Leren leren met Robby
Leren leren voor het leven?
Hoe herinnert u zich ‘leren leren’ in de basisschool?
Dit was de prikkelende vraag die ik stelde aan enkele medestudenten... Hun ervaringen waren helaas niet erg positief. Ze herinneren zich enkele saaie lessen rond ‘leren leren’ per jaar, waarbij ze snel een boekje moesten invullen, om dan achteraf alle info weer te vergeten. In het beste geval herinneren ze zich nog goed de beertjes van Meichenbaum. Ik wilde dus meteen aan de slag om het vakoverschrijdende werken rond ‘leren leren’ wat aangenamer te maken.
Eerst en vooral ging ik op zoek naar heel wat interessante informatie rond ‘leren leren’. Op welke manieren leren kinderen, hoe kunnen hun talenten gestimuleerd worden, welke problemen kunnen kinderen hebben bij het leren, enz. Daarnaast deed ik een onderzoekje naar de mening en verlangens rond ‘leren leren’ bij de ouders en leerkrachten van de basisschool De Horizon te Koolskamp.
Na al deze informatie opgeslorpt te hebben, ging ik aan de slag met het creëren van een leerlijn en handleiding voor elk leerjaar van de basisschool.
Daarbij speelt mascotte ‘Robby de robot’ de hoofdrol. Hij moet de kinderen laten ervaren wat ‘leren leren’ nu juist inhoudt. De kinderen vinden Robby in de klas terug op de grote overzichtsaffiche, waar de leerlingen op een kindvriendelijke manier, zelf kunnen aftoetsen welk onderdeeltje/eindterm van ‘leren leren’ ze al onder de knie hebben. Daarnaast schittert Robby op 5 posters die de kinderen helpen om zelfstandig aan de slag te gaan (gelijkaardig met de stapjes van Meichenbaum).
Bij de uitwerking van de leerlijn heb ik niet enkel aan de kinderen gedacht. Ook de leerkrachten verdienen een eenvoudige en duidelijke handleiding om in de klas te werken aan ‘leren leren’. Voor hen heb ik per leerjaar fiches ontworpen die overeenstemmen met de eindtermen en de overzichtsaffiche. Op die fiches staan enkele leuke opdrachten die ze in verschillende lessen kunnen integreren. Er wordt van hen wel enige deskundigheid verwacht om te bepalen wanneer ze de opdrachten kunnen toepassen. Op de fiches staan wel enkele lestips die hen daarbij kunnen helpen. In de handleiding, is er ook aan de ouders gedacht. Ze bevat bijvoorbeeld een brief met enkele tips die nuttig zijn bij het ondersteunen van hun kind bij het leren. Ook is er een boekentasplanner die in de keuken kan uitgehangen worden. Met de leerlijn is het eigenlijk de bedoeling dat de kinderen hun eigen leerstijl ontdekken, proeven van verschillende leermanieren, enige zelfstandigheid ontwikkelen, ervaren hoe ze stress en faalangst kunnen inperken, leren leren aan de hand van ICT, leren reflecteren over hun werk of houding, enz.
Kortom, ik hoop dat dankzij mijn leerlijn, ‘leren leren’ opnieuw als prettig ervaren wordt bij de kinderen en leerkrachten. Leren doen we voor het leven. Het is dus belangrijk dat we er voldoende bij stilstaan!
Bibliografie
zie ook in scriptie
14.1 Boeken- Clement, M., Laga, L. (2006). Steekkaarten doceerpraktijk – Leren en hoe leren ondersteunen. Antwerpen: uitgeverij Garant.- Cottrell, S. (2001). Study skills handboek. Gent: Academia.- Desodt, S. (2000). Leren studeren. S.l: Globe- Desodt, S. (2010). Help mijn kind moet studeren. Brussel: Roularta.- Dirksen, G., Möller, H. (2011). Breinlink voor ouders. Antwerpen: Scriptum.- Lernout, B., Provost, I. (2008). S.O.S. brein. Antwerpen: Standaard Uitgeverij.- Mortier, T., Van Pelt, C. (2012). Waldo &Woody naar school. Tielt: Uitgeverij Lannoo. Dit is een kinderboek over een robot die naar school gaat. De kinderen leren aan de hand van het boekje, wat er in de boekentas moet. Het boekje bestaat uit 25 pagina’s met veel tekeningen en een beetje tekst.- Opgenhaffen, T. (2013). Leren. Hoe? Zo! Tielt: Lannoo- Wyffels, D. (2006). Hoe coach ik mijn klas? Tielt: Lannoo.14.2 Tijdschriften- Klasse, (1999). Klasse voor leraren. Leren leren de eerste lijn. (100), 49 – 53.- Klasse, (2001). Klasse voor ouders – Hoe moet ik hieraan beginnen? (51), 4 -5.- Klasse, (2006). Klasse voor ouders – Is jouw kind ook een warhoofd? En jij? (97), 4-5.14.3 Naslagwerken- DELZEYNE, T. (2012). Leren leren in de lagere school: Een leerlijn leren leren. Torhout: departement lerarenopleiding RENO.14.4 Cursussen- Carbonez, M., Vanhaesebrouck, L. (2012). Opvoedkunde. Torhout: departement lerarenopleiding RENO.- Ducatteeuw, N., Van Biervliet, P. (2012). Omgaan met verschillen didactiek 2A. Torhout: departement lerarenopleiding RENO.- Pedagogen 1 BALO, (2011). Didactiek deel 2. Torhout: departement lerarenopleiding RENO.- Pyson, L., Wyffels, D. (2013). Pedagogische wetenschapen 3A-didactiek. Torhout: departement lerarenopleiding Vives.- Vanhaesebrouck, L. (2011). Algemene psychologie. Torhout: departement lerarenopleiding RENO.- Wyffels, D. (2013). Didactiek 3A bijlage ‘leren leren’. Torhout: departement lerarenopleiding Vives.5214.5 Elektronische bronnen- Van Acoleyen, L. (2007). Onderwijskunde specifiek – Wat leren kinderen in het lager onderwijs? Internet, 2013-10-15 (http://didi1al61c.wikispaces.com/Doelstellingen)- Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming, (2013). Basisonderwijs – Algemene uitgangspunten. Internet, 2013-10-18 (http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/basisonderwijs/lager-onderwijs/…)- Simons, R. (s.d.). Leren: wat is dat eigenlijk? Internet, 2013-10-19 (http://www.velon.nl/uploads/kennisbasis/lerenenlerenden/3_1_1lerenwatis…)- Hoogers, R. (2011) Leertheorieën: behaviorisme, modeling en cognitief leren. Internet, 2013-10-21 (http://mens-en-samenleving.infonu.nl/psychologie/85751-leertheorieen-be…)- S.C.A.N., (2012). Wat is een leertheorie? Internet, 2013-10-21 (http://scanlov14.wikispaces.com/Wat+is+een+leertheorie%3F)- BS De Vallei, (s.d.). Natuurlijk leren-cognitivisme. Internet, 2013-10-21 (http://www.natuurlijkleren.net/?page_id=220)- StiBCO, (2013). Sociaal constructivisme. Internet, 2013-10-21 (http://nieuw.stibco.nl/mogelijkheden/sociaal-constructivisme)- Blok, H., Oostdam, R. en Peetsma,T., SCO-Kohnstam Instituut, (2006). Het nieuwe leren in het basisonderwijs; een begripsanalyse en een verkenning van de schoolpraktijk. Internet, 2013-11-17 (http://www.kohnstamminstituut.uva.nl/rapporten/pdf/sco746.pdf)- Veron, (2007). Het nieuwe leren. Internet, 2013-11-17 (http://educatie-en-school.infonu.nl/diversen/4193-het-nieuwe-leren.html)- Hermans, L. (2012). Leertheorieën en leerstijlen. Internet, 2013-11-27 (http://www.klaswerk.be/index.php?option=com_content&view=article&id=85&…)- SLO Nationaal Expertisecentrum voor Leerplanontwikkeling, (2013). Leervoorkeuren. Internet, 2013-11-30 (http://talentstimuleren.nl/thema/stimulerend-signaleren/inspelen-op-beh… )- Profcoaches. (s.d.). David Kolb en de leerstijlen. Internet, 2013-12-15 (http://s01.qind.nl/userfiles/271/File/Kolb%20leerstijlen%20en%20werkvor…)- Leerpsychologen. (s.d.) Ideeën van behaviorisme. Internet, 2014-05-12(http://leerpsychologen.wikispaces.com/welke+idee%C3%ABn+hadden+ze)- Vanderleyen, L., Callens, M., Noppe, J. (2009). De sociale staat van Vlaanderen. Internet, 2014-05-14 (https://hiva.kuleuven.be/resources/pdf/publicaties/R1272.pdf)- Belgaldes, N. (2013). Secundair onderwijs nog altijd bepaald door sociale afkomst. Internet, 2014-05-14 (http://www.hln.be/hln/nl/1265/Onderwijs/article/detail/1756632/2013/12/…)- Debie, A., VRT, (2009). Kinderen vaak moe in de klas. Internet, 2014-03-09 (http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/archief/1.496687 )- Één, (2013). Ook getest op mensen. Sport jezelf slim. Internet, 2013-12-05 (http://www.een.be/programmas/ook-getest-op-mensen/sport-jezelf-slim)- Belgaldes, 2013, Internet, 2014-05-14. (http://www.hln.be/hln/nl/1265/Onderwijs/article/detail/1756632/2013/12/…)5314.6 Andere publicaties- Hillewaere, J. (s.d.). Leerladders. Averbode: uitgeverij Averbode.- Saveyn, J. (2013) Hoofdstuk 1: visie op leren leren. VVKBaO.- Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs, (2013). Leren leren in de basisschool. Brussel: centrum voor informatie en documentatie.- Verhaegen, A., (2010). Ontwikkelingsdoelen en eindtermen voor het gewoon basisonderwijs – informatie voor
