Geautomatiseerde medicatiedistributie bij vzw Albe
Doen robots hun intrede in het ziekenhuis?
Hoe veilig is het ziekenhuis?
In het jaar 2008 gebeurden er 109 vliegtuigcrashes, hierbij kwamen 502 mensen om het leven. Telkens haalden deze beelden het nieuws in prime time. Ter vergelijking, in Amerika overlijden jaarlijks 7000 patiënten als gevolg van een medicatiefout.
Patiëntveiligheid is een hot topic, het is een speerpunt in het beleid van de federale overheid. Zonder paniek te willen zaaien durf ik stellen dat er een probleem is in onze huidige gezondheidsinstellingen, er heerst een vals gevoel van veiligheid zowel bij de patiënt als bij de zorgverstrekker.
Een portie Zwitserse kaas?
Medicatiefouten komen voor, vaak zelfs meer dan we durven vermoeden. In vele gevallen zijn deze fouten te vermijden. Meestal is de fout niet de schuld van één persoon maar van de organisatie van een systeem, in vaktermen spreekt men van “Zwitserse kaas”. Hierbij vergelijkt men de organisatie van een proces met een aantal sneden Zwitserse kaas. Waarbij iedere snede kaas staat voor een volgende stap in het proces en de gaten in de kaas voor een risico op fouten, het is pas als alle gaten in één lijn na elkaar komen te liggen dat een fout kan ontstaan. In onze organisaties heerst er een cultuur om fouten te bestraffen eerder dan mensen te belonen die een vergissing melden.
De technologie biedt ons een helpende hand?
Binnen dit artikel bespreek ik de resultaten van een kleinschalig onderzoek naar het gebruik van een medicatierobot om het medicatieproces gedeeltelijk te automatiseren.
Een medicatierobot kan je het best vergelijken met een kast die opgeladen is met een reeks van medicijnen. Deze kast kan op basis van een elektronischrapport medicatie verpakken per patiënt. Het resultaat is een zakje met medicijnen bestemd voor één patiënt.
Gezondheidswerkers besteden een belangrijk deel van hun tijd aan het klaarzetten van medicatie voor de patiënt. De technologie laat toe deze handelingen grotendeels te automatiseren. Hierdoor hoeft de zorgverlener een aantal repetitieve handelingen niet meer zelf te stellen. Gevolg, hij/zij kan zich beter focussen op de core business namelijk de zorg voor de patiënt.
De automatisering van een proces kan heel wat voordelen bieden, op voorwaarde dat men vooraf goed heeft nagedacht over de organisatie van het ganse gebeuren.
De medicatierobot is zeker niet feilloos, maar de kans op medicatiefouten wordt drastisch verminderd.
Niets is echter heiligmakend, ook deze toepassing kent zijn gebreken. Als belangrijkste nadeel kan men stellen dat slechts 90% van de voorgeschreven medicatie kan worden verwerkt door de machine.
Bovendien is de eenheidsverpakking van de medicatie niet afgestemd voor het gebruik met een robot. Alle pillen dienen vooraf uit hun blister te worden geduwd alvorens men er de robot mee kan opvullen. Deze handeling is een nodeloze tussenstap die men kan vermijden indien er grotere bulkverpakkingen zouden beschikbaar zijn op de Belgische markt.
Dus?
Samenvattend kan men stellen dat deze techniek een groot verbeterpotentieel heeft, toch zijn er nog een aantal hindernissen te nemen.
Vooreerst kan men perfect aantonen dat deze technologie kosteneffectief kan zijn, zelfs op relatief korte termijn. Toch zijn organisaties niet geneigd om de overstap te wagen. Reden hiervoor is dat de economische benefit voor de organisatie hoofdzakelijk te halen is uit de afbouw van personeel à rato van de ingewonnen tijd door het gebruik van de robot. Uit onderzoek weet men dat zorginstellingen dit in de praktijk zelden realiseren.
Anderzijds is er een belangrijke return on investment te vinden in de toegenomen kwaliteit van de zorg (minder fouten en minder verlies van medicatie), dit gegeven wordt echter niet gehonoreerd in de huidige financiering van gezondheidsorganisaties. Een financiering die niet enkel focust op capaciteit maar ook incentives biedt naar een betere kwaliteit zou meergezondheidsinstellingen aanmoedigen om te investeren in een veiligere manier van werken.
Dit kleine praktijkonderzoek kan slechts de vinger op de wonde leggen. Groter opgezette studies in de verschillende takken van de gezondheidszorg zouden de kansen die deze technologie biedt en de synergieën die er mogelijk zijn binnen de verschillende takken van de gezondheidszorg kunnen visualiseren en mogelijk maken dat deze technologie een snellere diffusie kent binnen onze zorgorganisaties.
Alex Van Weymbergh
Bibliografie
1. Bibliografie
Geraadpleegde literatuur
. Allard J, Carthey J, Cope J, Pitt M, Woodward S.,Medication errors: causes, prevention and reduction;Br J Haematol.2002 Feb;116(2):255-65
. Ampe E, Spinewine A, Tulkens P.M,.Klinische farmacy : Een positieve ontwikkeling op weg naar betere patiëntenzorg in Belgische ziekenhuizen.,Tijdschrift voor geneeskunde ,62,nr.18,2006,1273-1284
. Anderson J.G.,Jay S.J., AndersonM. en Hunt T.J., Evaluating the capability of information technology to prevent adverse drug events : a computer simulation approach, J Am Med Inform Assoc.,9,2002,479-490
. Aparasu Mort JR, RR ,Prescribing potentially inappropriate psychotropic medications to the ambulatory elderly.Arch Intern Med 160:2825–2831, 2000.
. Barach P. en Small Stephen D. How the NHS can improve safety and learning,BMJ ,320,2000,1683 – 1684
. Bates D.W., Using information technology to reduce rates of medication errors in hospitals,BMJ, 320,2000,788-791
. Bates David W., Preventing medication errors: A summary,Am. J Health-Syst Pharm,Vol 64 Jul15,2007 Suppl 9
. Baker G R Harvard medical practice study Quality and Safety in Health Care 2004;13:151-152
. Berwick D ,Not again!,BMJ,322,2001,247-248
. Bross Richard A, Ness Joseph E., and Rudisill Renee, Benefits of forming pharmacy technician teams,Am.J Health-Syst. Pharm , 2004;61:1389-91
. Cohen Michael R.,The institute of medicinee report, preventing medication errors: Another good day,Am. J Health-Syst Pharm ,Vol 64 15,2007 Suppl 9
. Buurma.Henk ,In de openbare apotheek gaat het om de patiënt.,Formularium, jaargang 11,SD
. Crouch David ,Het doorbreken van een foutenreeks,nursing times,2003,99,Nr.3,22-25
. Davis P.,Lay-Yee R.,Alastair S.Briant R.en Schug S ,Acknowledgement of “no fault”medical injury:review of patients’ hospital records in New Zealand,BMJ, 326,2003,79-80
. Dean B, Adverse drug events: what’s the truth?, Qual Saf Health Care. 2003 June; 12(3): 165–166.
. De Grève Philip & Mast Catherine ,Koop en verkoop van geneesmiddelen,Juridisch wetenschappelijk studententijdschrift
. De Keizer N.F., Ammenwerth E.,The quality of evidence in health informatics: How did the quality of healthcare IT evaluation publications develop from 1982 to 2005, International Journal Of Medical Informatics 77 (2008) 41-49
. Deninison Ronin D,DNP, CCNS, A medication safety education program to reduce risk of harm caused by medication errors,Journal of continuing education in nursing, july/august 2007,Vol38,No4;176-184
. Feienberg B.,Leff,R.S.,&ReaganM , Implementation an automated medication and supply distribution system in an oncology practice, Oncology Issues,(2001),16(5),15-17
. Fontan Jean-Eudes, Maneglier Vincent, Nguyen Vu Xuan, Loriat Chantal and Brion Françoise, Medication errors in hospitals: computerized unit dose drug dispensing system versus ward stock distribution system, Nurs Management 2004:35(2):41-44
. Forster Alan J., Asmis Tim R., Clark Heather D., Al Saied Ghiath, Code Catherine C., Caughey Sharon C., Baker Kevin, Watters James, Worthington Jim and van Walraven Carl, Adverse events in New Zealand public hospitals I: occurrence and impact, Journal of the New Zealand Medical Association, 13-December-2002, Vol 115 No 1167
. Fry Margeret Mary, Dacy Caroline , Factors contributing to incidents in medicine administration part 1,Britisch Journal of Nursing, Vol16;No9,556-559
. Gadri Amina, Pichon Renaud, Zelger Georges L.,A qualtative systemic analysis of drug dispensing in Swiss Hospital wards,Phar. World Sci 2008;30:343-352
. Gilbar J.P, Preventing medication errors in cancer chemotherapy referred to rural and remote hospitals, Aust.J. Rural Health , 9,2001,47- 51
. Grasso Benjamin C.,MD, Rothschild Jeffrey M., MD, Genest MPH,Robert, RPh, Bates David W., MD,MSc, Patient safety: What do we know about medication errors in impatient psychiatry?, Journal on quality and safety Vol 29 number 8,391-400,2003
. Guchelaar Henk-Jan, Kalmeijer Mathijs D, Jansen Minke E P
Medication error due to ambiguous labelling of a commercial product.
Pharmacy world & science , 2004;26(1):10-1. 2004
. Haw Camilla , Stubbs Jean and Dickens Geoff, An obeservational study of medication administration errors in old-age psychiatric inpatients, International Journal for Quality in Health Care,2007,Vol 19 ,.4 ,210-216
. Hellings J ,Medicatiefouten in ziekenhuizen, Acta Hospitalia,1,2005,5-23
. Hook Julie M., Pearlstein M.S. Jonathan, Samarth B.A. Anita, Cusack B.S. Caitlin, M.D., M.P.H;Using Barcode Medication Administration to Improve Quality and Safety, AHRQ December 2008
. Kanae Sawamura, MS Hiroto Ito, PhD,Syun Yamazumi, MD And Hiroshi Kurita, MD,PhD ,Interception of potential adverse drug events in long- term psychiatric care units,Psychiatry and Clinical Neurosciences (2005),59,379-384
. Kheniene F., Bedouch P., Durant M., Marie F., Brudieu E., Tourlonnias M.-M., Bongi P., Allenet B., Calop J.,Impact économique de la mise en place d'un automate de distribution des médicaments dans un service de reanimation, annales françaises d'anesthesie et de réanimation 27 (2008) 208-215
. Kline N.E , Promoting patient safety through the development of a pediatric chemotherapy provider program, Journal of pediatric oncology nursing , Vol 21,2004,65 – 66
. Kohler David R. , Montello Michael J. , Green Laurence , Huntley Carl , High Joseph L. , Fallavollita Alfred , Goldspiel Barry R. , Standardizing the expression and nomenclature of cancer treatment regimens, Journal of Oncology Pharmacy Practice, Vol. 4, No. 1, 23-31 (1998)
. Kramer Joan S., Hopkins Paula,J., Rosendaele James C., Garrelts JamesC., Hale La Donna S., Nester Tina M., Cohran Patty, Eidem Leslie A., and Haneke Robert D.Implementation of an electronic system for medication reconciliation, Am. J Health-Syst Pharm-Vol 64 Feb 15,2007
. Kuperman Gilad J., Gibson Mdand Richard F.,MD,PhD, Computer physician order entry: Benifits,cost and issues,Annals of Internal Medicine 2003;139:31-39,
. Mayor S , NHS introduces new patient safety agency,BMJ ,322,2001,1013-1014
. Mc Connel Edwina A.,RN,PhD,FRCNA ,Who's got the keys ? ,Nursing Management,okt 1998:p85
. Meadows Ginny ,The nursing shortage: Can information technology help?,Nurs. Economics jan- Feb 2002/Vol20nr.1:46-48
. Mittman,Soo Jin Seung,Nicole, Pisterzi Luca F., Isogai Pierre K and Michaels Donna ,Nursing workload associated with hospital patient care, Dis manage Health Outcomes 2008:16(1)
. Mort JR, Aparasu RR ,Prescribing potentially inappropriate psychotropic medications to the ambulatory elderly.Arch Intern Med,160:2825–2831, 2000
. Müller T.,Typical medication errors in oncology : analysis and prevention strategies, Onkologie , 26,2003,539-544
. Neuenschwander M, Cohen MR, Vaida AJ, Patchett JA, Kelly J, Trohimovich B. Practical guide to bar coding for patient medication safety Am J Health Syst Pharm.2003; 60: 768-779
. Novek Joel, Bettess Sharon, Burke Kathleen, Johnston Patricia , Nurses' perceptions of the reliability of an automated medication dispensing system,J. Nurs Care Qual 2000;14(2):1-13
. OpferK.B.,WirtzD.M.en Farley K.,A , chemotherapy standard order form,ONF, 26,1999,123-128
. Oren Eyal, Shaffer Ellen R., and Guglielmo B. Joseph, Impact of emerging technologies on medication errors end adverse drug events,Am. J Health-Syst Pharm,Vol 60 July 15,2003
. Oswald Scott and Caldwell Richard ,Dispensing error rate after implementation of an automated pharmacy carousel system,Am. J Health-Syst Pharm,Vol 64 July 1,2007 Suppl
. Parker Pamela J., Quantify technology's benefits, Nursing Management. 35(2):41-44, February 2004.
. Pedersen Craig A., Schneider Philip J.,and Scheckelhoff Douglas J., ASHP national survey of pharmacy practice in hospital settings: dispensing and administration 2002Am. J Health-Syst Pharm,Vol 60 Jan1,2003
. Phillips David P, Christenfeld Nicholas, Glynn Laura M ,Increase in US medication-error deaths between 1983 and 1993, The Lancet, Volume 351, Issue 9103, Pages 643 - 644, 28 February 1998
. Pinilla Jaime, Murillo Carles, Humet Carlos , Case-control analysis of the financial cost of medication errors in hospitalized patients, Eur J. Health Econom 2006;7:66-71
. Poley MartenJ., Bouwmans Clazien A.M., Hanff LidwienM., Roos Peter J. and Van Ineveld B. Martin , Efficiency of different systems for medication distribution in an academic children's hospital in the Netherlands, Phar. World Sci 2004;26:83-89
. Puskar Kathryn R., Aubrecht Jill, Beamer Kathleen, Carozza Lisa J., Implementing information technology in behavioral health setting, Issues in mental health nursing, 25:439-450,2004
. Rodriguez-Monguió Rosa, José Otero Maria and Rovira Joan Assessing the economic impact of adverse drug effects, Pharmaeconomics 2003;21(9): 623-650
. Sara B.Nath,PhD,MSW,and Steven C. Marcus,PhD , Medical errors in psychiatry, Harv.Rev Psychiatry ,2006 Volume 14,Number 4
. Schneider Philip J., Opportunities for pharmacy, Am. J Health-Syst Pharm,Vol 64 July 15,2007 Suppl 9
. Shirley,K.L., Effect of an automated dispensing system on medication administration time., American journal of health pharmacy(1999),56,1542-1545
. Stanhope N, Crowley-Murphy M, Vincent C, O'Connor AM, Taylor-Adams SE.An evaluation of adverse incident reporting., J Eval Clin Pract. 1999 Feb;5(1):1-4.
. Starfield B, “Is US Health Really the Best in the World?”JAMA.2000; 284: 483-485
. Swanson Derek, MR , Automated dispensing, Pharmacist, feb 2004,Vol11,66-68
. Taxis K.,Barber N., Ethnographic study of incidence and severity of intravenous drug errors , BMJ , 326,2003,684 – 688
. Taxis Katja, Dean Bryony and Barber Nick , Hospital drug distribution systems in the UK and Germany-a study of medication errors, Pharmacy World Science, Volume 21 nr.1 (1999)25-31
. Van Castle B.,Jeongeun K.,Pedreira Mavilde L.G., Paiva A.,Goossens W. en Bates David W., Information technology and patient safety in nursing practice : an international perspective , International journal of medical informatics,73,2004, 607 – 614
. Van den Heede, K., Sermeus, W., Diya, L., Lesaffre, E., Vleugels, A., Adverse outcomes in Belgian acute hospitals: retrospective analysis of the national hospital discharge dataset., International Journal for Quality in Health Care.(2006). 18(3):211-9.
. Vleugels A Aanbevelingen voor veilige zorg, Acta Hospitalia,3,2004,5-18
. White T.Jeffrey, Arakelian Annet and Rho Jay P., Counting the costs of drug-related adverse events, Pharmaeconomics1999 May;15(5):445-458
. Wikowski Paul , Case study: Novel ways automation enhances medication safety, Am. J Health-Syst Pharm,Vol 64 July 15,2007 Suppl 9
. Wise LC, Bostrom J, Crosier JA, White S, Caldwell R., Cost-benefit analysis of an automated medication system, Nurs Econ. 1996 Jul-Aug;14(4):224-31.
. Review ,Medication errors : causes,prevention and reduction British journal of haematology , 116,2002,255 – 265
. Developed through the ASHP council on professional affairs ,ASHP guidelines on prventing medication errors with antineoplastic agents,Am J Health Syst Pharm, 59,2002,1648 – 1668
Geraadpleegde websites
. harvard medical practice study Baker G R "Quality and Safety in Health Care 2004;13:151-152"http://qshc.bmj.com/cgi geraadpleegd op 22/02/2009.
. “hospital admissions related to medication(harm)een prospectief, multicenter onderzoek naar geneesmiddel gerelateerde ziekenhuisopnamesd",Division of Pharmacoepidemiology & Pharmacotherapy, Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences, http://www.umcutrecht.nl geraadpleegd op 22/02/2009.
. Building a safer NHS for patients: Improving Medication Safety, http://www.ismp.org/default.asp , geraadpleegd op 22/02/2009
. “To err is human:building a safer health system”, institute of medicine,http://www.iom.edu, geraadpleegd op 18/12/2008
. “Crossing the quality chasm:a new health system for the 21st century institute of medicine” http://www.iom.ed, geraadpleegd op 18/12/2008
. “preventing medication errors”, institute of medicine, http://www.iom.edu geraadpleegd op 18/12/2008
. “Geneesmiddelengebruik in de Belgische rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen” Vander Stichele RH, Van de Voorde C, Elseviers M, Verrue C, Soenen K, Smet M, Petrovic M, Chevalier P, De Floor T, Mehuys E, Somers A, Gobert M, De Falleur M, Bauwens M, Christiaens T, Spinewine A, Devriese S and Ramaekers D",2005,http://www.kce.fgov.be geraadpleegd op 18/12/2008
. http://www.wvc.vlaanderen.be/juriwel/vaph_begeleiding/info-woonprojecte… geraadpleegd op 18/12/2008 ,
. https://portal.health.fgov.be/portal , geraadpleegd op 18/12/2008
. http://www.md.ucl.ac.be/nosoinfo/risk-NL.pdf Clinical risk management, geraadpleegd op 22/02/2009
. www.safetyandquality.org, geraadpleegd op 18/12/2008
. www.saferhealthcare.org.uk, geraadpleegd op 18/12/2008
. www.ahrq.gov, geraadpleegd op 18/12/2008
. http://www.umcutrecht.nl/ op 22/02/2009 (De Harm studie)
. www.nccmerp.org op 22/02/2009
. www.fmeainfocentre.com/updates/handleidingop 18/12/2008
Geraadpleegde naslagwerken
. Gezondheidseconomie voor niet- economen, Annemans Lieven,2007, Academia press
. Boekhouden en analyse van jaarrekeningen, Hilda Theunisse, Mark Jegers, 2001, VUBPRESS , Vijfde herziene druk
. Financiële rapportering en beheer voor gezondheidsinstellingen, Houtman Chris, Jegers Marc, 2007, Dienst uitgaven VUB
. Boekhouden en financiële analyse voor ziekenhuizen, Jegers Marc, Houtman Chris, 2007, UGA vijfde uitgave
. Tijd voor zorg: Een analyse van de zorgverlening in de gezondheids –en welzijnssector., Onderzoek uitgevoerd in opdracht van het Sociaal Fonds voor de Privé Ziekenhuizen in samenwerking met het europees Sociaal Fonds,DWTC en het ministerie van Volksgezondheid.,Mendonck Koen , Meulemans Herman VUB Press,2000
