De Beeldvorming van Archeologie in Vlaanderen - Casestudy: Oost-Vlaanderen

Naar aanleiding van de negatieve berichtgeving over archeologie, die de laatste jaren een grote impact had - zowel binnen en buiten de erfgoed sector - op de identiteit van onze discipline, werd in 2012-2013 een Public Archaeology project opgezet door Lien Van der Dooren, die peilde naar de beeldvorming en maatschappelijk positie van de archeologie in Vlaanderen. Gebaseerd op vergelijkbaar onderzoek uit de Angelsaksische wereld, waar onderzoek naar de maatschappelijke positie van archeologie al ruim een decennium lang een volwaardige sub-discipline is, werd veldwerk georganiseerd in Oost-Vlaanderen die de perceptie van erfgoed en archeologie bij verschillende lagen in de bevolking onderzocht. Omdat  doeltreffende publiekswerking enkel mogelijk is als we een geschikte ‘taal’, ‘schaal’ en ‘medium’ hanteren, kozen we voor een marktonderzoek gebaseerd op methodologieën en theorieën uit de antropologie. Zo werden aan de hand van enquêtes en diepte-interviews in 2012-2013, 385 Oost-Vlamingen bevraagd over diverse aspecten van de archeologie. Verschillende thema’s werden onderzocht, gaande van het archeologisch lexicon tot de rol van onderwijs in de beeldvorming.  De uitkomst van deze bevraging leverde niet enkel bruikbare informatie op voor erfgoedbeheer, onderwijs en ontsluiting. De resultaten van het onderzoek bleken verrassend positief en wijzen erop dat er een sterk draagvlak is, maar dat de huidige organisatie van het werkveld ons niet toelaat dit draagvlak te mobiliseren. De kern van onze presentatie gaat er dan ook van uit dat er goede hoop is voor de toekomst van onze wetenschap, mits we ook als archeoloog anders gaan denken. Naast het bespreken van enkele concrete maatregelen die de relatie publiek-archeologie kunnen verbeteren, pleiten de resultaten van ons onderzoek dan ook voor een theoretische heroriëntering  -weg van het positivisme-  en de ontwikkeling van een nieuwe ethische code die voldoet aan de noden van een pluralistische maatschappij waar nieuwe media het steeds makkelijker maken om opinies op een doeltreffende manier breed te verspreiden.