De geopolitieke en sektarische dimensies van de Syrische crisis en hun weerslag op het Libanese politieke landschap

Isis Brun
Persbericht

De geopolitieke en sektarische dimensies van de Syrische crisis en hun weerslag op het Libanese politieke landschap

 

Libanon politiek verdeeld over Syrische crisis

Sinds maart 2011 verkeert Syrië in een ernstige crisissituatie waarvan het einde nog niet in zicht lijkt. Intussen lopen ook in buurland Libanon de gemoederen op als gevolg van de Syrische crisis. Dat blijkt uit een masterproef die vorig academiejaar aan de UGent werd geschreven.

Dat Libanon zo gevoelig is voor wat er in buurland Syrië gaande is, hoeft niet te verwonderen. Dit kleine land is altijd al onderhevig geweest aan een grote invloed vanuit Syrië. Sinds 2005 is het Libanese politieke landschap bovendien verdeeld tussen de 8 maartalliantie, die het Syrische regime steunt, en de 14 maartalliantie, die sterk tegen datzelfde regime gekant is. De polarisering in Syrië tussen de opstandelingen en het regime en zijn aanhangers heeft dus onvermijdelijk ook gevolgen voor Libanon.

Geopolitieke dimensie

De tweedeling van het Libanese politieke landschap kunnen we in een breder geopolitiek kader plaatsen. De Toekomstbeweging, de grootste soennitische partij van Libanon en koploper binnen de 14 maartalliantie, heeft namelijk nauwe banden met het soennitische Saoedi-Arabië. Ze kan daardoor op Saoedische steun rekenen en heeft zich net als Saoedi-Arabië achter de Syrische rebellen geschaard.

Tegelijkertijd krijgt Hizbollah, de grootste sjiitische partij van Libanon en belangrijkste lid van de 8 maartalliantie, steun van het sjiitische Iran. Iran is de belangrijkste regionale rivaal van Saoedi-Arabië. Zowel Hizbollah als Iran, maar ook de kleinere sjiitische Libanese partij Amal, staan achter het Syrische regime.

In het Midden-Oosten woedt er een tweestrijd tussen enerzijds een pro-Amerikaans kamp met Saoedi-Arabië als centrale macht en anderzijds een zogenoemde ‘As van het Verzet’ rond Iran, waartoe ook Hizbollah en Syrië behoren. Aangezien het Syrische regime een belangrijke spil binnen die ‘verzetsas’ is, zou Syrië als gevolg van de woelige situatie die er momenteel heerst het strijdtoneel van een conflict tussen de twee regionale assen kunnen worden. Volgens de masterproef bestaat het gevaar dat ook Libanon in zo’n scenario tegen wil en dank bij het conflict betrokken raakt, aangezien er een sterke band is tussen de twee overheersende politieke allianties in Libanon en de twee tegengestelde regionale assen.

Sektarische spanningen

Het Libanese politieke landschap is niet alleen verdeeld tussen de 8 maart- en de 14 maartalliantie, maar ook tussen de verschillende religieuze sektes die het land rijk is. Libanon heeft namelijk een confessioneel politiek stelsel, wat inhoudt dat er strikte regels zijn over welke politieke mandaten aan welke religieuze sekte zijn toegewezen.

De sektarische verdeeldheid die met het confessionele systeem gepaard gaat heeft een invloed op de standpunten van Libanese politici over de Syrische crisis, zo blijkt uit de masterproef. Terwijl de soennitisch-sjiitische breuklijn in Libanon eerder met de geopolitieke context te maken heeft, kunnen we de standpunten van maronitisch-christelijke en druzische politieke leiders voor een deel met het confessionalisme in verband brengen.

De belangrijkste maronitische politieke partijen zijn verdeeld tussen de 8 maart- en de 14 maartalliantie en hun standpunt over de Syrische crisis kwam overeen met dat van de alliantie waartoe ze behoorden. Er was dus geen sprake van een eenvormig maronitisch-christelijk standpunt.

Het valt op dat de maronitische politici de nadruk legden op de gevolgen die de situatie in Syrië voor de christenen zou hebben. Op die manier werd de Syrische crisis het onderwerp van het interne getouwtrek tussen maronitische politieke partijen aan weerskanten van het Libanese politieke landschap om een zo groot mogelijk aandeel van de ‘christelijke arena’ te veroveren. Dit vloeit voort uit het confessionele karakter van het politieke systeem in Libanon. De belangrijkste partijen richten zich namelijk vooral tot een bepaalde religieuze groep en niet zozeer tot de Libanese bevolking in haar geheel. Daardoor zijn partijen die dezelfde religieuze groep vertegenwoordigen in feite concurrenten van elkaar.

Walid Jumblatt, de belangrijkste druzische politieke leider in Libanon, maakte bij aanvang van de Syrische revolte nog volop deel uit van de 8 maartalliantie, die het Syrische regime steunde. Daar kwam verandering in naarmate de opstand in Syrië zich verder ontwikkelde: Jumblatt schaarde zich alsmaar explicieter achter de Syrische rebellen.

De gedaanteverwisseling van Jumblatt kunnen we deels aan het Libanese confessionalisme toeschrijven. De druzen krijgen in dit systeem namelijk minder gewicht toebedeeld dan de maronieten, de soennieten en de sjiieten, waardoor ze er belang bij hebben om hun allianties zorgvuldig uit te kiezen als ze hun politieke invloed willen vergroten. Dit verklaart voor een groot deel de vaak wisselende standpunten die Jumblatt in het verleden heeft ingenomen. Dergelijke politieke berekeningen zijn volgens het onderzoek de belangrijkste reden waarom Jumblatt tijdens de Syrische crisis opnieuw het geweer van schouder veranderde.

Linkse verdeeldheid

De masterproef bespreekt ook het debat dat ter linkerzijde over de Syrische crisis werd gevoerd, zowel in Libanon als daarbuiten. Sommige zelfverklaarde linkse groepen en personen schonken zodanig veel belang aan de geopolitieke dimensie van de crisis dat andere bekommernissen op het achterplan verdwenen. Vanuit dit perspectief bagatelliseerden of ontkenden sommigen de misdaden van het Syrische regime. Anderen vonden dan weer dat argumenten over de geopolitieke dimensie van de Syrische crisis en de langetermijngevolgen van een mogelijke interventie geen plaats mochten krijgen in het debat, waarmee ze meer aanleunden bij het standpunt dat ter rechterzijde lijkt te domineren.

Tussen de twee uiterste standpunten ontwikkelde zich een ‘derde weg’, die stelt dat alle uitingen van machtsmisbruik onaanvaardbaar zijn – ongeacht of het over geopolitieke machtsspelletjes gaat of over een regime dat zich schuldig maakt aan ernstige misdaden tegen zijn burgers.

Actuele ontwikkelingen

Volgens een rapport van de International Crisis Group is er voorlopig geen sprake van een Westerse interventie in Syrië, maar zou een dergelijke tussenkomst een reactie van Iran en Hizbollah kunnen uitlokken. Dit zou onvermijdelijk gevolgen hebben voor Libanon. Bovendien heeft de Syrische crisis in het noorden van Libanon al tot gevechten en ontvoeringen geleid. Die recente gebeurtenissen bevestigen wat ook uit de masterproef blijkt, namelijk dat Libanon niet aan de weerslag van de Syrische crisis ontsnapt.

Bibliografie

 

Abdulhamid, A. (2011, 7 januari). Syria is not ready for an uprising. Geraadpleegd op 20 april 2012, The Guardian: http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2011/feb/07/syria-uprising-egyp…

Abukhalil, A. (2012, 19 maart). Walid Jumblatt: The Joke of Lebanese politics. Geraadpleegd op 15 april 2012, Al-Akhbar English: http://english.al-akhbar.com/blogs/angry-corner/walid-jumblatt-joke-leb…

AFP (2011, 29 september). Dissidents in Syria reject foreign intervention: Kilo. Geraadpleegd op 8 mei 2012, Google: http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iXDw-pObVsac6xPYSQt4…

Al Arabiya News (2012, 16 maart). A timeline of some key events in Syrian uprising. Geraadpleegd op 21 april 2012, Al Arabiya News: http://www.alarabiya.net/articles/2012/03/16/200987.html

Alami, M. (2011, 25 januari). Protests Mark Appointment of New PM in Lebanon. Geraadpleegd op 16 juni 2012, IPS News: http://www.ipsnews.net/2011/01/protests-mark-appointment-of-new-pm-in-l…

Alami, M. (2011, 3 november). Syrische vluchtelingen opgejaard in Libanon. Opgeroepen op 22 juni 2012, van MO*: http://www.mo.be/artikel/syrische-vluchtelingen-opgejaagd-libanon

Alami, M. (2012, 15 februari). Syrische crisis sijpelt door naar Libanon. Geraadpleegd op 16 juni 2012, MO*: http://www.mo.be/artikel/syrische-crisis-sijpelt-door-naar-libanon

al-Amin, I. (2011, 1 april). Al-Akhbar and Syria. Geraadpleegd op 5 april 2012, Al-Akhbar [Engelse vertaling via mideastwire.com]: http://www.al-akhbar.com/node/8135

al-Amine, B. (2011, 8 september). What Kind of Revolution? Geraadpleegd op 19 april 2012, al-Akhbar English: http://english.al-akhbar.com/content/syria-what-kind-revolution

al-Assad, B. (2012, 10 januari). Toespraak van 10 januari 2012. Geraadpleegd op 2 mei 2012 [Engelse vertaling via mideastwire.com].

Al-Baalbaki, R. (2012, 23 februari). Jumblat to Al-Rai: The future belongs to us and to the Syrian people. Geraadpleegd op 15 april 2012, Al-Rai al-Aam [Engelse vertaling via mideastwire.com]: http://www.alraimedia.com/Article.aspx?id=330571&date=23022012

al-Hayat (2012, 4 maart). Hamas Leaves Syria for the New Muslim Brotherhood Countries. al-Hayat [Engelse vertaling via mideastwire.com].

Alkantar, B. (2012, 26 januari). Jumblatt and the druze of Syria. Geraadpleegd op 14 maart 2012, Al-Akhbar English: http://english.al-akhbar.com/content/jumblatt-and-druze-syria

al-Manar (2011, 21 maart). Sayyed Nasrallah to Arabs: Your Spring Has Begun. Geraadpleegd op 27 juni 2012, al-Manar: http://www1.almanar.com.lb/english/adetails.php?eid=6713&st=Nasrallah&c…

al-Manar TV (2012, 15 maart). Toespraak van Hassan Nasrallah. Geraadpleegd via youtube.com: http://www.youtube.com/watch?v=HjSP5OzqS80

alqawmi.info (n.d.). Al-mabādi’ ul-‘asāsīya wa-‘l-‘iṣlāḥīya li-‘l-ḥizb us-sūrī ‘l-qawmī ‘l-ijtimā’ī (kamā waḍa’ahā ‘z-za’īm). Geraadpleegd op juli 19, 2012, alqawmi.info: http://www.alqawmi.info/alpha/images/articles/mabede2_asesiye_islahiye…

Amnesty International (2012, maart). 'I Wanted To Die'. Syria's Torture Survivors Speak Out. Londen: Amnesty International Ltd.

Araabi, S. (2011, 18 oktober). Syrian National Council Seeks Legitimacy At Home and Abroad. Geraadpleegd op 4 mei 2012, IPS News: http://ipsnews.net/news.asp?idnews=105508

Arab Center for Research & Policy Studies (2012, februari). The Israeli Position Toward the Events in Syria. Arab Center for Research & Policy Studies (Doha Institute).

Bröning, M. (2008). Don't Fear the Shiites. The Idea of a Teheran-Controlled "Shiite Crescent" over the Greater Middle East Is at Odds with Reality. Journal for International Relations and Global Trends, nr. 3/2008, 60-75.

Cammett, M. (2009, 18 augustus). Democracy, Lebanese-Style. Geraadpleegd op 16 juni 2012, MERIP Online: http://www.merip.org/mero/mero081809

Cassel, M. (2011, 26 juni). Lebanon's Left Splits over Syria. Geraadpleegd op 12 juli 2012, al-Jazeera English: http://www.aljazeera.com/indepth/features/2011/06/201162695034941634.ht…

Channouf, Y. (2012, 2 maart). Syrië en de strijd om regionale hegemonie. Geraadpleegd op 15 mei 2012, De Wereld Morgen: http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2012/03/02/syrie-en-de-strijd-om-…

Choufi, F. (2012, 13 maart). Lebanese Druze Clergy to Jumblatt: Not In Our Name. Geraadpleegd op 15 april 2012, Al-Akhbar English: http://english.al-akhbar.com/content/lebanese-druze-clergy-jumblatt-not…

CIRET-AVT & Cf2R (2012, januari). Syrie: une libanisation fabriquée. Compte-rendu de mission d'évaluation auprès des protagonistes de la crise syrienne. Parijs.

Dabashi, H. (2012, 28 februari). On Syria: Where the Left is right and the Right is wrong. Geraadpleegd op 14 juni 2012, al-Jazeera: http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2012/02/20122276412929860.html

Dagher, S. (2012, 24 maart). Arab Media Clash Over Syria. Geraadpleegd op 15 mei 2012, The Wall Street Journal: http://online.wsj.com/article/SB100014240529702039612045772690814505982…

Dot-Pouillard, N. (2009, juni). Révolution chez les chrétiens du Liban. Le Monde Diplomatique, p. 10.

Dot-Pouillard, N. (2012, 3 april). « Résistance » et/ou « révolution » : un dilemme libanais face à la crise syrienne. Geraadpleegd op 10 april 2012, Institut français du Proche-Orient (ifpo): http://ifpo.hypotheses.org/2833

el Khazen, F. (2003, herfst). Political Parties in Postwar Lebanon: Parties in Search of Partisans. Middle East Journal, vol. 57, nr. 4, pp. 604-624.

el-Basha, T. (2011, 13 juni). Mikati forms 30-member Lebanon Cabinet. Geraadpleegd op 21 juni 2012, The Daily Star: http://www.dailystar.com.lb/2011/Jun-13/Lebanon-appoints-new-government…

Fares, M. (2011, december). Anatomy of an Opposition. Geraadpleegd op 5 mei 2012, Syria Today: http://syria-today.com/index.php/december-2011/916-politics/17464-anato…-

Fawz, N., & Illeik, H. (2011, 27 december). Lebanon’s New March 8: A Majority within the Majority? Geraadpleegd op 27 juni 2012, Al-Akhbar English: http://english.al-akhbar.com/content/lebanon%E2%80%99s-new-march-8-majo…

Gresh, A. (2012, 12 januari). Impasses syriennes. Geraadpleegd op 12 mei 2012, Le Monde Diplomatique: http://blog.mondediplo.net/2012-01-12-Impasses-syriennes

Gresh, A. (2012, 23 februari). A propos de la Syrie. Geraadpleegd op 24 februari 2012, Le Monde Diplomatique: blog.mondediplo.net/2012-02-23-a-propos-de-la-syrie

Gresh, A. (2012, april). Onde de choc syrienne dans une région en ébullition. Le Monde Diplomatique, pp. 1 & 10-11.

Haddad, B. (2011a, 20 januari). The Idiot's Guide to Fighting Dictatorship in Syria While Opposing Military Intervention. Geraadpleegd op 3 mei 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/4065/the-idiots-guide-to-fighting-…

Haddad, B. (2011b, 9 maart). Why Syria Is not Next... so far. Geraadpleegd op 10 juni 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/844/why-syria-is-not-next-.-.-.-so…

Haddad, B. (2011c, 30 augustus). For Syria, What is "Left"? (Part 1). Geraadpleegd op 14 juni 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/2527/for-syria-what-is-left-(part-1)

Haddad, B. (2012a). The Syrian Regime's Business Backbone. MERIP Reports, lente 2012, vol. 42.

Haddad, B. (2012b, 11 juni). Hizballah, Development, and the Political Economy of Pain: For Syria, What is "Left"? (Part-3 Final). Geraadpleegd op 12 juni 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/5959/hizballah-development-and-the…

Harling, P. (2011, 30 augustus). How not to prolong the Syrian agony. Geraadpleegd op 8 mei 2012, Foreign Policy: http://mideast.foreignpolicy.com/posts/2011/08/30/how_not_to_prolong_th…

Harling, P. (2012, 24 februari). Beyond the Fall of the Syrian Regime. Geraadpleegd op 19 maart 2012, MERIP: http://www.merip.org/mero/mero022412

Hill, J. (2012, 12 april). Syria's Propaganda War. Geraadpleegd op 26 april 2012, The Global Mail: http://www.theglobalmail.org/feature/syrias-propaganda-war/183/

Hinnebusch, R. (2012). Syria: from 'autoritarian upgrading' to revolution? International Affairs, nr. 88, pp. 95-113.

Hirst, D. (2010). Beware of Small States: Lebanon, Battleground of the Middle East. New York: Nation Books.

Hokayem, E. (2012, 15 mei). Lebanon's Little Syria. Geraadpleegd op 26 juni 2012, Foreign Policy: http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/05/15/lebanon_s_little_syria…

Holman, Z. (2012, 19 april). Fears of Divisive Conflict Grow in Syria. Geraadpleegd op 2 mei 2012, Institute for War & Peace Reporting: http://iwpr.net/report-news/fears-divisive-conflict-grow-syria

Human Rights Watch (2012, 20 maart ). Open Letter to the Leaders of the Syrian Opposition. Geraadpleegd op 24 april 2012, Human Rights Watch: http://www.hrw.org/news/2012/03/20/open-letter-leaders-syrian-opposition

International Crisis Group (2008, 15 juli). The New Lebanese Equation: The Christians' Central Role. International Crisis Group, Crisis Group Middle East Report nr. 78.

International Crisis Group (2011, 24 november). Uncharted Waters: Thinking Through Syria's Dynamics. International Crisis Group, Middle East Briefing nr. 31.

International Crisis Group (2011, 3 mei). Quickly Going beyond the Point of No Return. Geraadpleegd op 29 april 2012, International Crisis Group: http://www.crisisgroup.org/en/publication-type/media-releases/2011/syri…

International Crisis Group (2012, 5 maart). Now or Never: A Negotiated Transition for Syria. International Crisis Group, Middle East Briefing nr. 32.

International Crisis Group (2012, 10 april). Syria's Phase of Radicalisation. International Crisis Group, Middle East Briefing nr. 33.

Issa, K. (2011, 4 juni). Al-yasār ul-lubnānī yasqut fī sūrīyā. Geraadpleegd op 21 juli 2012, al-Akhbar: http://www.al-akhbar.com/node/13895

Jadaliyya Reports (2012, 18 april ). Hizbollah's Position on the Syrian Uprising: Julian Assange Interview with Hassan Nasrallah (video). Geraadpleegd op 27 juni 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/5127/hizbollahs-position-on-the-sy…-

Kader, H. A. (n.d.). Ideology. Geraadpleegd op 19 juli 2012, Syrian Social Nationalist Portal: http://ssnp.com/new/ssnp/en/ssnp.htm

Khalaf, R. (2012, 21 maart). Alawites trapped in existential struggle. Geraadpleegd op 6 mei 2012, Financial Times: http://www.ft.com/intl/cms/s/0/416b2786-734a-11e1-9014-00144feab49a.htm…

Khalifeh, O. (2011, 8 april). The Syrian Exception in the Lebanese Leftist al-Akhbar. Geraadpleegd op 15 juli 2012, al-Quds al-Arabi [Engelse vertaling via mideastwire.com]: http://alquds.co.uk/index.asp?fname=data\2011\04\04-08\08qpt883.htm

Khoury, D. (2011). Is it Winter or Spring for Christians in Syria? Heinrich Böll Stiftung, Middle East Office.

Landis, J. (2012, 5 juni). Stay Out of Syria. Geraadpleegd op 12 juni 2012, Foreign Policy: http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/06/05/stay_out_of_syria?page…

Lundgren-Jörum, E. (2012). Discourses of a Revolution: Framing the Syrian Uprising. Ortadoğu Etütleri, januari 2012, vol. 3, nr. 2, 9-37.

Marzouq, N. (2011, 28 augustus). The Economic Origins of Syria's Uprising. Geraadpleegd op 10 mei 2012, Al-Akhbar English: http://english.al-akhbar.com/content/economic-origins-syrias-uprising

Massad, J. (2012, 6 februari). Imperialism, despotism, and democracy in Syria. Geraadpleegd op 14 juni 2012, al-Jazeera: http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2012/02/2012269456491274.html

MERIP (2011, 10 augustus). Syria's Torment. Geraadpleegd op 21 maart 2012, MER Online: http://www.merip.org/mero/mero081011

Mikdashi, M. (2011a, 22 januari). The Other Coup? Geraadpleegd op 16 juni 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/478/the-other-coup

Mikdashi, M. (2011b, 29 juni). What Is [the] Left? Geraadpleegd op 16 juli 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/2012/what-is_the_left

Mikdashi, M. (2011c, 6 augustus). The Space Between: March 14, March 8 and a Politics of Dissent. Geraadpleegd op 16 juni 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/2333/the-space-between_march-14-ma…-

Moubayed, S. (2001). Syria Loses Its Former Ally in Lebanon, Druze Leader Walid Jumblatt. Washington Report on Middle East Affairs, januari/februari 2001, 35-36.

Nasrallah, H. (2011, 24 oktober). Toespraak van 24 oktober 2011 [Engelse vertaling via mideastwire.com].

Nasrallah, H. (2011, 25 mei). Toespraak van 25 mei 2011 [Engelse vertaling via mideastwire.com].

Nasrallah, H. (2011, 26 augustus). Toespraak van 26 augustus 2011 [Engelse vertaling via mideastwire.com].

Nassif, M. (2012, 6 maart). Launching of liquidation of scores with Junblatt. Geraadpleegd op 15 april 2012, Elnashra [Engelse vertaling via mideastwire.com]: http://www.elnashra.com/news/show/447254/%C3%8A%C3%95%C3%9D%C3%AD%C3%89…

Nassif, N. (2011, 2 november). Jumblatt: Surviving Syria and Planning Succession. Geraadpleegd op 4 april 2012, Al-Akhbar English: http://english.al-akhbar.com/content/jumblatt-surviving-syria-and-plann…

Nazal, M. (2012, 13 maart). Syria's Druze Shun Jumblatt. Geraadpleegd op 14 april 2012, Al-Akhbar English: http://english.al-akhbar.com/content/syrias-druze-shun-jumblatt

Noe, N. (2012a, 20 maart). Nasrallah's New Remarks on Syria Represent a Stark Warning. Geraadpleegd op 8 juli 2012, The Mideastwire Blog: http://mideastwire.wordpress.com/2012/03/20/nasrallahs-new-remarks-on-s…

Noe, N. (2012b, 30 maart). Hezbollahs Subtle Shift on Syria. Geraadpleegd op 8 juli 2012, Foreign Policy: http://mideast.foreignpolicy.com/posts/2012/03/30/hezbollahs_subtle_shi…

Osborn, M. (2012, 8 februari). Back our enemies' enemies? Geraadpleegd op 13 juni 2012, Workers' Liberty: http://www.workersliberty.org/story/2012/02/08/back-our-enemies-enemies

Pauw & Witteman. (2012, 7 maart). tv, Nederland 1, 22u50.

Perthes, V. (2004). Syria under Bashar al-Asad: Modernisation and the Limits of Change. Adelphi Papers, nr. 366.

Philbrick Yadav, S. (2008, 23 juli). Lebanon's Post-Doha Political Theater. Geraadpleegd op 16 juni 2012, MERIP Online: http://www.merip.org/mero/mero072308

Pokrupová, M. (2009). The Chameleon's Jinking. The Druze Political Adaptation in Lebanon. In: Beyond Globalisation: Exploring the Limits of Globalisation in the Regional Context., pp. 73-80.

Prashad, V. (2012a, 4 februari). Cynicism Around Syria: Russia as Smokescreen. Geraadpleegd op 12 mei 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/4230/cynicism-around-syria_russia-…

Prashad, V. (2012b, 2 maart). The Left and the People: Extending Hamid Dabashi's Critique. Geraadpleegd op 15 juni 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/4533/the-left-and-the-people_exten…

Radio Télévision Suisse. (2012, 14 maart). Syrie: ce qu'on en sait, et comment? Geraadpleegd op 10 juni 2012, Radio Télévision Suisse: http://www.rts.ch/espace-2/programmes/babylone/3818963-babylone-du-14-0…

Read, R. (2012, 19 februari). Syria: my enemy's enemy is not my friend. Geraadpleegd op 13 juni 2012, Open Democracy: http://www.opendemocracy.net/rupert-read/syria-my-enemy%E2%80%99s-enemy…

Rogers, P. (2012, 8 maart). Syria, and the cost of failure. Geraadpleegd op 30 april 2012, Open Democracy: http://www.opendemocracy.net/paul-rogers/syria-and-cost-of-failure

Rougier, B. (2007, januari). Islamismes sunnites et Hezbollah. Le Monde Diplomatique, p. 18.

Rowayheb, M. G. (2011). Walid Jumblat and Political Alliances: The Politics of Adaptation. Middle East Critique, vol. 20, nr. 1, 47-66.

Ryan, C. (2012). The New Arab Cold War and the Struggle for Syria. MERIP Reports, lente 2012, vol. 42.

Savelsberg, E., & Hajo, S. (2011, januari 16). Ten years of Bashar al-Asad and No Compromise with the Kurds. Syrian Studies Association Newsletter, vol. 16, nr. 1.

Schanzer, J. (2012, 27 februari). Saudi Arabia Is Arming the Syrian Opposition. Geraadpleegd op 19 april 2012, Foreign Policy: http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/02/27/saudi_arabia_is_arming…

Schwerna, T. (2010). Lebanon: A Model of Consociational Conflict. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Seale, P. (2012, 23 mei). The Syrian Crisis Turns Uglier. Geraadpleegd op 12 juni 2012, Middle East Online: http://www.middle-east-online.com/english/?id=52423

Shadid, A. (2011, 17 juni). Jadaliyya Co-Editor Bassam Haddad on Rami Makhlouf in the New York Times. Geraadpleegd op 3 mei 2012, Jadaliyya: http://www.jadaliyya.com/pages/index/1920/jadaliyya-co-editor-bassam-ha…

Shatah, C. (2012, 13 oktober). Sources: [Junblatt] will not forget humiliation on May 7…. Geraadpleegd op 15 april 2012, Ad-Diyyar [Engelse vertaling via mideastwire.com]: http://www.aldiyaronline.com/index.php/aldiyar-topic-article/16/10287

Sinclair, C., & Kajjo, S. (2011, 31 augustus). The Evolution of Kurdish Politics in Syria. Geraadpleegd op 21 maart 2012, MERIP: http://www.merip.org/mero/mero083111

Sirois, M. J. (2011, 4 februari). Lebanon Against Itself (Again). Geraadpleegd op 16 juni 2012, MERIP Online: http://www.merip.org/mero/mero020411

Slim, R. (2011, 2 november). Meet Syria's Opposition. Geraadpleegd op 4 mei 2012, Foreign Policy: http://mideast.foreignpolicy.com/posts/2011/11/02/meet_syrias_opposition

Slim, R. (2012, 26 mei). Lebanon’s Dangerous Sunni-Shiite Divide Widens. Geraadpleegd op 11 juli 2012, al-Monitor: http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2012/al-monitor/lebanons-dang…

SSNP News Center (2011, 10 december ). fi'āliyāt ul-ḥarb us-sirrī ḍidd sūriyā. Geraadpleegd op 16 februari 2012, SSNP News Center: http://www.ssnp.info/index.php?article=69531&print=true

ssnp.net. (n.d.). Ism ul-ḥizb us-sūrī 'l-qawmī 'l-ijtimā'ī. Geraadpleegd op 20 juli, 2012, ssnp.net: http://ssnp.net/content/view/385/100/

Stearns, J. (2012, 8 maart). The Congo: A Revolution Deferred. Geraadpleegd op 23 april 2012, Possible Futures: http://www.possible-futures.org/2012/03/08/congo-revolution-deferred/

Syrian National Council. (2011, 1 december). Wall Street Journal Inteview with SNC President. Geraadpleegd op 5 mei 2012, Syrian National Council: http://www.syriancouncil.org/en/news/item/122-wall-street-journal-intev…

Syrian National Council. (2012, 11 maart). SNC Demands Urgent International Intervention. Geraadpleegd op 4 mei 2012, Syrian National Council: http://www.syriancouncil.org/en/press-releases/item/610-snc-demands-urg…

Traboulsi, F. (2007). A History of Modern Lebanon. Londen: Pluto Press.

Van Dam, N. (2011). The Struggle For Power in Syria. Londen/New York: I.B. Taurus.

Wallerstein, I. (2012, 15 februari). The Syrian Impasse. Geraadpleegd op 19 april 2012, Immanuel Wallerstein: http://www.iwallerstein.com/syrian-impasse/

Whitaker, B. (2012, 26 februari). Syrians should beware of some of their foreign 'friends'. Geraadpleegd op 30 april 2012, The Guardian: http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2012/feb/26/syria-beware-foreig…

Pers en officiële websites

Om het discours van Libanese politieke partijen en politici te bespreken, werden een aantal specifieke internetbronnen aangewend. Om het overzicht te bewaren, zijn hier enkel de websites opgelijst en niet alle geraadpleegde artikelen en persberichten.

www.nna-leb.gov.lb/indexE.aspxWebsite van de National News Agency (NNA), het nationale nieuwsagentschap van Libanon

www.14march.orgOfficiële website van de 14-maartalliantie

www.PSP.org.lbOfficiële website van de Progressive Socialist Party (PSP)

www1.almanar.com.lb/english/main.php - Engelstalige gedeelte van de website van al-Manar, het tv-kanaal van Hizbollah

 

Universiteit of Hogeschool
Politieke wetenschappen, afstudeerrichting internationale politiek
Publicatiejaar
2012
Share this on: