Faciliterende en belemmerende factoren bij het gebruik van een e-learning module over medisch rekenen door verpleegkundigen
- IlseLeman
- AnnVan Hecke
- FrankyBuyle
Afgestudeerd en nu nog leren rekenen… ik dacht het niet!
Onder het motto levenslang leren worden veel initiatieven genomen om personeelsleden te motiveren tot bijscholing. In het UZ Gent werd een e-learning module Medisch Rekenen geïntroduceerd, want verpleegkundigen blijken nu eenmaal geen echte rekenknobbels te zijn… Twee jaar na de opstart van de e-learning module zijn er maar weinig hulpverleners die deze module gevolgd hebben. Hoe komt dit? Blijkbaar is de module helemaal niet goed gekend onder het verpleegkundig personeel. De verpleegkundigen vinden ook dat ze te weinig tijd hebben hiervoor, ze missen het contact met een lesgever of met andere cursisten bij e-learning en ook de computervaardigheden zijn niet optimaal genoeg om e-learning te volgen. Verpleegkundigen met een leidinggevende positie en Masters in de Verpleegkunde kennen de e-learning wel vrij goed, zij zijn ook vlugger geneigd om e-learning modules te volgen.
Het onderzoek van deze masterproef werd uitgevoerd bij alle verpleegkundigen van het UZ Gent. Hierbij stonden twee onderzoeksvragen centraal:
1. Wat zijn voor verpleegkundigen bevorderende en belemmerende factoren/voorspellers om al dan niet gebruik te maken van e-learning modules.
2. Nagegaan hoe de verpleegkundigen van het UZ Gent de e-learning module Medisch Rekenen evalueren.
Methode van het onderzoek
Er werd gezocht in de literatuur naar vragenlijsten om de onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden. Na een grondige zoektocht werden vier vragenlijsten geselecteerd: (1) om de belemmerende factoren tot e-learning te kennen; (2) om de bevorderende factoren tot e-learning te kennen; (3) om te weten waaraan e-learning modules voor verpleegkundigen moeten voldoen; (4) om te weten hoe een e-learning module medisch rekenen best geëvalueerd wordt. De oorspronkelijk Engelstalige vragenlijsten werden vertaald en nog goedgekeurd door een expertpanel. De vragenlijsten werden via een speciaal programma (LimeSurvey®) omgezet tot elektronische vragenlijsten. Elke vraag kreeg een score van één tot vijf. Hoe hoger de score, hoe meer je akkoord was met de stelling. Er werden ook nog aantal andere gegevens bevraagd zoals: leeftijd, geslacht, opleidingsniveau en jobfunctie. De vragenlijsten werden op het intranet van het UZ Gent geplaatst. Op elke afdeling werden affiches opgehangen om het personeel uit te nodigen om mee te doen, de hoofdverpleegkundigen moedigden hun personeel ook aan om de vragenlijsten in te vullen. Er konden eveneens cinematickets gewonnen worden. In totaal hebben 219 verpleegkundigen de vragenlijsten ingevuld.
E-learning volgen: ‘Why should we?’
Als voornaamste barrière om geen e-learning module te volgen geven de verpleegkundigen aan dat ze hiervoor geen tijd hebben. Het doorlopen van de e-learning module moet quasi volledig in de vrije tijd plaatsvinden. Oudere verpleegkundigen en afdelingsverpleegkundigen geven ook aan dat ze niet over voldoende computervaardigheden beschikken om een e-learning module te volgen. Ook het feit dat je bij een e-learning module geen contact hebt met een lesgever én dat je ook geen contact hebt met andere cursisten schrikt de verpleegkundigen af.
Het positiefste aan e-learning is dat je kan kiezen wanneer je wil bijleren en dat je dit ook vanop verschillende plaatsen kan doen. Door e-learning te volgen kan je eveneens bijblijven met de meeste actuele kennis over een onderwerp.
Uit de resultaten blijkt dat verpleegkundigen met een masteropleiding en bacheloropleiding tot meer dan 3 keer zo vaak deelnemen aan e-learning in vergelijking met HBO5-verpleegkundigen. Ook verpleegkundigen met een leidinggevende positie, in de praktijk vaak masters en bachelors, volgen vaker een e-learning module. De Masters in de Verpleegkundige en leidinggevenden zien er het minst tegenop op een e-learning module te volgen.
E-learning medisch rekenen: ‘Wir haben das nicht gewusst…’
In de voorbije twee jaar hebben zich 58 hulpverleners ingeschreven voor de e-learning module Medisch Rekenen, hiervan zijn er 18 gestart met de module. De minimale deelname aan de e-learning module Medisch Rekenen kan voor een deel verklaard worden doordat de verpleegkundigen eenvoudigweg niet op de hoogte zijn van de e-learning module.
Van de 219 verpleegkundigen die de eerste vragenlijst invulden was 45,7% op de hoogte dat er een e-learning module Medisch Rekenen bestond. In totaal wist amper 15,5% dan ook nog waar deze module terug te vinden was én hoe je toegang tot deze e-learning module kon verkrijgen.
Bij de personen die wel wisten dat er een e-learning module was, waren het weer de leidinggevenden die tot 2.5 keer meer dan de afdelingsverpleegkundigen hiervan op de hoogte waren. Vanuit vergaderingen, mails,… worden zij vermoedelijk hierover ingelicht en gaat deze informatie niet verder naar de afdelingsverpleegkundigen.
E-learning medisch rekenen gevolgd: ‘C’etait bien!’
De verpleegkundigen die de e-learning module gevolgd hebben zijn over het algemeen tevreden over de module. Ze geven aan dat ze nu beter dosisberekeningen kunnen uitvoeren voor medicatie. Als verbeterpunt zouden ze het aangewezen vinden dat er ondersteuning (van op afstand) door een lesgever mogelijk is en dat ze met andere gebruikers kunnen communiceren.
Conclusie
Onderzoek heeft reeds uitgewezen dat het volgen van e-learning module kan bijdragen tot een gestegen kenniseffect voor medisch rekenen. Om de module van het UZ Gent meer te laten gebruiken, zal de module meer bekendheid moeten genieten onder het personeel. Nu zijn vooral de leidinggevenden op de hoogte, zij moeten zorgen dat ook de afdelingsverpleegkundigen voldoende ingelicht worden. Omdat het tijdsgebrek als grootste barrière werd aangegeven, kan de werkgever het aantal erkende vormingsuren (momenteel één uur voor deze module) licht verhogen om het gebruik van e-learning te intensifiëren. Ook gebrekkige computervaardigheden vormen een barrière tot e-learning, hiervoor zou de werkgever een cursus computervaardigheden kunnen aanbieden. De verpleegkundigen die reeds de e-learning Medisch Rekenen doorlopen hadden vonden het contact met een lesgever en andere gebruikers aangewezen. Bij het gebruik van de e-learning module zou dus idealiter zowel een inhoudelijk expert als een computerexpert aangewezen zijn om de gebruikers te ondersteunen.
In het HBO5-onderwijs zou tijdens de opleiding het gebruik van e-learning meer kunnen geïntegreerd worden als onderwijsvorm, zo kan de drempel om later nog gebruik te maken van e-learning verlaagd worden.
Bibliografie
Aitken, C, Power, R, & Dwyer, R (2008) A very low response rate in an on-line survey of medical practitioners. Australian and New Zealand Journal of Public Health, 32, 288-289.
Aronson, J.K. (2009). Special issue: medication errors. British Journal of Clinical Pharmacology, 67, 589–690.
Baldewijns, K., Verhaeghe, R., Van Hecke, A. (2012). Kenniseffecten van een e-learning module m.b.t. medisch rekenen bij studenten verpleegkunde: een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek. Niet gepubliceerde Masterproef tot het behalen van de graad van Master in de Verpleegkunde en Vroedkunde. Academiejaar 2011-2012. Universiteit Gent.
Bryman, A. (2008). Social Research Methods. Oxford New York: Oxford University Press.
Chapuis, C., Roustit, M., Bal, G., Schwebel, C., Pansu, P., David-Tchouda, S. et al. (2010). Automated drug dispensing system reduces medication errors in an intensive care setting. Critical Care Medicine, 38, 2275-2281.
Chen, C.Y., Chang, R., Hung, M.C. & Lin, M.H. (2009). Assessing the Quality of a Web-based Learning System for Nurses. Journal of Medical Systems, 33, 317–325.
Cheng, Y.M. (2013). Exploring the roles of interaction and flow in explaining nurses’ e-learning acceptance. Nurse Education Today, 33, 73-80.
Childs, S. Blenkinsopp, E., Hall, A. & Walton, G. (2005). Effective e-learning for health professionals and students - barriers and their solutions. A systematic review of the literature - findings from the HeXL project. Health Information and Libraries Journal, 22, 20-32.
Cunningham, H., Plotkin, K. (2000). Using the internet in a nursing clinical practicum course: benefits and challenges. Australian Electronic Journal of Nursing Education, 5(2), 1–2.
Deutskens, E., De Ruyter, K, Wetzels, M., Oosterveld, P. (2004) Response Rate and Response Quality of Internet-Based Surveys: An Experimental Study. Marketing Letters, 15, 21–36.
De Vocht, A. (2010) Basishandboek SPSS 18. Utrecht: Bijleveld Press.
Dilles, T., Vander Stichele, R.R., Van Bortel, L. & Elseviers, M.M. (2011). Nursing students' pharmacological knowledge and calculation skills: ready for practice? Nurse Education Today, 31(5), 499-505.
Eliott, M. & Joyce, J. (2004). Mapping drug calculation skills in an undergraduate nursing curriculum. Nurse Education in Practice, 5, 225-229.
Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. Londen: SAGE Publications.
Gillois, P, Pagonis, D, Vuillez, J.P., Bosson,J.L. & Romanet, J.P. (2012). Réforme pédagogique et « e-learning » pour le concours de première année à la faculté de médecine de Grenoble : satisfaction des étudiants et des enseignants. La Presse Médicale.
Grandell-Niemi, H., Hupli, M., Leino-Kilpi, H. & Puukka, P. (2003). Medication calculation skills of nurses in Finland. Journal of Clinical Nursing, 12, 519-528.
Hahne, A.K., Benndorf, R., Frey, P. & Herzig S. (2005). Attitudes toward web-based distance learning among public health nurses in Taiwan: A questionnaire survey. Medical Education, 39, 935-943.
Hutton, M., Coben, D., Hall, C., Rowe, D., Sabin, M., Weeks, K. et al. (2010). Numeracy for nursing, report of a pilot study to compare outcomes of two practical simulation tools – An online medication dosage assessment and practical assessment in the style of objective structured clinical examination. Nurse Education Today, 30, 608–614.
Kongsved, S.M., Basnov, M., Holm-Christensen, K. & Hjollund, N.H. (2007 ). Response Rate and Completeness of Questionnaires: A Randomized Study of Internet Versus Paper-and-Pencil Versions. Journal Medical Internet Research, 9, 25.
Kulier, R., Coppus; S., Zamora, J., Hadley, J., Malick, S., Das, K. et al. (2009). The effectiveness of a clinically integrated e-learning course in evidence-based medicine: A cluster randomised controlled trial. BMC Medical Education, 21, 7 pages.
Lau, A.S. (2011). Hospital-based nurses’ perceptions of the adoption of Web 2.0 tools for knowledge sharing, learning, social interaction and the production of collective intelligence. Journal of Medical Internet, 13, 21 pages.
Liang, J.C., Wu, S.H. & Tsai, C.C. (2011). Nurses' Internet self-efficacy and attitudes toward web-based continuing learning. Nurse Education Today, 31, 769-773.
Maag, M. (2004). The effectiveness of an interactive multimedia learning tool on nursing students’ math knowledge and self-efficacy. Computers, Informatics, Nursing, 22, 26-33.
McMullan, M., Jones, R. & Lea, S. (2011). The effect of an interactive e-drug calculations package on nursing students’ drug calculation ability and self-efficacy. International Journal of Medical Informatics, 80, 421–430.
McQueen, D.S., Begg M.J. & Maxwell S.R.J. (2010). eDrugCalc: an online self-assessment package to enhance medical students’drug dose calculation skills. British Journal of Clinical Pharmacology, 70, 492-499.
Merken, M. & De Witte, K. (2008). Motivatie van volwassenen voor e-learning. Niet gepubliceerde scriptie tot het behalen van de graad van Licentiaat in de Psychologie. Universiteit Leuven.
Mimi, M.Y., Lisa, W.L. & Chan M.F. (2007). The Use of Health Technology and Information: E-Learning Technological Approach. CyberPsychology & Behavior, 10, 821 -826.
Muilenburg, L.Y. & Zane, L.B. (2005). Student Barriers to online learning: a factor analytic study. Distance Education, 26, 29-48.
Olsen, F., Abelsen, B & Olsen, J.A. (2012). Improving response rate and quality of survey data with a scratch lottery ticket incentive. Medical Research Methodology, 12.
Perry, B., Boman, J., Dean Care, W., Edwards, M. & Park, C. (2008). Why do students withdraw from online graduate nursing and health education studies education? The Journal of Educators Online, 5, 1-17.
Plonchg, T., Juttmann, R.E., Klazinga, N.S., Mackenbach, J.P. (2007) Handboek gezondheidszorgonderzoek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Polit, D.F., Beck,C.T. (2010). Essentials of Nursing research: Appraising evidence for nursing practice. Londen: Wolters Kluwer Health.
Pontzeele, E., Robays, H. & Colman, N. (2009). Onderzoek naar de kennis van farmaceutisch rekenen bij verpleegkundigen in een algemeen ziekenhuis. Niet gepubliceerde Masterproef tot het behalen van de graad van Master in het management en het beleid van de gezondheidszorg. Universiteit Gent.
Powell, C. (2003). The Delphi technique: myths and realities. Journal of Advanced Nursing 41(4), 376–382.
Sherriff, K., Burston, S. & Wallis, M. (2012). Effectiveness of a computer based medication calculation education and testing programme for nurses. Nurse Education Today, 32, 46-51.
Shortt, S.E.D., Guilemette, J., Duncan, A.M. & Kirby, F. (2010). Defining Quality Criteria for Online Continuing Medical Education Modules Using Modified Nominal Group Technique. Medical Journal of continuing education in the health professions, 30, 246–250.
Sit, J., Chung, J., Chow, M. & Wong, T. (2005). Experiences of online learning: students’ perspective. Nurse Education Today, 25, 140-147.
Tung F.C. & Chang S.C. (2008). Nursing students' behavioral intention to use online courses: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 45, 1299-1309.
Van Maele, G., Deschepper, E., Buysse, H. & Coorevits, P. (2010). Statistische gegevensverwerking met behulp van IBM SPSS 18 (PASW). Zelzate: University Press.
Washer, P. (2001). Barriers to the use of web based learning in nurse education. Nurse Education Today, 6, 455–460.
Williams, D.J.P. (2007). Medication Errors. Royal College of Physicians of Edinburgh, 37, 343–346.
Yu, S., Chen, I., Yang, K.F., Wang, T.F. & Yen L.L. (2007). A feasibility study on the adoption of e-learning for public health nurse continuing education in Taiwan. Nurse Education Today, 27, 755-761.
Yu. S. & Yang K.F. (2006). Attitude toward computer-bases learning: determinants as revealed by a controlled interventional study. International Journal of Nursing Studies, 43, 767-774.
WebRep currentVote noRatingnoWeight
