Ontwikkeling van een opleidings- en begeleidingsmodule voor portfolio ondernemers
De crisis die de afgelopen jaren over Europa heen waaide, heeft ook in België zijn strepen achtergelaten. Cijfers van de FOD Economie tonen aan dat er sinds 2009 een algemeen stijgende werkloosheidstendens in België is.Ten tweede toont de Vlaamse zakenkrant ‘De Tijd’ aan dat ook het aantal startende vennootschappen in Vlaanderen een negatieve trend volgt van 2007 tot en met 2013. Multinationals beslissen altijd in functie van hun eigen winstcijfer. Als het buitenland een betere optie biedt, is er dus geen garantie dat zij actief blijven in België. Op deze manier beïnvloeden zijde werkloosheid. Een oplossing wordt aangeboden door de lokale ondernemers. Deze kunnen via de invulling van meerdere marktopportuniteiten [portfolio ondernemen] de tewerkstelling doen heropleven of verbeteren. Deze studie onderzoekt de manier waarop potentiële portfolio ondernemers hun kwaliteiten kunnen ontwikkelen, dit in het kader van een opleidings- en begeleidingsmodule.Hiervoor behandelen zowel de literatuurstudie (hoofdstuk 2), als het praktijkonderzoek (hoofdstuk 3), dezelfde onderwerpen. Er worden twee stromingen onderzocht: de beste onderwijsvorm voor ondernemers en de inhoud die een dergelijke module moet bevatten. Ten eerste kan er geconcludeerd worden dat de zakelijke motivatie een ondernemer echt onderscheidt van een portfolio ondernemer. Er zijn twee zakelijke motivaties die een ondernemer aanzetten tot portfolio ondernemen: de exploitatie van marktopportuniteiten en de ondersteuning van eerdere activiteiten. Ten tweede wordt er vastgesteld welke onderwijsvorm het best past voor een ondernemer. Aan de hand van twee programma’s van VOKA en UNIZO wordt er besloten dat een ondernemer het liefst één maal per maand samenkomt. Dit doen ze het liefst in een beperkte groep van ongeveer vijftien deelnemers. De beste manier om hiervan te leren is door een combinatie te voorzien van een theoretische uiteenzetting via een professionele spreker of expert en een praktijkgerichte uiteenzetting via ervaringsuitwisselingen. De verschillende vormen die een ervaringsuitwisseling kan aannemen worden verder besproken in hoofdstuk 3. Ten derde worden de referenten besproken. Hieruit kan besloten worden dat een referent drie verschillende vormen kan aannemen: een professor, een ervaringsdeskundige van het te behandelen onderwerp (bijvoorbeeld een consultant of advocaat) of een vakgerichte trainer (zoals een facilitator of ondernemer).Verder moet de inhoud van een sessie vooraf, in onderling overleg, worden vastgelegd. Hieraan gekoppeld moet een organisator ook rekening houden met de eisen van een referent zoals het aantal deelnemers en de klasvorm (kring, U-vorm of andere mogelijkheden). Andere drempels staan vermeld in hoofdstuk 3. Ten vierde worden de verschillende eigenschappen opgesomd die een ondernemer moet bezitten om nieuwe marktopportuniteiten te kunnen herkennen (zie hoofdstuk 3). Dit onderzoek stelt ook vast dat de naambekendheid van de ondernemer of onderneming hiertoe kan bijdragen.Verder worden ook verschillende technieken toegelicht die een ondernemer helpen om een marktopportuniteit te herkennen. Zo kan een ondernemer meegaan in trends of kopiëren van andere sectoren, maar ook andere technieken worden hier aangehaald. Ten vijfde wordt de verdere begeleiding van ondernemers besproken. Het herkennen van een opportuniteit is namelijk niet voldoende. Bij de exploitatie ervan moet er rekening worden gehouden met verschillende aspecten, onder meer de juridische factoren en de juiste strategische marketingkeuze. Via een peterschapsproject worden ondernemers hierin begeleid. Tot slot wordt er een voorstel gedaan voor een opleidings- en begeleidingsmodule. Hierin komen alle voorgaande aspecten terug en deze worden samengevat in één module. Dit is terug te vinden in hoofdstuk 4.
Bibliografie
1. ArtikelsAncona, D.G. & Caldwell, D.F. (1992). Demography and design: Predictors of new productteam performance. Organization Science, 3, pp. 321-341.Antoncic & Hisrich (2003). Clarifying the intrapreneurship concept. Journal of Small Business and Enterprise Development, Vol.10, pp. 7-24.Ardichvili, Cardozo & Ray (2003). A theory of entrepreneurial opportunity identification and development. Journal of Business Venturing, 18, pp. 105-123.Baron, Robert A. (2006). Opportunity recognition as pattern recognition: How entrepreneurs “connect the dots” to identify new business opportunities. Academy of management, pp. 104-119.Birley, S. & Westhead, P. (1993). A Comparison of New Businesses Established by ‘Novice’ and ‘Halitual’ Founders in Great Britain. International Small Business Journal, 12, pp. 38-60.Brockhaus, R.H., Hills, G.E., Klandt, H. & Welsch, H.P. (Eds.) (2001). Entrepreneurship Education: a Global View. Ashgate, Burlingto, VT.Brown, V., Tumeo, M., Larey, T.S. & Paulus, P.B. (1998). Modelling, cognitive interactions during group brainstorming. Small Group Research, 29, pp. 495-526.Camacho, L.M. & Paulus, P.B. (1995). The rol of social anxiousness in group brainstorming. Journal of Personality and Social Psychology, 68, pp. 1071-1080.Cohen, S.G. & Bailey, D.E. (1997). What makes teams work: Group effectiveness research from the shop floor to the executive suite. Journal of Management, 23, pp. 239-290.Coleman, J. (1988). Social capital in the creation of human capital.American Journal of Sociology, 97, pp. 95–120.Davidsson, P. & Honig, B. (2003). The role of social and human capital among nascent entrepreneurs. Journal of Business Venturing, 18(3), pp. 301–332.Dennis, A.R. & Valacich, J.S. (1993). Computer brainstorms: More heads are better than one. Journal of Applied Psychology, 78, pp. 531-537.De Koning, A. (1999). Conceptualizing Opportunity Recognition as a Socio-Cognitive Process. Centre for Advanced Studies in Leadership, Stockholm.DeTienne & Chandler (2004). Opportunity identification and its role in the entrepreneurial classroom: a pedagogical approach and empirical test. Academy of Management, Vol.3, pp. 242-257.Diehl, M. & Stroebe, W. (1987). Productivity loss in brainstorming groups: Toward the solution of a riddle. Journal of Personality and Social Psychology, 53, pp. 497-509.Diehl, M. & Stroebe, W. (1991). Productivity loss in idea-generating groups: Tracking down the blocking effect. Journal of Personality and Social Psychology, 61, pp. 392-403.Donckels, R. & Dupont B. (1987). Multiple Business Starters. Who? Why? What?. Journal of Small Business and Entrepreneurship, 5, pp. 48-63.Epstein, R. (1985). Animal cognition as the praxist views it. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 9, pp. 623–630.Europese Commissie (2013). Entrepreneurship education: A guide for educators. Entrepreneurship and social economy unit.Fiet, J.O. (2001). The theoretical side of teaching entrepreneurship. Journal of Business Venturing16 (1), pp. 1–24.Gorman, G., Hanlon, D. & King, W. (1997). Some research perspectives on entrepreneurship education, enterprise education and education for small business management: a ten year literature review. International Small Business Journal, 15 (3), pp. 56–77.Granovetter, M. (1973). The strength of weak ties. American Journal of Sociology, 78 (6), pp. 1360–1380.Granovetter, M. (1985). Economic action and social structure: The problem of embeddedness. American Journal of Sociology, 91(3), pp. 481–510.Hills, G.E. (1995). Opportunity recognition by successful entrepreneurs: A pilot study. Frontiers of Entrepreneurship Research. Babson College, Wellesley, MA, pp. 103 – 121.Hills, G., Lumpkin, G.T. & Singh, R.P. (1997). Opportunity recognition: perceptions and behaviors of entrepreneurs. Frontiers of Entrepreneurship Research. Babson College, Wellesley, MA, pp. 203–218.Katz, J.A. (2003). The chronology and intellectual trajectory of American entrepreneurship education 1876–1999. Journal of Business Venturing 18 (2), pp. 283–300.Kerr, N.L. & Bruun, S.E. (1983). Dispensability of member effort and group motivation losses: Free-rider effects. Journal of Personality and Social Psychology, 44, pp. 78-94.Kourilsky, M. L. (1995). Entrepreneurship education: Opportunity in search of curriculum. Business Education Forum, 50(1).Kramer, M., Kuo, C.L. & Dailey, J.C. (1997). The impact of brainstorming techniques on sebsequent group processes: Beyond generating ideas. Small Group Research, 28, pp. 218-242.Krueger, N.J. & Brazeal, D.H. (1994). Entrepreneurial potential and potential entrepreneurs. Entrepreneurship Theory Pract., 19, pp. 91–104.Krueger, N.J., Dickson, P.R. (1994). How believing in ourselves increases risk taking: perceived self-efficacy and opportunity recognition. Decis. Sci., 25, pp. 385–400.Larey, T.S. & Paulus, P.B. (1999). Group preference and convergent tendencies in groups: A content analysis of group brainstorming performance. Creativity Research Journal, 12, pp. 175-184.Lumpkin, G.T. & Dess, G.G. (1996). Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance. Academy of Management Review, 21(1), pp. 135–172.Nagasundaram, M. & Dennis, A.R. (1993). When a group is not a group: The cognitive foundation of group idea generation. Small Group Research, 24, pp. 463-489.Nemeth, C.J. (1995). Dissent as driving cognition, attitudes, and judgements. Social Cognition, 13, pp. 273-291.Offner, A.K., Kramer, T.J. & Winter, J.P. (1996). The effects of facilitation, recording, and pauses on group brainstorming. Small Group Research, 27, pp. 283-298.Oxley, N.L., Dzindolet, M.T. & Paulus, P.B. (1996). The effects of facilitators on the performance of brainstorming groups. Journal of Social Behaviour and Personality, 11, pp. 633-646.Paulus, P.B. & Dzindolet, M.T. (1993). Social influence processes in group brainstorming. Journal of Personality and Social Psychology, 64, pp. 575-586.Paulus, P.B., Dzindolet, M.T., Poletes, G. & Camacho, L.M. (1993). Perception of performance in group brainstorming: The illusion of group productivity. Personality and Social Psychology Bulletin, 19, pp. 78-89.Paulus, P.B., Larey, T.S., Putman, V.L., Leggett, K.L. & Roland, E.J. (1996). Social influence process in computer brainstorming. Basic and Applied Social Psychology, 18, pp. 3-14. Paulus, P.B. (2000). Groups, Teams, and Creativity: The Creative Potential of Idea-generating Groups. International Association for Applied Psychology, 49(2), pp. 237-262.Peterman, N.E., Kennedy, J. (2003). Enterprise education: Influencing students’ perceptions of entrepreneurship. Entrepreneurship—Theory and Practice, 28 (2), pp. 129–144.Rasmussen, E.A. & Sorheim, R. (2006). Action-based entrepreneurship education. Technovation,26, pp. 185-194.Shane, S. (1999). Prior knowledge and the discovery of entrepreneurial opportunities. Organ. Sci.,11 (4), pp. 448 – 469.Shane, S. & Venkataraman, S. (2000). The Promise of Entrepreneurship as a Field of Research. The Academy of Management Review, Vol.25, pp. 217-226.Shepherd, D.A., & DeTienne, D.R. (2001). Discovery of opportunities: Anomalies, accumulation and alertness. Frontiers of Entrepreneurship Research, pp. 138 –148. Shepperd, J.A. (1993). Productivity loss in performance groups: A motivation analysis. Psychological Bulletin, 113, pp. 67-81.Snell, S.A. & Dean, J.W. (1992). Integrated manufacturing and human resource management: A human capital perspective. Academy of Management Journal, 35(3), pp. 467–504.Stasson, M.F. & Bradshaw, S.D. (1995). Explanation of individual-group performance differences: What sort of “bonus” can be gained through group interaction?. Small Group Research, 26, pp. 296-308.Stroebe, W. & Diehl, M. (1994). Why groups are less effective than their members: On productivity losses in idea-generating groups. European Review of Social Psychology, Vol. 5, pp. 271-303.Torrance, E.P. (1980). Georgia studies of creative behavior: A brief summary of activities and results. Creativity research: International perspective, pp. 253–271. Ucbasaran D. & Westhead P. (2010). The Nature of Entrepreneurial Experience, Business Failure and Comparative Optimism. Journal of Business Venturing, 25, pp. 541-555.Von Hippel, E. (1994). ‘‘Sticky information’’ and the locus of problem solving: implications for innovation. Manage. Sci., 40 (4), pp. 429 – 439.Ward, T.B., Patterson, M.J., & Sifonis, C.. The role of specificity and abreaction in creative idea generation. Creative Research Journal.Weinstein, N.D. (1980). Unrealistic optimism about future life events. Journal of Personality and Social Psychology, 39, pp. 806–820.Westhead, P., Ucbasaran, D., & Wright, M. (2003). Differences Between Private Firms Owned By Novice, Serial and Portfolio Entrepreneurs: Implications for Policy Makers and Practioners. Regional Studies, 37.2, pp. 187-200.Wiklund J. & Shepherd D. (2008). Portfolio entrepreneurship. Entrepreneurship : Theory & Practice, 32, pp. 701-725.Winslow, E.K. & Solomon, G.T. (1993). Entrepreneurs: architects of innovation, paradigm pioneers and change. J. Creat. Behav., 27 (2), pp. 75 – 88.Woods, M. (1979). The brainwriting game. Creativity Network, 5, pp. 7–12.Wright, M., Robbie, K., & Ennew, C. (1997). Serial Entrepreneurs. British Journal of Management, 8(3), pp. 251-268.2. Boeken, eindwerken en presentatiesAmabile, T.M. (1988). From individual creativity to organizational innovation. In Gronhaug, K. & Kaufmann, G. (Eds.), Innovation: A cross-disciplinary perspective, pp. 139–166. England: Norwegian University Press.Anderson, N.R. & King, N. (1993). Innovation in organizations. In Cooper, C.L. & Robertson, I.T. (Eds.), International review of industrial and organizational psychology, Vol. 8, pp. 1-34. Chichester, UK: Wiley.Andrews, F.M. (1979). Scientific productivity. Cambridge, UK: Cambridge University Press.Argote, L., Gruenfeld, D. & Naquin, C. (2000). Group learning in organizations. In Turner, M. (Ed.), Groups at work: Advances in theory and research, pp. 369-411. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.Beuls, J. (2012). Ondernemen een nooit eindigende succes-story?? [Masterproef]. Universiteit Hasselt, departement bedrijfseconomische wetenschappen.Bundy, W.M. (2002). Innovation, creativity, and discovery in modern organizations. Westport, CT: Quorum.Casson, M. (1982). The Entrepreneur. Totowa, NJ: Barnes and Noble.Csikszentmihalyi, M. & Sawyer, K. (1995). Creative insight: The social dimension of a solitary moment. In Sternberg, R.J. & Davidson, J.E. (Eds.), The nature of insight, pp. 329-363. Cambridge, MA: MIT Press.Epstein, R. (1996). Cognition, creativity, and behavior. Westport, CT: Praeger.Epstein, R. (2000). The big book of creative games. New York: McGraw-Hill.Erikson, E. (1980). Identity and the life cycle. New York: W. W. Norton.Fiet, J.O., & Migliore, P.J. (2001). The testing of a model of entrepreneurial discovery by aspiring entrepreneurs. In Bygrave, W.D. et al. (Eds.). Frontiers of Entrepreneurship Research, pp. 1–12. Babson Park, MA: Center for Entrepreneurial Studies.Forsythe, D. R. (1990). Group dynamics. Belmont, CA: Brooks/Cole.Freeman, A., & Golden, B. (1997). Why didn’t I think of that? Bizarre origins of ingenious inventions we couldn’t live without. New York: John Wiley & Sons.Getzels, J. (1962). Creativity and Intelligence. Routledge, London.Hackman , J. R. (1987). The design of work teams. In Lorsch, J.W. (Ed.), Handbook of organizational behavior, pp. 315-342. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.Hill, K.G. & Amabile, T.M. (1993). A social psychological perspective on creativity: Intrinsic motivation and creativity in the classroom and workplace. InIsaksen, S.G., Murdock, M.C., Firestien, R.L. & Treffinger, D.J. (Eds.), Understanding and recognizing creativity: The emergence of a discipline, pp. 400-431. Norwoord, NJ: Ablex.Isaksen, S.G. (1988). Educational implications of creativity research: An updated rationale for creative learning. In Runco, M.A. & Albert, R.S. (Eds.), Theories of creativity, pp. 167–203. Newbury Park: Sage.Jackson, S.E., May, K.E. & Whitney, K. (1995). Understanding the dynamics of diversity in decision-making teams. In Guzzo, R.A., Salas, E. & Associates (Eds.), Team effectiveness and decision –making in organizations, pp. 204-261. San Francisco: Jossey-Bass.Kay, C.J. (1986). The Identification of Catalysts Preceding Decision Making as Described by Innovators and Entrepreneurs. University of San Francisco.Kim, W.C. & Mauborgne, R. (2005). Blue Ocean Strategy. Harvard Business School.Kirzner, I.M. (1973). Competition and Entrepreneurship. University of Chicago, Chicago, IL.Levine, J. M. & Thompson, L. (1996). Conflict in groups. In Higgins, E.T. & Kruglanski, A.W. (Eds.), Social psychology: Handbook of basic principles, pp. 745-776. New York: The Guilford.McGrath, R.G., & MacMillan, I. (2000). The entrepreneurial mindset: Strategies for continuously creating opportunity in an age of uncertainty. Boston: Harvard Business School.Michalko, M. (2001). Cracking creativity: The secrets of creative genius. Berkeley, CA: Ten Speed.Osborn, A. (1957). Applied imagination. New York: Scribners.Paulus, P.B. (1989). Psychology of group influence. Hillsdale, NJ: Erlbaum.Paulus, P.B., Larey, T.S. & Dzindolet, M.T. (2000). Creativity in groups and teams. In Turner, M. (Ed.), Groups at work: Advances in theory and research, pp. 319-338. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.Proctor, T. (1995). The essence of management creativity. London: Prentice Hall.Ray, S. & Cardozo, R. (1996). Sensitivity and creativity in entrepreneurial opportunity recognition: a framework for empirical investigation. Sixth Global Entrepreneurship Research Conference, Imperial College, London.Schumpeter, J. (1934). Capitalism, Socialism, and Democracy. New York: Harper & Row.Sekaran, U. & Bougie, R. (2010). Research Methods for Business: A Skill Building Approach. New York: Wiley and Sons.Shane, S. (2003). A general Theory of Entrepreneurship: The Individual-opportunity Nexus. Edward Elgar.Souder, W. E. (1987). Managing new product innovations. Lexington, MA: Lexington.Stevenson, H.H., Roberts, M.J. & Grousbeck, H.I. (1985). New Business Ventures and the Entrepreneur. Homewood, IL: Irwin.von Oech, R. (1983). A whack on the side of the head. New York: Warner.Vranken, L. & Boussu, K. (2007). Startende ondernemers in Limburg, een tijdsperspectief van twintig jaar [Masterproef]. Universiteit Hasselt, departement bedrijfseconomische wetenschappen.Wallas, G. (1926). The art of thought. London: Jonathan Cape3. WebsitesAgentschap ondernemen (z.d.). Geraadpleegd op 12 juli 2013 via http://www.agentschapondernemen.beFlandersDC (z.d.). Geraadpleegd om 4 april 2014 via http://www.flandersdc.be/nlInnovatiecentrum (z.d.). Geraadpleegd op 14 december 2013 via http://www.innovatiecentrum.beOndernemersschool (z.d.). Geraadpleegd op 12 juli 2013 via http://www.ondernemersschool.beOprichtingen en stopzettingen in Vlaanderen (2013). Geraadpleegd op 3 april 2014 via http://www.tijd.beSubsidies (z.d.). Geraadpleegd op 12 juli 2013 via http://www.vlaanderen.beSyntra (z.d.). Geraadpleegd op 12 juli 2013 via http://www.syntravlaanderen.beUnizo (z.d.). Geraadpleegd op 12 juli 2013 via http://www.unizo.beVDAB (z.d.). Geraadpleegd op 12 juli 2013 via http://www.vdab.beVlerick (z.d.). Geraadpleegd op 12 juli 2013 via http://www.vlerick.comVoka (z.d.). Geraadpleegd op 12 juli 2013 via http://www.voka.be/limburg/Werkloosheidsgraad (2014). Geraadpleegd op 3 april 2014 via economie.fgov.be/
