EHBO-koffer op kamp bij de jeugdbeweging

Sofie Heeckhout
Persbericht

EHBO-koffer op kamp bij de jeugdbeweging

De jeugdbeweging: EHBO K.O.?!

Kinderen bij de jeugdbeweging is een combinatie die ervoor zorgt dat schrammen, blaren en pijntjes dagelijkse kost zijn. Helaas laat de inhoud van de EHBO-koffer dikwijls te wensen over.

Deze zomer hebben duizenden kinderen weer de tijd van hun leven beleefd op kamp met de jeugdbeweging en binnenkort start voor hen alweer het nieuwe speeljaar. Dit is een periode uit een kinderleven die zonder twijfel gepaard gaat met schrammen, blaren en pijntjes. Uit het onderzoek bleek echter dat de inhoud van de EHBO-koffer meestal niet voldoet.

Schaafwonden, tekenbeten, pijntjes, insectenbeten en blaren vormen de top 5 van de meest voorkomende aandoeningen op kamp. Op zich zijn het banale kwaaltjes, die met de nodige medische materialen en geneesmiddelen op een simpele manier behandeld kunnen worden, maar net hier schieten de meeste jeugdbewegingen te kort. Het up-to-date houden van de EHBO-koffer is voor hen zeker niet de eerste prioriteit… (figuur 2)

RichtlijnenHelaas bestaat er geen specifieke wetgeving die handelt over het verlenen van eerste hulp bij de jeugdbeweging en valt er ook betreurend weinig te vermelden over eventuele richtlijnen die door de hoofdzetels van de grootste Vlaamse jeugdbewegingen – Chiro Vlaanderen, KSJ-KSA-VKSJ en Scouts & Gidsen Vlaanderen - opgesteld zouden moeten zijn. Daarenboven wordt er geen opfrissingscursus EHBO ingericht, is er geen controle over de EHBO-koffer en worden er ook geen tips gegeven door de hoofdzetels. De jeugdbewegingen kunnen het EHBO-gebeuren dus naar eigen hartenlust invullen, maar doen dit niet. Er is nood aan een duidelijke regeling en een sensibiliseringscampagne. Dat werd duidelijk zichtbaar aan de hand van interviews en inventarisaties van verschillende EHBO-koffers. Om te vermijden dat jeugdleid(st)ers in de problemen zouden komen met de wetgeving (schuldig verzuim) werd er voor hen aan de hand van een risicoanalyse een gepaste opleiding en een ideale uitrusting voor de EHBO-koffer geselecteerd.

ResultatenMaar liefst 1 op 4 jeugdbewegingen beschikt niet over een EHBO-verantwoordelijke. Toch is de functie van deze persoon belangrijk en zou iedere jeugdbeweging ten minste over 1 EHBO-verantwoordelijke moeten beschikken. Het is dan ook de taak van deze persoon om minstens jaarlijks de EHBO-koffer eens binnen te brengen bij de apotheker. Uit de interviews bleek dat zo’n 60% van de jeugdbewegingen ervoor kiest om de EHBO-koffer zelf te vullen. (figuur 3) Uit de inventarisatie van deze koffers bleek duidelijk dat de kennis van een apotheker onmisbaar was. Verder wordt er bij wet bepaald dat enkel artsen, apothekers, verpleegkundigen en de ouders geneesmiddelen mogen toedienen aan kinderen. Toch worden jeugdleid(st)ers bijna dagelijks met geneesmiddelen geconfronteerd en dient 48% van de jeugdbewegingen zomaar geneesmiddelen toe, zonder bovenvernoemde personen te raadplegen. (figuur 4) In principe horen zij niet thuis in een EHBO-koffer maar toch zou het gemakkelijk zijn om hier een select groepje aan vrij te verkrijgen geneesmiddelen toe te voegen. Dit is wel enkel mogelijk indien er goede voorzorgsmaatregelen genomen worden. Zo moeten de ouders op de hoogte zijn van welke geneesmiddelen zich in de EHBO-koffer bevinden en moeten ze jaarlijks hun schriftelijke goedkeuring geven voor het gebruik ervan. Ook opmerkelijk is het feit dat een jeugdleid(st)er niet verplicht is om een EHBO-brevet te hebben. Hoofdzetels laten hen hier immers zelf over beslissen uit vrees dat ze zouden afhaken, aangezien het behalen van een EHBO-brevet samengaat met het volgen van een 12 uur durende cursus van het Rode Kruis Vlaanderen en het afleggen van een examen. Toch zou iedereen op z’n minst op de hoogte moeten zijn van de essentie van het verlenen van eerste hulp.

AdviesUit de risicoanalyse bleek dat onder andere schaafwonden, tekenbeten, pijntjes, insectenbeten en blaren tot de meest voorkomende aandoeningen bij de jeugdbeweging behoren. (figuur 5) Om het verzorgen van deze aandoeningen te vergemakkelijken, werden er fiches ontwikkeld in samenwerking met het Rode kruis Vlaanderen. De fiches zijn ingedeeld volgens een kleurencombinatie en zijn telkens volgens hetzelfde principe opgebouwd. Eerst wordt er in korte duidelijk stapjes een niet-medicamenteuze behandeling voorgesteld. Indien het toch nodig zou zijn, kan men overschakelen op de medicamenteuze behandeling. Verder wordt er steeds vermeld wanneer het nodig is om een arts of zelfs de spoed te raadplegen. De geneesmiddelen en medische materialen die in de fiches gebruikt worden, behoren ook tot de checklist van de ideale EHBO-koffer voor de jeugdbeweging. Deze checklist werd opgesteld aan de hand van de verzamelde gegevens uit de enquête en de inventarisaties, maar ook aan de hand van wetenschappelijke artikels, adviezen van specialisten, cursussen, enz…

Campagne

Deze masterproef moet de jeugdbewegingen aansporen om minstens een apotheker te consulteren bij het vullen van de EHBO-doos. Maar tegelijkertijd wordt er ook gewezen op het risico dat de jeugdleiders lopen bij het hanteren van geneesmiddelen en het tekort aan een (basis)opleiding EHBO. Het onmiddellijke gevolg van deze enquête is alvast een campagne met filmpje en affiche om te wijzen op het belang van een correct gevulde EHBO-koffer, de checklist en de fiches. Wanneer een jeugdbeweging over deze attributen beschikt, zijn ze in staat om een goede eerste hulp te verlenen.

Alle documenten zijn terug te vinden onder de volgende link:

http://webh01.ua.ac.be/farmacie/kampehbo.htm

Bibliografie

1.      Blackboard learn. Masterproef farmaceutische zorg: Cursusinformatie [Internet]. [Bijgewerkt op: 20 september 2012; Geraadpleegd op: 30 april 2013]. Beschikbaar op: https://blackboard.ua.ac.be/webapps/portal/frameset.jsp.

2.      Welzijn op het werk. Eerste hulp bij ongevallen [Internet]. FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg [Geraadpleegd op 9 mei 2013]. Beschikbaar op: http://www.werk.belgie.be/defaulttab.aspx?id=563.

3.      Koninklijk Besluit van 15 december 2010 betreffende de eerste hulp die verstrekt wordt aan werknemers die slachtoffer worden van een ongeval of die onwel worden. (2010, 28 december). Belgisch Staatsblad.

4.      Burgerlijk Wetboek (1807, 3 september) [Internet]. Art. 1382. [Geraadpleegd op 9 mei 2013]. Beschikbaar op: http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm.

5.      Strafwetboek (1867, 9 juni) [Internet]. Art. 422bis. [Geraadpleegd op 9 mei 2013]. Beschikbaar op: http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm.

6.      De Ridder M. Organisatie van de eerste hulp op de werkvloer. PreBes Veiligheidsnieuws 2011; 170: 22-9.

7.      Eindverslag Co-Prev werkgroep eerste hulp bij werkongevallen [Internet]. Brussel: Co-Prev. [Geraadpleegd op 9 mei 2013]. Beschikbaar op: http://www.co-prev.be/page?orl=1&ssn=&lng=1&pge=8&sare=279.

8.      Koninklijk Besluit van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidsberoepen. (1967, 14 november). Belgisch Staatsblad.

9.      Scouts & Gidsen Vlaanderen. Mag ik als leid(st)er een medische handeling uitvoeren bij leden? [Internet]. Antwerpen [Geraadpleegd op 17 maart 2013]. Beschikbaar op: https://www.scoutsengidsenvlaanderen.be/faq/takwerking/mag-ik-als-leidster-een-medische-handeling-uitvoeren-bij-leden.

10.  Organieke wet van 8 december 1992 tot de bescherming van de persoonlijke levensfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens. (1993, 18 maart). Belgisch Staatsblad.

11.  Chirojeugd Vlaanderen. Basisvorming animator [Internet]. Antwerpen [Geraadpleegd op 8 mei 2013]. Beschikbaar op: http://www.chiro.be/vorming/animatorcursus.

12.  Chirojeugd Vlaanderen. Veiligheid per situatie [Internet]. Antwerpen [Geraadpleegd op 8 mei 2013]. Beschikbaar op: http://www.chiro.be/info-voor-leiding/veiligheid/tijdens-activiteiten.

13.  KSJ-KSA-VKSJ Nationaal. Animatorcursus [Internet]. Brussel; c2013 [Geraadpleegd op 8 mei 2013]. Beschikbaar op: http://ksj.be/index.php?wk=1&page= nieuw&naam=487&open=2.

14.  KSJ Limburg. BKV 2012: Cursus voor cursusgevers [Cursus]. Hasselt: KSJ Limburg; 2012.

15.  KSJ-KSA-VKSJ Nationaal. Openluchtleven In De Jeugdbeweging. Brussel: KSJ-KSA-VKSJ Landelijk Verbond Vzw; 2009.

16.  Scouts & Gidsen Vlaanderen. Animatorcursus [Internet]. Antwerpen. [Geraadpleegd op 8 mei 2013]. Beschikbaar op: https://www.scoutsengidsenvlaanderen.be /initiatieven/vorming-in-scouting/animatorcursus.

17.  Steunpunt JEUGD. EHBO op kamp [Internet]. Brussel: De Ambrassade Vzw. [Geraadpleegd op: 18 maart 2013]. Beschikbaar op: http://www.steunpuntjeugd.be/jeugdtoerisme/ehbo-op-kamp.

18.  Rode Kruis-Vlaanderen. Opleidingen: Eerste hulp (basiscursus) [Internet]. Mechelen; c2012 [Geraadpleegd op: 15 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.rodekruis.be/NL/Activiteiten/Opleidingen/Volwassenen/EersteHulp/ehbasiscursus17092007.htm.

19.  Rode Kruis-Vlaanderen. Opleidingen: Eerstehulpinitiatie voor jeugdleiders [Internet]. Mechelen; c2012 [Geraadpleegd op: 15 april 2013]. Beschikbaar op: http:// www.rodekruis.be/NL/Activiteiten/Opleidingen/Jeugdleiders/Initiaties/in….

20.  Jeugd Rode Kruis. Aanwezigheidslijsten initiaties en cursussen [Internet]. Mechelen: Rode Kruis-Vlaanderen; c2013 [Geraadpleegd op: 15 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.jeugdrodekruis.be/jeugd.net?id=1659.

21.  Jeugdrecht.be. het toedienen van medicatie aan minderjarigen [Internet]. Brussel: Steunpunt jeugdhulp Vzw; c2012 [Bijgewerkt op 15 maart 2013; Geraadpleegd op: 18 maart 2013]. Beschikbaar op: http://www.jeugdrecht.be/?action=artikel_detail &artikel=94.

22.  Beschuyt P, Depauw E, Eelen H, Swyngedouw K, Van Bouwelen M, Verlinden J. Help! Eerste hulp voor iedereen. 3de ed. Mechelen: Rode Kruis-Vlaanderen; 2008.

23.  Jeugd Rode Kruis. Eerste hulp voor jeugdleiders. Mechelen: Jeugd Rode Kruis vzw; 2012

24.  RDMedical. Crêpewindel [Internet]. Ieper [Geraadpleegd op 24 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.rdmedical.be/product/crepe-windel-15cm-x-4m-1st/15939.

25.  Goovaerts E, Vlayen S. Orgaanfysiologie en pathofysiologie III m.i.v. dringende medische hulpverlening: Verbandleer [Cursus]. Wilrijk: Faculteit Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen, Universiteit Antwerpen; 2009-2010.

26.  Bruyneel P, Pieters R. Materialenkennis; Medische materiaal [Cursus]. Wilrijk: Faculteit Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen, Universiteit Antwerpen; 2011-2012.

27.  Belgisch Antigifcentrum. Geneesmiddelen [Internet]. Brussel [Geraadpleegd op 23 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.poisoncentre.be/rubrique.php?id_rubrique=26 &lang=nl.

28.  De Loof H. Farmacotherapie en farmaceutische zorg III [Cursus]. Wilrijk: Faculteit Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen, Universiteit Antwerpen; 2012-2013.

29.  Bouwman-Boer Y, Le Brun P, Oussoren C, Tel R, Woerdenbag H. Recepteerkunde : Productzorg en bereiding van geneesmiddelen. In: Bolhuis G, Oussoren C, Mutsaerts K. Dermatica. 5de ed. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2009. p. 765-810.

30.  Martindale 35: The Complete Drug Reference [CD-ROM]. Londen: The Pharmaceutical Press; 2007.

31.  Iso-betadine®. Waarom is de bruine kleur van Iso-betadine® een voordeel? [Internet]. [Geraadpleegd 22 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.iso-betadine.be/du/iso-betadine/voordeel-bruine-kleur/.

32.  Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidproducten: SKP en patiëntenbijsluiters [Internet]. Brussel; c2011 [Bijgewerkt op: 23 april 2013; Geraadpleegd op 5 mei 2013]. Beschikbaar op: http://bijsluiters.fagg-afmps.be/?localeValue=nl.Zoektermen: Aspirine®, Brufen®, Cedium® Benzalkoniumchloride, Cremicort®, Dafalgan®, Imodium®, Iso-betadine®, Hacdil-S®, Hibidil®, Medica®, Motilium®; Orofar®.

33.  Lescrinier T. Farmacotherapie en Farmaceutische zorg I [Cursus]. Wilrijk: Faculteit Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen, Universiteit Antwerpen; 2011-2012.

34.  Farmacotherapeutisch Kompas [Internet]. Diemen: College voor zorgverzekeringen; c2013 [Bijgewerkt op: 1 april 2013; Geraadpleegd op: 8 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.fk.cvz.nl/.Zoektermen: Acetylsalicylzuur, Chloorhexidine digluconaat, Domperidon, Ibuprofen, Jodium, Paracetamol.

35.  Broos P, De Win R, Sermon A, Verduyckt J, Van Bouwelen M, Van De Velde S, et al. Europese richtlijnen voor eerste hulp: Project “Europees Handboek Eerste Hulp” van Rode Kruis-Vlaanderen. Huisarts Nu 2009; 38(4): 159-66.

36.  Jeugd Rode Kruis. Medisch logboek [Internet]. Mechelen: Rode Kruis-Vlaanderen; c2013 [Bijgewerkt op: 13 Maart 2013; Geraadpleegd op: 11 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.jeugdrodekruis.be/JRK/index/JRK_Aanbod/Medisch-logboek.html.

37.  Scouts & Gidsen Vlaanderen. Update medische fiche [Internet]. Antwerpen. [Geraadpleegd op: 11 april 2013]. Beschikbaar op: https://www. scoutsengidsenvlaanderen.be/nieuws/2008/12/17/update-medische-fiche.

38.  Jeugd Rode kruis. Eerstehulprugzak jeugdwerk [Internet]. Mechelen: Rode kruis-Vlaanderen; c2013 [Bijgewerkt: 9 januari 2013; Geraadpleegd: 16 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.jeugdrodekruis.be/JRK/index/JRK_Aanbod/ Eerstehulprugzak-jeugdwerk.html?opl=.

39.  Wondzorg.be [Internet]. C.N.C. Wondzorgvereniging; c2013 [Geraadpleegd op 10 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.wondzorg.be/joomla/.

40.  Fernandez R, Griffiths R. Water for wound cleansing. Cochrane database of systematic reviews 2012.

41.  Het Vlaamse Kruis. Wondverzorging [Internet]. [Bijgewerkt op 18 juli 2007; Geraadpleegd op 10 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.hetvlaamsekruis. be/ehbo_info/cursus/06_Wondverzorging/.

42.  Samsom M. Wondverzorging: Een update [Cursus] KAVA – Febelco; 2013.

43.  Flen Pharma. Flamirins [Internet]. [Geraadpleegd 10 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.flenpharma.com/products_flamirins_indications.html.

44.  Coloplast. Wondzorg [Cursus] KAVA – Febelco; 2013.

45.  Leemans L. Wonden en brandwonden. Adviezen voor zelfzorg [Cursus] Antwerpen: KAVA; 2006.

46.  Braun M, Hübner N.-O, Koburger T, Kramer A, Siebert J. Standardized comparison of antiseptic efficacy of triclosan, PVP-iodine, octenidine dihydrochloride, polyhexanide and chlorhexidine digluconate. Journal of Antimicrobial Chemotherapy 2010; 65: 1712-9.

47.  Bar-Or D, Bar-Or R, Craun M, Mains C,  Rael L, Thomas G, et al. Mechanisms of Delayed Wound Healing by Commonly Used Antiseptics. Journal of Trauma-injury, Infection and Critical Care 2009; 66: 82-91.

48.  Behrens-Baumann W, Kramer A. Antiseptic Prophylaxis and Therapy in Ocular Infections: Principles, Clinical practice and Infection Control. In: Therapeutic Indications for Local Anti-Infectives. Basel: Reinhardt Druck; 2002: p. 246.

49.  Kind & Gezin. Wondverzorging [Internet]. [Geraadpleegd op: 11 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.kindengezin.be/veiligheid/ehbo/wonden/wondverzorging/.

50.  Flen Pharma. Flamigel [Internet]. [Geraadpleegd op 14 april 2013]. Beschikbaar op: http://flamigel.be/.

51.  Het Vlaamse kruis. Uitwendige bloedingen [Internet]. [Bijgewerkt op: 2 juni 2010; Geraadpleegd op: 20 maart 2013]. Beschikbaar op: http://www.hetvlaamsekruis.be/ ehbo_info/cursus/05_Uitwendige_bloedingen/.

52.  Koreny M, Müllner M, Nikfardjam M, Riedmüller E, Siostrzonek P. Arterial Puncture Closing Devices Compared With Standard Manual Compression After Cardiac Catheterization: Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of the American Medical Association 2004; 291(3): 350-7.

53.  Navein J, Coupland R, Dunn R. The Tourniquet Controversy. Journal of trauma-injury, Infection and Critical Care 2003; 54: 219-220.

54.  Belgische Brandwonden Stichting. Ernst van de brandwonde [Internet]. [Geraadpleegd op: 15 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.brandwonden.be/index.php/ernst-van-de-brandwonden/nl/.

55.  Belgische Brandwonden Stichting. Richtlijnen voor de behandeling van oppervlakkige brandwonden buiten een brandwondencentrum: Aanbevelingen van een Europese werkgroep. [Internet]. [Geraadpleegd op: 15 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.brandwonden.be/index.php/wondzorg/nl/.

56.  Boxma H, Dokter J, Oen I.M.M.H, van Baar M.E, van der Vlies C.H. Reduction in skin grafting after the introdution of hydrofiber dressings in partial thickness burns: A comparison between a hydrofiber and silver sulphadiazine. Burns 2013; 39: 130-5.

57.  Bröllman F.E, Munte K, Nelson E.A, Ubbink D.T, van der Horst C.M.A.M, Vermeulen H. Evidence-based decisions for local and systemic wound care. British Journal of Surgery 2012; 99: 1172-83.

58.  Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie. Folia Pharmacotherapeutica: Zomer, reizen en geneesmiddelen: een update [Internet]. Gent: B.C.F.I. vzw. [Bijgewerkt in: mei 2012; Geraadpleegd op: 18 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.bcfi.be/Folia/index.cfm?FoliaWelk=F39N05B&keyword=zomer.

59.  Burge S, Wallis D. Oxford Handbook of Medical Dermatology. New York: Oxford University Press Inc.; 2011: p. 586-8.

60.  Therapeutisch Magistraal Formularium. Corticosteroïden [Internet]. [Geraadpleegd op: 18 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.fagg-afmps.be/nl/binaries/ TMF_Apothekers_Uitgave_2010_tcm290-121400.pdf.

61.  De Meester I. Farmacologie III: Allergie [Cursus]. Wilrijk: Faculteit Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen, Universiteit Antwerpen; 2010-2011.

62.  UpToDate. Patient Information: Anaphylaxis symptoms and diagnoses [Internet]. UpToDate, Inc; c2013 [Bijgewerkt op: 4 april 2012; Geraadpleegd op: 20 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.uptodate.com/contents/anaphylaxis-symptoms-and-diagnosis-beyond-the-basics.

63.  UpToDate. Patient Information: Use of an epinephrine autoinjector [Internet]. UpToDate, Inc; c2013 [Bijgewerkt op: 19 februari 2013; Geraadpleegd op: 20 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.uptodate.com/contents/use-of-an-epinephrine-autoinjector-beyond-the-basics.

64.  Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie. Folia Pharmacotherapeutica: Adviezen van de Hoge Gezondheidsraad over vaccinatie [Internet]. Gent: B.C.F.I. vzw [Bijgewerkt in: april 2013; Geraadpleegd op: 19 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.bcfi.be/Folia/index.cfm?FoliaWelk=F40N04B&keyword=vaccinatie.

65.  Vertellus. DEET [Internet]. Vertellus Specialties Inc; c2008 [Geraadpleegd op: 25 april 2013]. Beschikbaar op: http://deet.com/.

66.  Hebert A, Katz T, Miller J. Insect repellents : Historical perspectives and new developments. Journal of the American Academy of Dermatology 2008; 58: 865-71.

67.  National Pesticide Information Centre. Picaridin: General fact Sheet [Internet]. [Bijgewerkt in: December 2009; Geraadpleegd op: 25 april 2013]. Beschikbaar op: http://npic.orst.edu/factsheets/PicaridinGen.html.

68.  Burczynski F.J, Collins D.M, Kasichayanula S, Gu X, Wang T. In Vitro evaluation of concurrent use of commercially available insect repellent and sunscreen preparations. British Journal of Dermatology 2005; 152: 1263-7.

69.  Bangert S, Hexsel C, Hebert A, Lim H. Current sunscreen issues: 2007 Food and Drug administration sunscreen labeling recommendations and combination sunscreen/insect repellent products. Journal of the American Academy of Dermatology 2008; 59: 316-23.

70.  QBox. Wanneer zowel zonnecrème als anti-muggenproduct moeten aangebracht worden, wat moet dan eerst worden aangebracht? [Internet]. IPSA [Bijgewerkt op: 28 maart 2013; Geraadpleegd op: 25 april 2013]. Beschikbaar op: http://q-box.be/node/356.

71.  Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie. Folia Pharmacotherapeutica: Aanpak in de eerste lijn van acute diarree bij het kind [Internet]. Gent: B.C.F.I. vzw [Bijgewerkt in: juli 2009; Geraadpleegd op: 27 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.bcfi.be/Folia/index.cfm?FoliaWelk=F36N07B&keyword=acute%20diarree.

72.  Nederlands huisartsen genootschap. NHG-Standaard Acute diarree [Internet]. Utrecht: NHG; c2013 [Bijgewerkt in: 2007; Geraadpleegd op: 27 april 2013]. Beschikbaar op: https://www.nhg.org /standaarden/volledig/nhg-standaard-acute-diarree.

73.  Nederlands kenniscentrum voor Farmacotherapie bij Kinderen. Domperidon [Internet]. [Bijgewerkt op: 17 april 2013; Geraadpleegd op: 27 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.kinderformularium.nl/search/stof.php?id=97.

74.  McCallum R, Reddymasu S, Soykan I. Domperidone: Review of Pharmacology and Clinical Applications in Gastroenterology. American Journal of Gastroenterology 2007; 102: 2036-2045.

75.  Koninklijk Meteorologisch Instituut van België. De maandnormalen te Ukkel [Internet]. Brussel: KMI; c2013 [ Geraadpleegd op: 29 april 2013]. Beschikbaar op: http://kmi.be/meteo/view/nl/360955-Maandelijkse+normalen.html#ppt_5238199.

76.  Mueller C, Renner B, Shepard A. Environmental and non-infectious factors in the aetiology of pharyngitis. Inflammation Research 2012; 61: 1041-1052.

77.  Goossens A. Raakvlakken tussen de dermatologie en de cosmetology. 4de ed. Leuven: Acco; 2012.

78.  Van Broek S. Dossier: Een zonnecrème op maat van de patiënt. Antwerps Farmaceutisch Tijdschrift 2013; 4: p. 5-14

79.  Kind & Gezin. Zon [Internet]. [Geraadpleegd op: 30 april 2013]. Beschikbaar op: http://www.kindengezin.be/veiligheid/zon-en-vakantie/zon/.

80.  Cos P. Infectieziekten en vaccins [Cursus]. Wilrijk: Faculteit Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen, Universiteit Antwerpen; 2010-2011.

81.  Keeman J.N, Schadé E. Spoedeisende hulp in de huisartsenpraktijk. 2de ed. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2008: p. 605-8.

82.  Voet First Aid. EHBO-koffers – tassen leeg [Internet]. [Geraadpleegd op: 13 mei 2013]. Beschikbaar op: http://www.voetfirstaid.be/NL/productengroep.lasso?id=18&product= 21.

Universiteit of Hogeschool
Farmaceutische zorg
Publicatiejaar
2013
Kernwoorden
Share this on: