Assessing assurance statements on CSR reports: the choice of assurance provider

Sanne
Tuybens

Puma belooft tegen 2020 alle gevaarlijke stoffen uit zijn productie te weren om de Chinese rivieren te redden. Unilever engageert zich om de chronische honger in Kenia te bestrijden. Al enkele jaren lijkt het maatschappelijk bewustzijn van internationale bedrijven te groeien. Door hun omvang hebben zij een grotere globale rol te vervullen dan het louter boeken van winst. Ofschoon verschillende sociale en milieuondersteunende initiatieven uitvoerig geanalyseerd worden in media en in bedrijfsuitgaven, de zogenaamde MVO rapporten (lees: Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen), zou een kritische belanghebbende van een betrokken bedrijf vragen kunnen stellen bij de waarachtigheid van de gepubliceerde gegevens.

Een oplossing voor dit struikelblok biedt zich aan vanuit de financiële verslaggeving. Op vraag van het betrokken bedrijf of zijn belanghebbenden, controleren of voeren externe, onafhankelijke partijen (de zogenaamde ‘Assurance Providers’) een ‘audit’ uit van de diverse sociale en milieugerelateerde aspecten van het bedrijf en formuleren hun conclusies in een verslag, het ‘Assurance Statement’. Dit verslag bevestigt of weerlegt de juistheid van de informatie in het MVO rapport, en wordt gepubliceerd in het rapport of op de website. Wegens een tekort aan standaarden en richtlijnen, kan de onafhankelijke partij een auditeur zijn, maar ook een milieuexpert, een NGO of zelfs een belanghebbende van het bedrijf. Een overaanbod aan mogelijkheden. Maar hoe kies je als maatschappelijk verantwoord bedrijf de passende assurance provider?

De ridders van het maatschappelijk bewustzijn

De keuze van zekerheidsverschaffer voor MVO rapporten

De keuze tussen deze potentiële zekerheidsverschaffers of assurance providers is de basis van het onderzoek. De thesis ‘Assessing assurance statements on CSR reports: the choice of assurance provider’ tracht bewuste bedrijven een duwtje in de rug te geven door gepaste informatie te verschaffen over het aanbod, door profielen op te stellen van de verschillende types assurance providers, en het gedrag van de concurrenten. De conclusies worden bevestigd door een steekproef van 227 Europese maatschappelijk vooruitstrevende bedrijven. In totaal publiceerden 184 bedrijven uit de steekproef een afzonderlijk MVO rapport met 120 assurance statements.

Deel 1 van de thesis verzamelt de grote en wijdverspreide hoeveelheid informatie, die beschikbaar is over assurance providers en hun statements. Hieruit zijn de voornaamste drie types van assurance providers geformuleerd: auditeurs, consultants en NGO’s /belanghebbenden. Daarnaast zijn er ook certificatie- en ratingorganisaties en indices, maar hun geloofwaardigheid wordt betwist. Elk type heeft zijn voor- en nadelen en is geschikt voor een andere doelgroep.

De auditeur wordt het meest verkozen als zekerheidsverschaffer. In 91 van de 120 cases is een auditeur aangesteld, 90 cases hiervan zelfs één van de Big4 auditkantoren. Auditeurs zijn gewild door hun ervaring met financiële audits, het belang dat zij hechten aan onafhankelijkheid en integriteit, en de daarmee opgebouwde geloofwaardigheid. Deze geloofwaardigheid kan echter ook een nadeel zijn: bedrijven geloven dat de auditeur capabel is voor de opdracht, ook al heeft hij niet in elk geval de nodige gespecialiseerde kennis van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Verder is het prijskaartje aanzienlijk duurder dan bij de concurrentie. Auditeurs pakken de opdracht aan op dezelfde manier als hun financiële opdrachten, gestructureerd en voorzichtig om de integriteit van hun moederbedrijf te bewaren. Hierdoor geven ze lagere graden van zekerheid en beperken ze zich tot de inhoud van het rapport.

In 21 cases doet het betrokken bedrijf beroep op een consultant, dit is een expert die bedrijven begeleidt in allerlei delicate zaken, zoals maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zowel brede diensten als gespecialiseerde MVO consultants komen hier aan bod. Consultants hebben een sterke strategische aanpak dat verschilt per dienst, maar durven de werkmethoden van auditeurs te kopiëren. Voordelen van consultants zijn hun gespecialiseerde kennis en hun aangeboden aanbevelingen. Onderzoekers vrezen echter dat hun optreden vaak beïnvloed wordt door het bedrijf zelf en hun publicaties dus louter als reclame kan bestempeld worden.

De laatste grote categorie zijn de belanghebbenden (of de Engelse term stakeholders). Dit kan variëren van woordvoerders van belangengroepen tot zelfs NGO’s. In de steekproef is echter maar één case uit deze categorie gevonden, ook al wordt vaak over een samenwerking met belanghebbenden gecommuniceerd. Assurance statements door belanghebbenden zijn meestal normatief opgesteld en focussen zich op de hot topics. Lezers achten deze statements als minder betrouwbaar.

Verschillende onderzoekers, inclusief deze thesis, identificeren auditeurs als de meest kwaliteitsvolle zekerheidsverschaffers. Op basis van de gevonden resultaten kan echter geconcludeerd worden dat de consultants hun achterstand sterk aan het inhalen zijn. Door de werkmethoden van auditeurs te kopiëren, en daarbij hun aanbevelingen aan het bedrijf te formuleren, worden enkele consultants als even kwaliteitsvol beschouwd als auditeurs, of beter. Dit maakt de keuze er niet gemakkelijker op natuurlijk.

In deel 2 van deze thesis wordt gekeken naar de bedrijven zelf die een assurance provider aanstellen. Het onderzoek gebeurt d.m.v. een binaire en ordinaire regressieanalyse. De bedrijven van de steekproef worden in categorieën gestopt volgens verschillende kenmerken, zoals sector, nationaliteit, grootte en media-aandacht. Daarbij werd gekeken of de verschillende categorieën van bedrijven een andere zekerheidsverschaffer kiezen. De resultaten van het onderzoek werden naast die van vorige onderzoekers gelegd en vergeleken, en geven volgende conclusies.

Bedrijven die zoeken naar een bevestiging van hun daden (vooral grote en erg zichtbare bedrijven) zoeken vooral een directe en duidelijke controle. Auditeurs zijn hun maatje. Zij die actief willen leren van hun samenwerking met zekerheidsverschaffers, door advies en aanbevelingen, contacteren best een consultant. Bedrijven dat enkel een manier zoeken om media en publiek tevreden te stellen, zijn op de juiste plaats bij de belanghebbenden zelf als zekerheidsverschaffers. De nationaliteit en de media-aandacht van bedrijven geven een heldere indicatie voor soortgenoten.

De juiste zekerheidsverschaffer vinden, blijft een helse opdracht. Stap 1 is naar het binnenste van je eigen bedrijf kijken. Wat wil je bereiken met het aanstellen van een assurance provider? Hoe moet het statement eruit zien? Welke informatie mag erin worden vrijgegeven? Als je elke vraag voor je bedrijf naar waarheid beantwoordt, dan ligt de keuze voor de hand. Veel succes!

Bibliografie

  • AccountAbility. (2008). AA1000 Assurance Standard 2008 (AA1000AS). London, UK: AccountAbility.
  • AccountAbility. (1999). AccountAbility 1000 (AA1000) Framework: Stand, guidelines and professional qualification. London, UK: AccountAbility.
  • AccountAbility. (2008). Introduction to the revised AA1000 Assurance standard and the AA1000 AccountAbility principles standard 2008. London, UK: AccountAbility.
  • Adams, C., & Evans, R. (2004). Accountability, completeness, credibility and the audit expectations gap. The journal of corporate citizenship (14), 97-115.
  • Ball, A., Owen, D., & Gray, R. (2000). External transparency or internal capture? The role of third-party statements in adding value to corporate environmental reports. Business Strategy and the Environment (9), 1-23.
  • Balou, B., Heitger, D., & Landes, C. (2006). The future of corporate sustainability reporting. Journal of Accountancy , 20 (6), 65-74.
  • Bushman, R., Piotroski, J., & Smith, A. (2004). What determines corporate transparency. Journal of Accounting Research , 42 (2), 207-252.
  • Choi, J., & Wong, T. (2007). Auditor's governance functions and legal environments: an international investigation. Contemporary Accounting Research (24), 13-46.
  • CorporateRegister (2008). The CSR assurance statement report. London, UK: Corporate Register.
  • CPA Australia. (2010). Sustainability reporting assurance: market trends and information. Australia: CPA Australia.
  • Crane, A., & Matten, D. (2004). Business ethics. Oxford University Press: Oxford, UK.
  • Dando, N., & Swift, T. (2003). Transparency and assurance: minding the credibility gap. Journal of business ethics (44), 195-200.
  • Deegan, C., Cooper, B., & Shelly, M. (2006). An investigation of TBL report assurance statements: UK and European evidence. Managerial Auditing Journal , 21 (4), 329-371.
  • Development, U. N. (1987). Our common future (The Brundtland Report). Oxford, UK: Oxford University Press.
  • Dixon, R., Mousa, G., & Woodhead, A. (2004). The necessary characteristics of environmental auditors: a review of the contribution of the financial auditing profession. Accounting Forum (28), 119-138.
  • Einhorn, E., & Ziv, A. (2008). Intertemporal dynamics of corporate voluntary disclosures. Journal of Accounting Research , 46 (3), 567-589.
  • Ends Directory. (2003). Corporate sustainability reporting - does verification add value? http://www.endsdirectory.com/articles/index.cfm?action=200302.
  • European Commission. (2001). Promoting a European framework for corporate social responsibility: Green Paper. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
  • European Sustainability Reporting Association. (2003). European Sustainability reporting association report 2008. http://www.sustainabilityreporting.eu/index.htm.
  • FEE. (2004). FEE call for action: assurance for sustainability. Brussels: Fédération des Experts Comptables Européens.
  • FEE. (2006). Key issues in Sustainability Assurance: an overview. Brussels: Fédération des Experts Comptables Européens.
  • FEE. (2002). Providing assurance on sustainability reports. Brussels: Fédération des Experts Comptables Européens.
  • Global Reporting Initiative. (2006). Sustainability reporting guidelines Version 3.0.
  • Gray, R., & Milne, M. (2002). Sustainability reporting: Who's kidding whom? Chartered Accountants Journal of New Zealand , 81 (6), 66-70.
  • Hasan, M., Maijoor, S., Mock, T., Roebuck, P., Simnett, R., & Vanstraelen, A. (2005). The different types of assurance services and levels of assurance provided. International Journal of Auditing , 9 (2), 91-102.
  • IFAC. (2004). International standard on assurance engagements 3000.
  • Institute of Chartered Accountants in England and Wales (ICAEW). (2000). Environmental issues in the audit of financial statements. London, UK: ICAEW.
  • Investor Responsibility Research Centre (IRRC). (1996). Environmental reports and third-party statements. Washington: Investor Responsibility Research Center Environmental Information.
  • Jones, M., & Solomon, J. (2010). Social and environmental report assurance: some interview evidence. Accounting Forum (34), 20-31.
  • Kamp-Roelands, N. (2004). De controle van milieuverslaggeving. Accountantscontrole, M.A.B. , 479-488.
  • Kamp-Roelands, N. (2001). Maatschappelijke verslaggeving en verificatie: geboden zekerheid? Voorzichtigheid geboden! Accountantscontrole, M.A.B. , 372-382.
  • Knechel, W., Eilifsen, A., Wallage, P., & Praag, B. (2006). The demand attributes of assurance services and the role of independent accountants. International Journal of Accounting (10), 143-162.
  • Kolk, A. (2005). Sustainability reporting. VBA Journaal (3), 34-42.
  • Kolk, A. (2003). Trends in sustainability reporting by the fortune global 250. Business Strategy and the Environment , 12 (5), 279-291.
  • Kolk, A., & Perego, P. (2008). Determinants of the adoption of sustainability assurance statements: an international investigation. Business Strategy and the Environment .
  • Kolk, A., Walhain, S., & Van De Wateringen, S. (2001). Environmental reporting by the fortune global 250: exploring the influence of nationality and sector. Business Strategy and the Environment (10), 15-28.
  • KPMG. (2008). International survey of corporate sustainability reporting. De Meern, The Netherlands: KPMG Global Sustainability Services.
  • La Porta, R., Lopez-De-Silanes, A., Schleifer, A., & Vishny, R. (1997). Legal determinants of external finance. Journal of Finance (52), 1131-1150.
  • Lim, S., Matolcsy, Z., & Chow, D. (2007). The association between board composition and different types of voluntary disclosures. European Accounting Review , 16 (3), 555-583.
  • Maltby, J. (1995). Environmental audit, theory and practice: a survey of environmental consultants' views on the purpose of audit. Managerial Auditing Journal , 10 (8), 15-26.
  • Manetti, G., & Becatti, L. (2009). Assurance Services for Sustainability Reports: Standards and Empirical evidence. Journal of Business Ethics (87), 289-298.
  • Mazurkiewicz, P. (n.d.). Corporate environmental responsibility: is a common CSR framework possible? DevComm-SDO, World Bank .
  • Meek, M., Roberts, C., & Gray, S. (1995). Factors influencing voluntary annual report disclosures by U.S., U.K. and Continental European multinational corporations. Journal of International Business Studies (26), 555-572.
  • Mock, T., Strohm, C., & Swartz, K. (2007). An examination of worldwide assured sustainability reporting. Australian Accounting Review (17), 67-77.
  • NIVRA. (2004). Assurance engagements relating to sustainability reports. Amsterdam: Stand for Assurance Engagements 3410 - Exposure Draft.
  • O'Dwyer, B., & Owen, D. (2005). Assurance Statement practice in environmental, social and sustainability reporting: a critical evaluation. British Accounting Review (37), 205-229.
  • O'Dwyer, B., & Owen, D. (2007). Seeking stakeholder-centric sustainability assurance: an examination of recent sustainability assurance practice. Journal of Corporate Citizenship (2), 77-94.
  • Owen, D. (2003). Recent developments in European social and environmental reporting and auditing practice: a critical evaluation and tentative prognosis. Nottingham: International Centre for Corporate Social Responsibility.
  • Owen, D., & O'Dwyer, B. (2004). Assurance Statement quality in environmental, social and sustainability reporting: a critical evaluation of leading edge practice. Research paper series international centre for Corporate Social Responsibility, University of Nottingham .
  • Owen, D., Swift, T., Humphry, C., & Bowerman, M. (2000). The new social audits: Acountability, managerial capture or the agenda of social champions. European Accounting Review , 9 (3), 81-99.
  • Park, J. (2004). Stakeholder involvement in the third-party assurance on corporate sustainability reports. IIIEE Reports (8).
  • Park, J., & Brorson, T. (2005). Experiences of and views on third-party assurance of corporate environmental and sustainability reports. Journal of Cleaner Production (13), 1095-1106.
  • Perego, P. (2009). Causes and consequences of choosing different assurance providers: an international study of sustainability reporting. International Journal of Management , 26 (3), 412-425.
  • Power, M. (1991). Auditing and environmental expertise: between protest and professionalism. Accounting, Auditing and Accountability Journal , 4 (3), 30-41.
  • Simnett, R., Vanstraelen, A., & Chua, W. (2009). Assurance on sustainability reporting: an international comparison. The Accounting Review , 937-967.
  • Smith, J., Haniffa, R., & Fairbrass, J. (2010). A conceptual framework for investigating 'capture' in corporate sustainability reporting assurance. Journal of Business Ethics .
  • SustainAbility. (2002). Trust us: the Global reporters 2002 Survey of Corporate Sustainability Reporting. London, UK: SustainAbiltiy.
  • Sutton, S., & Arnold, V. (1998). Towards a framework for a corporate single audit: meeting financial statements users' needs. Critical Perspectives on Accounting (9), 177-191.
  • Sweeney, L., & Coughlan, J. (2008). Do different industries report Corporate Social Responsibility differently? An investigation through the lens of stakeholder theory. Journal of Marketing Communications , 14 (2), 113-124.
  • Tschopp, D. (2005). Corporate social Responsibility: a comparison between the United States and the European Union. Corporate Social Responsibility and Environmental Management (12), 55-59.
  • Utama, S. Regulation to enhance accountable corporate social responsibility reporting. Faculty of Economics, University of Indonesia.
  • Vuontisjärvi, T. (2006). Corporate social reporting in the European context and human resource disclosures: an analysis of Finnish companies. Journal of Business Ethics (69), 331-354.
  • Wallage, P. (2000). Assurance on sustainability reporting: an auditor's view. Auditing: a Journal of Practice and Theory (19), 53-65.
  • Wiertz, J. (2009). Assurance statement practices in CSR reporting: an international approach. Maastricht, The Netherlands: Maastricht University.
  • Zadek, S., & Raynard, P. (2004). The future of sustainability assurance. London, UK: ACCA - AccountAbility.
  • Zwarthoed, M. (2006). Assurance statement practice and corporate voluntary reporting. Amsterdam, The Netherlands: Amsterdam University.
  •