Kleine aanpassingen op scholen houden leerkrachten langer en gemotiveerder voor de klas.
Secundaire scholen krijgen steeds meer te kampen met een dreigend lerarentekort. Het onderzoek van Van Lommen toont aan dat kleine aanpassingen in scholen leerkrachten van het secundair onderwijs langer en gemotiveerder aan de slag kunnen houden.
Een goed personeelsbeleid blijkt een cruciaal element te zijn om de uitdiensttrede van leraars tegen te gaan. Scholen die investeren in hun personeelsbeleid doen het aanzienlijk beter om hun leerkrachten langer en gemotiveerder voor de klas te houden. Functioneringsgesprekken vormen de spil van een goed draaiend personeelsbeleid. Directeurs die tijdens functioneringsgesprekken werkpunten, talenten en nascholingsbehoeften met hun leerkrachten bespreken, boeken succes. Leerkrachten stimuleren om zich te blijven ontwikkelen, zorgt voor minder vastroesten gedurende de loopbaan.
Andere aspecten die inwerken op het verloop hebben betrekking op schoolleiderschap, mentoring en inspraak. Menselijke, open leiders die transparant communiceren met leerkrachten hebben minder last van vervroegde uitdiensttreding van leerkrachten. Mentorschap boekt winst als alle leerkrachten dit ondersteunen en als de directeur functioneert als mentor-coach voor al wie voor de klas staat. Leraars willen zelf initiatief nemen en hun steentje bijdragen aan de school. Scholen waarbij dit in grote mate kan, genieten van minder uitval bij hun leerkrachtenteam.
Vergaderingen en administratie blijven een gevoelig punt in het secundair onderwijs. Directies die durven snoeien in het aantal vergaderingen, zitten al behoorlijk op de goede weg.
AELTERMAN, A. (2007). De versterking van het draagvlak van scholen: focus op de rol van de leraar en de ondersteuning hierbij. Impuls, 37(4), 173-184.
Agentschap voor onderwijsdiensten - AgODi (2012). Uitgebreide toelichting vernieuwde TBS-regelingen. Brussel.
BARMBY, P. (2006). Improving teacher recruitment and retention: the importance of workload and pupil behaviour. Educational Research, 48(3), 247-265.
BEERTEN, N. & EYCKMANS, P. (2009). Mogelijkheden en bekommernissen van Vlaamse ambtenaren binnen een duurzaam personeelsbeleid van de Vlaamse overheid. Gevalsstudie binnen het Agentschap Wegen en Verkeer en het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen. Hasselt: Universiteit Hasselt, Faculteit Bedrijfseconomische wetenschappen - Masterproef.
BOYD, D., GROSSMAN, P., ING, M., LANKFORD, H., LOEB, S., & WYCKOFF, J. (2011). The Influence of School Administrators on Teacher Retention Decisions. American Educational Research Journal, 48(2), 303-333.
BRONFENBRENNER, U. (1977). Toward an Experimental Ecology of Human Development. American Psychologist, July 1977, 513-531.
DE CUYPER, P. & VAN GYES, G. (2003). Leerkrachtenparticipatie in het schoolmanagement. Een Vlaamse beleidsstudie. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven, Hoger instituut voor de arbeid.
DEVOS, G., BOUCKENOOGHE, D., ENGELS, N., HOTTON, G. & AELTERMAN, A. (2007). An assessment of well-being of principals in Flemisch primary schools. Journal of Educational Administration, 45(1), 33-61.
Edulex (2002). Omzendbrief: Volledige terbeschikkingstelling wegens persoonlijke aangelegenheden voorafgaand aan het rustpensioen voor personeelsleden van het onderwijs en van de CLB’s. Wetwijs – Webgids voor de schooladministratie: PERS/2002/03
ELCHARDUS, M., HUYGE, E., KAVADIAS, D., SIONGERS, J. & VANGOIDSENHOVEN, G. (2009). Leraars, profiel van een beroepsgroep. Tielt: LannoCampus.
GERRING, J. (2007). Case Study Research. Principles and Practices. Cambridge: Cambridge University Press.
GRISSMER, D. & KIRBY, S. (1992). Patterns of Attrition Among Indiana Teachers, 1965-1987. Santa Monica: RAND.
HATTIE, J. (2009). Visible learning. A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. Oxon: Routledge.
HR Praktijk (2013). Successen en valkuilen van duurzame inzetbaarheid. Gelezen op 14/02/2013, via: http://www.hrpraktijk.nl/ads/landingpage/leeftijdsbewust_personeelsbeleid.html
HUGHES, G.D. (2012). Teacher Retention: Teacher Characteristics, School Characteristics, Organizational Characteristics, and Teacher Efficacy. The Journal of Educational Research, 105(4), 245-255.
HUYGE, E., VANDROOGENBROECK, F., ELCHARDUS, M., KAVADIAS, D., SIONGERS, J. & DE SMEDT, J. (2011). Oorzaken en motieven van vroegtijdige uittrede van leraars. Eindrapport van het onderzoeksproject OBPWO 09.06. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs en Vorming.
INGERSOLL, R.M. & SMITH, T.M. (2003). The Wrong Solution to the Teacher Shortage. Educational Leadership, 60(8), 30-33.
KARDOS, S. & MOORE, S. (2006). On Their Own and Presumed Expert: New Teachers’ Experiences with Their Colleagues. Harvard Graduate School of Education, Project on the Next Generation of Teachers.
KENIS, P., MICHIELSENS, P. & VAN ANDEL, W. (2013). Kom op tegen planlast! Onderzoek naar initiatieven die de planlast [irriterende regeldruk] voor scholen en leerkrachten in het leerplichtonderwijs kunnen verminderen. . Antwerp Management School, Onderzoek in opdracht van de Vlaamse minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, Pascal Smet.
LAMBRECHTS, F., MARTENS, H., POISQUET, J. & JORDENS, P. (2007). Met goesting blijven werken en leren. Kritische condities voor een leeftijdsbewust en duurzaam personeelsbeleid. Diepenbeek: Universiteit Hasselt.
LOEB, S., DARLING-HAMMOND, L. & LUCZAK, J. (2005). How Teaching Conditions Predict Teacher Turnover in California Schools. Peabody Journal of Education, 80(3), 44-70.
MOORE, S., BIRKELAND, S., KARDOS, S., KAUFFMAN, D., LIU, E. & PESKE, H. (2001). Retaining the Next Generation of Teachers: The Importance of School-Based Support. Harvard Education Letter Research Online.
Pensioendienst voor de overheid – PDOS (2011). Overzicht van de nieuwe pensioenmaatregelen in de overheidssector. Brussel: PDOS.
SELS, L., DE WINNE, S., MAES, J., DELMOTTE, J., FAEMS, D. & FORRIER, A. (2002). De meerwaarde van HRM in kleine en middelgrote ondernemingen. Tijdschrift voor HRM, 5 (2), 61-86.
SERV (2001). Oud maar niet out! Handleiding voor een leeftijdsbewust personeelsbeleid. Goekint Graphics. Gelezen op 14/02/2013, via http://www.leeftijdenwerk.be/html/pdf/B11_Diversiteit_Oudmaarnietout.pdf
SHEN, J. (1997). Teacher Retention and Attrition in Public Schools: Evidence From SASS91. The Journal of Educational Research, 91(2), 81-88.
STEVENS, F. & ELCHARDUS, M. (2001). De speelplaats als cultureel centrum. Beeldvorming en leefwereld van jongeren. Eindrapport van het onderzoeksproject PBO 97/16/15. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs en Vorming.
VAN BUUL, G.J.C.M. & MAAS, J.F.J. (2004). Praktische adviezen voor de ontwikkeling en implementatie van LEVENSFASEGERICHT PERSONEELSBELEID. Fontys Hogeschool voor Personeel en Arbeid, in opdracht van Sectorfondsen Zorg en Welzijn.
VANERUM, L. & POLASTER, E. (2009). De feminisering van het lerarenkorps in het Vlaamse secundair onderwijs. Liever een man of een vrouw voor de klas? Impuls, 40(2), 57-63.
VAN PETEGEM, P. & VAN HOOF, J. (2004). Een pleidooi voor geïnformeerde schoolontwikkeling. Impuls, 34(4), 192-197.
VDAB studiedienst (2011). Analyse vacatures 2011. Knelpuntberoepen. Brussel: VDAB
Vlaams Ministerie van Onderwijs en vorming (2010). Statistisch jaarboek van het Vlaams onderwijs: schooljaar 2009-2010. Brussel.
Vlaams Ministerie van Onderwijs en vorming (2011). Arbeidsmarktrapport 2011 Basisonderwijs en Secundair Onderwijs. Brussel.
Werkgelegenheidsagentschap Vlaams-Brabant & Vlaams-Brabantse Voka (2007). Talent +. Leeftijdsbewust Personeelsbeleid met aandacht voor oudere werknemers. Vlaams-Brabant.