De maatschappelijk werker als regisseur
- KayRemon
“De student gaat aan de slag met een nieuw communicatiemiddel, maar beseft ook dat een korte periode niet voldoende is om structurele veranderingen aan te brengen binnen een team” (H. Bleyenbergh, 21 juni 2015).
De maatschappelijk werker als regisseur is een vernieuwende en praktijkgerichte bachelorproef. Dit werk heeft tot doel om de disciplines sociaal werk en management met elkaar te verbinden. Het lijkt alsof beiden een totaal verschillend referentiekader hebben, maar toch is er een gemeenschappelijk raakvlak: bij beiden draait het om mensen ontwikkelen. Aan de hand van een innovatieproject in het kader van interdisciplinariteit, wat een zeer nauwe vorm van samenwerken is, tracht deze bachelorproef de lezer te doen inzien dat de maatschappelijk werker kan optreden als manager of regisseur. Dit project werd uitgevoerd op de geriatrische afdeling van AZ Nikolaas, campus Beveren.
Deze bachelorproef is vertrokken vanuit volgende probleemstelling: “Hoe kan GC0 van AZ Nikolaas Beveren een interdisciplinaire praktijk invoeren om de communicatie en teameffectiviteit te optimaliseren?”. Gedurende vier maanden werd onderzocht hoe de geriatrische afdeling C0 een interdisciplinaire praktijk kon invoeren, om zo de communicatie en teameffectiviteit te optimaliseren. Aan de hand van bevragingen aan werknemers en persoonlijke observaties, werd een analyse opgesteld die de knelpunten van de samenwerking in kaart bracht. Op basis daarvan werden methodieken opgesteld die gebaseerd zijn op interdisciplinaire principes.
Om een effectief project te kunnen verwezenlijken, is inzicht in verscheidene theoretische kaders noodzakelijk. Zo wordt er binnen de bachelorproef uitgebreid stilgestaan bij communicatie, teameffectiviteit en interdisciplinariteit. Om de aangereikte kaders zo concreet mogelijk te maken, worden er voortdurend linken gelegd met de praktijk, maar wordt er ook kritisch gereflecteerd over het persoonlijk ervaren van theorie versus praktijk.
Dit werk is te vergelijken met een puzzel. Binnen elk hoofdstuk zijn puzzelstukjes terug te vinden die noodzakelijk zijn om achteraf, na het lezen van dit werk, het grotere geheel te zien. Alle puzzelstukjes worden samengelegd in het praktisch luik van dit eindwerk, en vormen gezamenlijk het antwoord op de probleemstelling.
Deze bachelorproef wordt afgetrapt met de anamnese. Binnen dit organisatie- en maatschappelijk werk- verkennend hoofdstuk, wordt kort de algemene werking van Geriatrie C0 beschreven. Zo maakt de lezer onder andere kennis met het multidisciplinair team, en welke rol de maatschappelijk werker hierin opneemt.
Het tweede deel van dit eindwerk, de diagnose, vormt de uiteenzetting van de probleemstelling, bestaande uit drie hoofdstukken. Wanneer de lezer de probleemstelling goed bekijkt merkt hij drie kernelementen op, zijnde communicatie, teameffectiviteit en interdisciplinariteit. Elk van deze hoofdstukken reikt theoretische kaders aan waardoor de betekenis van deze begrippen duidelijk wordt.
Nadat de diagnose gesteld is, duiken we het operatiekwartier in om de behandeling te starten. Dit deel vormt een belangrijke omschakeling in deze bachelorproef. Alle theoretische kaders die eerder beschreven zijn, komen binnen het innovatieproject-hoofdstuk allemaal samen. Aan de hand van bevragingen aan werknemers van GC0, en eigen observaties, zijn er interdisciplinaire methodieken uitgeschreven die tot doel hebben de communicatie en teameffectiviteit te optimaliseren. De grootste innovatie was InterdiSciBAR 2015, een interdisciplinair zorgplan gebaseerd op de principes van IPSIG, SAMPC en SBAR. Hierdoor werden heldere patiëntgerichte doelstellingen en taakafspraken opgesteld, een totaalbeeld van de hulpvragers geschetst, en een concretere informatieoverdracht naar patiënten, sociaal netwerk en teamleden toe gewaarborgd. Anno september 2015 heeft AZ Nikolaas dit zorgplan opgenomen in hun computersysteem.
Na een intensieve behandeling staat het hulpverlenersteam garant voor nazorg. Dit laatste onderdeel bestaat uit persoonlijke adviezen, zowel op micro-, meso-, als macroniveau. Deze aanbevelingen zijn opgesteld vanuit een kritische blik en geeft aan hoe het innovatieproject nog beter zou kunnen. Ten slotte wordt in het besluit het gehele proces van deze scriptie nog eens samengevat.
Wanneer de patiënt het ziekenhuis verlaat, krijgt hij medicatie mee voor de komende drie dagen. Zoals u weet bevat elk geneesmiddel een bijsluiter, en laat het nu net lukken dat mijn eindwerk ook een bijsluiter bevat. Hierin is een literatuurlijst terug te vinden waarin al mijn bronnen zijn opgenomen, en zijn er enkele relevante bijlagen aan toegevoegd die het geheel nog completer maken.
Bibliografie
Aertgeerts, B., Faber, M., Hellings, J., Pijnenburg, M., Vankrunkelsven, P., &
Wollersheim, H. (2014). Patiëntgerichtheid als kernkwaliteit van de Vlaamse gezondheidszorg. Tijdschrift voor Geneeskunde, 70(3), pp. 117-122.
Arteveldehogeschool. (2015). Bachelor in de logopedie of audiologie. Geraadpleegd
op 28 mei 2015, http://www.arteveldehogeschool.be/bachelor-de-logopedie-en-de-audiologie/afstudeerrichtingen
ArtEZ hogeschool voor de kunsten. (2012). Begrippen en definities van interdisciplinair werken. ArtEZ finals 2012 magazine, 1, pp. 19.
AZ Nikolaas. (2005). Functiebeschrijving en competentieprofiel: Hoofdverpleegkundige [Interne nota]. Sint-Niklaas: AZ Nikolaas.
AZ Nikolaas. (2011). Functiebeschrijving en competentieprofiel: Verpleegkundige
[Interne nota]. Sint-Niklaas: AZ Nikolaas.
AZ Nikolaas. (z.d.). Missie. Geraadpleegd op 2 maart 2015,
http://www.aznikolaas.be/missie
Baert, T. (2007). Sociale dienst AZ Nikolaas [brochure]. Sint-Niklaas: AZ Nikolaas.
Bouman, F., & Koomans, M. (2006). Teamleiderschap. Zaltbommel: Thema.
Centrum Voor Afstandsonderwijs. (z.d.). Change management [Cursus].
Antwerpen: Centrum Voor Afstandsonderwijs.
Chierkoet, R. (2006). Multidisciplinair samenwerken in het ingebouwd
maatschappelijk werk. Soest: Uitgeverij Nelissen.
Choi, B., & Pak, A. (2008). Multidisciplinarity, interdisciplinarity, and
transdisciplinarity in health research, services, education and policy: 3. Discipline, interdiscipline distance, and selection of discipline. Clinical and Investigative Medicine, 31(1), pp. 41-48.
Cornille, A. (2013). SAV II: Gespreksmethodieken [Cursus]. Antwerpen:
Karel de Grote-Hogeschool.
Cornille, A., & Vandermarliere, H. (2013). Inleiding Maatschappelijk Werk [Cursus].
Antwerpen: Karel de Grote-Hogeschool.
De Cuyper, K. (2014). Communicatie in de zorg: aandacht voor overdracht,
bespreking en stoorzenders [Interne nota]. Sint-Niklaas: AZ Nikolaas.
De Neve, P. (2015). Dankzij samenwerking kunnen we de hulpvraag van de patiënt
beter opnemen. Geraadpleegd op 17 april 2015, http://www.desleutel.be/professionals/item/2429-dankzij-samenwerking-ku…
De Pooter, C. (2011). Artsen en niet-artsen: een gedeeld beroepsgeheim?.
Geraadpleegd op 27 mei 2015, http://www.ordomedic.be/data/CDP%20-%20Artsen%20en%20niet.pdf
De Valck, K. (2014). Organisatieontwikkeling en kwaliteitszorg [Cursus].
Antwerpen: Karel de Grote-Hogeschool.
Engers, A., Geilen, M., Köke, A., & van Wilgen, P. (2007). Graded Activity. Een
gedragsmatige behandelmethode voor paramedici. Houten:
Bohn Stafleu van Loghum.
Ensie. (2015). Samenwerken. Geraadpleegd op 2 april 2015,
https://www.ensie.nl/redactie-ensie/samenwerken
ERSV Limburg. (2011). Zorg op maat voor iedere patiënt in Limburg. Geraadpleegd
op 23 april 2015, http://www.ersvlimburg.be/upload/40157148/downloads/ pom2011-1_7-zorgopmaat_4.pdf
Fedweb. (2013). Interne communicatie. Geraadpleegd op 28 maart 2015,
Grit, R. (2011). Project management (6de ed.). Groningen/Houten: Noordhoff
Uitgevers.
Heijen, H., & Slaats, I. (2009). Professioneel hulpverlenen. De gespreksmethodiek.
Assen: Van Gorcum.
Holstvoogd, R. (2008). Maatschappelijk werk in kerntaken. Een nieuw profiel van de
beroepspraktijk. AK Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Hubeau, B., Mertens, J., Put, J., Roose, R., Stas, K., & Vander Laenen, F. (2013).
Omgaan met beroepsgeheim. Mechelen: Wolters Kluwer Belgium.
Jansen, J.W. (2012). Verpleegkundige overdracht: De SAMPC-methodiek.
Geraadpleegd op 4 maart 2015, http://janwillemjansen1.blogspot.be/2012/11/verpleegkundige-overdracht-de-sampc.html
Johnson, L., McCann, V., & Zimbardo, G. (2009). Psychologie: een inleiding
(6de ed.). Amsterdam: Pearson Benelux.
Knippels, L. (2009). Holistische mensvisie in de gezondheidszorg: Behandeling van
klachten. Geraadpleegd op 4 april 2015, http://loekknippelsacademie.nl/wp-content/uploads/2011/02/holistische-mensvisie.pdf
Mariaziekenhuis vzw. (2012). Onthaalbrochure geriatrie. Geraadpleegd op 12
februari 2015, http://www.mariaziekenhuis.be/sites/default/ files/geriatrie_onthaalbrochure.pdf
Online Talent Manager. (2012). Samenwerken. Geraadpleegd op 2 april 2015,
http://hetcompetentiewoordenboek.nl/mensgerichtheid/week-12-samenwerken/
Orde van Geneesheren. (2015). Klinisch apotheker in een ziekenhuis. Geraadpleegd
op 28 mei 2015, http://ordomedic.be/nl/adviezen/advies/klinisch-apotheker-in-een-ziekenhuis
ParsTempus. (2011). Het teameffectiviteitsmodel. Geraadpleegd op 8 april 2015,
http://parstempus.nl/files/Teameffectiviteitsmodel.pdf
Pelemans, W. (2002). Geriatrisch profiel. Geraadpleegd op 2 maart 2015,
http://www.geriatrie.be/mediastorage/FSDocument/89/deel01_hoofstuk02_nl.pdf
Scholte, M., Sprinkhuizen, A., & van Deur, H. (2013). DichtErBij. Wegen en
overwegen in het sociaal werk. Bussum: Uitgeverij Coutinho.
Schuman, H. (2012). Samen sterker? Een onderzoek naar interprofessioneel en
interdisciplinair samenwerken op de Alk, de Ruimte en de Zevensprong. Geraadpleegd op 14 april 2015, http://www.platformemg.nl/wp-content/uploads/2012/10/Samen-sterker.pdf
SEL GOAL. (2014a). E-zorgplan. Geraadpleegd op 26 mei 2015,
http://www.selgoal.be/mdo/e-zorgplan/
SEL GOAL. (2014b). Multidisciplinair overleg. Geraadpleegd op 26 maart 2015,
SEL Zorgregio Gent vzw. (z.d.). Multidisciplinair samenwerken. Geraadpleegd op 26
maart 2015, http://www.selgent.be/multidisciplinair-samenwerken
Sigra. (2008). Zorgplan volgens het SAMPC model. Geraadpleegd op 28 mei 2015,
http://everyoneweb.com/WA/DataFilesMarja123vigopleiding/Zorgplanvolgens…
Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen. (z.d.). Roteren doet je leren! Jobrotatie
als inschakelingsinstrument: een handleiding. Geraadpleegd op 15 mei 2015, http://www.werk.be/sites/default/files/Diversiteit_Roterendoetjeleren.pdf
Stappers, J. (2015). Maatschappelijke positie van de sociaal werker [Powerpoint].
Antwerpen: Karel de Grote-Hogeschool.
Talentontwikkelaar.be. (z.d.). Veranderingsmanagement: op weg naar een geslaagd
personeelsbeleid. Geraadpleegd op 11 mei 2015, http://www.talentontwikkelaar.be/organisatievernieuwing-een-innovatieve…
Triepels, J., & van der Lee, C. (2000). Van hulpvraag naar zorgplan. Baarn: Uitgeverij
H. Nelissen.
Tsakitzidis, G., & Van Royen, P. (2012). Leren interprofessioneel samenwerken in de
gezondheidszorg. Antwerpen: Standaard Uitgeverij.
Vandermarliere, H. (2014). Communicatie en gesprekstechnieken [Cursus].
Antwerpen: Karel de Grote-Hogeschool.
Van Beirendonck, L. (2013). Iedereen competent. Handboek voor competentie- en
talentmanagement. Tielt: Uitgeverij LannooCampus.
Van Dale. (2015). Consensus. Geraadpleegd op 15 mei 2015,
http://www.vandale.be/en/opzoeken?pattern=consensus&lang=nn#.VVUmPPntmko
Van Dale. (2015). Effectief. Geraadpleegd op 3 april 2015,
http://www.vandale.be/en/opzoeken?pattern=consensus&lang=nn#.VVUmPPntmko
van Delst, I. (2014). Interne & Externe Communicatie [Cursus]. Antwerpen:
Karel de Grote-Hogeschool.
van Linge. (2006). Innoveren in de gezondheidszorg. Theorie, praktijk en onderzoek.
Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.
Van Regenmortel, T. (2009). Empowerment als uitdagend kader voor sociale inclusie
en moderne zorg. Journal of Social Intervention: Theory and Practice, 18(4),
pp. 22-42.
VBVD. (2007). Interprofessioneel communiceren: Uitdagingen en Knelpunten.
Geraadpleegd op 19 mei 2015, http://www.mloz.be/files/medias/folder%20%283%29.pdf
Verschuere, B. (2014). Welzijn in Vlaanderen: Beleid, Bestuurlijke organisatie en
Uitdagingen. Brugge: die Keure.
Vlaamse overheid. (z.d.). Projectmanagement. Geraadpleegd op 11 mei 2015,
http://www.bestuurszaken.be/toolbox/projectmanagement
VMS Veiligheidsprogramma. (2013). SBAR-methode. Geraadpleegd op 29 april 2015,
http://www.vmszorg.nl/_page/vms_inline?nodeid=4624&subjectid=6728
Vyt, A. (2012). Interdisciplinair en interprofessioneel samenwerken in gezondheid en
welzijn. Antwerpen: Garant.
Werkgroep ethiek in de geestelijke gezondheidszorg. (1997). Interdisciplinair
samenwerken in een team van zorgverstrekkers. Geraadpleegd op 17 april 2015,http://www.fracarita.org/document/ethiek/Ethisch%20advies%20GGZ%20-%20I…
Zorgnet Vlaanderen. (2015). Sociaal werkers in ziekenhuizen ijveren voor meer erkenning. Zorgwijzer, 51(4), pp. 22-23.
