welzijn: een veilige werkomgeving (5). internet, Sectorfonds Welzijn, Utrecht, 2004.

 

Praktijkgids agressie en onveiligheid welzijn: Competentieversterking (6). internet, Sectorfonds Welzijn, Utrecht, 2004.

 

SOAS formulierenblok registratie agressieve incidenten. internet, Sectorfonds Welzijn, Utrecht, 2004.

 

http://pols.sn.nl.

 

 

 

Universiteit of Hogeschool
Sociaal Werk
Publicatiejaar
2007
Share this on: