In elk van ons zit een extremist verscholen
In elk van ons zit een extremist verscholen
Wie van ons kan zeggen dat hij of zij niet ongerust is over extremisme in België? Je slaat de krant open of kijkt naar televisie en je leest en ziet het zoveelste artikel of verslag over extremisme in de wereld. Je ziet de gruwel in Syrië en Irak, maar tegelijkertijd besef je dat extremistisch geweld ook in ons eigen land voorkomt.
Meer dan alleen religieus extremisme
Het is een vreemde trend die Europa kent ; de invloed van religieus extremisme in het Midden-Oosten (Islamitische Staat), reikt ook tot in het Westen. Syriëstrijders – vaak doodnormale jonge mensen – verlaten de welvaartstaat om te gaan vechten in landen waar ze nog nooit geweest zijn. Sommige blijven daar, maar sommige komen ook terug om meer schade aan te richten in hun eigen land. Hoewel dit zeer prominent aanwezig is in het nieuws, is het belangrijk om te weten dat religieus extremisme niet de enige vorm is. Extremisme betekent eigenlijk dat een individu of een groep mensen een gevestigde orde of maatschappij willen veranderen op een gewelddadige manier. Met andere woorden, extremisten zijn niet bereid om een compromis te sluiten met mensen die hun mening niet delen. Extremisten kunnen verschillende motieven hebben om geweld te plegen, zij het religieus, politiek, economisch, enz. Zo kende België vroeger het politiek extremistische geweld van de CCC (Cellules Communistes Combattantes) en het dierenrechtenextremisme van ALF (Animal Liberation Front).
De extremist als product van zijn leefwereld
Wat bezielt mensen dan uiteindelijk om over te gaan tot geweld? Waarom dacht de CCC dat banken opblazen een goed idee was om het kapitalisme te stoppen? Of waarom stak het ALF de McDonalds in Merksem in brand, als protest tegen dierenleed? Groepen als CCC, ALF en zelfs Islamitische Staat moeten allemaal ontleed worden tot het individu. Bij het individu begint alles, want groepen bestaan uit een verzameling individuen. De leefwereld van mensen heeft een enorme invloed op het wereldbeeld, mensen worden gemaakt door omstandigheden. Extremisme sluipt dus binnen op de gevoeligste momenten in het leven van een mens : de puberteit. Wanneer mensen overgaan tot extremisme, is dat omdat zij geen vrede vinden met hun leefwereld. Nemen we het voorbeeld van de Syriëstrijders : deze jongeren gaan vaak weg omdat zij genoeg hebben van hun eigen maatschappij, waarom anders zouden ze vertrekken?
Onrechtvaardigheid, onzekerheid en groepsdreiging
De stap naar extremisme gaat vooraf door enkele knagende gevoelens bij jonge mensen. Het gevoel van onrechtvaardigheid ontstaat wanneer mensen aanvoelen dat ze anders worden behandeld dan andere mensen. Dat kan op individueel niveau of in groep voorkomen. Bijvoorbeeld : een gemeenschap allochtone mensen kan zich soms wat scheef bekeken voelen door hun autochtone landgenoten. Al snel kan een wij-zij gevoel ontstaan, waar mensen van mening zijn dat zij minder goed behandeld worden dan een andere groep.
Onzekerheid is ook een belangrijke factor bij extremisme. Als mensen constant het gevoel hebben dat zij anders zijn dan de rest, dan weten ze op den duur niet meer waar ze staan in het leven. Wat voor zekerheden hebben ze, als niet een zeker zijn over hun eigen identiteit. Nemen we terug het voorbeeld van Syriëstrijders : velen zijn opgegroeid als moslim en identificeren zich zo, maar tegelijkertijd maken ze ook een onderdeel uit van de Belgische samenleving. Wanneer ze steeds bestempeld worden als allochtoon en moslim, raken veel jongeren het noorden kwijt en proberen ze die frustratie te kanaliseren.
Dit resulteert allemaal in frustraties en mensen proberen die frustraties kwijt te geraken door andere mensen te leren kennen die te maken hebben met dezelfde frustraties. Na verloop van tijd komt een gefrustreerd persoon in contact met een groep gelijkgestemden. Uiteindelijk zal die groep zich collectief afzetten tegen de maatschappij waar ze zich niet thuis voelen.
Rol van rekruteren
Door het internet kunnen jonge mensen gelijkgestemden ontmoeten zonder problemen. Via via komen ze in contact met ronselaars of andere mensen die hun frustraties delen en op die manier kunnen mensen vervallen in extremisme. Het gevoel dat ze ergens toe behoren, dat ze een hoger doel voor ogen hebben, dat ze een goede daad begaan voor de groep is van cruciaal belang voor extremisme. Dat verklaart ook waarom er vaak incidenten met zogenaamde lone wolfs, jonge mensen zonder banden met groeperingen die extremistisch geweld plegen. Fysiek in contact komen met een extremistische groepering is geen vereiste, het gevoel van ergens toe te behoren kan al meer dan genoeg zijn om extremisme aan te wakkeren.
Banaliteit van het extremisme
Gegeven de juiste omstandigheden kan elk persoon overgaan tot extremistisch geweld. Het is een ontnuchterende conclusie, want veelal worden andere motieven als religie of armoede naar voor geschoven. En alhoewel deze ook een bepaalde invloed hebben op extremisme, is het belangrijk om te weten dat die geen doorslaggevende rol spelen. Om tot een oplossing voor het huidige probleem van de extremistische Islam in België te komen, is het cruciaal om dit als uitgangspunt te zien. Zorg ervoor dat mensen zich goed voelen in de samenleving en de problemen zullen vanzelf verdwijnen, zo simpel kan het zijn.
Bibliografie
(sd).
ALDe'emeh, M. (2015). (D. Vandekerckhove, Interviewer)
Almond, G. A. (2003). Strong Religion: The Rise of Fundamentalisms Around the World.
Al-Noor. (2009). The New Face of The Middle East : The Devil in The Demographics. Al-Noor.
Aqueel, N. (2009). How the global press is framing "Extremism" and its variants.
Barro, R. (2002, Juni 10). The myth that poverty breeds terrorism. Business Week.
BBC Radio 4. (2014, maart 17). The roots of extremism.
Benyaich, B. (2015). #radicalisme#extremisme#terrorisme. Leuven: Van Halewyck.
Berkowitz, L. (1989). The frustration-aggression hypothesis : Examination and reformulation. Psychological Bulletin.
Berry, J. W. (1997). Immigration, acculturation and adaptation. Applied Psychology : an internal review.
Bhui K., N. W. (2014). Is Violent Radicalisation Associated With Poverty, Migration, Poor Self-Reported Health And Common Mental Disorders?
Bonte, J. (2015). (D. Vandekerckhove, Interviewer)
Bos, K. (2002). De sociale drie-eenheid: sociale wetenschappen, sociale psychologie, sociale rechtvaardigheid.
Bos, K. (2005). What is responsible for the fair process effect?
Bos, K. (2007). Procedurele rechtvaardigheid : beleving bij burgers en implicaties voor het openbaar bestuur.
Bos, K. v. (2002). De sociale drie-eenheid : sociale wetenschappen, sociale psychologie, sociale rechtvaardigheid.
Bos, K. v. (2002). De sociale drie-eenheid: Sociale wetenschappen, sociale psychologie, sociale rechtvaardigheid. Utrecht: Oratie.
Bos, K. v. (2007). Procedurele rechtvaardigheid : Beleving bij burgers en implicaties voor het openbaar bestuur.
Bos, K. v., & Lind, E. A. (2002). Uncertainty management by means of fairness judgements.
Bos, K. v., Loseman, A., & Doosje, B. (2009). Waarom jongeren radicaliseren en sympathie krijgen voor terrorisme : onrechtvaardigheid, onzekerheid en bedreigde groepen. Utrecht.
Brown, D. (1991). Assessment and selection for groups.
Brown, R., & Hinkle, S. E.-C. (1992). Recognising group diversity : Individualism-collectivism and autonomous-relational social orientations and their implications for intergroup processes. British Journal of Social Pyschology.
Buijs, F. J. (2006). Strijders van eigen bodem : radicale en democratische moslims in Nederland.
Cohn, N. (1963). Columbus Centre.
Coolsaet, R. (2015, februari). http://www.sampol.be/index.php/samenleving-en-politiek/zoeken-in-sampol…. Opgehaald van www.sampol.be: http://www.sampol.be/index.php/samenleving-en-politiek/zoeken-in-sampol…
Coolsaet, R. (2015, maart). WHAT DRIVES EUROPEANS TO SYRIA, AND TO IS? INSIGHTS FROM THE BELGIAN CASE. Egmont Papers.
Coolsaet, R. (sd). Rik Coolsaet over Syriëstrijders: "Het is cool om jihadist te zijn".
Corman, S. R. (2008). Weapons of Mass Persuasion: Strategic Communication to Combat Violent Extremism.
Crenshaw, M. (2000). The psychology of terrorism: An agenda for the 21st century. Political Psychology.
Crosby, F. (1982). Relative deprivation and working women. New York.
Crosby, F. J. (1976). A model of egoistical relative deprivation. Psychological Review.
Dailymail. (2013). The thrifty terrorists: Receipts reveal how al-Qaida records every expense down to 60 cents for cake and a $1.60 pot of mustard . dailymail.
De Morgen. (2015). Dit is het brein achter de verijdelde aanslag. De Morgen.
De Morgen. (2015, augustus 20). http://www.demorgen.be/buitenland/-bibliotheken-scholen-ziekenhuizen-al…. Opgehaald van demorgen.be: http://www.demorgen.be/buitenland/-bibliotheken-scholen-ziekenhuizen-al…
Der Spiegel. (2014, november). Der Dschihad-Kult : Warum deutsche Jugendliche in den "heiligen Krieg" ziehen. Der Spiegel.
deredactie. (2011). Activisten vernielen omstreden aardappelveld. Opgehaald van Activisten vernielen omstreden aardappelveld
deredactie. (2014). Verschillende jihadaanslagen in België verijdeld. deredactie.be.
Doosje, B., Kateman, S., & Mathyi, P. (2007). The relation between threat, ethnic attitudes and anger after 9/11/2001 : the role of group membership.
Erikson, E. H. (1959). Identity and the life cycle : selected papers. Psychological Issues.
Esteban, J. A., & Debray, R. (1994). On the measurement of polarization. Econometrica.
Farrington, D. P. (2007). Childhood risk factors and risk-focused prevention. The Oxford handbook of criminology.
Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human Relations.
Fisk, R. (1990). Pity the nation : Lebanon at war. Londen.
FOD Binnenlandse Zaken. (2010). Polarisering en radicalisering : een integrale preventieve aanpak.
Fowler, R. (1991). Language in the News: Discourse and Ideology in the Press.
Francq, B. (1986). Sociologie du travail : Vol. 28, No. 4, Violence politique et terrorisme, pp. 458-483. Elsevier Masson SAS.
Fry, S. (2011, Oktober 12). Stephen Fry's Planet Word.
Grant, P. R. (1995). From ethnocentrism to collective protest : Responses to relative deprivation and threat to social identity. Social Psychology Quarterly.
Guardian. (2008, juli 30). Yemen Terrorism : Soft Approach to Jihadists Starts To Backfire As Poverty Fuels Extremism. The Guardian.
Hermans, A. (2015, juli 3). Gewelddadig extremisme en extremistische overtuigingenIndividuele verschillen en determinanten vanuit geïntegreerd perspectief.
Hitchens, C. (2001). Letters to a young contrarian. Verenigde Staten: Basic Books.
Hogg, M. A. (2004). Uncertainty and extremism : Identification with high entativity groups under conditions of uncertainty.
Hogg, M. A., & Bos, K. v. (2007). Uncertainty and Extremist Behaviour.
Hogg, M. A., & Mullin, B. A. (1999). Joining Groups to reduce uncertainty : subjective uncertainty reduction and group identification.
Huyghe, W. (2007). Anja Hermans: van idealiste tot terroriste en terug : kleine vonk, groot vuur. Van Halewyck.
Inkeles, A. (1969). Making Men Modern: On the Causes and Consequences of Individual Change in Six Developing Countries.
International Business Times. (2015, februari 2). http://www.ibtimes.com.au/terrorism-has-nothing-do-islam-us-president-b…. Opgehaald van http://www.ibtimes.com.au/terrorism-has-nothing-do-islam-us-president-b… http://www.ibtimes.com.au/terrorism-has-nothing-do-islam-us-president-b…
Knack. (2014, september 20). 'IS-aanslagen in België verijdeld'. De Morgen.
Knack. (2015, juli 31). knack.be. Opgehaald van knack.be: http://www.knack.be/nieuws/wereld/zeldzaam-gesprek-tussen-netanyahu-en-…
Leiden Universiteit. (sd). Journalisten zijn niet bezig met objectieve verslaggeving. Leiden.
Levine, R. A., & Campbell, D. T. (1972). Ethnocentrism : Theories of conflict, ethnic attitudes and group behavior.
Liddick, D. (2006). Eco-terrorism: Radical Environmental and Animal Liberation Movements.
Liddick, D. R. (2006). Eco-terrorism: Radical Environmental and Animal Liberation Movements.
Liebman, C. (1983). Extremism as religious norm.
Luyckx, K. (2014, augustus 30). Ccounsel for Jejoen Bontinck (a repentant Syria fighter). De Standaard.
M. Lombardi, E. R. (2014). Countering Radicalisation and Violent Extremism Among Youth to Prevent Terrorism.
Martin E. Marty, R. S. (1991). Accounting for Fundamentalisms: The Dynamic Character of Movements.
Mason P., J. O. (2006). Religious Extremism. Evans Brothers.
Mc Cauley, C., & Moskalenko, S. (2008). Mechanisms of political radicalization : pathways to terrorism. Terrorism and political violence.
Meertens R.W., P. Y. (2006). In iedereen schuilt een terrorist : Een sociaal-psychologische analyse van terroristische sekten en aanslagen. Schiedam: Scriptum.
Mellis, C. (2007). Amsterdam and radicalsation : the municipal approach.
Moghaddam, F. M. (2005). The staircase to terrorism : A psychological exploration. American Psychologist, 161-169.
Moorman, R. H. (1991). Relationship between organizational justice and organizationa citizenship behaviours : do fairness perceptions influence employee citizenship? Journal of Applied Psychology.
Nader, P. S. (2013). Former Members' Perspectives Are The Key to Impacting The FARC.
Peck, S. (1993). Further Along the Road Less Traveled: The Unending Journey Towards Spiritual Growth.
Post, J. M. (2003). The terrorists in their own words: Interviews with thirty-five incarcerated Middle Eastern terrorists. Terrorism and Political Violence.
Post, J. M. (2004). Leaders and their followers in a dangerous world: The psychology of political behavior.
Rasch, W. (1979). Psychological dimensions of political terrorism in the Federal Republic of Germany.
Rivas, T. (2003). Onrechtvaardig diergebruik. Delft: Koopman & Kraaijenbrink.
Sageman, M. (2004). Understanding Terror Networks.
Schbley, A. H. (2000). Torn between God family and money: The changing profile of Lebanon's. Studies in conflict and terrorism.
Schmid, A. P. (2013). Radicalisation, de-radicalisation, counter-radicalisation: A conceptual. Den Haag.
Schmitt, M. &. (2002). Stereotypic ingroup bias as self-defence against relative deprivation: evidence of a longitudinal study of the German unification process.
Sherif, M. (1966). In common predicament : social psychology of intergroup conflict and cooperation.
Slootman, M. ,. (2006). Processen van radicalisering : waarom sommige Amsterdamse moslims radicaal worden.
Spaaij, R. (2012). Understanding Lone Wolf Terrorism: Global Patterns, Motivations and Prevention.
Stephan, W. G., Boniecki, K. A., Ybarra, O., Bettencourt, A., Ervin, K. S., Jackson, L. A., et al. (2002). The role of threats in the racial attitudes of blacks and whites. Personality and Social Psychology Bulletin.
The Guardian. (2001, Oktober 11).
The Guardian. (2014). Religious extremism main cause of terrorism, according to report.
The Guardian. (2015, maart 27). http://www.theguardian.com/world/2015/mar/27/us-airdrops-anti-isis-cart…. Opgehaald van http://www.theguardian.com/world/2015/mar/27/us-airdrops-anti-isis-cart… http://www.theguardian.com/world/2015/mar/27/us-airdrops-anti-isis-cart…
Union, C. o. (2005). The European Union Strategy for Combating Radicalisation and Recruitment to Terrorism. Brussel.
United Nations. (2005). UN Security Council Resolution 1624.
Van Dijk, T. (1988). News as Discourse.
Van Gorp, B. (2007). Journal of Communication.
Van Leeuwen, M. (2005). Ronselen in Europa voor de Heilige Oorlog. Justitiële Verkenningen.
Veldhuis, T., & Bakker, E. (2007). Causale factoren van radicalisering en hun onderlinge samenhang. Vrede en Veiligheid.
Victoroff, J. (2005). The mind of the terrorist: A review and critique of psychological approaches. Journal of Conflict Resolution.
vox. (2015, februari 19). http://www.vox.com/2015/2/19/8065143/obama-isis-islam. Opgehaald van http://www.vox.com/2015/2/19/8065143/obama-isis-islam: http://www.vox.com/2015/2/19/8065143/obama-isis-islam
Weyembergh, A. &. (2012). Domestic provisions and case law : the Belgian case.
Wintrobe, R. (2006). Rational Extremism: The Political Economy of Radicalism.
Wolters W., d. G. (2005). Maatschappelijke Problemen. Den Haag: Boom Lemma Uitgevers.
Wood, G. (2015, maart). Opgehaald van ww.theatlantic.com: http://www.theatlantic.com/features/archive/2015/02/what-isis-really-wa…
