Hoe een zak kolen de samenleving veranderde.

Rebecca

Noè

HOE EEN ZAK KOLEN DE SAMENLEVING VERANDERDE

Welkom in Limburg, een multiculturele provincie met veel geschiedenis. Limburg lijkt voor velen een boerenprovincie, maar in het verleden is het een belangrijke factor geweest voor de Belgische economie. De mijnen hebben daartoe veel bijgedragen, maar ze hebben er ook voor gezorgd dat de provincie verschillende nationaliteiten kent.

Vanaf de jaren 1917 ontstonden zeven mijnzetels over heel Limburg. Daar waren heel wat arbeiders voor nodig. Aangezien het in Europa economisch niet overal goed ging, kwamen er heel wat mannen uit verschillende landen in de mijnen werken, de gastarbeiders. Het bracht wel heel wat verandering met zich mee op politiek, sociaal, cultureel en economisch vlak.

Politiek gezien werden de gastarbeiders niet getolereerd. Ze hadden niet veel te zeggen en werden ook uitgebuit. Daardoor hielden een aantal afspraken tussen verschillende landen geen stand, kwamen er vakbonden en braken er stakingen uit. Tegenwoordig is de kloof tussen de verschillende nationaliteiten er niet meer. Je vindt zelfs vreemde namen terug in de verschillende politieke partijen van vandaag.

Het sociaal domein is heel breed. Terwijl de gastarbeiders in de mijnen aan het werk waren, kregen hun vrouwen en kinderen ook heel wat te verduren. De kinderen konden gelukkig naar school. Al waren het geen scholen zoals we ze nu kennen. De jongens gingen naar de vakschool, de meisjes leerden vooral over huishoudkunde. Van de jongens werd namelijk verwacht dat zij juist gelijk hun vader ook in de mijn zouden gaan werken. De meisjes zouden zoals hun moeder het geld van hun man goed moeten kunnen spenderen en ze moesten later ook zorgen dat de was en de plas gedaan werd. Ze hielpen al vroeg de mama mee in het huishouden. De mijnwerkers zelf hadden het zwaarste werk. Ze gingen wel 900 meter diep in de grond om kolen te ontginnen. Veel van hen werden ziek en eindigden vaak met de stoflong.

De leefomstandigheden voor de eerste gastarbeiders waren ook ondermaats. Ze kwamen toe in barakkenkampen. Later werden deze uitgebouwd tot cités met stenen gebouwen. Ook ontstonden er nieuwe kerken, moskeeën, cafés en ziekenhuizen. Daarbij ontstonden ook winkeltjes en

restaurantjes met producten uit de landen van herkomst zoals Italië, Spanje, Marokko, …

Ter ontspanning en om een beetje het thuisgevoel te creëren werden er verenigingen opgericht voor mannen, vrouwen en kinderen. Vaak in hun eigen taal.

Cultureel gaat het over de schilderkunst die rond de mijnen hangt en de Belgische halve Frank met het gezicht van een mijnwerker op. Niet onbelangrijk is Sint Barbara, de patroonheilige van de mijnwerkers. Naast Sint Barbara kwamen de mijnwerkers in contact met een nieuwe religie: de Islam. De Islam bracht moeilijkheden in en buiten de mijnen. Daarnaast brachten de vreemde mijnwerkers nieuwe talen mee naar België. Limburg kent ook zijn eigen dialect als gevolg van al deze vreemde talen: het cités. Het dialect brengt heel wat moeilijkheden met zich mee. Jongeren en ouderen weten niet wanneer ze welk lidwoord moeten gebruiken, wat een werkgever toch wel belangrijk vindt. Je zou op de werkvloer toch goed Nederlands kunnen spreken. Daarnaast zijn er ook nog een heel aantal (klein)kinderen van mijnwerkers die tot op de dag van vandaag nog steeds hun eigen taal thuis spreken waardoor hun Nederlands achteruit gaat.

Tenslotte op economisch vlak veranderde er ook veel voor Limburg. Door de ontginning van kolen was er nood aan transport. Er werden daarom autosnelwegen en nieuwe treinsporen aangelegd. Ook het Albertkanaal werd optimaal gebruikt.

Om meer te weten te komen over de geschiedenis van de mijnen in Limburg, kan je informatie vinden in de bachelorproef “Hoe een zak kolen de samenleving veranderde.” Een theoretisch en opdrachten bundel gemaakt voor leerkrachten en leerlingen.

Bibliografie

[1] NET: http://nl.wikipedia.org/wiki/Kolenmijn

[1] VAN DOORSLAER, B.,De koolputters, Deel 1:De zeven mijnzetels, Waanders, 2005, p

[1] N.N. Kolenmijn, internet, 10/12/2013 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Kolenmijn)

[1] N.N., Mijnwerkers in Limburg, internet, 10/12/2013 (http://www.averbode.be/Passages2/Arbeid/gastarbeiders.pdf)

[1] VAN DOORSLAER, B.,De koolputters, Deel 1:De zeven mijnzetels, Waanders, 2005,31 pagina’s

[1] N.N. Christelijke Volkspartij, internet, 16/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Christelijke_Volkspartij_(Belgi%C3%AB))

[1] N.N. CDenV, Onze partij geschiedenis, internet, 16/04/2014 ( http://www.cdenv.be/onze-partij/geschiedenis-0)

[1] N.N., Schoolstrijd, internet, 16/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Schoolstrijd_(Belgi%C3%AB))

[1] N.N. CDenV, Onze partij geschiedenis, internet, 16/04/2014 ( http://www.cdenv.be/onze-partij/geschiedenis-0)

[1] N.N., Alfred Bertrand, internet, 16/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Alfred_Bertrand)

[1] N.N., Volksunie, internet, 17/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Volksunie)

[1] N,N, Ons Erfdeel, internet, 17/04/2014 (http://www.dbnl.org/tekst/_ons003198001_01/_ons003198001_01_0041.php)

[1] Fransen, H, De slag om de mijnen, internet, 17/04/2014 (https://www.marxists.org/nederlands/franssen/1988/mijnen/9.htm)

[1] Segers, W, Alle macht aan de arbeiders, internet, 17/04/2014 (http://www.npdoc.be/Segers-Ward-intro/)

[1] N.N., Mao Zedong, internet, 17/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Mao%C3%AFsme)

[1] N.N. Partij van de Arbeid, internet, 17/04/2014 (http://pvda.be/visie/socialisme)

[1] N.N. Partij van de Arbeid, internet, 17/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Partij_van_de_Arbeid_van_Belgi%C3%AB)

[1] N.N., Belgische Werklieden partij, internet, 18/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Belgische_Werkliedenpartij)

[1] N.N., Belgische socialistische partij, internet, (18/04/2014) http://nl.wikipedia.org/wiki/Belgische_Socialistische_Partij

[1] N.N., Geschiedenis: Van sociale beweging naar SP.A., internet, 18/04/2014 (http://www.s-p-a.be/partij/geschiedenis/)

[1] N.N., Het Vlaams Blok, internet, 18/04/2014 (http://www.vlaamsblok.be/)

[1] N.N., Vlaams Blok, internet, 18/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Vlaams_Blok)

[1] N.N., Vlaamsch Nationaal Verbond, internet, 18/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Vlaamsch_Nationaal_Verbond#Politiek)

[1] N.N., Vlaams Blok, standpunten, internet, 18/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Vlaams_Blok#Standpunten)

[1] Kohlbacher, J, De koolputters, deel 16: Migranten, p134

[1] N.N., Partij voor Vrijheid en Vooruitgang, internet, 18/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Partij_voor_Vrijheid_en_Vooruitgang)

[1] N.N., Partij voor Vrijheid en Vooruitgang, standpunten, internet, 18/04/2014: (http://www.liberaalarchief.be/statuten-1961.pdf)

[1] Dewachter, W., De grote verhalen van de Belgische politiek, internet, 18/04/2014 (http://books.google.be/books?id=D1mcf9wQxWUC&pg=PA87&lpg=PA87&dq=Partij+voor+Vrijheid+en+Vooruitgang+limburgse+mijnen&source)

[1] Haenen, M., Wintmolders, E., Szymczak, G. ( interview), 30/04/2014

[1] Maertens, D, Stakingen van de mijn, internet, 02/03/2014

[1] Nelis, C., De koolputters: deel 13: Stakingen, syndicalisme en crisissen p 303-311

[1] Maertens, D, Stakingen van de mijn, internet, 02/03/2014

[1] Haenen, M., Wintmolders, E., Szymczak, G. ( interview), 30/04/2014

[1] Delbroek, B., De koolputters, deel 5: Opstart en uitbouw, p 110

[1] Delbroek, B., De koolputters, deel 5: Opstart en uitbouw, p 114-121

[1] N.N., Mijnwerkers pensioen, internet, 17/05/2014 (http://www.onprvp.fgov.be/NL/profes/benefits/retirement/special/miner/who/Paginas/default.aspx)

[1] Haenen, M., Wintmolders, E., Szymczak, G. ( interview), 30/04/2014

[1] N.N., Mijnwerkers pensioen, internet, 15/03/2014 (http://www.onprvp.fgov.be/NL/profes/benefits/retirement/special/miner/periods/Paginas/default.aspx)

[1] Haenen, M., Wintmolders, E., Szymczak, G. ( interview), 30/04/2014

[1] Nelis, C., De koolputters, deel 12: Op weg van de kool, p 275

[1] Nelis, C., De koolputters, deel 12: Op weg van de kool, p 287

[1] Nelis, C., De koolputters, deel 12: Op weg van de kool, p 289

[1] KOHLBACHER,J.,De koolputters, Deel 6:Migranten, Waanders, 2005,31 pagina’s

[1] Haenen, M., Wintmolders, E., Szymczak, G. ( interview), 30/04/2014

[1] COPPIETERS G. EN MINTEN L., De koolputters, Deel 4: Knechten en bazen, Waanders, 2005, 21 pagina’s

[1] Haenen, M., Wintmolders, E., Szymczak, G. ( interview), 30/04/2014

[1] Vanwelkenhuysen, M, Steenkool Midden-Limburg, p 12

[1] Haenen, M., Wintmolders, E.,( interview), 30/04/2014

[1] Nelis, C, De koolputters, deel 10: Veiligheid, p 227

[1] Haenen, M., Wintmolders, E., Szymczak, G. ( interview), 30/04/2014

[1] Nelis, C, De koolputters, deel 10: Veiligheid, p 234

[1] Nelis, C, De koolputters, deel 10: Veiligheid, p 228

[1] Nelis, C, De koolputters, deel 10: Veiligheid, p 235

[1] Nelis, C, De koolputters, deel 10: Veiligheid, p 237

[1] Nelis, C, De koolputters, deel 10: Veiligheid, p 238

[1] Haenen, M., Wintmolders, E.,( interview), 30/04/2014

[1] Nelis, C, De koolputters, deel 10: Veiligheid, p 227

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: De mijnwerkersvrouw, p 210-211

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: De mijnwerkersvrouw, p 204-206

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: De mijnwerkersvrouw, p 206-207

[1] Haenen, M., Wintmolders, E.,( interview), 30/04/2014

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: De mijnwerkersvrouw, p 208

[1] Haenen, M., Wintmolders, E.,( interview), 30/04/2014

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: De mijnwerkersvrouw, p 210

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: De mijnwerkersvrouw, p 207

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: De mijnwerkersvrouw, p 209

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: De mijnwerkersvrouw, p 220-221

[1] Vanwelkenhuysen, M, Steenkool in Midden-Limburg, p9

[1] Pauwels, D, Barakkenkampen van Houthalen, internet, 20/01/2014 (https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/geheel/22142)

[1] KOHLBACHER,J.,De koolputters, Deel 8: De Tweede Wereld Oorlog, Waanders, 2005,31 pagina’s

[1] N.N., Ons mijnverleden, internet, 20/01/2014 (http://www.cosimo.be/onsmijnverleden/van-mijnwerkersstatuut-naar-vreemd…)

[1] Vanwelkenhuysen, M, Steenkool Midden-Limburg, p 10

[1] Kohlbacher, J, De koolputters, deel 16: De Cités, p372

[1] Vanwelkenhuysen, M, Steenkool Midden-Limburg, p 11

[1] Vanwelkenhuysen, M, Steenkool Midden-Limburg, p 13

[1] Kohlbacher, J, De koolputters, deel 16: De Cités, p380

[1] Kohlbacher, J, De koolputters, deel 16: De Cités, p372

[1] Vanwelkenhuysen, M, Steenkool Midden-Limburg, p 12

[1] Kohlbacher, J, De koolputters, deel 16: De Cités, p375

[1] Kohlbacher, J, De koolputters, deel 16: De Cités, p379

[1] Kohlbacher, J, De koolputters, deel 16: De Cités, p375

[1] N.N., Genk uit de oude doos, André Dumont Kliniek, Het nieuwsblad, 31/08/2009, internet, 03/03/2014 (http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=BLBOZ_20091031_0…)

[1] Housen, S., Sint Barbara ziekenhuis is na 12 jaar verbouwd, Het belang van Limburg, 04/10/2008 internet, 03/03/2014 (http://www.hbvl.be/limburg/lanaken/sint-barbaraziekenhuis-is-na-12-jaar-verbouwd.aspx)

[1] N.N., Sint-Theodarduskerk, internet, 04/03/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Theodarduskerk)

[1] N.N., Heilig-Hartkerk, internet, 04/03/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Heilig-Hartkerk_(Winterslag)

[1] N.N., Sint-Barbarakerk, internet, 04/03/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Barbarakerk_(Eisden)

[1] N.N., Christus Koningkerk, internet, 04/03/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Christus_Koningkerk_(Waterschei))

[1] N.N., Sint-Albertuskerk, internet, 04/03/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Albertuskerk_(Zwartberg))

[1] N.N., Heilig Hart Winterslag, Oud Winterslag, internet, 04/03/2014 (http://www.kerknet.be/parochie/3805/content.php?ID=3670)

[1] N.N. Orthodoxe kerken Limburg, internet, 05/03/2014 (http://www.orthodoxia.be/NLkerk/Jurisdicties%20NL/1_IMBelgiou_NL/Beringen.html)

[1] N.N. Orthodoxe kerken Limburg, internet, 05/03/2014 (http://www.orthodoxia.be/NLkerk/Jurisdicties%20NL/1_IMBelgiou_NL/Genk.html)

[1] N.N. Orthodoxe kerken Limburg, internet, 05/03/2014 (http://www.orthodoxia.be/NLkerk/Jurisdicties%20NL/1_IMBelgiou_NL/Maasmechelen.html)

[1] N.N. Orthodoxe kerken Limburg, internet, 05/03/2014 (http://www.orthodoxia.be/NLkerk/Jurisdicties%20NL/1_IMBelgiou_NL/Houthalen.html)

[1] N.N., Conostase, internet, 05/03/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Iconostase)

[1] N.N. Orthodoxe kerken Limburg, internet, 05/03/2014 (http://orthodoxekerkhasselt.wordpress.com/)

[1] N.N. Orthodoxe kerken Limburg, internet, 05/03/2014 (http://www.orthodoxia.be/NLkerk/Jurisdicties%20NL/1_IMBelgiou_NL/Hasselt.html)

[1] N.N. Moskeeën in Limburg, internet, 05/03/2014 (http://www.uitingenk.be/nl/uig_content/record/259/turkse-moskee-waterschei.html)

[1] Özgünes, B., Moskeeën, Nieuwsblad,27/04, internet, 06/05/2014 (http://nieuwsblad.typepad.com/genk/2008/04/2704-limburgse.html)

[1] N.N., Italiaanse winkel Raineri, internet, 16/03/2014 (http://www.raineri.be/html/nl/home.html)

[1] N.N., Google maps; internet, 16/03/2014 (https://www.google.be/maps)

[1] N.N., De Griek, internet, 16/03/2014 (http://www.handelsgids.be/genk/de-griekse-winkel/)

[1] N.N., Spaanse producten, internet, 16/03/2014 (http://www.espanapura.com/)

[1] Smeets, R., Da Lidia, Nieuwsblad, 24/09/2012, internet, 16/03/2014 (http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20121123_00379554)

[1] Minten, L, De koolputters, deel 11: Onderwijs en vakopleiding, p 251

[1] Minten, L, De koolputters, deel 11: Onderwijs en vakopleiding, p 252

[1] Minten, L, De koolputters, deel 11: Onderwijs en vakopleiding, p 253

[1] Minten, L, De koolputters, deel 11: Onderwijs en vakopleiding, p 256

[1] Vanwelkenhuysen, M, Steenkool in Midden-Limburg, p8

[1] Minten, L, De koolputters, deel 11: Onderwijs en vakopleiding, p 257

[1] Minten, L, De koolputters, deel 11: Onderwijs en vakopleiding, p 258

[1] Minten, L, De koolputters, deel 11: Onderwijs en vakopleiding, p 259

[1] Minten, L, De koolputters, deel 11: Onderwijs en vakopleiding, p 261

[1] Minten, L, De koolputters, deel 11: Onderwijs en vakopleiding, p 263

[1] Minten, L, De koolputters, deel 11: Onderwijs en vakopleiding, p 264

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: De mijnwerkersvrouw, p 210

[1] N.N., gemengde scholen, internet, 11/12/2013 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gemengde_school)

[1] N.N., ACW, internet, 22/02/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/ACW)

[1] N.N., Katholieke Arbeidsjongeren, internet, 23/02/2014, (http://nl.wikipedia.org/wiki/Kristelijke_Arbeidersjongeren)

[1] VZW, KAJ, De geschiedenis van de KAJ, internet, 23/02/2014 (http://www.kaj.be/)

[1] MINTEN, L, De koolputters, Deel 9:De mijnwerkersvrouwen, Waanders, 2005,31 pagina’s

[1] N.N., Femma, internet, 23/02/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Femma)

N.N., Femma, internet, 23/02/2014 http://www.femma.be/nl

[1] Beyers, L, De koolputters, deel 14: Verenigingsleven p340

[1] N.N., Boccia, internet, 10/02/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Boccia_(sport))

[1] N.N., Casa Papa Giovanni, internet, 10/02/2014 (http://www.genk.be/Vrije_Tijd/Cultuur/Zaalverhuur/Casa_Papa_Giovanni)

[1] Haenen, M., Wintmolders, E.,( interview), 30/04/2014

[1] Ciranni,M., Feest van Sint-Barbara, internet, 30/04/2014 (http://www.hbvl.be/limburg/genk/feest-van-sint-barbara-blikt-terug-op-het-mijnleven.aspx)

N.N., Sint-Barbara, internet, 30/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Barbara_van_Nicomedi%C3%AB)

[1] KOHLBACKER, J., De koolputters, Deel 3: Sint-Barbara, Waanders, 2005, 21 pagina’s

[1] Haenen, M., Wintmolders, E.,( interview), 30/04/2014

[1] KOHLBACHER,J.,De koolputters, Deel 6:Migranten, Waanders, 2005, p 148

[1] Haenen, M., Wintmolders, E.,( interview), 30/04/2014

[1] N.N., Halal rituelen, internet, 10/05/2014, (http://nl.wikipedia.org/wiki/Ritueel_slachten#Dhabiha_.28islamitisch_ritueel_slachten.29 )

[1] KOHLBACHER,J.,De koolputters, Deel 6:Migranten, Waanders, 2005, p 150

[1] KOHLBACHER,J.,De koolputters, Deel 6:Migranten, Waanders, 2005, p 144

[1] Haenen, M., Wintmolders, E., Noè, A.,( interview), 30/04/2014

[1] StampMedia, Dialect in Genk, Internet, 29/04/2014 (https://www.youtube.com/watch?v=rpyz5NVVXCI&gl=BE)

[1] N.N., Genks Dialect, Het belang van Limburg, 31/01/2009, internet, 29/04/2014 (http://www.hbvl.be/limburg/genk/mi-jo-wat-een-sjikke-prijzen-video.aspx)

[1] Haenen, M., Wintmolders, E., Szymczak, G. ( interview), 30/04/2014

[1] Beyers, L, De koolputters, deel 14: Verenigingsleven p 325-326

[1] N.N., KRC Genk, internet, 27/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/KRC_Genk

[1] N.N., KRC Genk, internet, 27/04/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/KRC_Genk)

[1] Beyers, L, De koolputters, deel 14: Verenigingsleven p 336-337

[1] Veel kleuren en vormen

[1] Defoort, H., Expressionisme, internet, 06/04/2014 (http://users.telenet.be/websthetica/estheticalessen/expressionisme2.pdf )

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: Beeldvorming, p 412

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: Beeldvorming, p 408

[1] De Mathauwer, L., De halve Frank, internet, 07/04/2014 (http://www.nbbmuseum.be/nl/2011/01/the-last-half-franc-coin.htm)

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: Beeldvorming, p 405

[1] Boeken;

Wind,I, De verdwenen Limburgse mijnen, augustus 2013

Knotter, A, Mijnwerkers in Limburg, november 2012

Van den Boogard, J, Onder de rook van de mijn, april 2011

Martens, E, Les mines, de mijnen, the mines, mei 2012

Kusters, W, In en onder het dorp, november 2012

[1] N.N., Mijn Erf Goed, internet, 07/04/2014, (http://www.erfgoedcelmijnerfgoed.be/product.php?catid=94&itemno=&lang=NL)

[1] N.N., Mijn Erf Goed, internet, 07/04/2014, http://www.erfgoedcelmijnerfgoed.be/product.php?catid=94&itemno=&lang=NL

[1] N.N., Germinal, internet, 07/047/2014 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Germinal_(roman))

[1] Minten, L, De koolputters, deel 9: Beeldvorming, p 410

[1] Zelfonderzoek: PXL samenkomst

[1] N.N., mijn museum, internet, 26/03/2014 (http://mijnmuseum.be/)

[1] Zelfonderzoek: bezoek Mijn Winterslag

[1] N.N., Mijngebouw Waterschei, internet, 26/03/2014 (http://www.uitingenk.be/nl/uig_content/record/967/bezoek-mijngebouw-waterschei.html)

[1] N.N., Mijngebouw Maasmechelen, internet, 26/03/2014 (http://www.toerismemaasmechelen.be/Dagtrips)

[1] N.N., Mijngebouw Zolder, internet, 26/03/2014 (http://toerisme.heusden-zolder.be/product.aspx?id=1550)

[1] N.N., Mijn Erf Goed, internet, 26/03/2014 (http://www.erfgoedcelmijnerfgoed.be/product.php?lang=NL&prodid=131&catid=68&itemno=&pos=5)

[1] Beyers, L, De koolputters, deel 14: Verenigingsleven p 327

[1] Haenen, M., Wintmolders, E., Noè, A.,( interview), 30/04/2014

[1] N.N., Rocco Granata, internet, 25/03/2014 (http://www.roccogranata.be/nl/biografie.htm)

[1] N.N., Adama, internet, 25/03/2014 (http://www.adamosalvatore.com/?page_id=2&lang=en)

[1] N.N., Sandra Kim, internet, 25/03/2014 (http://blogimages.bloggen.be/guidoenyvette/attach/68727.pdf)

[1] N.N., MARINA, internet, 25/04/2014 (http://www.marinafilm.be/nl/home/)

[1] N.N, 14 Films over de Belgische steenkoolmijnen, internet, 25/04/2014 (http://www.heemkunde-vlaanderen.be/14-films-over-de-belgische-steenkoolmijnen/)

[1] N.N., Cinematek, internet, 25/04/2014 (http://www.cinematek.be/index.php?node=30dvd_id=19category=1lng=en&dvd_id=54&category=7)

[1] N.N, Au pays des ténèbres, internet, 25/04/2014 (http://fr.wikipedia.org/wiki/Au_pays_des_t%C3%A9n%C3%A8bres)

Download scriptie (5.81 MB)

Universiteit of Hogeschool

Hogeschool PXL

Thesis jaar

2014

Promotor(en)

Thema('s)

Kernwoorden