Europese FTT onder versterkte samenwerking: realiteit of utopie?
Europese Financial Transaction Tax onder versterkte samenwerking: realiteit of utopie?
- Probleemstelling en onderzoeksvraag
In 2008 gaat Lehman brothers failliet, hetgeen een wereldwijde financiële-en economische crisis veroorzaakt.Naar aanleiding van de G-20 top in 2010 stelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een verslag op waarin voorgesteld wordt de financiële instellingen over de gehele wereld een eerlijke en substantiële bijdrage te laten betalen aan de maatschappij (IMF, 2010, p.1).
Op de bijeenkomst in Canada (2010) aanvaarden de G-20 leden, waaronder de Europese Unie, verscheidene herstel- en hervormingsmaatregelen als antwoord op de aanhoudende economische crisis (G-20, par. 5). De invulling daarvan door de lidstaten is geheel vrijblijvend, al ligt het voor de hand dat de voorstellen van het IMF als een leidraad dienen.
Naar aanleiding van het akkoord in de G-20 kreeg de Europese Commissie de opdracht via Europees president Herman van Rompuy om analyses uit te voeren naar de haalbaarheid van een gemeenschappelijke transactietaks binnen de Europese Unie (Europese Commissie, 2013a, p.1). Dit leidde tot een voorstel tot richtlijn voor een gezamenlijke transactietaks op 28 september 2011 (Europese Commissie, 2013a, p.1).
Om tot invoering van de FTT te komen diende de communautaire onderhandelingsmethode toegepast. Hierdoor waren goedkeuringen van het Parlement en het Economische en Sociaal Comité noodzakelijk. Na positieve adviezen van deze organen diende de Raad unaniem tot een besluit te komen. Echter de besprekingen in de ECOFIN-raad bleven aanslepen en na de besprekingen van midden 2012 werd duidelijk dat er geen unanieme overeenkomst tot stand zou komen om het voorstel van richtlijn te aanvaarden.
Echter op verzoek van enkele lidstaten werd een alternatief gelanceerd. De taks zou enkel in deze landen geheven worden die dit wilden en dit via de procedure van versterkte samenwerking. Het originele voorstel werd aangepast en de onderhandelingen beginnen tussen de lidstaten die de FTT willen invoeren. (Europese Commissie, 2013a,p.1).
Gelet op de moeilijkheid van de materie verlopen deze onderhandelingen uiterst moeizaam en laat een akkoord op zich wachten. Ondertussen zijn verscheidene landen reeds gestart met het invoeren van een belasting op de financiële sector.
- Bevindingen en besluiten
Het is goed dat een FTT door Europa wordt voorgesteld. Het maakt een brede toepassing van de AAA-benadering mogelijk. De harmonisering van de kapitaalmarkt zorgt dan weer voor de rechtvaardiging van een Europees optreden. Hier moet wel vermeld worden dat de reeds bestaande nationale wetgeving eerder de uitzondering dan de regel is. Het maakt de noodzaak van Europese actie des te duidelijker.
Aan het eigenlijke voorstel kan een falen niet toegeschreven worden. Alle ingrediënten zijn aanwezig om aan de voorziene objectieven te voldoen. De vereiste is de toepassing van het AAA-principe. Alle actoren, alle producten en alle markten dienen belast te worden.
Aan belastingmodaliteiten van afgeleide producten dient specifieke aandacht besteed te worden. Vooral de belastbare waarde ervan is cruciaal.
De Commissie heeft de mogelijkheid specifiek te taxeren, naar speculatief handelen nagelaten, toe te passen. Nu worden zowel goede als slechte verhandelingen getaxeerd.
Na het uitvoeren van een vergelijkende studie naar de verschillen tussen nationale wetgevingen en het voorstel, kan gesteld worden dat nog veel landen een afwachtende houding aannemen. De reeds genomen initiatieven verschillen niet gigantisch van elkaar. Ten opzichte van het voorstel is er wel een weg af te leggen. Er worden te weinig producten, te weinig actoren en te weinig markten belast. Men lijkt voor een stapsgewijze invoering te kiezen.
Het voorstel kan echter nog worden gewijzigd door de landen van de versterkte samenwerking. De door de Commissie voorgestelde aanpassingsmogelijkheden liggen in lijn met wat ander academisch werk voorschrijft. De Commissie blijft vasthouden aan een strakke en brede belasting. Zo weinig als mogelijk actoren en producten worden van belasting vrijgesteld.
Daarnaast blijkt de Commissie ondanks het sterk uitgebouwde voorstel over enige realiteitszin te beschikken. Getuige de doordachte uitwerking van een stapsgewijze invoering van het voorstel. Via gevoerde diepte-interviews zouden de huidige onderhandelingen zich nu net rond deze punten afspelen. Wat ook ineens duidelijk maakt dat deze onderhandelingen nog een hele weg te gaan hebben. Dit blijkt ook uit het verstrijken van het ultimatum van begin 2013.
De bal ligt echter in het kamp van de versterkte samenwerking, zolang zij geen overeenstemming vinden blijft een invoering uit. De Commissie verwacht een consensus tegen het einde van 2014. De slaagkansen zullen afhangen van de bereidwilligheid van stuwende krachten Frankrijk, Italië en Duitsland.Het doorzettingsvermogen van Italië als Commissie voorzitter speelt hierbij ook zeker een rol
Wordt een consensus confrom Commissie criteria voor eind 2014 bereikt,is vervolgens de uitspraak van het Hof van Justitie een doorslaggevende factor. Bevinden zij het uitgifteprincipe legaal. Dan ligt de weg voor een FTT (light) open. De taks kan ten vroegste vanaf 2016 operationeel zijn.
Vervolgens zal het leereffect uitmaken of deze nauwe FTT kan uitgroeien tot een brede FTT. Extra deelnemers zijn hierbij welkom, maar niet noodzakelijk. Het antwoord op mijn centrale onderzoeksvraag luidt bijgevolg : Een FTT onder versterkte samenwerking lijkt utopisch maar bevat een gezonde portie realisme.
Bibliografie
1 Referenties
Allen, F. & Gale, D. (2000) Bubbles and Crises. The Economic Journal, 110. p.236-255
Amihud, Y. & Mendelson, H. (1992) Transaction Taxes and Stock Values, In Modernizing U.S. Securities Regulations. Illinois : Irwin Professional Publishing
Aucremanne, L (2013). The Crisis and Monetary Policy: a quick wrap-up of what happened. Brussel : HUB
Blanchard, Amighini & Giavazzi (2012). Macroeconomics: A European Perspective. The Crisis of 2007-2010. Essex: Pearson Education Limited.
Baltagi, B. (2006) Transaction Tax and Stock Market Behaviour: Evidence from an Emerging Market. Empirical Economics, 31. p.393-408
Barnier, M. (2011d,8 september). Stronger financial regulation is essential to protect us from a new crisis. Speech gepresenteerd op conferentie “The Eu Financial Sector after the Storm”, Vilnius, Litouwen. Opgehaald van http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-11- 565_en.htm?locale=en
Birla,A.& Tank,J. (2013) Taxing Times – The Financial Transaction Taks and Other European Developments. StayCurrent,1.p.1-3
Block, S. (2007) The Liqudity Discount in Valuing Privately Owned Companies. Journal of Applied Finance, 17. p.33-40.
Brakman, S., Garretsen, H., van Marrewijk, C. & van Witteloostuijn, A. (2006).Nations and firms in the global economy:International capital mobility.New York : Cambridge University Press
Brunnermeier, M. K.(2009). Deciphering the Liquidity and Credit Crunch 2007-2008. Journal of Economic Perspectives, 23 (1), 77-100
Cortez, B.& Vogel, T.(2011). A Financial Transaction Tax for Europe?. Ec Taks Review, 20 (1).
Denys, L. (2012). Why a Financial Transaction Tax? Ec Tax Review, 21(1).
Copeland, L. (2008). Exchange rates and international finance: Introduction. Essex : Pearson Education Limited.
Chatzistavrou, F.(2014) Is Flexible Integration Harming the Prospect of a Common Acquis ? The International Spectator: Italian Journal of International Affairs, 49:1,p.98-112
Dejonghe, T. (2005) Kort overzicht van de historische ontwikkeling van het economische denken : De naoorlogse economie. Leuven : Acco
De Long, B., Schleifer,A. & Waldmann, R. (1989) Positive Feedback Investment Strategies and Destabilizing Rational Speculation. The Journal of Finance, 45 (2), p.379-395
Englisch, J.,Vella,J.&Yevgenyeva, A. (2013) The Financial Transaction Taks Proposal Under the Enhanced Cooperation Procedure: Legal and Practical Considerations. British Tax Review, 2.p.223-259.
Europese Commmissie (2010a). Commission sets out its plans for a new EU framework for Crisis Management in the Financial Sector. Opgehaald van http://europa.eu/rapid/press- release_IP-10-1353_en.htm?locale=en
Europese Commmissie (2010b). Financial Sector Taxation. Opgehaald van http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/gen_info/economic_ analysis/tax_papers/taxation_paper_25_en.pdf
Europese Commmissie (2010c) Consultation Paper on the UCITS Depositary Function and on the UCITS Managers’ Remuneration. Opgehaald van: http://ec.europa.eu/internal_market/consultations/docs/2010/ucits/consultation_paper_en .pdf
Europese Commmissie (2012)Toepassing van het EU-recht.Opgehaald van :http://ec.europa.eu/eu_law/directives/directives_nl.htm)
Europese Commmissie (2013a). Proposal for a Council Directive, Implementing Enhanced Cooperation in the Area of Financial Transaction Tax. Brussels: European Commission
Europese Commmissie (2013b). Impact Assessment accompanying the document Propsal for a Council Directive. Opgehaald van http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/swd_2…
Europese Commmissie (2013c). Taxation of the Financial Sector, Beschikbaar op: http://ec.europa.eu/taxation_customs/taxation/other_taxes/financial_sector/index_en.htm
Europese Commmissie (2013d) Nauwere samenwerking bij de belasting op financiële transacties: Commmissie komt met uitgewerkt voorstel. Opgehaald van : http://europa.eu/rapid/press- release_IP-13-115_nl.htm
Economisch en Sociaal Comité (ESC), 2013. Advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité over het voorstel voor een richtlijn van de Raad tot uitvoering van de nauwere samenwerking op het gebied van belasting op financiële transacties. Brussel: ESW.
Europese Commmissie (2014) Another step in the finalization of the Banking Union’s architecture: publication of Single Resolution Mechanism Regulation. Opgehaald van http://europa.eu/rapid/midday-express-30-07-2014.htm?locale=en
Europese Commmissie (2014b) Taxation of the Financial Sector:…and its fate. Opgehaald van http://ec.europa.eu/taxation_customs/taxation/other_taxes/financial_sec…
Europese Commmissie (2014c) Speaking points by Commissioner Semeta at the ECOFIN press conference. Opgehaald van http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-14-360_en.htm
French, K. & Roll, R. (1986) Stock Return Variances: The Arrival of Information and the Reaction of Traders. Journal of Financial Economics,17.p.5-26.
Freshfields (2014) EU Financial Transaction Tax. Opgehaald van http://www.freshfields.com/uploadedFiles/SiteWide/Knowledge/EU_FTT_apri…
Geeroms H., Naert F. & Vanden Bussche S. (2007). De Europese Unie: Economische Fundamenten. Antwerpen: Intersentia.
Gerber, J.(2014).International Economics: International economic institutions since WWII. London: Pearson
G-20 (2012). The G-20 its Role and Legacy. Beschikbaar op:
http://www.g20.org/docs/about/part_G20.html
Henkow, O.(2012). The Commission’s proposal for a Common System of Financial Transaction Taks: A Legal Appraisal. Ec Taks Review, 21 (1).
Hernández González-Barreda, P. (2013). On the European Way to a Financial Transaction Tax under Enhanced Cooperation: Multi-speed Europe or Shortcut? Intertax 41(4).
Honohan,P. & Yoder, S. (2010) Financial Transaction Taks : Panacea, Threat, or damp Squib? The World Bank Research Observer, 26,138-161.
International Monetary Fund (IMF),2010. A Fair and Substantial Contribution by
the Financial Sector. Washington, D.C.: IMF.
International Monetary Fund (2011)Taxing financial transactions: Issues and evidence. Washington, D.C.:IMF.
Keynes, JM. (1936). The General Theory of Employment, Interest and Money :The state of long- term expectation. London : Macmillan.
Kitromilides, Y. & González, A. (2013). The EU Financial Transactions Tax: Antecedents and Current Debate. Panoeconomicus, 60(3).
Kupiec, P. (1996) Noise Traders, Excess Volatility, and a Securities Transaction Tax. Journal of Financial Services Research, 10. p.115-129.
Latham & Watkins (2013)The European Financial Transaction Taks:Many Questions, Some Answers. Client Alert, 1479.p.1-9.
Li, G. (2009). Transaction Costs and Consumption. Journal of Economic Dynamics and Control,33. p.1263-1277.
Liu, S (2007). Securities Transaction Tax and Market Efficiency: Evidence from the Japanese Experience. Journal of Financial Services Research. 32 p.161 -176.
Macleod, N. & Gaut, R. (2013) The proposed EU Financial Transaction Taks. Journal of Investment Compliance, 14(2).p.61-65
Milton, F. (1980). Aan ons de keus: De tirannie van de overheidsreglementering. Amsterdam: Omega Boek Producties
Oxera, (2013) Analysis of European Commission staff working document on the proposed Financial Transaction Tax. Report prepared for the Association for Financial Markets in Europe (London)
Price Waterhouse Coopers (2014) Financial Transaction Taxes: Basic Materials on the Italian, the French and the European Model of a Financial Transaction Tax. Opgehaald van: http://www.pwc.com/gx/en/financial-services/financial-transaction-taxes…
Price Waterhouse Coopers(2014b) EU FTT: UK’s challenge blocked for now but UK Treasury indicates they will not let it be. Opgehaald van: http://www.pwc.com/gx/en/financial- services/financial-transaction-taxes/assets/pwc-global-fs-tax-newsflash-may-1-2014.pdf
Reuters (2014) EU Executive Document Says Transaction Tax Plan Legal. Opgehaald van:
http://www.reuters.com/article/2013/12/04/us-eu-ftt-commission- idUSBRE9B30WE20131204
Reinhart, C. & Rogoff (2009). This Time is Different : Eight Centuries of Financial Folly. New Jersey :Princeton University Press
Schäfer, D.(2012). The Financial Transaction Tax – Boon or Bane?. Intereconomics,47 (2).
Scheerlinck E., De Brucker K. & Kerkhove P. (2012). De implementatie van de bachelor – masterstructuur: Eenheid in verscheidenheid? Een vergelijkende landenstudie. Onderwijs en Beleid, 2012 (4)
Schulmeister, S., Schratzenstaller M. & Picek, O. (2008) A General Financial Transaction Tax: Motives, Revenues, Feasibility and Effects.Oesterreichisches Institut fuer Wirschaftforschung working paper : Wenen
Sercu, P. (2009) International Finance: Theory into Practice. New Jersey: Princeton University Press
Spahn, P.B. (1993) Interantional Financial Flows and Transaction Taxes: Survey and options. Washington, D.C.:IMF
Stegeman, H.& Piljic, D. (2009). De Financiële Crisis: Hoe de Economie wordt meegezogen. Rabobank Kennis en Economisch Onderzoek, April, 3-45. Opgehaald van https://economie.rabobank.com/PageFiles/4683/SP0904hst_kredietcrisis_20…
Tobin, J. (1978). A proposal for International Monetary Reform. Eastern Economics Journal, 4(3- 4): 153-159
Thirion, P. (2011) De internationale financiële crisis : Lessen voor de toekomst. Brussel : Hub.
Weisbrot, M.(2013).The US and the Euro-crisis: Lessons from a comparison. Al Jazeera. Opgehaald van http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2013/05/201352623459882636.html
