Heilige grond of politieke gril? De politieke achtergrond van de bouw van voetbalstadions in Antwerpen 1933-1938

Alain van Veldhoven
Persbericht

Heilige grond of politieke gril? De politieke achtergrond van de bouw van voetbalstadions in Antwerpen 1933-1938

Het tijdvak 1933-1938 was een cruciale periode voor de Antwerpse stadiongeschiedenis. Dit omdat er hier een keuze werd gemaakt tussen twee opties. De uitbreiding van het Antwerpstadion of het oprichten van een volledig nieuw sportcomplex op Linkeroever. Dat er iets moest gebeuren om de interland België-Nederland voor Antwerpen te behouden, had de kwestie in een stroomversnelling gebracht. De sterke verzuiling in België tijdens het interbellum en het sterk gepolitiseerde karakter van de Antwerpse gemeenteraad zorgde ervoor dat dit een gewichtige zaak werd.

Katholieken waren voorstanders van de uitbreiding van het Bosuilstadion – de thuisbasis van een club die beter bij hun ideologisch profiel paste - en brachten hiervoor argumenten van bezuiniging in. De socialisten gaven de voorkeur aan het Linkeroeverstadion om dit stadsgedeelte zo verder te urbaniseren. Ook ideologische motieven speelden mee. Katholieken maakten zich erg druk dat er wel geld voor sportinfrastructuur gevonden kon worden, terwijl het vrije scholennet toelagen moest ontberen. Het vermoeden dat het stadion er zou komen voor de organisatie van de derde arbeidersolympiade zette evenzeer kwaad bloed. Uiteindelijk konden de katholieken het Linkeroeverproject doen mislukken door via de liberalen druk te zetten op een plan dat nog in haar kinderschoenen stond.

Het feit dat er vanuit de Antwerpse sportwereld zelf geen initiatief kwam, had ook een rol. Dat de voetbalmensen zich niet bekommerden om een verdere professionalisering had eveneens te maken met de diepgaande verzuiling. Zo werd er tot een soort tussenoplossing gekozen: de uitbreiding van het Antwerpstadion.

 

Bibliografie

Archivalische bronnen

 

Kabinetsarchief van burgemeester Camille Huysmans (1925-1947)

- MA 732. Dossier betreffende de voetbalwedstrijden België-Nederland en de bouw van een voetbalstadion op Linkeroever, 1934-1935.

- MA 732. Dossier betreffende de voetbalwedstrijden België-Nederland 1934-1936.

 

Gedrukte bronnen

 

STAD ANTWERPEN, Gemeenteblad van Antwerpen, 1933-1940

 

Periodieke publicaties

 

Het handelsblad. 1933-1938.

Volkskrant. 1933-1938.

Gazet van Antwerpen. 1933-1938.

Nieuwe Gazet. 1933-1938.

 

Secundaire literatuur

 

Antwerpen 1860-1960. Catalogus van de tentoonstelling in de stedelijke feestzaal, 15 oktober-13 november 1960, Antwerpen, 1960-62

Boehme, O., ‘De politieke ontwikkelingen’ in Antwerpen in de 20ste eeuw: van belle époque tot golden sixties, Brasschaat, 2008.

Casteele, E. van de, ‘Camille huysmans en het bestuur van de stad Antwerpen’ in Bijdragen tot het Camille Huysmansonderzoek, Antwerpen, 1971.

Geldof, W., Camille Huysmans en Lode Craybeckx (1922-1968). Het verhaal van een politieke relatie in goede en in kwade dagen, Antwerpen, 1999.

Gobyn, R. en W. Spriet, De massa in verleiding. De jaren ’30 in België, Brussel, 1994.

Hellemans, S., Strijd om de moderniteit: sociale bewegingen en verzuiling in Europa sinds 1800, Leuven, 1990.

Heylen, S. en B. De Nil e.a., Geschiedenis van de provincie Antwerpen: een politieke biografie 1, Antwerpen, 2005.

Hokker, D’M en R.Rensen e.a., Voor lichaam en geest: katholieken, lichamelijke opvoeding en sport in de 19de en 20ste eeuw, Leuven, 1994.

Hollander, M. Den, Sport in ’t stad. Antwerpen 1830-1914, Leuven, 2006.

Hunin, J., Het enfant terrible Camille Huysmans. 1871-1968, 1999, Amsterdam.

Laermans, R., In de greep van de “moderne tijd”, Leuven, 1992.

Landghem, J. Van, 75 jaar sport in Antwerpen en Limburg, Antwerpen, 1971.

Lombaerde, P., ‘Stedenbouw en verkeer’ in Antwerpen in de 20ste eeuw: van belle époque tot golden sixties, Brasschaat, 2008

Provoost, M., Het stadion. De architectuur van massasport, Rotterdam, 2000.

Schepers, R. en W. Voet e.a., 125 jaar Royal Antwerp FC (1880-2005), Deurne, 2005.

Stokvis, R., Sport, publiek en de media, Amsterdam, 2003.

Vandeputte, R., Fernand Collin en zijn tijd, Tielt, 1985.

Vanderbeeke, J., ‘Alternatieve olympiades in het interbellum. Een onderzoek naar de receptie in de Belgische dagbladpers (1919-1937), ‘onuitgegeven licentiaatverhandeling’, Katholieke Universiteit Leuven, 2004-2005.

Wijnen, H.A. van, De Kuip. De geschiedenis van het stadion van Feyenoord, Utrecht, 1989.

Wils, L., Frans van Cauwelaert, 1932-1961.Triomf, val & wederopstanding, Antwerpen, 2009.