Muziek voor mobiele media. Een overzicht binnen de hedendaagse kunstmuziek
Muziek maken? Daar is ook een app voor!
Wat zou jij er van vinden als je niet meer elke keer die cello zou moeten meezeulen op je fiets, maar gewoon je smartphone uit je broekzak kon halen voor je volgende muziekles? Mobiele media nemen steeds vaker taken over die deel uitmaken van ons dagelijks leven en muziek speelt hier zeker een belangrijke rol in. Op dit moment is muziek en audio reeds één van de tien populairste categorieën binnen de applicaties voor smartphones en tablets. Dit doet ons vermoeden dat ook muzikanten en componisten graag aan de slag gaan met deze technologische snufjes.
Wat maakt deze vernieuwende technologie echter zo bijzonder naast de draagbaarheid van de toestellen? Dat de toestellen met zodanig veel sensoren zijn uitgerust (GPS, snelheidsmeter, camera, microfoon, etc.), zorgt ervoor dat je heel wat nieuwe muzikale mogelijkheden creëert. Zo zou je bijvoorbeeld door het op een neer bewegen van je telefoon het volume van een melodie kunnen aanpassen. Door je telefoon van links naar rechts te bewegen zou je dan weer de afspeelsnelheid kunnen beïnvloeden. Zelfs wie het niet ziet zitten om elke week les te volgen aan een muziekacademie krijgt via laagdrempelige applicaties toch de kans om creatief om te gaan met geluid. Maar ook binnen je alledaagse bezigheden kan je smartphone je aangepaste muziek bieden. Stel je voor dat je op zondagochtend gaat joggen in het park en de muziek die je beluistert is afhankelijk van de snelheid waarmee je je voortbeweegt. Op die manier ben je ongetwijfeld beter gemotiveerd om nog even door te gaan.
Om dergelijke interactieve ervaringen te kunnen bieden aan muziekliefhebbers, is het uiteraard van belang om na te gaan welke applicaties er reeds bestaan en hoe muzikanten daarmee omgaan. Kunnen mobiele toestellen werkelijk de functionaliteiten van akoestische muziekinstrumenten uitbreiden? Er werd naar een antwoord gezocht op deze vragen door naar een aantal muziekstukken in detail te kijken. Zo ontwikkelden de muzikanten van het Duitse DigiEnsemble bijvoorbeeld een muziekstuk dat in groep op verschillende iPods moet worden gespeeld en waarin de bewegingen van de uitvoerders het muzikale karakter bepaalt. Daarnaast ontwikkelde de Ierse componist David Collier de interactieve applicatie “In Your Own Time” die je op de achtergrond vergezeld in je activiteiten en een aangepaste sfeer creëert.
Deze scriptie biedt voor het eerst een overzicht hoe draagbare digitale media een revolutie teweeg brengen in onze omgang met geluid. De lezer zal ongetwijfeld zelf inspiratie opdoen en snel aan de slag willen gaan met zijn eigen telefoon!
Bibliografie
AGAR, J., Constant Touch, a Global History of the Mobile Phone, 2de editie, Cambridge, 2004.
ASHBROOK, D., R. MCGEE en S. WHITE, SenSynth: a Mobile Application for Dynamic Sensor to
Sound Mapping, in Proceedings NIME'12, 2012.
BEHRENDT, F., Playing the iPhone, in Moving Data: The iPhone and the Future of Media, New
York, 2012, p. 287-295.
BRYAN, N. J., J. HERRERA, J. OH, e.a., MoMu: A Mobile Music Toolkit, in Proceedings of the 2010
Conference on New Interfaces for Musical Expression, Sydney, Australië, 2010, p. 174-177.
CASTELLS, M., M. FERNÁNDEZ-ARDÈVOL, J. LINCHUAN QIU, e.a., Mobile Communication and
Society, Massachusetts, 2007.
CAUDELL, T. P. en D. W. MIZELL, Augmented Reality: An Application of HeadsUp Display
Technology to Manual Manufacturing Processes, in Proceedings of 1992 IEEE Hawaii International
Conference on Systems Sciences, Kaual, Hawai, 1992, p. 659-669.
COLLIER, D. In Your Own Time: A Mobile Music Composition. Tritinity College Dublin, Dublin,
2012.
DE MEYER, G. en S. MALLIET, Spelen in Cyberspace, Leuven, Acco, 2007.
ESSL, G. en M. ROHS, Interactivity for Mobile Music-Making, in Organised Sound, 14, 2, 2009, p.
197-207.
FARMAN, J., , in The Mobile Media Reader, uitg. door N. ARCENEAUX en A. KAVOORI, New York,
2012.
GIBSON, J. J., The Theory of Affordances, in Perceiving, Acting & Knowing: Toward an Ecological
Psychology, Hillsdale, 1977, p. 67-82.
GOGGIN, G., Global Mobile Media, New York, 2011.
HENKEL, H., Die Technik der Musikinstrumentenherstellung am Beispiel des klassischen
Instrumentariums, in Technik und Kunst, Volume 2, uitg. door D. GUDERIAN, Düsseldorf, 1994.
JEUB, M., C. HERGLOTZ, C. NELKE, e.a., Noise Reduction for Dual-Microphone Mobile Phones
Exploiting Power Level Differences, in IEEE International Conference on Acoustics, Speech, and
Signal Processing, 2012, p. 1693-1696.
LING, R. en J. DONNER, Mobile Communication, Cambridge, 2009.
MILUZZO, E., Smartphone Sensing., Darthmouth College, New Hampshire, 2011.
NEGISHI, M., Development of Mobile Phone Culture in Japan and Its Implications to Library
Services: Prospecting Information Services in Coming "Ubiquitous Society", in NII Journal, 5, 6,
2003, p. 57-67.
NORMAN, D., The Design of Everyday Things, New York, 1988.
PINCH, T. J. en K. BIJSTERVELD, "Should One Applaud?": Breaches and Boundaries in the Reception
of New Technology in Music, in Technology and Culture, 40, 3, juli 2003, p. 547-558.
ROGERS, E. M., Diffusion of Innovations, New York, 1995.
ROZIER, J., K. KARAHALIOS en J. DONATH, Hear & There: An Augmented Reality System of Linked
Audio, in Proceedings of the 6th International Conference on Auditory Display, Atlanta, VSA, 2000.
WANG, G., J. OH en T. LIEBER, Designing for the iPad: Magic Fiddle, in Proceedings of the
International Conference on New Interfaces for Musical Expression, 2011.
Internationales Klangkunstfest Berlin, http://www.inter-art-project.de/
InternationalesKlangkunstfest11%20NEU.html, oktober 2011.
About Smule, in Smule, http://www.smule.com/about/.
Android Musician, Android Musician, http://www.androidmusician.com/, 2013.
Appbrain, Most popular Android market categories, http://www.appbrain.com/stats/androidmarket-
app-categories, 8 februari 2013.
ASAD-UJ-JAMAN, Sensors in Smartphones, http://mobiledeviceinsight.com/2011/12/sensors-insmartphones/,
1 december 2011.
BOAZ, C., iOs Music and You, http://iosmusicandyou.com/.
BRENNER, J., Pew Internet: Mobile, http://pewinternet.org/Commentary/2012/February/Pew-
Internet-MObile.aspx, 4 december 2012.
BURTON, C., In depth: How Björk's 'Biophilia' album fuses music with iPad apps, http://
www.wired.co.uk/magazine/archive/2011/08/features/music-nature-science, 11 juli 2011.
CARLOS, W., A Brief History of S-OB, in Switched-On Bach 2000, http://www.wendycarlos.com/
+sob2k.html.
COLLIER, D., David Collier, http://davidcollier.ie/index.php.
COLLIER, D., In Your Own Time, http://www.inyourowntime.net/, april 2013.
COOK, P. R. en G. P. SCAVONE, The Synthesis Toolkit in C++, in Center for Computer Research in
Music and Acoustics, https://ccrma.stanford.edu/software/stk/, 2012.
Current Active Application Count By Categories, http://148apps.biz/app-store-metrics/
?mpage=catcount, 4 februari 2013.
DREXLER, J., Jorge Drexler y Samsung presentan "n", una innovadora aplicación musical, in Jorge
Drexler, http://www.jorgedrexler.com/
ficha_noticia.asp?nid=2373&a=79&hash=fffaee5c594343a08b25c74468b137d8, 25 november
2012.
Dublin Laptop Orchestra, http://www.dublinlaptoporchestra.com/about.html.
Geluidswandeling Luistervinken, http://www.dromenvandenatuurindestad.be/forum/
?category_name=statie, 14 juni 2013.
In Your Own Time, in Google Play, https://play.google.com/store/apps/
details?id=com.davidbcollier.inyourowntime, 1 april 2013.
iOs Music Community, http://iosmusic.org/, 2013.
KAMPO, KAIST Mobile Phone Orchestra, in Korea Advanced Institiute of Science and Technology,
http://kampo.kaist.ac.kr/.
Konzertprogramm Collegium Ioanneum, in Collegium Ioanneum, http://www.collegiumioanneum.
de/wp-content/uploads/2012/10/PROGRAMM.pdf, 3 juni 2012.
KREBS, M., App Music: Mobile Music Making, http://www.udk-berlin.de/sites/sommerkurse/
content/artistic_courses_2013/music/mobile_music_making/index_eng.html, 2013.
KREBS, M., Musikmachen mit iPhone: Neue Technologien - neues Musizieren?, http://
www.slideshare.net/MatzeRak/musikmachen-mit-iphone-neue-technologien-ne…,
19 juli 2011.
KREBS, M., DigiEnsemble Berlin, http://digiensemble.de, juni 2013.
Libpd, http://puredata.info/downloads/libpd.
Mobile Subscribers Worldwide, http://mobithinking.com/mobile-marketing-tools/latest-mobilestats/
a#subscribers, november 2011.
MODZDYN, L., The True Meaning of MultiTouch, http://www.ecnmag.com/articles/2010/08/
true-meaning-multitouch, 31 augustus 2010.
Ofcom, The Communications Market 2008, http://www2.ofcom.org.uk/research/cm/cmr08/,
2008.
Ofcom, The Communications Market 2012, http://stakeholders.ofcom.org.uk/market-dataresearch/
market-data/communications-market-reports/cmr12/uk/, juli 2012.
PETTINEN, H., An Interview with Henri Pettinen, the Founder of Helsinki Mobile Phone Orchestra
(adapted from Interviews in Finnish), in Helsinki Mobile Phone Orchestra, http://
www.acoustics.hut.fi/projects/helsinkimopho/about.shtml.
Interview met Frauke Behrendt: Rhythmanalysis. Lefebvre on a GPS Sound Walk, uitgezonden
door http://backdoorbroadcasting.net/2011/10/frauke-behrendt-rhythmanalysis-…-
gps-sound-walk/, Londen, Verenigd Koninkrijk, 29 oktober 2011.
RjDj, Dimension The Sonic Adventure Game, in RjDj, http://dimensions.rjdj.me/download/.
RjDj, More than An App, in RjDj, http://blog.rjdj.me/more-than-an-app, september 2012.
ROSENBAUM, E. en J. SILVER, Singing Fingers, http://singingfingers.com/.
Sean, iOs Musician, http://www.iosmusician.com/, 2013.
SHEPARD, M., Agenda, in Tactical Sound Garden, http://www.tacticalsoundgarden.net/.
Synthhead, Bach’s Christmas Oratorio, Performed By The DigiEnsemble Berlin, in Synthopia, http:/
/www.synthtopia.com/content/2012/12/20/bachs-christmas-oratorio-performe…-
berlin/, december 2012.
ThumbJam, http://www.thumbjam.com/, 2013.
WANG, G., Stanford Mobile Phone Orchestra, http://mopho.stanford.edu/, 2010.
