De geestesstoornis van Obama. Een framinganalyse over hoe Rusland en de Verenigde Staten worden voorgesteld door Russia Today
De geestesstoornis van Obama
“De wrok die Barack Obama koestert tegen Rusland is te wijten aan zijn geestesstoornis”. Zo bericht de Russische zender Russia Today over de Amerikaanse president. Dit voorbeeld is niet het enige dat uw wenkbrauwen zal doen fronsen. De berichtgeving van RT is doorspekt met antiwesterse uitingen.
RT, propagandamachine van de overheid?
‘Een uitlaatklep van het Kremlin’ wordt Russia Today meer dan eens genoemd. Voornamelijk westerse journalisten stellen zich vragen bij de aanpak van het medium, maar ook enkele Russische uiten kritiek. Zo nam Liz Wahl live ontslag bij Russia Today. Ze noemde de zender een propagandamachine voor de overheid. Niet enkel de banden met de overheid baren sommigen zorgen. Volgens onderzoekers – voornamelijk westerse - zijn de Russische media blijven steken in het denkpatroon van de Koude Oorlog. De Russische media zouden nog altijd uitgaan van het principe ‘Rusland is goed’ en ‘Amerika is slecht’.
Omdat veel negatieve beweringen over Russia Today uit buikgevoel of interviews komen, werd een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd. 112 online artikels werden geanalyseerd. In die artikels kwamen zowel Rusland als Amerika aan bod. De publicaties vallen binnen een tijdsspanne van één jaar, met 21 november 2013 als startdatum. Toen braken de rellen op het Oekraïense Onafhankelijkheidsplein uit, een gebeurtenis die de relaties tussen Rusland en Amerika bemoeilijkte.
Antiwesterse complotten
Uit de analyse blijkt dat de Russische zender vooral over positieve kenmerken van Rusland bericht en negatieve zaken achterwege laat. De positieve beelden die naar boven komen, tonen aan dat het land erg bezig is met zijn imago. Zo stelt de zender Rusland voor als een betrouwbare partner die veel belang hecht aan internationale coöperatie. Wanneer Rusland de VS navolgt, benadrukt RT dat Rusland daartoe wordt gedwongen, want het land wordt voortdurend uitgedaagd door de VS. Daarnaast geeft RT aan hoe zeer Rusland internationale wetten en verdragen volgt. Dat gebeurt vooral in de artikels over Oekraïne. De zender beklemtoont het legitiem handelen van Rusland en de lakse houding van Amerika tegenover het wettelijke kader. Door deze verwoording steunt RT uitdrukkelijk de invasie en de annexatie van de Krim.
Ook bericht RT regelmatig over de anti-Russische campagne van propagandamachine Amerika. Hierop reageert RT met zijn eigen campagne, met ‘Amerika is slecht’ als basisidee. Zo gebruikt RT de rellen in Ferguson om het hypocriete karakter van Amerika aan te tonen. Want, meent RT, Amerika gaat in het buitenland verkondigen wat democratie is, maar in eigen land is democratie ver te zoeken. Complottheorieën en anti-westerse uitingen troef in de berichtgeving: Apple luistert de Russische bevolking af, Amerika sponsort Islamitische Staat en de VS droomt er van om de crisis in Oekraïne te herhalen op Russische bodem.
Harde feiten en citaten
Naast de vele tegenstellingen in de artikels, valt nog heel wat te vertellen over de schrijfstijl van RT. De zender vermeldt wel degelijk de harde feiten, maar vult die aan met gekleurd taalgebruik binnen citaten. Als men de citaten zou weglaten, zou de taal heel neutraal zijn en zich enkel focussen op feiten. De controverse in de artikels van RT ontstaat dus door de selectie van aanhalingen. Vele artikels zijn echter knipsels en plaksels van citaten, waardoor de feiten niet meer duidelijk zijn.
Opmerkelijke quotes worden in meerdere artikels herhaald, waardoor een bepaald beeld alleen maar versterkt wordt. Ook laat RT geen woordvoerder van Apple of Google aan het woord om zich te verdedigen wanneer het over spionage gaat. Bovendien neemt de zender resultaten van polls op in zijn artikels, die de toonaangevende en bestaande beelden alleen maar versterken. RT selecteert die feiten, citaten en polls die in het grotere plaatje passen.
De taal van de Koude Oorlog
Uit de analyse blijkt dat RT een complexe materie herleidt naar één basisgedachte: Amerika is slecht en Rusland is goed. De zender omschrijft beide landen door tegenstellingen. Waar Rusland initiatief neemt om samen te werken, blokkeert Amerika die coöperatie. Wanneer Rusland de internationale wetgeving volgt, lapt Amerika die aan zijn laars. Amerika provoceert, Rusland kan enkel achterna hollen. Amerika lanceert een anti-Russische propagandacampagne, Rusland kan enkel maar reageren met een eigen campagne. Door zijn gebruik van tegenstellingen en door het idee van de Russische superioriteit, schrijft RT nog altijd in de stijl van de Koude Oorlog. In hoeverre president Poetin achter Russia Today zit, moet verder onderzoek nagaan.
Bibliografie
Al-Azdee, M. (2010). Nuclear facility episodic storytelling themes in Syrian press coverage: A quantitative analysis to compare the coverage, a textual analysis to unveil it. Paper voorgesteld op de jaarlijkse bijeenkomst voor de International Communication Association, Singapore, 22 juni.
Alexseev, M., & Bennett, W. (1995). For whom the gates open: News reporting and government source patterns in the United States, Great Britain, and Russia. Political Communication, 12 (4), 395-412.
Aron, L. (2011). Everything you think you know about the collapse of the Soviet Union is wrong. (20 years after the fall). Foreign Policy, 187 (7), p. 64-70.
Aron, L. (2013). How Putin does it: A dull man, a brilliant politician, a ruthless dictator. Commentary, 136 (1), p. 42-50.
Bashir, M., & Fedorova, M. (2014). Framing the Pussy Riot between the USA and Russia, The Journal of International Communication, 21 (1), 132-152.
Bartlett, F. (1932). Remembering: A study in experimental and social psychology. Cambridge: Cambridge University Press.
BBC. (2015, 15 maart). Crimea profile – Overview. BBC News. Geraadpleegd via http://www.bbc.com.
Bullough, O. (2013, 3 mei). The anti-Fox News. New Statesman,142, p.32-37.
Callaghan, J. (2010). Among the Bolsheviks: Stalin and friends from the inside. Journal of Communist Studies and Transition Politics, 26 (1), 147-164.
Cull, N. (2009). Public diplomacy: Lessons from the past. Los Angeles: Figueroa press.
De Smaele, H. (2007). Mass media and the information climate in Russia. Europe-Asia Studies, 59 (8), 1299 – 1313.
The Economist (2013, 7 december). A new revolution on Maidan Square. Ukraine’s protests. The Economist, 409, p. 53.
The Economist (2014, 1 februari). Praying for peace: Ukraine’s protests. The Economist, 410, p. 44.
Entman, R. (1993). Framing: Toward clarification of a fractured paradigm. Journal of Communication, 43 (4), 51–8.
Entman, R. (2004). Projections of power. Framing news, public opinion, and U.S. foreign policy. Chicago: The University of Chicago Press.
Entman, R. (2008). Theorizing mediated public diplomacy. The U.S. case. Press/Politics, 13 (2), 87-102.
Favret, R. (2013) Back to the bad old days: President Putin’s hold on free speech in the Russian Federation. Richmond Journal of Global Law and Business, 12 (2), 299–315.
Feklyunina, V. (2008). Battle for perceptions: Projecting Russia in the West. Europe-Asian Studies, 60 (4), 605-629.
Feklyunina, V. (2012). Russia’s international images and its energy policy. An Unreliable Supplier?. Europe-Asia Studies, 64 (3), 449-469.
Gamson, W. (1991). Talking Politics. New York: Cambridge University Press.
Gamson, W., & Lasch, K. E. (1983). The political culture of social welfare policy. In S. Spiro & E. Yuchtman-Yaar (Eds.), Evaluating the welfare state. Social and political perspectives (pp. 397–415). New York: Academic Press.
Gamson, W. & Modigliani, A. (1989). Media discourse and public opinion on nuclear power: A constructionist approach. American Journal of Sociology, 95(1), 1–37.
Gans, H. (1980). Deciding What’s News. New York: Random House.
Gilboa, E. (2001). Diplomacy in the media age: Three models of uses and effects. Diplomacy & Statecraft, 12 (2), 1-28.
Gill, A. (2014, 2 november). A satellite Kremlin on British TV. The propaganda on the new channel Russia Today tells us more about Moscow's fears than our faults. Sunday Times, p.13.
Gillette, F. (2014, 21-27 april). Liz Wahl, former RT news anchor, quits and prospers. Business Week, p. 1.
Gitlin, T. (1980). The whole world is watching. Mass media in the making & unmaking of the new left. Berkeley: University of California Press.
Golan, G., & Viatchaninova, E. (2013). Government social responsibility in public diplomacy: Russia’s strategic use of advertorials. Public Relations Review, 39 (4), 403-405.
Goffman, E. (1974). Frame analysis: An essay on the organization of experience. Boston: Northeastern University Press.
Hall, S. (1982). The rediscovery of 'ideology': Return of the repressed in media studies. In M. Gurevitch, T. Bennett, J. Curran & J. Woollacott (red.), Culture, Society and the Media, (pp. 56-90), New York: Routledge.
The Guardian view on Russian propaganda: The truth is out there (2015, 2 maart). In: The Guardian. Geraadpleegd op 5 mei 2015, via http://www.theguardian.com/commentisfree/2015/mar/02/guardian-view-russian-propaganda-truth-out-there?CMP=share_btn_link.
Herman, E., & Chomsky, N. (1988). Manufacturing consent: The political economy of the mass media. New York: Pantheon.
Hesse-Biber, S., & Leavy, P. (2011). The practice of qualitative research. Thousand Oaks: Sage.
Ioffe, J. (2010). What is Russia Today? Columbia Journalism Review, 49 (3), 44-49.
Iyengar, S. (1990). Framing responsibility for political issues: The case of poverty. Political Behavior, 12 (1), 19-40.
Kasparov, G. (2013, 14 december) The new great game: Putin is not the only dictator willing to exploit weak western leadership. The Spectator, p. 12.
Khvostunova, O., & Voinova, E. (2009). Perspectives to the media in Russia. Helsinki: Aleksanteri Institute.
Koetsenruiyter, W., & Van Hout, T. (2014). Methoden voor journalism studies. Den Haag: Boom Lemma Uitgevers.
Lloyd, J. (2000, 14 februari). Russia’s implausible dictator. New Statesman, p. 29-30.
Nerone, J. (2013). The historical roots of the normative model of journalism. Journalism, 14 (4), 446-458.
Neuman, R., Just, M., & Crigler, A. (1992). Common knowledge: News and the construction of political meaning. Chicago: University of Chicago Press.
Nicolson, H. (1963). Diplomacy. Londen: Oxford University Press.
Norris, P. (1995). The restless searchlight: Network news framing of the post-Cold War world. Political Communication, 12(4), 357-370.
Mickiewicz, E. (1988). Split signals: Television and politics in the Soviet Union. New York: Oxford University Press.
O’Sullivan, J. (2014, 6 december). Moscow calling: Russia Today's mission to subvert the West from your living room. Spectator, 326, p.14-15.
Paletz, D., & Entman, R. (1981). Media, power, politics. New York: Free Press.
Pan, Z., & Kosicki, G. (1993). Framing analysis: An approach to news discourse. Political Communication, 10 (1), 55-75.
Papacharissi, Z., & Oliveira, M. (2008). News frames terrorism: A comparative analysis of frames employed in terrorism coverage in U.S. and UK newspapers. The International Journal of Press/Politics, 13 (1), 52–74.
Parenti, M. (1993). Inventing reality: The politics of the news media. New York: St. Martin's Press.
Pasti, S. (2007). The role of the media in transitions from authoritarian political systems: Russia and Poland since the fall of communism. University of Tampere, Finland.
Pasti, S. (2010). A new generation of journalists. In A. Rosenholm, K. Nordenstreng & E. Trubina (red.), Russian Mass Media and Changing Values (pp. 57-75 ) – Londen: Routledge.
Polese, A. (2011). Russia, the US, “the Others” and the “101 Things to do to win a (Colour) Revolution”: Reflections on Georgia and Ukraine. Journal of Contemporary Central and Eastern Europe, 19 (1-2), 421-451.
Qualter, T. (1985). Opinion control in the democracies. New York: St. Martin's Press.
Reese, S. (2001). Introduction. In S. D. Reese, O. H. Gandy, & A. E. Grant (Eds.), Framing public life: Perspectives on media and our understanding of the social world (pp. 1-31). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Rogerson, K. (1997). The role of the media in transitions from authoritarian political systems: Russia and Poland since the fall of Communism. East-European Quarterly, 31 (3), 329 – 353.
Romijn, P., Scott-Smith, G., & Segal, J. (2012). Divided dreamworlds? The cultural Cold War in East and West. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Sakwa, R. (1999). The rise and fall of the Soviet Union. New York: Routledge.
Schutz, Alfred (1967). The phenomenology of the social world. Evanston: Northwestern University Press.
Sparks, C., & Reading, A. (1998). Communism, capitalism and the mass media. Londen: Sage.
Stivachtis, Y. Review of the Russian press from Brezhnev to Yeltzin: Behind the paper curtain. Europe-Asia Studies, 47 (4), 716-717.
Strong, C., & Killingsworth, M. (2011). Stalin the charismatic leader?: Explaining the ‘cult of personality’ as a legitimation technique. Politics, Religion & Ideology, 12 (4), 391-411.
Vander Eet, F. (2014). Framinganalyse oudere werknemers. Framinganalyse van hoe oudere werknemers in Vlaamse organisaties gerepresenteerd worden. KU Leuven, België.
Van Gorp, B. (2004) Frames in de nieuwsmedia: een onderzoek naar het theoretische en methodologische potentieel van het concept framing met studies van de asielberichtgeving en haar effecten. Universiteit Antwerpen, België.
Van Gorp, B. (2005). Where is the frame? Victims and intruders in the Belgian press coverage of the asylum issue. European Journal Of Communication, 20 (4), 484-507.
Van Gorp, B. (2006). Een constructivistische kijk op het concept framing. Tijdschrift voor Communicatiewetenschap, 34 (3), 246-256.
Van Gorp, B. (2007). The constructionist approach to framing: Bringing culture back in. Journal of Communication, 57, 60-78.
Van Gorp, B. & Vercruysse, T. (2011). Framing en reframing: Anders communiceren over dementie. Brussel: Koning Boudewijnstichting.
Vartanova, E. (2007). Russian media economy: Euroasian model. Moscow State University, Russia.
Von Seth, R. (2012). The language of the press in Soviet and post-Soviet Russia: Creation of the citizen role through newspaper discourse. Journalism, 13 (1), 53-70.
Wallis, R., & Baran, S.(1990). The known world of broadcast news. New York: Routledge.
Wegner, B. (1997). From peace to war: Germany, Soviet Russia, and the world, 1939-1941. Oxford: Berghahn Books.
Wester, F., Smaling, A., & Mulder, L. (2000). Praktijkgericht kwalitatief onderzoek. Bussum: Coutinho.
Wines, M. (2011). 1991: The fall of the Soviet Union. New York Times Upfront, 144 (3), p. 18-21.
