Het belang van spiritualiteit in het dertigersdilemma

Godsdienstpsychologisch onderzoek wijst uit:

Spiritualiteit centraal voor hoogopgeleide twintigers en dertigers

Niet het grote keuzeaanbod is de belangrijkste moeilijkheid voor hoogopgeleide twintigers en

dertigers, maar hun zoektocht naar spiritualiteit. Dat stelt Tim van Iersel op basis van

godsdienstpsychologisch onderzoek, waarmee hij vorige week afstudeerde aan de faculteit der

Godgeleerdheid van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Van Iersel bekritiseert en verscherpt

daarin de theorie die Nienke Wijnants in haar

Het dertigersdilemma (2008) opstelde.

Dat hoogopgeleide twintigers en dertigers worstelen met de vele keuzes in de moderne maatschappij

(wat Wijnants het dertigersdilemma noemt), ontkent Van Iersel niet. Hij stelt echter dat er

fundamentelere vragen aan ten grondslag liggen, zoals wie ben ik? En: waar leef ik voor? Van Iersel

wijst daarom op basis van eerdere onderzoeken op het belang van spirituele doelen in de levens van

mensen. Spiritualiteit gaat vooraf aan het maken van belangrijke keuzes.

In de spiritualiteit van dertigers staat de groei van autonomie centraal. Autonomie is de belangrijkste

waarde in de moderne maatschappij waarin keuzes in overvloed zijn en zelfs de eigen identiteit een

keuze wordt. Het maken van keuzes vinden twintigers en dertigers juist moeilijk. Er staan voor deze

hoogopgeleiden echter wel grote keuzes op het spel, zoals omtrent ouderschap, relaties en werk. Hierin

wordt een beroep gedaan op autoriteit, omdat de eigen identiteit op dergelijke momenten breekbaar is

en sturing nodig heeft. Autonomie maakt het mogelijk om authentieke keuzes te maken. Dit maakt het

mogelijk een authentiek leven te leiden, wat tot geluk leidt.

In de spirituele ontwikkelingsfase van twintigers en dertigers is de autonomie echter nog in

ontwikkeling. Aan het grote keuzeaanbod in de moderne maatschappij en in het bijzonder voor

hoopgeleide twintigers en dertigers gaat autonomie vooraf; als de autonomie is ontwikkeld, heeft de

twintiger en dertiger een gids om door de vele keuzes heen te komen. Daarom bepaalt het spirituele

doel van de groei van autonomie het dertigersdilemma.

Naast deze inhoudelijke analyse heeft Van Iersel twee kwantitatieve onderzoeken geanalyseerd om

deze observaties te staven. Zowel uit de kwantitatieve data van Wijnants als van onderzoeksbureau

Ruigrok | NetPanel, dat in 2009 onderzoek deed naar het dertigersdilemma, blijkt spiritualiteit het

belangrijkste aspect in het dertigersdilemma.

Deze conclusies geven een verdieping aan de studie naar de worstelingen van hoogopgeleide

twintigers en dertigers, die zelfs kunnen leiden tot burn-out. De nieuwe inzichten bieden zowel

twintigers en dertigers zelf, als ook hulpverleners (zoals loopbaanadviseurs, psychologen en geestelijk

begeleiders) een handvat om de daadwerkelijke kern van hun problematiek aan te pakken. Ook

religieuze groeperingen krijgen hiermee een beter beeld van de leefwereld van hoopopgeleide

twintigers en dertigers en kunnen daardoor beter op hun behoeften inspelen. Juist deze hoogopgeleiden

zijn immers voor bijvoorbeeld kerken een moeilijk bereikbare groep (getuige de studiedag ‘Gat van de

Kerk’ in 2009 door de Protestantse Kerk in Nederland).