Effect-evaluatie van het coachingsinitiatief 'Release' bij langdurig werkzoekenden en analyse van de predictoren van job-zoekgedrag en welzijn in longitudinaal perspectief

Els
Vanbelle

Heel wat begeleidingen voor werkzoekenden op de markt, maar zijn deze ook effectief? Meer samenwerking tussen praktijk en wetenschappelijk onderzoek graag!

Centraal in deze masterproef[1] staat het evalueren van een bestaande begeleiding op haar effectiviteit bij langdurig werkzoekenden. Het ontwikkelen en evalueren van begeleidingen voor werkzoekenden met oog op een nieuwe job en een verbeterd welzijn is essentieel. Er worden misschien wel heel wat begeleidingen aangeboden op de markt maar deze bestaande interventies bereiken helaas niet noodzakelijk wat zij beloven of vooropstellen. Dit blijkt ook uit het uitgevoerde onderzoek. Deze masterproef benadrukt de nood aan wetenschappelijke evaluatie van bestaande initiatieven en lanceert een warme oproep naar meer samenwerking tussen praktische toepassing en wetenschappelijk onderzoek.

Tewerkstelling en werkloosheid zijn actuele thema’s. Uit onderzoek blijkt dat ‘werk’ het tweede belangrijkste levensdomein vormt na ‘gezin’. Het hoeft geen betoog dat de confrontatie met werkloosheid heel wat negatieve gevolgen met zich meebrengt. Wanneer men geconfronteerd wordt met job-verlies, wordt men niet alleen geconfronteerd met een heuse inkomensdaling maar ook met verlies van tijdsstructuur, sociale isolatie, twijfels over zichzelf en zo meer. Werkloos zijn gaat gepaard met een minder positieve houding ten aanzien van het zelf, met een sterke daling in het welzijn en met een verhoogd risico op een depressie. Verder kennen werkzoekenden vele tegenslagen in het zoeken naar een nieuwe job wat weer een negatieve invloed heeft op de motivatie om te zoeken en op het geloof in het kunnen vinden van die nieuwe job. Daarenboven dreigt men zich steeds meer terug te trekken uit de arbeidsmarkt naarmate men langer werkloos is. Volgens cijfers van de VDAB was 6.80% van de beroepsbevolking in Vlaanderen werkloos in september 2011[2]. De grootste helft (57%) van deze personen was minder dan één jaar werkzoekend,  16% van hen tussen de één en twee jaar en 26% was langer dan 2 jaar werkzoekend. Het begeleiden van (langdurig) werkzoekenden in hun zoektocht naar arbeid en in het bevorderen van hun welzijn is meer dan welkom. In het praktijkveld worden heel wat interventies aangeboden maar er is een groot gebrek aan wetenschappelijke evaluatie van deze initiatieven. Men dient zich de vraag te stellen of deze begeleidingen wel degelijk bereiken wat zij beweren te bereiken en of zij de investering van tijd, geld en energie waard zijn.

Release, een welzijnsgerichte interventie

In het kader van deze masterproef werd Release, een begeleiding voor langdurig werkzoekenden, geëvalueerd op haar effectiviteit op vraag van de ontwikkelaar dhr. Patryk Wezowski. Het betreft een welzijnsgerichte interventie waarbij begrippen als bewustwording, angst, herhaling, ervaren en loslaten centraal staan. Release wordt voorgesteld als een eenvoudige en relaxerende oefening die er op gericht is een permanente gedragsverandering te bereiken door emotionele blokkades te leren loslaten. In het kader van dit onderzoek bestond Release uit drie groepssessies, één individuele sessie en dagelijkse toepassing gedurende 20 minuten. Er werd gewerkt met twee groepen: de ene groep (de ‘experimentele’ groep) kreeg Release aangeboden in maart 2010  en de andere (de ‘controle’- of vergelijkingsgroep) pas na het afronden van het onderzoek. Deelnemers werden gecontacteerd in samenwerking met de VDAB en Monster. Er waren drie meetmomenten, één voormeting en een nameting op korte en lange termijn. Het werken met twee groepen (experimentele versus controle) en voor- en nametingen is een meerwaarde van het onderzoek. Het laat ons immers toe na te gaan of de personen die de begeleiding volgden op een andere manier evolueren doorheen de tijd op een aantal criteria dan de personen die Release nog niet kregen aangeboden.

Volgens de wetenschappelijke literatuur moet een goede interventie voor werkzoekenden bijdragen tot een verbeterd welzijn en tot een positievere kijk naar het zelf. Daarnaast moet gewerkt worden aan een sterker geloof in het eigen kunnen en aan een betere motivatie om te zoeken naar een nieuwe job. Idealiter draagt de interventie bij tot een verhoogde intentie om te zoeken en tot meer job-zoekgedrag. In de masterproef wordt uitgebreid beschreven wat deze criteria precies inhouden en hoe zij bevraagd werden. Release beoogde in eerste instantie een positief effect op het welzijn van de werkzoekende en in tweede instantie op het job-zoekgedrag. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt echter dat Release geen impact heeft op het welzijn, noch op het job-zoekgedrag, noch op andere gemeten variabelen. De effectiviteit van Release kan op basis van dit onderzoek dan ook  niet bevestigd worden.

Meer samenwerking tussen praktijk en wetenschappelijk onderzoek graag!

Deze masterproef zet de nood aan samenwerking tussen praktijk en wetenschap extra in de verf. Deze samenwerking kan verscheidene vormen aannemen. Één mogelijkheid is het uitvoeren van evaluatie-onderzoek bij bestaande begeleidingen. Het centrale deel van deze masterproef levert hier haar bijdrage. Er zijn een aantal aandachtspunten die men voor ogen dient te houden wanneer men een begeleiding wenst te evalueren. Het is een voortdurend zoeken naar een evenwicht tussen het willen nastreven van optimaal wetenschappelijk onderzoek en de praktische haalbaarheid hiervan. Aspecten waarover nagedacht dient te worden zijn het type van evaluatie-onderzoek, de doelgroep waartoe men zich richt, het aantal personen dat kan deelnemen, de wijze van bevraging, etc. In de masterproef worden deze aandachtspunten en andere bedenkingen voor toekomstig onderzoek uitvoerig besproken.

In een andere vorm van samenwerking kunnen begeleidingen worden ontwikkeld en bijgestuurd op basis van wetenschappelijk onderzoek bij (langdurig) werkzoekenden. In het tweede deel van de masterproef wordt een eerste aanzet gegeven tot het ontwikkelen van een theoretisch model waarin gezocht wordt naar factoren die een positieve impact hebben op het welzijn en zoekgedrag van werkzoekenden. De veronderstelde samenhang waarbij de attitude ten aanzien van het zelf, het geloof in het eigen kunnen, de motivatie als voorspellers van het welzijn en het zoekgedrag werden opgenomen, werd niet bevestigd. Bijkomend onderzoek is broodnodig wil men verder bouwen aan de brug tussen wetenschap en praktische toepassing met oog op het vooruithelpen van werkzoekenden in hun persoonlijk en professioneel functioneren.


[1] Vanbelle, E. (2011). Effect-evaluatie van het coachingsinitiatief ‘Release’ bij langdurig werkzoekenden en analyse van de predictoren van job-zoekgedrag en welzijn in longitudinaal perspectief. (Verhandeling) Katholieke Universiteit Lueven, Faculteit Psychologie en Pedagogische wetenschappen. Promotor: Prof. Dr. Hans De Witte

 

[2] http://vdab.be/trends/berichten/Werkloosheidsbericht_september_2011.pdf

 

Bibliografie

Effect-evaluatie van het coachingsinitiatief ‘release’ bij langdurig werkzoekenden en analyse van de predictoren van job-zoekgedrag en welzijn in longitudinaal perspectief

  • Bandura, A. (1992). Self-efficacy mechanism in psychobiologic functioning. In: Schwarzer, R. (Ed.) Self-efficacy: Thought control of action (p. 355-394). Verenigde Staten: Hemisphere Publishing Corporation.
  • Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V.S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol., p. 71-81). New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of mental health. San Diego: Academic Press, 1998). Afgehaald van http://www.des.emory.edu/mfp/BanEncy.html
  • Bandura, A. (1997). Self-efficacy: the exercise of control. New York, NY: Freeman.
  • Baumeister, R.F., Campbell, J.D., Krueger, J.I., & Vohs, K.D. (2003). Does high self-esteem cause better performance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles? Psychological science in the public interest, 4(1), 1-44.
  • Blonk, R.W.B. (2006). Het lukt niet zonder werk. Over psychische klachten, arbeidsparticipatie en herstel. Hoofddorp: TNO Arbeid.
  • Blonk, R.W.B., Cremer, R., Bol, E., & Heerema, F. (2007). JOBS FIRST Een innovatief traject om werklozen met zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt te begeleiden naar werk. Hoofddorp: TNO Kwaliteit van Leven.
  • Brenner, S., & Levi, L; (1987). Vulnerability among long-term unemployed. A longitudinal study of mental and physical health among Swedish women at different phases of unemployment. Some preliminary results. In: D. Schwefel, P. Svensson, & H. Zöllner (Eds.), Unemployment, social vulnerability and health in Europe (p. 239-254). Londen: Springer.
  • Brenninkmeijer, V., van Houwelingen, A. Blonk, R.W.B., & van Yperen, N.W. (2006). Geloof in eigen kunnen: het effect van JOBS FIRST, een groepsinterventie voor werklozen. Gedrag en Organisatie, 19, 97-112.
  • Brown, J.D., & Marshall, M.A. (2006). The three faces of self-esteem. In: Kernis, M.H. (Ed.), Self-Esteem. Issues and answers. A sourcebook of current perspectives (p. 4-9). New York and Hove: Psychology Press. Taylor and Francis Group.
  • Brug, J., Dijker, A., & Oenema, A. (2010). Evaluatie van interventies ter bevordering van gezond gedrag. In: Brug, J., van Assema, P., & Lechner, L. (Eds.), Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering (p. 207-238). Assen: Van Gorcum. Open Universiteit Nederland.
  • Brutsaert, H. (1993). School, gezin en welbevinden. Leuven/Apeldoorn: Garant.
  • Caplan, R.D., Vinokur, A.D., & Price, R.H. (1997). From job loss to reemployment: field experiments in prevention-focused coping. In: Albee, G.W., & Gullotta, T.P. (Eds.), Primary Prevention Works. Issues in children’s and families’ lives, 6. Thousand Oaks: Sage Publications, International Educational and Professional Publisher, p. 341-379.
  • Chen, G., Gully, S.M., & Eden, D. (2004). General self-efficacy and self-esteem: toward theoretical and empirical distinction between correlated self-evaluations. Journal of Organizational Behavior, 25, 375-395.
  • Choi, J.N., Price, R.H. & Vinokur, A.D. (2003). Self-efficacy changes in groups: effects of diversity, leadership, and group climate. Journal of Organizational Behavior, 24, 357-372.
  • Coopersmith, S. (1967). The antecedents of self-esteem. San Francisco: Freeman.
  • Creed, P.A., Machin, M.A., & Nicholls, P. (1998). Personal effectiveness training for unemployed people: Where to now? Australian Journal of Career Development, 7(1), 30-34.
  • Creed, P.A., Bloxsome, T.D., & Johnston, K. (2001). Self-esteem and self-efficacy outcomes for unemployed individuals attending occupational skills training programs. Community, Work & Family, 4, 285-303.
  • De Belgische Grondwet (2009). Afgehaald van het web in december 2009.  http://www.senate.be/doc/const_nl.html
  • Deci, E.L., & Ryan, M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268.
  • De Witte H. (1993). Gevolgen van langdurige werkloosheid voor het psychisch welzijn. Overzicht van de onderzoeksliteratuur. Psychologica Belgica, 33(1), 1-35.
  • De Witte, H. (1994). ‘(’t Is geen) leven zonder werk. Een overzicht van recente literatuur over de psychische gevolgen van werkloosheid’, Welzijnsgids, 12, 1-23.
  • De Witte, H. (2003). Over de gevolgen van werkloosheid en jobonzekerheid voor het welzijn. Empirische toets op basis van de Europese Waardenstudie. Tijdschrift Klinische Psychologie, 33, 7-21.
  • De Witte, H., Hooge, J., & Vanbelle, E. (2010). Do the long-term unemployed adapt to unemployment? Romanian Journal of Applied Psychology, 12 (1), 9-15.
  • De Witte, H., & Van den Broeck, A. (2011). Van verplichting tot ontplooiing? Visies op arbeid in België na het millenium. In: Abts, K., Dobbelaere, K., & Voyé, L. (Eds.). Nieuwe tijden, nieuwe mensen. Belgen over arbeid, gezin, ethiek, religie en politiek. Leuven: Lannoo Campus, p.71-104.
  • Diener, E., Suh, E.M., Lucas, R.E., & Smith, H.L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276-302.
  • Eden, D., & Aviram, A. (1993). Self-efficacy training to speed reemployment: Helping people to help themselves. Journal of Applied Psychology, 78, 352-360.
  • Ellis, R.A., & Taylor, S.T. (1983). Role of self-esteem within the job search process. Journal of Applied Psychology, 68(4), 632-640.
  • Gagné, M., & Deci, E.L. (2005). Self-determination theory of work motivation. Journal of Organizational Behavior, 26, 331-362.
  • Gecas, V. (1982). The self-concept. Annual Review of Sociology, 8, 1-33.
  • Gist, M.E., & Mitchell, T.R. (1992). Self-Efficacy: A theoretical analysis of its determinants and malleability. The Academy of Management Review, 17(2), 183-211.
  • Hanisch, K.A. (1999). Job loss and unemployment research from 1994 to 1998: A review and recommendations for research and intervention. Journal of Vocational Behavior 55, 188-220.
  • Hellemans, C. (2008). Psychometrische analyse van de Vragenlijst Over Werkbaarheid (VOW/QFT). (Rapport). Laboratoire de Psychologie du Travail et Psychologie Économique (LAPTÉ). Federale Overheidsdienst, Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.
  • Hens, A., & Huybrechts, A. (2009). Invloed van sollicitatietrainingen op het werkzoekgedrag. Een evaluatie van drie theorieën. (Verhandeling). Katholieke Universiteit Leuven, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen.
  • Hosman, C.M.H. (2010). Planmatige bevordering van de geestelijke gezondheid, toegespitst op de preventie van depressie. In: Brug, J., van Assema, P., & Lechner, L. (Eds.), Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering (p. 287-309). Assen: Van Gorcum. Open Universiteit Nederland.
  • Kanfer, R., & Hulin, C.L. (1985). Individual differences in successful job searches following lay-off. Personnel Psychology, 38, 835-847.
  • Kanfer, R., Wanberg, C.R., & Kantrowitz, T.M. (2001). Job search and employment: A personality-motivational analysis and meta-analytic review. Journal of Apllied Psychology, 86(5), 837-855.
  • Kavanagh, P.J. (1992). Self-efficacy and depression. In: Schwarzer, R. (Ed.) Self-efficacy: Thought control of action (p. 177-193). Verenigde Staten: Hemisphere Publishing Corporation.
  • Kempen, G.I.J.M., Brilman, E.I., Heyink, J.W., & Ormel, J. (1995). MOS Short Form General Health Survey (SF-20) Een handleiding. Noordelijk Centrum voor Gezondheidsvraagstukken, Rijksuniversiteit Groningen.
  • Koen, J., Klehe, U.C., & van Vianen, A. (2010). Development of job-search and employability in compulsory reemployment courses: A matter of motivation? Paper presented at the annual meeting of the Academy of Management, Montréal, Canada.
  • Lachman, M.E., & Weaver, S.L. (1998). The sense of control as a moderator of social class differences in health and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 74(3), 763-773.
  • Lechner, L., Kremers, S. Meertens, R., & de Vries, H. (2010). Determinanten van gedrag. In: Brug, J., van Assema, P., & Lechner, L. (Eds.), Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering (p.75-105). Assen: Van Gorcum. Open Universiteit Nederland.
  • Lindsley, D.H., Brass, D.J., & Thomas, J.B. (1995). Efficacy-performance spirals: a multilevel perspective. Academy of Management Review, 20(3), 645-678.
  • Marsh, H.W., Craven, R.G., & Martin, A.J. (2006). What is the nature of self-esteem? Unidimensional and multidimensional perspectives. In: Kernis, M.H. (Ed.), Self-esteem. Issues and answers. A sourcebook of current perspectives (p. 4-9). New York and Hove: Psychology Press. Taylor and Francis Group.
  • McKee-Ryan, F.M., Song, Z., Wanberg, C.R., & Kinicki, A.J. (2005). Psychological and physical well-Being during unemployment: A meta-analytic study. Journal of Applied Psychology, 90(1), 53-76.
  • Miltenburg T., & Woldringh C. (1989). Langdurige werkloosheid. Een onderzoek bij jongeren van 18-22 en mannen van 30-44 jaar. Nijmegen: Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen.
  • Mruk, C.J. (2006). Defining self-esteem: An often overlooked issue with crucial implications. In: Kernis, M.H. (Ed.), Self-esteem. Issues and answers. A sourcebook of current perspectives (p. 10-15). New York and Hove: Psychology Press. Taylor and Francis Group.
  • Price, R.H., van Ryn, M., & Vinokur, A.D. (1992). Impact of a preventive job search intervention on the likelihood of depression among the unemployed. Journal of Health and Social Behavior, 33(2), 158-167.
  • Rosenberg, M., Schooler, C., Schoenbach, C., & Rosenberg, F. (1995). Global self-esteem and specific self-esteem. Different concepts, different outcomes. American Sociological Review, 60(1), 141-156.
  • Saks, A., M., & Ashforth, B.E. (1999). Change in job search behaviors and employment outcomes. Journal of Vocational Behavior, 56, 277-287.
  • Schmidt, J.A., & Padilla, B. (2003). Self-esteem and family challenge: An investigation of their effects on achievement. Journal of Youth and Adolescence, 32(1), 37-46.
  • Swanborn, P.G. (2007). Evalueren. Het ontwerpen, begeleiden en evalueren van interventies: een methodische basis voor evaluatie-onderzoek. Amsterdam: Boom Onderwijs.
  • Taris, T.W., Heesink, J.A.M., & Feij, J.A. (1994). The evaluation of unemployment and job-searching behavior: A longitudinal study. The Journal of Psychology 129(3), 301-314.
  • Van Capellen, D. (2008). De invloed van achtergrond- en persoonlijkheidskenmerken op de kwalitatieve aspecten van tewerkstelling bij recent afgestudeerde psychologen. (Verhandeling). Katholieke Universiteit Leuven, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen.
  • Van den Broeck, A., Vansteenkiste, M., & De Witte, H. (2008). Self-determination theory. A theoretical and empirical overview in occupational health psychology. In: Houdmont, J., & Leka, S. (Eds.). Occupational health psychology: European perspectives on research, education and practice, 3. Nottingham: Nottingham University Press, p. 63-88.
  • Van den Broeck, A., Vansteenkiste, M., De Witte, H., Lens, W., & Andriessen, M. (2009). De Zelf-Determinatie Theorie: kwalitatief goed motiveren op de werkvloer. Gedrag en organisatie, 22(4), 316-335.
  • Van Hooft, E.A.J., Born, M.PH., Taris, T.W., Van Der Flier, H., & Blonk, R.W.B. (2004). Predictors of job search behavior among employed and unemployed people. Personnel Psychology, 57, 25-59.
  • Van Ryn M., & Vinokur, A.D. (1992). How did it work? An examination of the mechanisms through which an intervention for the unemployed promoted job-search behavior. American Journal of Community Psychology, 20, 577-597.
  • Vansteenkiste, M. (2005). Intrinsic versus extrinsic goal promotion and autonomy support versus control. Facilitating performance, persistence, socially adaptive functioning and well-being. Unpublished Doctoral Dissertation, Katholieke Universiteit Leuven.
  • Vansteenkiste, M., Lens, W., De Witte, S., De Witte, H., & Deci, E.L. (2004). The ‘why’ and ‘why not’ of job search behaviour: Their relation to searching, unemployment experience, and well-being. European Journal of Social Psychology, 34, 345-363.
  • Vansteenkiste, M., Lens, W., De Witte, H., & Feather, N.T. (2005). Understanding unemployed people’s job search behaviour, unemployment experience and well-being: A comparison of expectancy-value theory and self-determination theory. British Journal of Social Psychology, 44, 269-287.
  • Vansteenkiste, M., De Witte, H., & Lens, W. (2006). Explaining the negative relationship between length of unemployment and the willingness to undertake a job training: A self-determination perspective. In: Kieselbach, T., Winefield, A., Boyd, C., & Anderson, S. (Eds.). Unemployment and Health. International and interdisciplinary perspectives (p. 199-217). Australian Academic Press.
  • Verkleij, H. (1988). Langdurige werkloosheid, werkhervatting en gezondheid. Bevindingen van een 2-jarige follow-up studie. Amsterdam: Swets & Zeitlinger.
  • Vinokur, A.D., van Ryn, M., Gramlich, E.M., & Price, R.H. (1991). Long-term follow-up and benefit-cost analysis of the jobs program: A preventive intervention for the unemployed. Journal of Applied Psychology, 76, 213-219.
  • Vinokur, A.D., & Schul, Y. (1997). Mastery and inoculation against setbacks as active ingredients in the JOBS intervention for the unemployed. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65(5), 867-877.
  • Vinokur, A.D., Schul, Y., Vuori, J., & Price, R.H. (2000). Two years after a job loss: Long-term impact of the JOBS program on reemployment and mental health. Journal of Occupational Health Psychology, 5(1), 32-47.
  • Vuori, J., Mutanen, P., Price, R.H., & Malmberg-Heimonen, I. (2005). Effective group training techniques in job-search training. Journal of Occupational Health Psychology, 10, 261-275.
  • Wanberg, C.R., Kanfer, R., & Rotundo, M. (1999). Unemployed individuals: motives, job-search competencies, and job-search constraints as predictors of job seeking and reemployment. Journal of Apllied Psychology, 84(6), 897-910.
  • Warr, P. (1987a). The psychological impact of continuing unemployment: Some longitudinal data and a general model. In: D. Schwefel, P. Svensson, & H. Zöllner (Eds.), Unemployment, social vulnerability and health in Europe, 267-280. Londen: Springer.
  • Warr, P. (1987b). Work, unemployment and mental health. Osford: Clarendon Press.
  • Warr, P., & Jackson, P. (1985). Factors influencing the psychological impact of prolonged unemployment and of re-employment. Psychological Medicine, 15, 795-807.
  • Williams, S.L. (1992). Perceived self-efficacy and phobic disability. In: Schwarzer, R. (Ed.), Self-efficacy: Thought control of action (p. 149-176). Verenigde Staten: Hemisphere Publishing Corporation.
Download scriptie (1.15 MB)
Universiteit of Hogeschool
KU Leuven
Thesis jaar
2011