Analyse des différences entre interprètes masculins et féminins au Parlement européen en termes de décalage

Eva Baes
Persbericht

Analyse des différences entre interprètes masculins et féminins au Parlement européen en termes de décalage

 

Simultaan tolken: nog een verschil tussen mannen en vrouwen?

Al generaties lang worden er discussies gevoerd over de stereotypen van en de verschillen tussen mannen en vrouwen. Vooral in de loop van de laatste jaren heeft dit gespreksonderwerp de weg naar de populaire media gevonden. Het zal u wellicht niet verbazen dat er ook op taalvlak duidelijke verschillen tussen mannen en vrouwen bestaan. Heel wat onderzoekers hebben getracht om deze verschillen in kaart te brengen en de verklaring die achter deze fenomenen schuilt, te achterhalen.

Onderzoek naar de verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke simultaantolken is echter onaangeroerd gebleven. Eva Baes, Masterstudente Tolken aan de Hogeschool Gent, trachtte een antwoord te vinden op deze kwestie in het kader van haar scriptie. In het onderzoek werd nagegaan of er een statistisch significant verschil bestaat tussen mannelijke en vrouwelijke simultaantolken Frans-Nederlands in het Europees Parlement op vlak van decalage. Een woordje uitleg …

Decalage: toelichting en verklaringen

Decalage is een cruciale vakterm binnen de tolkwereld. Het wordt ook wel EVS (ear-voice span) genoemd en kan gedefinieerd worden als het tijdsverschil tussen het moment waarop de tolk de boodschap hoort die getolkt moet worden en het moment waarop de boodschap effectief getolkt wordt. Meestal ligt de decalage van simultaantolken tussen 2 en 4 seconden, maar het is vanzelfsprekend dat deze waarden sterk beïnvloed worden door externe omstandigheden. Aangezien het simultaantolken een groot concentratievermogen vereist, is het bijvoorbeeld makkelijker werken  in een rustige omgeving dan in een omgeving waar achtergrondgeluiden de boodschap van de spreker  domineren.

Een vraag die men zich kan stellen is welke oorzaken er kunnen schuilgaan achter een mogelijk verschil in decalage tussen mannelijke en vrouwelijke simultaantolken. Als eerste verklaring kunnen  biologische verschillen in de hersenen aangehaald worden. Het is wetenschappelijk bewezen dat de verbinding tussen de twee hersenhelften (corpus callosum) groter is bij vrouwen dan bij mannen. Een mogelijk gevolg daarvan is dat vrouwelijke tolken meer hun tijd nemen om de boodschap van een spreker te herformuleren. Een tweede verklaring kan gezocht worden in heel wat elementen die onder de noemer ‘sociale positie’ onder te brengen zijn. Een verschillend luistergedrag, alsook een verschil in conversatiemanagement en empathische beleving kunnen bijvoorbeeld bijdragen tot een verschillende lengte in decalage. Een derde verklaring is te vinden in de uiteenlopende spreekstijl van mannen enerzijds en vrouwen anderzijds, wat ook de decalage tijdens het tolken kan beïnvloeden. Mannen spreken onder andere veel doelgerichter dan vrouwen, terwijl vrouwen veel voorzichtiger te werk gaan tijdens het luister- en spreekproces.

 

Aandachtsverdeling tijdens het tolken

Na de mogelijke oorzaken te hebben achterhaald, bestond een volgende stap van het onderzoek erin deze oorzaken te toetsen aan het ‘Effort Model’ van D. Gile. Dit model geeft een beeld van de aandachtsverdeling over de verschillende handelingen van de tolk. De aandacht van de tolk kan namelijk over vier handelingen verdeeld worden: (1) luisteren en analyseren, (2) productie, (3) kortetermijngeheugen en (4) coördinatie. Aangezien de tolk alle handelingen gelijktijdig moet uitvoeren, is het logisch dat hij of zij een goed evenwicht moet vinden in de capaciteitsverdeling van de aandacht over de 4 handelingen. Stel dat vrouwen beter zijn in luisteren dan mannen, dan zullen vrouwelijke tolken meer aandacht schenken aan de factor luisteren en analyseren (1), waardoor er minder resterende capaciteit zal zijn voor de 3 andere handelingen.

Op basis van de literatuurstudie, ontstonden er tijdens het onderzoek sterke vermoedens dat de decalage van vrouwelijke simultaantolken hoger kan liggen dan die van hun mannelijke collega’s. Deze vermoedens zijn gebaseerd op onderzoeksresultaten waaruit blijkt dat vrouwen beter zijn in geheugenwerk. Het is mogelijk dat vrouwelijke tolken daardoor meer aandacht zullen besteden aan luisteren en analyseren (1) en aan geheugenwerk (3) vooraleer te beginnen tolken. Een bijkomende verklaring voor een hogere decalage bij vrouwelijke tolken is het verschil in de hersenen, waardoor vrouwen beter scoren op vlak van taalproductie. Een kortere decalage bij mannelijke simultaantolken daarentegen, kan verklaard worden door een meer doelgericht luistergedrag en een meer directe spreekstijl.

 

Eigen onderzoek

Naast een literatuurstudie omvat de scriptie ook een eigen onderzoek. Op basis van online-video’s van enkele zittingen van het Europees Parlement, werden de speeches uitgeschreven van zowel Franstalige sprekers, alsook de bijhorende Nederlandse vertolking. Met behulp van deze documenten en video’s was het mogelijk om de tijdsaanduidingen van zorgvuldig geselecteerde Franse woorden en hun Nederlandse equivalenten te noteren. Hierdoor was het mogelijk om de decalage te berekenen van mannelijke tolken enerzijds en vrouwelijke tolken anderzijds.

Alle resultaten werden genoteerd in tabellen en uitgetekend in grafieken die het verloop van de decalage aangeven.  De tijdsaanduidingen moesten echter grotendeels aangepast worden, doordat de video’s niet altijd synchroon startten. Deze afwijkingen konden echter verholpen worden door liplezen, duidelijke gebaren, maar voornamelijk door naar de originele spreker te luisteren die af en toe via de koptelefoon van de tolk te horen was.

Steunend op de literatuurstudie waren er vermoedens dat de decalage van vrouwelijke tolken hoger ligt dan die van mannelijke simultaantolken. Om dit statistisch na te gaan, werd eerst de gemiddelde decalage van mannelijke en vrouwelijke tolken berekend. Die van mannen bedraagt 2.24 seconden, terwijl die van vrouwen oploopt tot 2.69 seconden. Vervolgens werd de Mann-Whitney test uitgevoerd, die heeft aangetoond dat er inderdaad een statistisch significant verschil (p < 0.01) bestaat tussen mannelijke en vrouwelijke simultaantolken in het Europees Parlement op vlak van decalage.

Conclusie

Uit het onderzoek is gebleken dat er opvallende verschillen bestaan tussen mannen en vrouwen, ook  op taalvlak. Deze verschillen kunnen zelfs de prestaties van mannelijke en vrouwelijke simultaantolken beïnvloeden. Bovendien heeft het eigen onderzoek bevestigd dat er effectief een verschillende lengte in decalage bestaat tussen mannelijke en vrouwelijke simultaantolken. Het is dan ook goed mogelijk dat de aangehaalde verschillen tussen mannen en vrouwen dit verschil in decalage veroorzaken.

De bevindingen uit dit onderzoek kunnen zeker een interessante piste vormen voor verder onderzoek in verscheidene onderzoeksdomeinen. Wordt vervolgd …

 

 

Bibliografie

 

Livres / articles:

Allen, L.S. & Gorski, R.A. (1991). Sexual dimorphism of the anterior commissure and massa intermedia of the human brain. Journal of Comparative Neurology, 312(1),  97-104.

Allen, L.S., Richey, M.F., Chai, Y.M. & Gorski, R.A. (1991). Sex-differences in the corpus-callosum of the living human being. Journal of Neuroscience, 11(4), 933-942.

Anderson, L. (1994). Simultaneous Interpretation: Contextual and Translation Aspects. In Lambert & Moser-Mercer (Eds.), Bridging the gap. Empirical research in simultaneous interpretation (pp. 101-120). Amsterdam: Benjamins.

Armstrong, N., Bauvois, C. & Beeching, K. (2001). La langue française au féminine: le sexe et le genre affectent-ils la variation linguistique? Paris: L’Harmattan.

Baddeley, A. (2000). Working Memory and Language Processing. In Dimitrova, B.E. & Hyltenstam, K. (Eds.), Language Processing and Simultaneous Interpreting (pp. 1-16). Amsterdam: John Benjamins.

Baptiste, T. (1990). A contrastive study of male and female complimenting behaviour in British English. Unpublished BA dissertation, Roehampton Institute.

Bauvois, C. (1997). Profession, sexe et registre: les enseignants perçoivent-ils différemment la formalité d’épreuves linguistiques? Revue Parole, 3(4), 235-249.

Bem, S. (1975). Sex role adaptability: one consequence of psychological androgyny. Journal of Personality and Social Psychology, 31(4), 634-643.

Benor, S., Rose, D., Sharma, D., Sweetland, J. & Zhang, Q. (2002). Gendered practices in language. Stanford: CSLI publications.

Brehm, S., Powell, L. & Coke, J.S. (1984). The Effects of Empathic Instructions upon Donating Behavior: Sex Differences in Young Children. Sex Roles, 10, 405-416.

Breisinger, G.D. (1976). Sex and Empathy, Reexamined. Journal of Counseling Psychology, 23, 289-290.

Broverman, I.K., Broverman, D.M., Clarkson, F.E., Rosenkrantz, P.S. & Vogel, S.R. (1970). Sex-Role Stereotypes and Clinical Judgments of Mental Health. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 34, 1-7.

Brown, P. & Levinson, S. (1987). Politeness. Cambridge: Cambridge University Press.

Buchli, V. & Pearce, W.B. (1974). Listening Behavior in Cooriental States. Journal of Communication, 24, 62-70.

Bufferay, A.W.H. & Gray, J.A. (1972). Sex Differences in the Development of Spatial and Linguistic Skills. In Ounsted, C. & Taylor, D.C. (Eds.), Gender Differences: Their Ontogeny and Significance. Edinburgh: Churchill Livingstone.

Caffrey, J. (1955). Auditing Ability at the Secondary Level. Education, 75, 303-310.

Clarke-Stewart, A. (1973). Interactions between mothers and their young children: characteristics and consequences. Monographs of the Society for Research in Child Development, 153(38), 6-7.

Coates, J. (1989). Gossip revisited: language in all-female groups. In Coates, J. & Cameron, D. (Eds.), Women in their Speech Communities (pp. 94-121). London: Longman.

Coates, J. (1991). Women’s cooperative talk: a new kind of conversational duet? In Uhlig, C. & Zimmerman, R. (Eds.), Proceedings of the Anglistentag 1990 Marburg (pp. 296-311). Tübingen: Max Niemeyer Verlag.

Coates, J. (1993). Women, men and language: a sociolinguistic account of gender differences in language. London: Longman.

Coates, J. (1996). Women Talk: Conversation between Women Friends. Oxford: Blackwell.

Duncan, H.D. (1969). Symbols and social theory. New York: Oxford University Press.

Eakins, B.W. & Eakins R.G. (1978). Sex Differences in Human Communication. Boston: Houghton Mifflin Company.

Eckert, P. (1989). The whole women: sex and gender differences in variation. Language Variation and Change, 1, 245-267.

Fischman, P. (1980). Conversational insecurity. In Giles, H. et al. (Eds.), Language: Social Psychological Perspectives (pp. 127-132). Oxford: Pergamon Press.

Flowers, D.L., Wood, F.B. & Naylor, C.E. (1991). Regional cerebral blood-flow correlates of language processes in reading disability. Archives of Neurology, 48(6), 637-643.

Fraser, B. (2005). Whiter politeness. In Lakoff, R.T. & Ide, S. (Eds.), Broadening the horizon of linguistic politeness (pp. 65-82). Amsterdam: John Benjamins.

Gerver, D. (1969/2002). The Effects of Source Language Presentation Rate on the Performance of Simultaneous Conference Interpreters. In Pöchhacker, F. & Shlesinger, M. (Eds.), The interpreting studies reader (pp. 53-66). London: Routledge.

Gerver, D. (1971). Simultaneous and consecutive interpretation and human information processing : Social science Research Council grant No HR566/1. Durham: University of Durham.

Gerver, D. (1975). A Psychological Approach to Simultaneous Interpretation. Meta: journal des traducteurs, 20(2), 122.

Gerver, D. (2002). The effects of source language presentation rate on the performance of simultaneous conference interpreters. In Pöchhacker, F. & Shlesinger, M. (Eds.), The interpreting studies reader. New York : Routledge.

Gile, D. (1995). Regards sur la recherche en interprétation de conférence. Lille: Presses universitaires de Lille (Presses du Septentrion).

Gile, D. (1997/2002). Conference Interpreting as a Cognitive Management Problem. In Pöchhacker, F. & Shlesinger, M. (Eds.), The interpreting studies reader (pp. 163-176). London: Routledge

Gile, D. (1999). Testing the Effort Models' tightropehypothesis in simultaneous interpreting - a contribution. Hermès, 23, 153-172.

Goffman, E. (1967). Interaction ritual; essays on face-to-face behavior. Garden City, New York: Anchor Books.

Goldhaber, G.M. & Weaver, C.H. (1968). Listener Comprehension of Compressed Speech When the Difficulty, Rate of Presentation, and Sex of the Listener are Varied. Speech Monographs, 35, 20-25.

Gomm, I. (1981). A study of the inferior image of the female use of the English language as compared to that of the male. Unpublished BA dissertation, Edge Hill College, Ormskirk.

Goodwin, M.H. (1980). Directive-response speech sequences in girls’ and boys’ task activities. In McConnell-Ginet et al. (Eds.), Women and Language in Literature and Society (pp. 157-173). New York: Praeger.

Goodwin, M.H. (1988). Cooperation and competition across girls’ play activities. In Todd, A. D. & Fisher, S. (Eds.), Gender and Discourse: The Power of Talk (pp. 55-94). Norwood, N.J.: Ablex Publishing Corporation.

Goodwin, M.H. (1990). He-said-she-said. Talk as Social Organisation among Black Children. Bloomington: Indiana University Press.

Grimshaw, G., Bryden, M.P. & Finegan, J-A. (1995). Relations between Prenatal Testosterone and Cerebral Lateralization in Children. Neuropsychology, 9(1), 68-79.

Hampleman, R.S. (1958). Comparison of Listening and Reading Comprehension Ability of Fourth and Sixth Grade Pupils. Elementary English, 35, 49-53.

Halley, R.D. (1975). Distractibility of Males and Females in Competing Aural Message Situations: A Research Note. Human Communication Research, 2, 79-82.

Healey, J.M., Waldstein, R. & Goodglass, H. (1985). Sex differences in the lateralization of language discrimination vs language production. Neuropsychologica, 23(6), 777-789.

Herlitz, A. et al. (1997). Sex differences in episodic memory: The impact of verbal and visuospatial ability. Neuropsychology, 13, 590-597.

Herring, S. (1992). Gender and participation in computer-mediated linguistic discourse. Paper presented at LSA annual meeting, Philadelphia, January 1992.

Herring, S. , Johnson, D. & DiBenedetto, T. (1992). Participation in electronic discourse in a “feminist” field. In Hall, K. et al. (Eds.), Locating Power: Proceedings of the 1992 Berkeley Women and Language Conference (pp. 250-262).  Berkeley: Berkeley Women and Language Group.

Hirschmann, L. (1974). Analysis of supportive and assertive behaviour in conversations. Paper presented at LSA meeting, [s.l.], July 1974.

Hollow, M.K. (1956). Listening Comprehension at the Intermediate Grade Level. Elementary School Journal, 56, 158-161.

Holmes, J. (1988). Paying compliments: a sex-preferential politeness strategy. Journal of Pragmatics, 12, 445-465.

Holmes, J. (1995). Women, Men and Politeness. London: Longman.

Hughey, J.D. (1984). Communication Responsiveness and Predictive Accuracy: Confirmation, Surprises, and Speculations. Paper presented to the annual conference of the International Communication Association, San Francisco, CA.

Hultsch, D.F. et al. (1991). Adult age differences in direct and indirect tests of memory. Journal of Gerontology: Psychological Sciences, 46, 22-30.

Ide, S. (1990). How and Why do Women Speak More Politely in Japanese? In Ide, S. & McGloin, N.H. (Eds.), Aspects of Japanese Women’s Language (pp. 63-79). Tokyo: Kurosio.

Jespersen, O. (1922). Language: Its Nature, Development and Origin. London: George Allen & Unwin.

Kimura, D. (1983). Sex differences in cerebral organization and praxic functions. Canadian Journal of Psychology, 37(1), 19-35.

Kimura, D. (1992). Sex differences in the brain. Scientific American, 267(3), 80-87.

Kimura, D. & Clarke, P.G. (2002). Women’s advantage on verbal memory is not restricted to concrete words. Psychological Reports, 91, 1137-1142.

King, W.H. (1959). An Experimental Investigation into the Relative Merits of Listening and Reading Comprehension for Boys and Girls of Primary School Age. British Journal of Educational Psychology, 29, 42-49.

Kramarae, C. (1981). Women and Men Speaking. Rowley, Massachusetts: Newbury House Publishers.

Kurz, I. (1996). Simultandolmetschen als Gegenstand der interdisziplinären Forschung. Wien: WUV-Universitätsverlag.

Kurz, I. (2008). The impact of non-native English on students’ interpreting performance. In Hansen et al. (Eds.), Efforts and models in interpreting and translation research (pp. 179-192). Philadelphia: John Benjamins.

Lakoff, R. (1975). Language and Woman’s Place. New York: Harper & Row.

Lakoff, R. & Bucholtz, M. (2004). Language and Woman’s Place: text and commentaries. New York: Oxford University Press.

Lesak, A.E. et al. (October 1976). Review of A Manual of Anatomy and Physiology. The American Biology Teacher, 38(7), 450.

Levy, J. (1976). Cerebral Lateralization and Spatial Ability. Behavior Genetics, 6, 171-88.

Liu, M. (2008). How do experts interpret? Implications from research in Interpreting Studies and cognitive science. In Hansen et al. (Eds.), Efforts and models in interpreting and translation research (pp. 159-177). Philadelphia: John Benjamins.

Lundsteen, S. (1963). Teaching Abilities in Critical Listening in Fifth and Sixth Grades. Unpublished Ph.D. dissertation. University of California, Berkeley.

Maccoby, E.E. & Jacklin, C.N. (December 1974). Myth, Reality, and Shades of Gray: What We Know and Don’t Know About Sex Differences. Psychology Today, 8, 109-112.

MacDonald, M.R. (1977). How Do Men and Women Students Rate in Empathy? The American Journal of Nursing, 77(6), 998.

Maitland, S.B. et al. (2004). Selective sex differences in declarative memory. Memory & Cognition, 32, 1160-1169.

Maltz, D.N. & Borker, R.A. (1982). A cultural approach to male-female miscommunication. In Gumperz, J. (Ed.), Language and Social Identity (pp. 195-216). Cambridge: Cambridge University Press.

Mason, M. (2008). Courtroom interpreting. Maryland: University Press of America.

McGlone, J-V. (1980). Sex differences in functional brain asymmetry. Behavioral and Brain Sciences, 3, 215-263.

Mulac, A., Incontro, C.R. & James, M.R. (1985). Comparison of the gender-linked language effect and sex role stereotypes. Journal of Personality and Social Psychology, 49(4), 1098-1109.

Nelson, K. (1973). Structure and strategy in learning to talk. Monographs of the Society for Research in Child Development, 38(1-2).

O’Barr, W. & Atkins, K. (1980). ‘Women’s language’ or ‘powerless language’? In McConnell-Ginet et al. (Eds.), Women and Language in Literature and Society (pp. 93-110). New York: Praeger.

Okamoto, S. (2002). Ideology and Social Meanings: Rethinking the Relationship Between Language, Politeness, and Gender. In Benor, S. et al. (Eds.), Gendered practices in language. Stanford: CSLI publications.

Oléron, P. & Nanpon, H. (1965). Recherches sur la traduction simultanée. Journal de psychologie normale et pathologique, 62, 73-94.

Palamatier, R.A. & McNinch, G. (March 1972). Source of Gains in Listening Skill: Experimental or Pre-Test Experience. Journal of Communication, 22, 70-76.

Paneth, E. (1957/2002). An investigation into conference interpreting. In Pöchhacker & Shlesinger (Eds.), The interpreting studies reader (pp. 31-40). London: Routledge.

Pavlenko, A. (2001). Bilingualism, Gender and Ideology. International Journal of Bilingualism, 5(2), 117-151.

Pearson, J.C. & Spitzberg, B.H. (1990). Interpersonal Communication: Concepts, Components, and Contexts. Dubuque, Iowa: W.C. Brown.

Pearson, J.C., West, R.L. & Turner, L.H. (1995). Gender & communication. Madison, Wisconsin: Brown & Benchmark.

Persinger, M.A. & Richards, P.M. (April 1995). Women reconstruct more details than men for a complex five-minute narrative: implications for right-hemispheric factors in the serial memory effect. Perceptual and motor skills, 80(2), 403-410.

Pöchhacker, F. (1994). Simultandolmetschen als komplexes Handeln. Tübingen: Gunter Narr Verlag.

Pöchhacker, F. (2004). Introducing Interpreting Studies. London: Routledge.

Preisler, B. (1986). Linguistic Sex Roles in Conversation. Berlin: Mouton de Gruyter.

Pym, A. (2008). On omission in simultaneous interpreting: Risk analysis of a hidden effort. In Hansen et al. (Eds.), Efforts and models in interpreting and translation research (pp. 63-105). Philadelphia: John Benjamins.

Ruble, D.N. & Higgins, E.T. (1976). Effects of Group Sex Composition on Self-Presentation and Sex-Typing. Journal of Social Issues, 32, 125-132.

Sacks, H., Schegloff, E.A. & Jefferson, G. (1974). A simplest systematic for the organisation of turn-taking for conversation. Language, 50, 696-735.

Seleskovitch, D. (1978). Interpreting for international conferences. Arlington, VA: Pen & Booth.

Shaywitz, B.A. et al. (1995). Sex Differences in the Functional Organization of the Brain for Language. Nature, 6515, 607-609.

Soskin, W. & John, V. (1963). The study of spontaneous talk. In Barker, R. (Ed.), The Stream of Behaviour. New York: Appleton-Century-Crofts.

Strodtbeck, F. & Mann, R. (1956). Sex role differentiation in jury deliberations. Sociometry, 19, 3-11.

Suzuki, M. (1993). Joseigno no honshitsu: Teineisa, hatsuwa kooi no shiten kara (The nature of women’s language: View from politeness and speech acts). Ni-hongo-gaku, 12(6), 148-155.

Tannen, D. (1990). You Just Don’t Understand: Women and Men in Conversation. New York: Ballantine Books.  

Tannen, D. (1991). You Just Don’t Understand: Women and Men in Conversation. London: Virago.

Treisman, A. M. (1965). The Effects of Redundancy and Familiarity on Translating and Repeating Back a Foreign and a Native Language. British Journal of Psychology, 56, 369.

Winter, C. (1966). Listening and Learning. Elementary English, 43, 569-572.

Witelson, S.F. (January 1977). Developmental Dyslexia: Two Right Hemispheres and None Left. Science, 195, 309-311.

Wittrock, M.C. (1978). Education and the Cognitive Processes of the Brain. In Chall, J.S. et al. (Eds.), Education and the Brain. Chicago: University of Chicago Press.

Wolfson, N. (1983). An empirically-based analysis of complimenting in American English. In Wolfson, N. & Judd, E. (Eds.), Sociolinguistics and Language Acquisition (pp. 82-95). Rowley, Massachusetts: Newbury House.

Yonker, J.E. et al. (2003). Sex differences in episodic memory: Minimal influence of estradiol. Brain and Cognition, 52, 231-238.

Zimmerman, D. & West, C. (1975). Sex roles, interruptions and silences in conversation. In Thorne, B. & Henley, N. (Eds.), Language and Sex: Difference and Dominance (pp. 105-129). Rowley, Massachusetts: Newbury House.

 

Internet:

Bossaert, S. (2009). Wie voert het hoogste woord? Interactie in het eerste  leerjaar basisonderwijs vanuit genderperspectief. VUBPRESS. [Online] http://books.google.be/books?hl=nl&lr=&id=W9KeKYlHMjgC&oi=fnd&pg=PA5&dq…

Bridge, D.J. et al. (2006). Memory processes and gender influences: A matter of context. [Online] www.memory.syr.edu/papers/BridgeEtal-doc.pdf [15.07.2007]

Kolmogorov-Smirnov Comparison of Two Data Sets. [s.d.]. [Online] http://www.physics.csbsju.edu/stats/KS-test.n.plot_form.html [15.05.2012]

Lowry, R. (2001-2012). Mann-Whitney Test. [Online] http://vassarstats.net/utest.html [15.05.2012]

MacFarland, T.W. (1998), Mann-Whitney U-Test. [Online] http://www.nyx.net/~tmacfarl/STAT_TUT/mann_whi.ssi [03.05.2012]

Parlement européen. [s.d.]. [Online] http://www.europarl.europa.eu/wps-europarl-internet/frd/vod/research-by-date?language=fr [12.05.2012]

Pio, S. [s.d.]. The relation between delivery rate and quality in simultaneous interpretation. University of Trieste. [Online] http://www.openstarts.units.it/dspace/bitstream/10077/2475/1/04.pdf  [13.05.2012]

 

 

Universiteit of Hogeschool
Master in het Tolken
Publicatiejaar
2012
Share this on: