Kroniek van de Belgische filmaffiche: 1940-1944: De invloed van de Duitse bezetting op de Belgische filmaffiche

Bart Van de Broek
Persbericht

Kroniek van de Belgische filmaffiche: 1940-1944: De invloed van de Duitse bezetting op de Belgische filmaffiche

Wat de Duitse bezetter in het Belgisch filmwezen zocht: de Belgische filmaffiche onder de bezetting: Bart Van de Broek             

De Tweede Wereldoorlog is in geschiedenisboeken een zwarte pagina vol gruweldaden van de Duitse bezetter. Deze laatste gebruikte echter niet alleen bruut geweld om de bezette bevolking naar haar hand te zetten, maar schakelde ook schijnbaar onschuldige middelen in, zoals de speelfilm.

 

De zwarte periode in de geschiedenis was een gouden tijdperk voor het filmwezen. Het publiek ging maar al te graag naar de bioscoop om sombere gedachten te verzetten. De Duitse Rijkskanselier Adolf Hitler en zijn Propagandaminister Joseph Goebbels zagen hierin een kracht. Niet alleen propagandafilms, maar ook luchtige komedies en romantische films, al dan niet van Duitse makelij, moesten inkomsten genereren, de bevolking verstrooien en hen tegelijk overtuigen van nazi-idealen. Films met Duitse sterren verkochten zo als zoete broodjes. In zijn eindwerk Kroniek van de Belgische filmaffiche: 1940-1944 onderzoekt Bart Van de Broek de invloed van de Duitse bezetting op de Belgische filmaffiche, een nauwelijks onderzocht aspect van de bezetting. Dat de bezetter in de bezette landen bepaalde welke films geproduceerd, verdeeld en vertoond werden, is gekend. Maar wat met de filmreclame? Nam ze deze ook bewust onder handen? Zonder goede reclame zouden filmzalen immers leeg blijven, de Duitse geldkas inkomsten uit deze bron mislopen en propagandafilms weinig bekijks hebben.

 

Van de Broek onderzoekt als eerste of en hoe de bezetter de Belgische filmaffiche inschakelde in haar bezettingsinstrumentarium. Hiertoe bestudeert hij Belgische filmvakbladen en archiveert en analyseert hij talrijke filmaffiches uit de oorlogsjaren. Hoe de Belgische filmreclame in deze periode functioneerde, komt zo helder aan het licht.

 

Business as usual

 

Op het eerste gezicht laat de bezetter het Belgisch filmwezen tijdens de oorlog onaangeroerd. Achter de schermen voert ze echter grondige hervormingen door. Net als in Duitsland en Nederland verplicht ze iedereen die in de filmindustrie actief wil blijven, zich aan te sluiten bij de bestaande vakgroepen die filmproducenten, filmdistributeurs en bioscoopuitbaters verenigen. De groepen worden nu echter omgevormd tot een strakke, geoliede eenheid. Ongewenste leden worden vervangen, regels uitgevaardigd en straffen uitgedeeld. De organisaties worden bemand met ‘meegaande’ Belgen als Jan Vanderheyden die al enig gezag genieten in de filmsector. Zij staan in voor de dagelijkse werking van de sector en ondertekenen verordeningen en bevelen van de bezetter die het filmwezen reguleren. De bezetter, in vorm van een militair bestuur en de ‘Propaganda-Abteilung Belgien’, houdt echter toezicht. Zo kan ze met een minimum aan eigen middelen de Belgische filmsector, en filmreclame in het bijzonder, inschakelen in de oorlogseconomie en propaganda en tegelijkertijd de politieke inmenging op slinkse wijze verdoezelen. Zo lijkt alles zoals het was. Er is een schijnbare ‘business as usual’. De reorganisatie van het tot dan eerder los gestructureerde filmwezen is door de sector trouwens niet geheel ongewenst. Het zorgt bijvoorbeeld voor minder conflicten tussen de beroepsgroepen.

 

Economie boven ideologie

 

De bezetter laat ook de reclame waar ze was: overal en nergens. Net als in Duitsland en Nederland stelt de bezetter in België geen aparte filmreclame-organisatie in, maar blijven de drie filmberoepsgroepen bevoegd voor de reclame. Doorgaans laat de filmdistributeur filmaffiches ontwerpen door een aan een drukkerij verbonden affichekunstenaar. Deze baseert zich op filmmateriaal verkregen van de filmproductiemaatschappij of distributeur. De bioscoopuitbater koopt of huurt zijn affiches van de distributeur. Alle leden van de groepen worden verder geacht het vakblad Cinema te lezen. Hierin verschijnen niet alleen nieuwsberichten en adviezen omtrent het filmwezen, maar ook bevelen van de bezetter, zij het onder naam van de Belgische filmleiding. De bezetter stuurt zo ook de filmreclame.

 

In de eerste oorlogsjaren mogen de vakorganisaties in Cinema relatief vrij advies geven omtrent filmreclame. Er wordt onder meer uiteengezet hoe men goede filmaffiches opstelt en welke andere reclamemiddelen doeltreffend zijn. Toch heeft de bezetter duidelijk invloed. Het vakblad hemelt vaak Duitse reclamevoorbeelden en reclamewaarden op. Zowel in Duitsland als in België worden zo voornamelijk waarheidsgetrouwheid en eenvoud geprezen in reclame. Verder benadrukt men meermaals het belang van filmreclame en spoort men de drie groepen aan nauwer samen te werken op filmreclamevlak.

 

Naargelang de oorlog vordert, komt de bezetter steeds meer tussenbeide. Ze centraliseert zo het filmreclamewezen door de verantwoordelijkheid over te hevelen van de bioscoopuitbater naar de filmdistributeur. Verder verschijnen er steeds meer technisch beperkende maatregelen omtrent de filmaffiche. In Vlaanderen wordt bijvoorbeeld het gebruik van Franse titels op filmaffiches sterk ingeperkt. Ook mag er slechts één grote titel op de affiche voorkomen, gezien bioscoopuitbaters naast een journaal en cultuurfilm ook maar één hoofdfilm per voorstelling mogen vertonen. De bezetter wil hiermee te hevige onderlinge concurrentie vermijden.

Inhoudelijk legt de bezetter weinig beperkingen op. Vreemd genoeg worden ideologische elementen doorgaans van de affiche geweerd; dit om ongenoegen bij de bevolking te vermijden. Propagandafilms die Joden negatief voorstellen, moet men bijvoorbeeld op dezelfde manier aankondigen als ontspanningsfilms. Het is vooral belangrijk het volk naar de bioscoop te lokken om inkomsten te genereren. Het propagandakarakter van vele films wordt vaak pas duidelijk in de bioscoop. De reclame oogt dus ‘as usual’, waardoor de inmenging van de bezetter in de filmreclame verborgen wordt. Mensen worden naar allerlei soorten films gelokt zonder het gelaat van de lokker te onthullen. Toch kan men op de affiches af en toe een glimp van Duitse controle waarnemen. Er verschijnen censuurnummers op de filmaffiches die verwijzen naar een affiche- en filmkeuring. Verder worden hier en daar namen van in ongenoegen gevallen filmmedewerkers van de affiches geschrapt. Zo wordt op de Belgische affiche van Ein Mann auf Abwegen (1944) de naam van regisseur Herbert Selpin met zwarte verf overschilderd, nadat hij openlijk kritiek had gegeven op de Duitse zeemacht.

 

Van de Broek toont aan dat de bezetter naast de productie, verdeling en vertoning van films ook de filmreclame strategisch inschakelde en dit op een verborgen manier. In zijn werk zet hij in woord en beeld historiek en systematiek uiteen van de Belgische filmaffiche onder de bezetting. Zo komt de lezer ook te weten wat de politie deed met de filmaffiches, hoe een drukker aan zijn papier kwam in de schaarse oorlogstijd, welke bioscopen en drukkerijen zich al dan niet verzetten tegen het beleid van de bezetter en hoe schuldig een man als Jan Vanderheyden was.

 

 

Bibliografie

Bibliografische lijst

 

Actueel vraagstukken: Vernieuwde vormen van de publiciteit (1942). Cinema, 2(26), p. 1.

Agir vite, c’est agir deux fois (1945). La cinégraphie belge, 11(373), p. 1.

À la Chambre Syndicale de la Cinematographie. À l’unanimité M. Marcel Coppens est élevé à la présidence  (1939). La cinégraphie belge, 6(316), p. 1.

Altenburger, A. (z.d.). Kommandant des rückwärtigen Armeegebiets 672 Oberfeldkommandantur 672. [03.2010, http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/Kommandantur/Gliederun…].

Anink, B., & van Yperen, P. (2005). Pionier van het Nederlandse filmaffiche: Dolly Rudeman 1902-1980. Laren: VK Projects.

Anti-Defamation League (2005). Graphic symbols: A visual database of extremist symbols, logos and tattoos. [03.2010, Anti-Defamation League: http://www.adl.org/hate_symbols/default_graphics.asp].

Appel à la bonne volonté des tous: M. Ridelle, Président de l’A.D.T.C.B., nous parle (1944). La cinégraphie belge, 11(346), p. 1.

Assemblée générale extraordinaire de la Chambre Syndicale Belge de la Cinématographie (1944) La cinégraphie belge, 11(351), p. 6.

Bach, M., & Uhde, P.E. (02.12.2005). The iron cross. [03.2010, Federal Ministry of Defence: http://www.bmvg.de/portal/a/bmvg/kcxml/04_Sj9SPykssy0xPLMnMz0vM0Y_QjzKL…!?yw_contentURL=/C1256F1200608B1B/N264WR33239MMISEN/content.jsp].

Bacmeister, A. (2007). Film advertising – from a censor’s point of view. In Film posters of the Third Reich (pp. 38-39). GN Productions: Los Angeles.

Barton, L. (20.06.20007). Is the eagle a Nazi symbol? [03.2010, The Guardian: http://www.guardian.co.uk/money/2007/jun/20/business.secondworldwar].

Bedrijfsgroepeering “Filmproductie”, groep “Filmdistributie” en groep “Theaters” (1943). Cinema, 3(23), p. 2. 

Belgische Syndikale Kamer van Filmverhuurders, & Vereeniging der Kinemabestuurders van België (1942). Cinema jaarboek. Brussel.

Belier, M. (1940).  Een blik op de Duitsche productie: Uit Berlijn, München en Weenen bereiken ons …: In het teeken van Ufa. Cinema, 2(1), p. 1. 

Bevindo, B. (2008). De filmactiviteiten van Henri Storck in de tweede wereldoorlog. [07.02.2010, Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij: http://www.cegesoma.be/cms/pdf.php?pge_art=208&article=691&pagnbr=70&pa…].

Bevindo, B. (04.02.2009). Filmen tot elke prijs? Henri Storck, film en oorlog. [06.05.2010, Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij: http://www.cegesoma.be/cms/proj_clotures_nl.php].

Beyen, M. (2003). Wetenschap, politiek, nationaal-socialisme: De cultuurpolitiek van het Duits militair bezettingsbestuur in België, 1940-1944. Bijdragen tot de eigentijdse geschiedenis, (11), z.p. [07.02.2010, Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij: http://www.cegesoma.be/docs/media/chtp_beg/chtp_11/003_dossier_beyen_ch…].

Bezinning (1944). Weekblad cinema, 23(5), p. 1.

Bij de nieuwe besluitwet betreffende ’s lands economie: De cinemacorporatie op nieuwe wegen (1944). Weekblad cinema, 23(8), p. 1.

Bij wijze van inleiding (1940). Cinema, 1(1), p. 3.

Bijzondere exploitatievoorwaarden die de toepassing van de prijzen der plaatsen regelen (1942). Cinema, 2(15), p. 5.

Biltereyst, D. (2007). De disciplinering van een medium: Filmvertoningen tijdens het interbellum. In D. Biltereyst, & P. Meers (Reds.), De verlichte stad: Een geschiedenis van filmvertoningen en filmcultuur in Vlaanderen (pp. 45-61). Lannoo Campus: Leuven.

Biltereyst, D., & Meers, P. (2007). Bioscopen, filmcultuur en publiek: Een inleiding. In D. Biltereyst, & P. Meers (Reds.), De verlichte stad:

Een geschiedenis van filmvertoningen en filmcultuur in Vlaanderen (pp. 1-19). Lannoo Campus: Leuven.

Bolen, F. (1955). Honderdvijftig jaar film in België (van … 1790 tot 1940). In J.A. Robberechts (Red.), De film in België (pp. 13-24). Vlaams ekonomisch verbond: Antwerpen.

Bolen, F. (1995). Algemene inleiding. In J.A. Robberechts (Red.), De film in België (pp. 127-129). Vlaams ekonomisch verbond: Antwerpen.

Borsboom, E. (1995). Conclusion. In E. Borsboom (Red.), Historical appendix of the European cinema yearbook. z.u. [07.02.2010, Media Salles: http://www.mediasalles.it/ybkcent/ybk95con.htm#eng].

Brief uit Berlijn (1941). Cinema, 1(22), p. 16.

Brief uit Berlijn (1942). Cinema, 2(4), p. 25.

Brief uit Berlijn (1943). Cinema, 3(4), p. 25.

Brief uit Berlijn (1944). Cinema, 3(17), p. 8.

Brief uit Holland (1942). Cinema, 2(22), p. 22.

Brigade Piron (2009). [03.2010, http://www.bevrijding-5linie.org/historiek/brigpiron.htm].

Bruinsma, E. (z.d.). Jules Bonnemine van Valère Depauw en het boekbedrijf in Vlaanderen. [03.2010, Louis Paul Boon-documentaticentrum: http://www.lpbooncentrum.be/manteau/bruinsm.html].

Carnegie. (1940). Weekblad cinema, 20(7), p. 22.

Carte de membre (1945). La cinégraphie belge, 11(362), p. 4. 

Choko, S. (1989). La cote de l’affiche de cinéma : 6000 cotes, 2200 photos. Parijs: Les éditions de l’amateur.

Choko, S. (1995a). 100 ans d’affiches de cinéma: Description et cote de 20.000 affiches. Parijs: Les éditions de l’amateur.

Choko, S. (1995b). Affiches de cinema : Trésors de la bibliothèque nationale de France, 1896-1960. Parijs : Les éditions de l’amateur.

Cinq heures dans la dissidence (1944) La cinégraphie belge, 11(352), p. 6.

Concorde désirable (1939). La cinégraphie belge, 6(291), p. 1.

Connolly, K. (25.02.2010). Jud Süss: The Nazis’ inglorious blockbuster: A new film about the making of Joseph Goebbels’s 1940 attempt to outdo Hollywood is itself attracting controversy. The Guardian, z.p. [03.2010, Guardian News and Media: http://www.guardian.co.uk/film/2010/feb/25/jud-suss-film-without-consci…].

Convents, G. (1980). Duitse bezettingsstrategie en bioskopen in Leuven, 1914-1918. De Brabantse Folklore, (227-228), pp. 364-373.

Convents, G. (2004). Film en de Eerste Wereldoorlog in België. In W. Magiels, & R. De Hert (Reds.), Magie van de cinema: Hollywood aan de Schelde (pp. 20-21). Facet: Antwerpen.

Convents, G. (2005). Film en de Duitse inval en bezetting in België 1914-1918. Of op welke wijze de overheid film als machtsinstrument ontwikkelde. Brussel: Algemeen Rijksarchief.

Convents, G. (2007). Ontstaan en vroege ontwikkeling van het Vlaamse bioscoopwezen (1905/1908-1914). In D. Biltereyst, & P. Meers (Reds.), De verlichte stad: Een geschiedenis van filmvertoningen en filmcultuur in Vlaanderen (pp. 23-43). Lannoo Campus: Leuven.

Darman, P. (2008). Posters of World War II : Allied and axis propaganda: 1939-1945. Londen: Brown Reference Group.

De begrafenisplechtigheden van den Heer L. Moors: Voorzitter der Belgische Syndikale Kamer voor Cinematographie (1939). Weekblad cinema, 19(27), p. 9.

De buitengewone algemeene vergadering van de “Syndikale Kamer” (1944). Weekblad cinema, 23(7), p. 1.

De Ceulener, M. (1940). Goede smaak bij de bewerking van het publiek: Voor een verstandig gebruik van een machtig wapen: De publiciteit. Cinema, 1(2), pp. 9-10.

De “commercieele” film (1943). Cinema, 3(3), p. 14. 

De corporatieve gedachte: Hoe onze voorzitters hun taak opvatten (1942). Cinema, 3 (16), p. 1.

De “D” Day der Belgische cinemanijverheid (1945). Weekblad cinema, 24(9), p. 1.

De Europeesche film: Kan het oude vasteland in zijn behoeften voorzien? (1944). Cinema, 3(23), p. 1.

De gemengde Scheids- en Verzoeningsraad (1942). Cinema, 2(5), p. 1.

De heer Marcel Coppens met algemeene stemmen tot voorzitter gekozen (1939). Weekblad cinema, 19(43), p. 4.

De Hert, R., & Meuldermans, T. (2004). Inleiding tot de magie van de cinema. In W. Magiels, & R. De Hert (Reds.), Magie van de cinema: Hollywood aan de Schelde (pp. 8-9). Facet: Antwerpen.

De Hert, R., & Stallaerts, R. (1995). Binnenkort in deze zaal: Kroniek van de Belgische filmaffiche. Gent: Ludion.

De hervorming van de bioscoopexploitatie: Een verordening van de militaire overheid (1941). Cinema, 1(24), p. 1.

den Hertog, F., & van Sluijs, E. (1995). Onderzoek in organisaties: Een methodologische reisgids. Assen: Van Gorcum & Comp B.V.

De nieuwe organisatie van het Belgisch cinemabedrijf (1940a). Cinema, 1(1), p. 1.

Depovere, R. (1995). Staatszorg. In J.A. Robberechts (Red.), De film in België (pp. 71-73). Vlaams ekonomisch verbond: Antwerpen.

De productie te Brussel en te Antwerpen: 25 jaar filmbedrijvigheid: Het jubileum van Jan Vanderheyden (1941). Cinema, 1(10), p. 1.

De programma’s voor de Paasch- en Pinkstermaandagen (1942). Cinema, 2(9), p. 9.

de Ridder, F. (1995). 100 years of cinema exhibition in Belgium – a historical profile. In E. Borsboom (Red.), Historical appendix of the European cinema yearbook. z.u. [07.02.2010, Media Salles: http://www.mediasalles.it/ybkcent/ybk95_b.htm#eng].

Deroisy, L. (1995). Faits et possibilités. In J.A. Robberechts (Red.), De film in België (pp. 45-48). Vlaams ekonomisch verbond: Antwerpen.

De Syndicale Kamer heeft vergaderd: Ontslag van den heer Coppens: Het dubbele programma aangenomen, evenals het princiep tot samenwerking met de V.K.B.B. (1945). Weekblad cinema, 24(29), p. 1.

Deutsches Filmmuseum & Hauptverband Deutscher Filmtheater (1995). 100 years of cinema exhibition in Germany - a historical profile. In E. Borsboom (Red.), Historical appendix of the European cinema yearbook. z.u. [07.02.2010, Media Salles: http://www.mediasalles.it/ybkcent/ybk95_d.htm#eng].

De verordening op den arbeidsplicht in Duitsland: Een advies van de bezettende overheid (1943). Cinema, 3(7), p. 4. 

De Vlaamsche film: Verleden – evolutie – toekomst: Het tijdperk van Jan Vanderheyden: De cinemaloopbaan van den Vlaamschen producer (1939). Weekblad cinema, 19(12), p. 18.

De Vlaamsche filmbeweging: Een historische dag: De Jan Vanderheydenstudios geopend (1939). Weekblad cinema, 19(19), p. 11.

De voorraad aan programma’s voor de komende maanden (1943). Cinema, 3(16), p. 1. 

De Vos, L. (2004). De Bevrijding, een wedren: 2-12 september 1944. Leuven: Davidsfonds. [03.2010, Belgische Defensie: http://www.mil.be/def/doc/viewdoc.asp?LAN=nl&FILE=&ID=1711].

De Wilde, M. (1982). De Nieuwe Orde. In België in de Tweede Wereldoorlog (Vol. 3, pp. 1-128). Antwerpen/Amsterdam: De Nederlandsche Boekhandel.

Distributieplan voor de nieuwe productie (1942a). Cinema, 2(16), p. 10.

Distributieplan voor de nieuwe productie (1942b). Cinema, 2(22), p. 15.

Distributieplan voor de nieuwe productie (1943). Cinema, 3(19), p. 7. 

Echo’s en nieuwtjes (1942). Cinema, 2(3), p. 8.

Echo’s en nieuwtjes (1943). Cinema, 3(2), p. 1. 

Echo’s en nieuwtjes: Een gelukkig initiatief (1942). Cinema, 2(5), p. 2.

Echo’s en nieuwtjes: Ons nieuw formaat (1943). Cinema, 3(1), p. 21. 

Een nieuwe toekomst tegemoet (1944). Weekblad cinema, 23(1), p. 5.

Een slecht voorbeeld (1943). Cinema, 3(23), p. 1. 

Een slecht voorbeeld: Antwoord op antwoorden (1944). Cinema, 3(2), p. 1.

Een steeds actueele kwestie. Om een film te doen inslaan (1943). Cinema, 3(11), p. 1. 

Een taks van 1 ½ th. wordt geheven op alle publiciteitsfacturen (1943). Cinema, 3(14), p. 11. 

Eerste kontaktneming tusschen de V.K.B.B. en de S.K.: Een super-hoofdbestuur? (1945). Weekblad cinema, 24(28), p. 1.

Entre nous (1944). La cinégraphie belge, 11(353), p. 1.

Entre nous… : Pour prendre congé : Au Président démissionnaire de la Chambre Syndicale Belge du Cinéma (1945) La cinégraphie belge, 11(408), p. 8.

Emile Van Tuykom (1943). Cinema, 3(20), p. 1. 

Erauw, W. (2003). De relatie tussen cultuur en politiek tegen de achtergrond van de Duitse natievorming: Een inleiding. Bijdragen tot de eigentijdse geschiedenis, (11), z.p. [07.02.2010, Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij: http://www.cegesoma.be/docs/media/chtp_beg/chtp_11/001_dossier_erauw_ch…].

Everaerts, J.-P. (2000). Film in België: een permanente revolte: Inleiding tot de geschiedenis en Actualiteit van de filmproductie, -distributie & -exploitatie in België. Documentaire, speelfilm & animatiefilm: Een verhaal van romantici & cynici, opportunisten & idealisten, provocateurs & grappenmakers, koppigaards, collectieven en productie-ateliers. Brussel: Mediadoc.

Faire le point (1945) La cinégraphie belge, 11(391), p. 1.

Fenneker, J. (2007). Film posters. In W. Gillespie, & J. Nelson (Reds.), Film posters of the Third Reich (pp. 35-36). GN Productions: Los Angeles.

Filmgilde: Verordening tot de benoeming van de leden van den Tuchtraad van het Filmgilde (1944). Cinema, 3(5), p. 2.

Filmgilde: Gemengde Verzoenings- en Scheidsraad (1944). Cinema, 3(7), p. 1.

Florida Department of Corrections (z.d.).  Racial supremacy and neo-Nazi groups: Identifiers/symbols. [03.2010, Florida Department of Corrections: http://www.dc.state.fl.us/pub/gangs/racial2.html].

Fritzen, F. (2006). Gesûnder leben: Die Lebensreformbewegung im 20. Jahrhundert. Stuttgart: Franz Steiner.

Fuifpunt (z.d.). Promotie. [03.2010, Steunpunt Jeugd: fuifpunt.be/organisator/promotie].

Gazet van Antwerpen (2009). De heer Jozef Arthur Albert Van Liempt. [04.2010, Concentra & Corelio: http://www.inmemoriam.be/nl/2007-06-29/jozef-arthur-albert-van-liempt/].

Gewoonte als vijand (1942). Cinema, 2(14), p. 1.

Gillespie, W., & Nelson, J. (2007a). In W. Gillespie, & J. Nelson (Reds.), Film posters of the Third Reich (pp. 1-33). GN Productions: Los Angeles.

Gillespie, W., & Nelson, J. (2007b). In W. Gillespie, & J. Nelson (Reds.), Film Posters of the Third Reich (pp. 90-134). GN Productions: Los Angeles.

Gillespie, W., & Nelson, J. (2007c). Are art and advertising contradictory? In In W. Gillespie, & J. Nelson (Reds.), Film posters of the Third Reich (pp. 45-52). GN Productions: Los Angeles.

Gillespie, W., & Nelson, J. (2007d). Bismarck. In W. Gillespie, & J. Nelson (Reds.), Film posters of the Third Reich (pp. 73-74). GN Productions: Los Angeles.

Gillespie, W., & Nelson, J. (2007e). German film poster law 1935. In W. Gillespie, & J. Nelson (Reds.), Film posters of the Third Reich (p. 84). GN Productions: Los Angeles.

Gillespie, W., & Nelson, J. (2007f). Ohm Krüger. In W. Gillespie, & J. Nelson (Reds.), Film posters of the Third Reich (pp. 76-77). GN Productions: Los Angeles.

Goossens, B. (1985). De kroniek van de Belgische filmstudio’s: 1912-1950 [Licentiaatsthesis]. Brussel: R.I.T.C.S.

Grace, M.L. (31.07.2009). The Nazi German film version of the Titanic. [03.2010, Cruise Line History: http://www.cruiselinehistory.com/?p=2743].

Groep Filmtheaters: Aankondiging van het bijprogamma (1944). Cinema, 3(3), p. 10.

Guily, E. (1944). Mr. Guily vertelt. Weekblad cinema, 23(2), p. 16.

Guily, E. (1945a). Onderzoek betreffende de cinema in België en de naoorlogsche vooruitzichten. Weekblad cinema, 24(3), p. 4.

Guily, E. (1945b). Onderzoek betreffende de cinema in België en de naoorlogsche vooruitzichten. Weekblad cinema, 24(4), p. 5.

Guily, E. (1945c). Onderzoek betreffende de cinema in België en de naoorlogsche vooruitzichten. Weekblad cinema, 24(8), p. 11.

Haralovich, M.B. (1984). Motion picture advertising: Industrial and social forces and effects, 1930-1948 [Doctoraatsthesis]. Wisconsin: University Microfilms.

Hardouin, S. (1941a). Om het publiek aan te lokken: Hoe verzorgt men zijn publiciteit? Raadgevingen van een Cinemabestuurder aan zijn Collega’s. Cinema, 1(19), p. 5.

Hardouin, S. (1941b). Om het publiek te lokken: Groot belang dient gehecht aan de ordelijkheid en aan het comfort in de bioscooptheaters. Cinema, 1(23), p. 2.

Hardouin, S. (1942a). Bezuiniging bij de exploitatie. Cinema, 2(14), p. 10.

Hardouin, S. (1942b). Het filmschouwspel: Vingerwijzingen in verband met de inrichting. Cinema, 2(6), p. 2.

Harris, T. (z.d.). History of the iron cross. [03.2010, Digger History: http://www.diggerhistory.info/pages-medals/iron_cross.htm].

Hempfling, A. (2004). Organisationsstruktur und Regulierungspolitik der Zeitschriftenwerbung im Dritten Reich [Licentiaatsthesis]. München: Ludwig-Maximilians-Universität. [03.2010, GRIN Verlag: http://www.hausarbeiten.de/faecher/vorschau/69222.html].

Hervormingen in het Duitsche cinemabedrijf (1942). Cinema, 2(8), pp. 19-20.

Het antisemitisme in de film tijdens de bezetting (1945). Weekblad cinema, 24(26), p. 12.”, 1945, p. 12. 

Het congres van de Internationale Filmkamer te Berlijn (1941). Cinema, 1(3), p. 2.

Het corporatief jaarboek (1941). Cinema, 1(17), p. 20.

Het corporatief leven (1940a). Cinema, 1(1), p. 47.

Het corporatief leven (1940b). Cinema, 1(2), p. 16.

Het corporatief leven (1941a). Cinema, 1(4), p. 11.

Het corporatief leven (1941b). Cinema, 1(5), p. 9.

Het corporatief leven (1941c). Cinema, 1(8), p. 8.

Het corporatief leven (1941d). Cinema, 1(11), p. 8.

Het corporatief leven (1941e). Cinema, 1(13), p. 5.

Het corporatief leven (1941f). Cinema, 1(15), p. 4.

Het corporatief leven (1941g). Cinema, 1(23), p. 6.

Het corporatief leven (1941h). Cinema, 1(24), p. 5.

Het corporatief leven (1941i). Cinema, 1(25), p. 7.

Het corporatief leven (1942). Cinema, 2(4), pp. 6-10.

Het corporatief leven (1943). Cinema, 3(22), p. 7.

Het corporatief leven (1944a). Cinema, 3(4), p. 1.

Het corporatief leven (1944b). Cinema, 3(17), p. 2.

Het corporatief leven: Groep Filmtheaters (1944). Cinema, 3(12), p. 2.

Het drukken der programma’s (1942). Cinema, 2(6), p. 14.  

Het drukken van aanplakbiljetten, affichettes, programma’s en strooibiljetten (1942). Cinema, 2(8), p. 9.

Het drukken van strooibiljetten, prospectussen en affichettes (1942). Cinema, 2(4), p. 4.

Het Filmgilde (1943). Cinema, 3(15), p. 1. 

Het hoekje van den bioskoopeigenaar: De gevelprijskamp ter gelegenheid van het Ufa-Jubileum (1943). Cinema, 3(6), p. 5. 

Het Laatste Nieuws. (11.01.2008). Jodenster tegen rookverbod in Duitsland. [03.2010, De Persgroep: http://www.hln.be/hln/nl/960/Buitenland/article/detail/130601/2008/01/1…].

Het nieuwe ontwerp der ingangsprijzen te Antwerpen (1939). Weekblad cinema, 19(33), p. 1.

Het vraagstuk van de bevoorrading in aanplakbiljetten en “affichettes” (1942). Cinema, 2(15), p. 27.

Hirt, G. (25.11.2009). Neueste geschichte. [03.2010, Humboldt Universität: http://www.edoc.hu-berlin.de/histlit/2009-2/HTML/NEG_2009-2.php]. 

Historische figuren in Duitsche films (1942). Cinema, 2(4), p. 3.

Hoe een film ontstaat (1939). Weekblad cinema, 19(3), p. 1.

Hoeyberghs, J. (2004). Jan Vanderheyden en Edith Kiel leerden de Vlamingen met zichzelf lachen. In W. Magiels, & R. De Hert (Reds.), Magie van de cinema: Hollywood aan de Schelde (pp. 41-44). Facet: Antwerpen.

Holscher, E. (2007). The artistic film poster. In W. Gillespie, & J. Nelson (Reds.), Film posters of the Third Reich (pp. 40-42). GN Productions: Los Angeles.

Hr. Marcel Coppens voorzitter der Syndikale Kamer staat ons te woord (1944). Weekblad cinema, 23(1), p. 1. 

Ieder filmverhuurder en cinemabestuurder moet met ingang van 11 Juli 1943 in het bezit zijn van een adverteerdersvergunning (1943). Cinema, 3(9), p. 9. 

In de Rozenstraat: De V.K.B.B speelt met open kaart: Hr Ridelle verstrekt uitleg (1945). Weekblad cinema, 24(23), p. 1. 

Index van de officiële berichten verschenen in “Cinema” van 1 juni tot 30 november 1941 (1942). Cinema, 2(4), p. 10.

In het land, elders in de wereld (1941a). Cinema, 1(16), p. 19.

In het land, elders in de wereld (1941b). Cinema, 1(18), p. 15.

In het land, elders in de wereld (1941c). Cinema, 1(22), p. 16.

In het land, elders in de wereld (1942a). Cinema, 2(4), p. 25.

In het land, elders in de wereld (1942b). Cinema, 2(6), p. 17.

Internet Movie Database (2010a). Biography for Herbert Selpin. [03.2010, Internet Movie Database: http://www.imdb.com/name/nm0783509/bio].

Internet Movie Database (2010b). Menschen im Sturm (1941). [03.2010, Internet Movie Database: http://www.imdb.com/title/tt0033904/].

Inventaris van het archief Victor Leemans 1901-1971 (2004). [03.2010, Kadoc: http://www.kadoc.kuleuven.be/db/inv/418.pdf].

Jacquemyns, H. (1980). Een bezet land. In België in de Tweede Wereldoorlog (Vol. 2, pp. 1-112). Antwerpen/Amsterdam: De Nederlandsche Boekhandel.

Joden geweerd uit het Hongaarsche cinemawezen (1941). Cinema, 1(2), p. 8.

Johnston, R. (30.07.2008). The beautiful and damned actress Lída Baarová. [03.2010, Český rozhlas: http://www.radio.cz/en/article/106681].

Jud Süss (1941). Cinema, 1(3), p. 17.

Katholieke Universiteit Leuven (2010). Validiteit en betrouwbaarheid. [03.2010, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen: http://ppw.kuleuven.be/FL/validiteit.htm].

Kerstmis – en Nieuwjaarsprogramma’s (1942). Cinema, 2(23), p. 5.

King, E. (2003). A century of movie posters: From silent to art house. New York: Hauppage. 

Kreimeier, K. (1999). The Ufa story: A history of Germany’s greatest film company, 1918-1945. London: University of California Press.

Künzler, R. (1938). Jahrbuch der Reichsfilmkammer 1938. Berlijn: Max Hesses.

Kwiet, K. (1970). De werkzaamheden van de ‘Kulturkammer’: Reichskultur. In A.H. Paape (Red.), Bericht van de Tweede Wereldoorlog: Kultur en Cultuur (pp. 927-929). Haarlem: Spaarnestad.

Laat ons de filmdocumenten redden (1941). Cinema, 1(8), p. 2.

Laatste berichten: Een verstrekkend akkoord (1945). Weekblad cinema, 24(5), p. 8.

Lakaff, M. (1941). In het land, elders in de wereld. Cinema, 1(13), p. 16.

Lakaff, M. (1943). Brief uit Berlijn. Cinema, 3(13), p. 18. 

La onzième heure (1945) La cinégraphie belge, 11(379), p. 1.

Le congres national de l’exploitation cinématographique a été un très gros succès (1940). La cinégraphie belge, 7(337), p. 6.

Leeflang, T. (1990). De bioscoop in de oorlog. Amsterdam: De Arbeiderspers.

Leiser, E., & Mander, G. (1974). Nazi cinema. Londen: Sercker and Warburg.

L’entr’aide professionelle dans la corporation cinématographique (1940). La cinégraphie belge, 7(336), p. 1.

Les producteurs belges s’organisent (1940). La cinégraphie belge, 7(337), p. 7. 

Lettre de Paris (1940). Cinema, 1(1), p. 60.

Lidkaart V.K.B.B. (1945). Weekblad cinema, 24(6), p. 2. 

Lucas, R., & Scheerlinck, K. (1995). Affichekunst. Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen, 33(3), pp. 1-127.

Marie-Antoinette (1939). Weekblad cinema, 19(11), p. 9.

Men hoede zich voor vooroordelen (1943). Cinema, 3(24), p. 1. 

Meuldermans, T. (2004). Bert De Leeuw en de verloren calyco-kunst. In W. Magiels, & R. De Hert (Reds.), Magie van de cinema: Hollywood aan de Schelde (p. 83). Facet: Antwerpen.

Miroir, A., & Picqué, C. (1983). Oorlog en propaganda of wapens voor de opinie. Brussel: Snoeck-Ducaju.

Morback, K. (1941). In het land, elders in de wereld. Cinema, 1(8), p. 17.

Mr. Ridelle stond ons te woord (1944). Weekblad cinema, 23(2), p. 1.

Naar aanleiding van “Een slecht voorbeeld”: Vaststelling van de

verantwoordelijkheden (1944). Cinema, 3(3), p. 1.

Nieuwe besluitwetten: Op bezoek in de wetstraat: Het ministerie van Landsverdediging en de Cinemaindustrie (1944). Weekblad cinema, 23(9), p. 1.

Nieuwjaarsbriefje: De uitslagen van 1941 waarborgen die van 1942 (1942). Cinema, 2(3), p. 1.

Nourmand, T., & Marsch, G. (2002). Film posters of the 40s: The essential movies of the decade: From the reel poster gallery collection.  Londen: Aurum Press.

Op de leestafel (1941). Cinema, 1(17), p. 16.

Openbare berichten of mededeelingen door microfoon of diapositief (1942). Cinema, 2(14), p. 2.

Oppelt, U. (2002). Film und Propaganda im Ersten Weltkrieg: Propaganda und Medienrealität im Aktualitäten- und Dokumentarfilm. In Beiträge zur Kommunikationsgeschichte (Vol. 10, pp. 1-408). Stuttgart: Franz Steiner.

Oprichting van het Filmgilde (1943). Cinema, 3(15), p. 3. 

Ou allons nous? (1945). La cinégraphie belge, 11(364), p. 1.

Over de succesfilm: Vooroordelen mogen ons niet langer leiden (1941). Cinema, 1(22), p. 1.

Pas op! Lees uw beroepsorgaan (1944). Cinema, 3(15), p. 2.

Petley, J. (1979). Capital and culture: German cinema 1933-45. Londen: British Film Institute.

Pfennig, B. (1938). Jahrbuch der Reichsfilmkammer 1938. Berlijn: Max Hesses.

Poels, A. (1995). La distribution. In J.A. Robberechts (Red.), De film in België (pp. 31-34). Vlaams ekonomisch verbond: Antwerpen.

Poels, A.-M. (1997). Achter het zilveren scherm: Het cinemabeleid in België tijdens de bezetting van 1940-1944 [Licentiaatsthesis]. Gent: Universiteit Gent.

Problemen die geen problemen zijn: De Fransche film in Vlaamsch België: Tweetalige affichetten – degelijke ondertitels (1945). Weekblad cinema, 23(10), p. 7. 

Publiciteit (1941). Cinema, 1(17), p. 1.

Publiciteit (1942). Cinema, 2(4), p. 6.

Publiciteit in de cinemazalen (1942). Cinema, 2(21), p. 2.

Publiciteitstarief (1942). Cinema, 2(7), p. 7.

Reconstruire, M. Marcel Coppens, Président de la Chambre Syndicale de la Cinématographie Belge nous parle (1944). La cinégraphie belge, 11(345), p. 1.

Regeling van de bioscoopexploitatie.(1942). Cinema, 2(15), p. 5.

Reglement betreffende het organiseeren van speciale filmvoorstellingen, van toepassing met ingang van 15 juli 1944 (1944). Cinema, 3(13), p. 1.

Rhodes, A. (1976). Propaganda: The art of persuasion: World War II: An allied and axis visual record, 1933-1945. Londen: Angus and Robertson Publishers.

Roest, J.G. (26.11.1941). De Nederlandsche Kultuurkamer. De Rijnbode, pp. 1-2. [07.02.2010, Groene Hart Archieven: http://www.groenehartarchieven.nl/kranten/rijnbode/1941-11-26].

Salavetz, J., Drate, S., Sarowitz, S., & Kehr, D. (2008). Art of the modern movie poster: International postwar style and design. San Francisco: Chronicle Books.

Samenstelling van de programma’s (1940a). Cinema, 1(1), p. 47.

Scheerlinck, K. (1991). Papieren herauten: Culturele affiches te Antwerpen (1880-1914) in kunsthistorisch perspectief. Antwerpen: Stad Antwerpen.

Schmid, H. (01.06.2009). Der Führer ist sehr eingenommen. [03.2010, Heise Zeitschriften: http://www.heise.de/tp/r4/artikel/30/30407/1.html].

Schug, A., & Sack, H. (2004). Moments of consistency. Eine Geschichte der Werbung. Berlijn: Dorland. [03.2010, transcript Verlag: http://www.transcript-verlag.de/ts173/ts173_1.pdf].

Schuursma,  R.L. (1970a). Kultur en Cultuur: De film in het derde rijk: Goebbels in de bioscoop. In A.H. Paape (Red.), Bericht van de Tweede Wereldoorlog: Kultur en Cultuur (pp. 947-951). Haarlem: Spaarnestad.

Schuursma, R.L. (1970b). Met microfoon en camera: Radio en film in het derde rijk. In A.H. Paape (Red.), Bericht van de Tweede Wereldoorlog: De strijd om de geest (pp. 797-805). Haarlem: Spaarnestad.

Sojcher, F. (1999). La kermesse héroique du cinéma belge: Des documentaires et des farces : 1896-1965. Parijs: L’Harmattan.

Stad Leuven (06.05. 2010). Ligging en bereikbaarheid. [03.2010, Stad Leuven, http://www.leuven.be/vrije-tijd/toerisme/ligging-en-bereikbaarheid/].

Stadsarchief Leuven (28.04.2010). Afficheboeken. Leuven: Stadsarchief.

Stadsarchief Leuven (2010). Filmaffiches. Leuven: Stadsarchief.

Statistiek betreffende het cinemabezoek in ons land: Hoogere cijfers dan het gemiddelde van voor den oorlog (1942). Cinema, 2(3), p. 19.

Storck, H. (1995). De productie. In J.A. Robberechts (Red.), De film in België (pp. 35-40). Vlaams ekonomisch verbond: Antwerpen.

Storck, H. (1995). Onze uitrusting. In J.A. Robberechts (Red.), De film in België (pp. 41-43). Vlaams ekonomisch verbond: Antwerpen.

Stuivers, W. (1995). De bescherming van Belgische film op juridisch gebied. In J.A. Robberechts (Red.), De film in België (pp. 133-139). Vlaams ekonomisch verbond: Antwerpen.

Sur mon ecran: Abondance de biens! (1940). La cinégraphie belge, 7(327), p. 2.

Sur mon écran. Au travail (1944). La cinégraphie belge, 11(352), p. 1.

Sur mon écran. Discipline (1944). La cinégraphie belge, 11(348), p. 1.

Sur mon écran. Renouveau (1944). La cinégraphie belge, 11(351), p. 1.

Swyrich Corporation (2010). Symbolism: Eagle. [03.2010, Swyrich Corporation: http://www.houseofnames.com/xq/asp/keyword.eagle/qx/symbolism_details.h…].

Tegel, S. (2007). Nazis and the cinema. Londen/New York: Hambledon Continuum.

Te Hollywood … en alhier (1941). Cinema, 1(13), p. 7.

ten Have, P. (06.1999). Analyseprocedures.[03.2010,  http://www2.fmg.uva.nl/emca/AP.htm].

Teurfs, P. (1997). Het Duits militair bestuur tijdens de Tweede Wereldoorlog in België en Noord-Frankrijk: Een beschrijving en analyse van de struktuur en de bevoegdheden vanuit militair-organisatorisch oogpunt [Licentiaatsthesis]. Gent: Universiteit Gent.

Thomas, E., & Servais, J. (z.d.). Le code du timbre expliqués par les travaux préparatoires. [03.2010, Internet Archive : http://www.archive.org/stream/lecodedutimbree00thomgoog].

Thomas, P. (1995). Un siècle de cinéma belge. Ottignies: Quorum.

Thys, M., Michelems, R., Apers, M., Aubenas, J., Aubert, G., & Convents, G. (1999). De Belgische film. Gent: Ludion.

Toegang van de joden tot de cinema’s (1942). Cinema, 2(19), p. 2.

Toekomstplannen voor de Belgische film: Henri Storck aan het woord (1945). Weekblad cinema, 24(1), p. 1. 

Trends Top (2010). Deparo. [09.05.2010, Trends: http://trendstop.rnews.be/nl/detail/403583940/deparo.aspx].

Trueman, C. (2010). Pearl Harbour. [03.2010, History Learning Site: http://www.historylearningsite.co.uk/pearl_harbour.htm].

Tucht- en Scheidsraad (1942). Cinema, 2(12), p. 9.

Tucht- en Scheidsraad (1943). Cinema, 3(2), p. 7. 

Tweede programma voor de Paasch- en Pinkstermaandagen (1944). Cinema, 3(3), p. 9.

U-boote westwärts. (z.d.). [03.2010, Unterseebootwaffe: http://www.dataphone.se/~ms/ubootw/movies_u-boote-wastwarts.htm].

Ufa films koerier (1941). Cinema, 1(6), p. 19.

Ufa steeds aan de spits (1941). Cinema, 1(8), p. 12.

Uit het Staatsblad (1944). Cinema, 3(15), p. 11.

Uit Nederland: Statistiek van het bioscoopwezen 1940 (1939). Weekblad cinema, 19(52), p. 7.

Uitvoering van de verordening nr. 1 van de Reclamecentrale (1943). Cinema, 3(11), p. 6. 

Une remarquable campagne d’exploitation en Belgique “Marie Antoinette” (1939). La cinégraphie belge, 6(283), p. 20.

Un grand moment de la vie corporative (1945). La cinégraphie belge, 11(362), p. 12.

Un problème national (1944). La cinégraphie belge, 11(371), p. 1.

Van den Weghe, P. (17.06.2006). In de bijlagen bij het Belgisch Staatsblad bekend te maken kopie na neerlegging ter griffie van de akte: Drukkerij Jos Reekmans en Zonen. [09.05.2010, Belgisch Staatsblad: http://www.ejustice.just.fgov.be/tsv_pdf/2006/07/27/06122734.pdf].

Vanderheyden, J. (1940). De grondslagen van het hervormde Belgische cinemawezen. Cinema, 1(1), p. 5.

Vanderheyden, J. (1941a). Op nieuwe wegen: De oprichting van de Groepeering der Productie en de geest van kameraadschap. Cinema, 1(4), p. 1.

Vanderheyden, J. (1941b). Een Mei: Feest van den arbeid. Feest van de geestkracht. Feest van innigste verbondenheid. Cinema, 1(11), p. 1.

Van de Vijver, L. (2007). Neergang en crisis van de bioscoop (1958-1980). In D. Biltereyst, & P. Meers (Reds.), De verlichte stad: Een geschiedenis van filmvertoningen en filmcultuur in Vlaanderen (pp. 99-121). Lannoo Campus: Leuven.

Van de Vijvere, H. (1990). Het cultureel leven tijdens de bezetting. In België in de Tweede Wereldoorlog (Vol. 8, pp. 5-103). Kapellen: Pelckmans.

Vande Winkel, R. (2004a). De Belgische cinema onder de Duitse bezetting (1940-1944): historisch onderzoek naar de grens tussen mythe en werkelijkheid. In W. Magiels, & R. De Hert (Reds.), Magie van de cinema: Hollywood aan de Schelde (pp. 31-34). Facet: Antwerpen.

Vande Winkel, R. (2004b). Nazi newsreels and foreign propaganda in German-occupied territories. The Belgian version of Ufa’s foreign weekly newsreel (ATW), 1940-1944 [Doctoraatsthesis]. Gent: Universiteit Gent.

Vande Winkel, R. (2007). De bezette bioscoop: Filmvertoningen tijdens de Duitse bezetting. In D. Biltereyst, & P. Meers (Reds.), De verlichte stad: Een geschiedenis van filmvertoningen en filmcultuur in Vlaanderen (pp. 63-79). Lannoo Campus: Leuven.

Vande Winkel, R., & Van linthout, I. (2007). De Vlaschaard 1943: Een Vlaams boek in nazi-Duitsland en een Duitse film in bezet België. Kortrijk/Brussel: Groeninghe Uitgeverij.

Van Engeland, D. (1988). Bioscoop en film te Leuven (1940-1968). Een blik vóór en achter het witte scherm [Licentiaatsthesis]. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven.

Van Minnebruggen, E. (07.10.2007). De bevrijding. [03.2010, Verzet.org: http://www.verzet.org/content/view/1105/37/1/3/].

Van Woerden, A.V.N. (1970). Greep naar de ziel. In A.H. Paape (Red.), Bericht van de Tweede Wereldoorlog: De strijd om de geest (pp. 787-789). Haarlem: Spaarnestad.

Veldeman, P. (2008). Collectie in de kijker: De afficheverzameling van de stad Leuven. Salsa, 1(1), pp. 4-5.

Verandering van programma voor O.H.Hemelvaart (1944). Cinema, 3(3), p. 9.

Vereeniging van Kinemabestuurders van België (1944). Weekblad cinema, 23(1), p. 8.

Vereeniging der Kinemabestuurders van Oostvlaanderen (1945). Weekblad cinema, 24(12), p. 9.

Vereischten van onzen tijd: Tucht is plicht (1942). Cinema, 2(7), p. 1.

Vergaderingen van de S.K.F.V. en van het comité van de V.K.B.B. (1942). Cinema, 2(4), p. 2.

Vergelijkende uitslagen van de Belgische bioscoopexploitatie voor het dienstjaar (1943). Cinema, 3(7), p. 7. 

Verordening tot benoeming van de leiders-plaatsvervangers van de groepen ondergeschikt aan het Filmgilde (1943). Cinema, 3(19), p. 7. 

Verslag over de algemeene en buitengewone vergadering der Belgische Syndikale Kamer van het Cinemabedrijf (1944). Weekblad cinema, 23(10), p. 13.

Verslag over de buitengewone algemeene vergadering van de B.S.K.C. gehouden in de lokalen der Handelskamer van Brussel, den 7en Februari 1945 (1945). Weekblad cinema, 24(7), p. 8.  

Verslag over de Zuivering en Aanwervingscommissie (1944). Weekblad cinema, 23(7), p. 4.  

Vers une collaboration féconde (1944). La cinégraphie belge, 11(345), p. 6.

Vincent, C. (1941a). Een quaestie van woorden … en van publiek recht: Wat is de cinemacorporatie? Cinema, 1(5), p. 1.

Vincent, C. (1941b). Naar aanleiding van een brief: Publiciteit is een geldbelegging met gewaarborgden intrest. Cinema, 1(12), p. 1.

Vraagstukken van elken dag: Over de publiciteit (1941). Cinema, 1(20), p. 1.

Wat de cijfers leren: Naar aanleiding van een eerste statistisch document (1942). Cinema, 2(9), p. 1.

Wauwermans, P., Destrée, J., & Neujean, N. (z.d.). Chambre des Représentants : Seance du 6 Décembre 1942. [03.2010, De Kamer van volksvertegenwoordigers: http://www3.dekamer.be/digidoc/DPS/K3056/K30561563/K30561563.PDF].

“Weekblad cinema”  intente un procès à deux usurpateurs (1944). La cinégraphie belge, 11(346), p. 5.

Wehner, I. (2007). Methods of advertising for film. In W. Gillespie, & J. Nelson (Reds.), Film posters of the Third Reich (pp. 54-56). GN Productions: Los Angeles.

Welch, D. (1983). Propaganda and the German cinema: 1933-1945. Oxford: Clarendon Press.

Welsch, M. (1998). België door de ogen van de nazi’s: De bezetting gezien door de Propaganda-Abteilung. Roeselare: Roularta Books.

Widy, M. (1940). Publicité. Synonyme de progres et de richesse. La cinégraphie belge, 11(348), p. 2. 1944, p. 7.

Wildiers, C. (1941). Een interview: De toekomst van onze cinema’s. Cinema, 1(5), p. 2.

Wildiers, C. (1942a). Brief uit Charleroi. Cinema, 2(4), p. 27.

Wildiers, C. (1942b). De algemeene vergadering van de Antwerpsche afdeeling van de VKBB. Cinema, 2(16), p. 27.

Willems, G. (2007). De bioscoopexploitatie tussen bloei en crisis (1945-1957). In D. Biltereyst, & P. Meers (Reds.), De verlichte stad: Een geschiedenis van filmvertoningen en filmcultuur in Vlaanderen (pp. 81-97). Lannoo Campus: Leuven.

Wouters, N. (2004). Oorlogsburgemeesters 40/44: Lokaal bestuur en collaboratie in België. Tielt: Lannoo.

Zeman, Z. (1980). Propaganda in de Tweede Wereldoorlog: Politieke affiches 1939-1945. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum.

 

Universiteit of Hogeschool
Communicatiewetenschappen (Strategische Communicatie)
Publicatiejaar
2010
Kernwoorden
Share this on: