Willen we niet allemaal dat de mogelijkheden van alle kinderen worden geoptimaliseerd in de klas? En is het niet raar om ICT uit de klas te bannen in een maatschappij waar het gebruik van deze technologieën zo duidelijk aanwezig is?
Met deze vragen in het achterhoofd werd in het uitgevoerde onderzoek nagegaan of er met gedifferentieerde instructie aan de hand van tablets rekening kan worden gehouden met de individuele noden van leerlingen uit het vijfde leerjaar. Voor het onderzoek werden lessen wereldoriëntatie ontworpen waarbij aldus gedifferentieerde instructie aan de hand van tablets werd toegepast. De lessen vonden plaats in vier klassen van het vijfde leerjaar, bij leerlingen die amper of nooit gewerkt hadden met tablets in de klas. Aan de hand van tests voordien en nadien werd nagegaan of de leerlingen bijgeleerd hebben tijdens de lessen en wat zijzelf en de leerkrachten vonden van deze lessen.
Gedifferentieerde instructie: wat is dat?
Gedifferentieerde instructie is het centraal thema binnen het onderzoek en gaat erover dat leerkrachten gaan differentiëren binnen de klas. Het betekent dat leerkrachten verschillende manieren gebruiken om de leerlingen tot leren te brengen. De kern van gedifferentieerde instructie is dat deze manieren aansluiten bij de individuele verschillen van de leerlingen. Opgepast! Deze verschillen gaan niet enkel over de mogelijkheden van de leerlingen. Het is breder dan dat. Gedifferentieerde instructie gaat erover rekening te houden met wat de leerlingen al weten of kunnen, maar ook over de interesses van leerlingen, de manier waarop leerlingen het liefste leren… Gedifferentieerde instructie geldt dus niet enkel voor de laagpresterende leerlingen, maar voor alle leerlingen!
Waarom ICT gebruiken?
De integratie van ICT in de klas is noodzakelijk in de hedendaagse maatschappij. Door de veranderde maatschappij worden namelijk andere competenties verwacht van jongeren en ICT speelt daarbij een belangrijke rol. Het is wel van belang dat de te bereiken leerdoelen steeds op de eerste plaats staan. Daarnaast blijkt dat ICT gedifferentieerde instructie kan gaan ondersteunen. Zo kan er door middel van de variatie aan leerbronnen (tekst, geluid en afbeeldingen) rekening worden gehouden met de leerstijl van elke individuele leerling.
De tablet: een mobiele technologie
In het uitgevoerde onderzoek werd gebruikt gemaakt van tablets, die behoren tot de mobiele technologieën. Dit is de van subgroep van ICT waaronder alle technologieën worden begrepen die zelf mobiel zijn, die gebruikt worden in een omgeving weg van de natuurlijke omgeving zoals het klaslokaal of een combinatie van beide. Mobiele technologieën zijn momenteel ook de meest bruikbare ICT-tools voor onderwijs. Ze hebben namelijk tal van voordelen. Zo kunnen ze zorgen voor meer engagement en motivatie, kunnen ze de interactie met de leerkracht en andere leerlingen verhogen, kunnen ze gedifferentieerde instructie ondersteunen…
Juffrouw, we hebben bijgeleerd
De deelnemende leerlingen hebben dankzij de onderzoekslessen kennis opgedaan in het leergebied wereldoriëntatie. Wat verder zeer positief is, is dat er geen betekenisvol verschil is tussen leerlingen die laag, gemiddeld of hoog presteren. Dit wil zeggen dat niet alleen de hoogpresterende leerlingen, maar ook de gemiddeldpresterende en de laagpresterende leerlingen in gelijke mate hebben bijgeleerd. De geboekte vooruitgang is gemiddeld niet zo groot, maar hierbij dient rekening te worden gehouden dat het gaat over de vooruitgang die de leerlingen tijdens de lessen boekten. De leerlingen hadden met andere woorden niet gestudeerd voor de test.
Gedifferentieerde instructie is goed want iedereen is anders
Tijdens de onderzoekslessen werd gedifferentieerde instructie toegepast volgens wat de leerlingen al wisten of konden, de interesses van de leerlingen en de manier waarop de leerlingen het liefste leren. In lijn met de verwachtingen blijken de leerlingen ook meer gedifferentieerde instructie te ervaren in vergelijking met de normale klaspraktijk. Daarenboven is de meerderheid van de leerlingen positief over het feit dat er gedifferentieerde instructie werd toegepast.
De tablet: een meerwaarde?
De leerlingen vinden dat de tablet een meerwaarde betekende voor de toegepaste gedifferentieerde instructie. Zo geven de leerlingen aan dat ze het leuker werken vinden in vergelijking met het gebruik van de klassieke schoolboeken en dat ze het handig vinden om schema’s te maken op de tablet. Het overgrote deel van de leerlingen wil daarenboven opnieuw op deze manier les krijgen. De meest aangegeven reden daarvoor is dan ook het gebruik van de tablet, waarover de leerlingen zeer enthousiast waren. Dit dient echter genuanceerd te worden. Gezien de leerlingen nooit of amper werkten met tablets in de klas, is er een kans dat er hier sprake is van een wow-effect. Dit wil zeggen dat het kan zijn dat de leerlingen vooral plezier en motivatie ervoeren omdat dit voor hen allemaal erg nieuw was.
En wat vinden de leerkrachten ervan?
Opvallend is dat geen enkele leerkracht aangeeft onvoorwaardelijk op dezelfde manier te willen lesgeven. De voornaamste redenen hiervoor zijn tijd en organisatorische haalbaarheid. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het belangrijk is dat er in de schoolvisie of het schoolbeleid aandacht wordt besteed aan ICT. Als je gedifferentieerde instructie aan de hand van tablets wil gaan invoeren als individuele leerkracht, zonder dat de school erachter staat, zal dit een stuk moeilijker verlopen dan wanneer de school als één geheel achter het idee staat. De schoolvisie heeft namelijk gevolgen voor de infrastructuur, alsook voor de professionalisering van leerkrachten. Wel geven de leerkrachten aan dat ze bepaalde aspecten uit de onderzoekslessen zullen meenemen naar hun eigen klaspraktijk en dat het voor de leerlingen een erg motiverende ervaring is geweest.
De conclusie van dit verhaal is: er kan effectief rekening worden gehouden met de individuele noden van leerlingen uit het vijfde leerjaar door middel van gedifferentieerde instructie aan de hand van tablets.
Referentielijst
Amsing, M., Mathijssen, B., Sontag, L. (2013). Omgaan met verschillen in het voortgezet onderwijs. Onderzoek naar de toepassing van differentiatie van instructie in de reguliere lespraktijk van docenten. Retrieved July 31, 2014 from file:///C:/Users/user/Downloads/Onderzoeksrapportage-omgaan-met-verschillen-in- het-vo%20(1).pdf
Anderson, K. M. (2007). Tips for teaching: Differentiating instruction to include all students. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 51(3), 49-54.
Avci, S. Yüksel, A. Soyer, M. & Balikcioglu, S. (2009). The cognitive and affective changes caused by the differentiated classroom environment designed for the subject of poetry. Educational Sciences: Theory & Practice, 9 (3), 1069-1084.
Baarda, D.B., De Goede, M.P.M., & Teunissen, J. (2007). Basisboek kwalitatief onderzoek: handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek. Nederland: Wolters-Noordhoff.
Baumgartner, T., Lipowski, M. B., Rush, C. (2003). Increasing Reading Achievement of Primary and Middle School Students through Differentiated Instruction. Retrieved July 31, from http://eric.ed.gov/?id=ED479203
Balanskat, A. (2013). Introducing tablets in schools: the Acer-European Schoolnet Tablet Pilot. European Schoolnet
Benjamin, A. (2014). Differentiated Instruction Using Technology: A Guide for Middle & HS Teachers. Routledge.
Blok (2004). Adaptief onderwijs. Betekenis en effectiviteit. Pedagogische Studiën. 81, 5-27.
Bosker, R. (2005). De grenzen van gedifferentieerd onderwijs. Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar, Rijksuniversiteit Groningen.
Bosker, R., & Doolaard, S. (2009). De pedagogische kwaliteit van differentiatie in het onderwijs. In A. Minnaert, H. L. Spelberg & H. Amsing (Ed.) Het Pedagogisch Quotiënt (p. 151-164). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Cash, R. M. (2011). Advancing differentiation. Thinking and learning for the 21st century. Minneapolis: Free Spirit.
Clark, W., & Luckin, R. (2013). What the research says. iPads in the classroom. London Knowledge Lab, Institute of Education University of London.
Centraal Bureau voor de Statistiek. (2000). Allochtonen in Nederland 2000.
Corno, L. Y. N. (2008). On teaching adaptively. Educational Psychologist, 43(3), 161-173.
Coubergs, C., Struyven, K., Engels, N., Cools, W., & De Martelaer, K. (2013). Binnenklasdifferentiatie. Leerkansen voor alle leerlingen. Leuven: Acco.
De Bruyne, S. (2013). Binnenklasdifferentiatie in Vlaanderen. Een onderzoek naar self-efficacy beliefs en attitudes bij leerkrachten secundair onderwijs. Ongepubliceerde masterproef, Gent: Universiteit Gent.
Devlieger, I. (2013). Exploratief onderzoek naar de perceptie van leerlingen op ICT-gebruik thuis en op school. Ongepubliceerde masterproef, Gent: Universiteit Gent.
Dilerop-Lucassen, E., & Orgiu, S. (2013). Differentiëren op het VWO. Kwantiatief onderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van differentiëren tussen leerlingen bij de vakken Frans en Spaans. Ongepubliceerde masterproef, Utrecht: Universiteit Utrecht.
Dillenbourg, P. (n.d.) Orchestrating CSCL [Video File]. Retrieved July 15, 2014, from http://isls-naples.psy.lmu.de/intro/all-webinars/dillenbourg2_video/index.html
Dumont, H., & Istance, D. (2010). Analysing and designing learning environments for the 21ste century. In H. Dumont, D. Istance & F. Benavides (Eds.), The Nature of Learning. Using research to inspire practice (p. 19-32). Frankrijk: OECD publishing.
Gregorius, R. M., Santos, R., Dano, J. B., & Gutierrez, J. J. (2010). Can animations effectively substitute for traditional teaching methods? Part II: Potential for differentiated learning. Chemistry Education Research and Practice, 11 (4), 262-266. doi:10.1039/C0RP90007A
Hall, T. (2002). Differentiated instruction. National Center on Accessing the General Curriculum (NCAC).
Harris, J., & Hofer, M. (2009). Grounded tech integration. Learning and Leading With Technology, 37(2), 22–25.
Hashemi, M., Azizinezhad, M., Najafi, V., & Nesari, A. J. (2011). What is mobile learning? Challenges and capabilities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 2477-2481. doi:10.1016/j.sbspro.2011.10.483
Henderson, S., & Yeow, J. (2012). iPad in education: A case study of iPad adoption and use in a primary school. In System Science (HICSS), 2012 45th Hawaii International Conference on System Sciences (p. 78-87).
Hering, M. (2014). Differentiatie in de klasprakijk: leerkrachten aan het woord. Ongepubliceerde masterproef, Brussel: Vrije Universiteit Brussel.
Hieb, J., & Ralston, P. (2010). Tablet PCs in engineering mathematics courses at the J.B. Speed School of Engineering. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 41(4), 487 – 500, doi: 10.1080/00207390903477467
Ifenthaler, D., & Schweinbenz, V. (2013). The acceptance of Tablet-PCs in classroom instruction: The teachers’ perspectives. Computers in human behavior, 29(3), 525-534.
Karadag, R., & Yasar, S. (2010). Effects of differentiated instruction on students’ attitudes towards Turkish courses: an action research. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 1394-1399, doi: 10.1016/j.sbspro.2010.12.340
Kussé, P., Van Den Bosch, J., Van Hove, L., & Van Steenbergen, J. (2010). Mikado wereldoriëntatie in het basisonderwijs. Kapellen: Pelckmans
Landrum, T.J., and K.A. McDuffie. (2010). Learning style in the age of differentiated instruction. Exceptionality: A Special Education Journal,18, 6–17, doi:10.1080/09362830903462441
Levy, H. M. (2008). Meeting the needs of all students through differentiated instruction: Helping every child reach and exceed standards. The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 81(4), 161-164, doi: 10.3200/TCHS.81.4.161-164
Mortelmans, D. (2009). NVivo (versie 8). Een inleiding. Antwerpen: Universiteit Antwerpen - Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Naismith, L., & Corlett, D. (2006). Reflections on success: A retrospective of the mLearn conference series 2002-2005. Retrieved July 15, 2014 from https://telearn.archives-ouvertes.fr/hal-00197366/document
O’Malley, C., Vavoula, G., Glew, J.P., Taylor, J., Sharples, M., Lefrere, P., et al. (2005). MOBIlearn WP-4 Pedagogical methodologies and paradigms. Guidelines for learning/teaching/tutoring in a mobile environment. Retrieved April 21, 2014 from http://telearn.archives-ouvertes.fr/docs/00/69/62/44/PDF/OMalley-2005.pdf
Peterink, S. (2014). Het probleem met het ecosysteem. Retrieved July 15, 2014 from http://www.kennisnet.nl/themas/laptops-tablets/blog-sabine/het-probleem-met-het- ecosysteem/
Puntambekar, S. & Hübscher, R. (2005). Tools for scaffolding students in a complex learning environment: what have we gained and what have we missed? Educational psychologist, 40(1), 1-12.
Quinn, C. (2000). mLearning: mobile, wireless, in-your-pocket learning. Retrieved, April, 20, 2014 from http://www.linezine.com/2.1/features/cqmmwiyp.htm
Raes, A., & Schellens, T. (2015). Unraveling the motivational effects and challenges of web-based collaborative inquiry learning across different groups of learners. Educational Technology Research and Development, 1-26, doi: 10.1007/s11423-015-9381-x
Roy, A., Guay, F., & Valois, P. (2013). Teaching to address diverse learning needs: development and validation of a differentiated instruction scale. International Journal of Inclusive Education, 17(11), 1186-1204. doi: 10.1080/13603116.2012.743604
Rosseel, Y. & Marchant, T. (2012). Statistiek II [cursus]. Gent: Universiteit Gent, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen - Vakgroep Data-analyse.
Sarrab, M., Elgamel, L., & Aldabbas, H. (2012). Mobile learning (m-Learning) and educational environments. International Journal of Distributed and Paralles Systems , 3(4), 31-38.
Sandmel, K. N., Brindle, M., Harris, K. R., Lane, K. L., Graham, S., Nackel, J., et al. (2009). Making it work differentiating tier two self-regulated strategies development, in writing in tandem with schoolwide positive behavioral support. Teaching Exceptional Children, 42(2), 22-33.
Schellens, T. (2014). Onderwijstechnologie: nieuwe media met de focus op web 2.0. Retrieved July, 12 from http://minerva.ugent.be/courses2013/H00071102013/document/slides_lessen/OT_social_software_2014_.pdf.pdf?cidReq=H00071102013
Selwyn, N., Potter, J., & Cranmer, S. (2009). Primary pupils' use of information and communication technologies at school and home. British Journal of Educational Technology, 40(5), 919-932, doi: 10.1111/j.1467-8535.2008.00876.x
Sharples, M., Milrad, M., Arnedillo Sanchez, I., & Vavoula, G. (2009). Mobile learning: small devices, big issues. In Balacheff, N., Ludvigsen, S., De Jong, T., Lazonder, A., & Barnes, S. (eds.), Technology enhanced learning: principles and products (p. 233-249). Heidelberg: Springer.
Smit, R., & Humpert, W. (2012). Differentiated instruction in small schools. Teaching and Teacher Education, 28(8), 1152-1162, doi: 10.1016/j.tate.2012.07.003
Skiba, D. J. (2010). Digital wisdom: a necessary faculty competency? Nursing education perspectives, 31(4), 251-253.
Tomlinson, C. A. (1999). The differentiated classroom: Responding to the needs of all learners. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education, Inc.
Tomlinson, C. A. (2000). Differentiation of Instruction in the Elementary Grades. Retrieved, March 30, 2014, from http://ecap.crc.illinois.edu/eecearchive/digests/2000/tomlin00.pdf
Tomlinson, C.A. (2001). How to differentiate instruction in mixed-ability classrooms. (Second edition). Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Tomlinson, C. A., Brighton, C., Hertberg, H., Callahan, C. M., Moon, T. R., Brimijoin, K., et al. (2003). Differentiating Instruction in Response to Student Readiness, Interest, and Learning Profile in Academically Diverse Classrooms: A Review of Literature. Journal for the Education of the Gifted, 27(2), 119-145.
Tomlinson, C.A. (2012). Learning style: what we know, what we don’t know, what we need to know- and what we should do. Retrieved July 31, from http://www.caroltomlinson.com/Presentations/2012ASCD_LearningStyleControversy.pdf
Tulbure, C. (2013). The effects of differentiated approach in higher education: an experimental investigation. Procedia-Social and Behavorial Sciences, 76, 832 – 836, doi: 10.1016/j.sbspro.2013.04.215
Vanderhoeven, J. (2004). Positief omgaan met verschillen in de leeromgeving, Garant.
Van der Valk, T. (2014). Differentiatie en excellentie. Retrieved July 31, 2014, from http://www.schoolaanzet.nl/uploads/tx_sazcontent/Excellentie_en_Differentiatie_- _webversie.pdf
Vansteenkinste (n.d.). Zelf-Regulatie Vragenlijst – Leren. Retrieved January 8, 2015 from file:///C:/Users/user/Downloads/Zelf%20Regulatie%20Vragenlijst%20-%20Leren%20-%20Handleiding%20(1).pdf
Vansteenkinste, M., Lens, W., & Deci, E.L. (2006). Intrinsic versus extrinsic goal-contents in self-determinating theory: Another Look at the quality of academic motivation. Educational Psychologist (41), 1, 19-31.
Vlaamse Overheid, (2013). Masterplan hervorming S.O.. Retrieved March, 5, 2014 from http://www.vlaamsparlement.be/vp/pdf/20122013/masterplan_hervorming_so.pdf
Vlaamse Onderwijsraad, (2013). Advies over ICT-integratie in het leerplichtonderwijs. Retrieved March, 5, 2014 from http://www.vlor.be/sites/www.vlor.be/files/ar-ar-adv-016_0.pdf
Voogt, J. & Roblin, P.R. (2010). 21st century skills. Discussienota. Retrieved March, 5, 2014 from http://www.kennisnet.nl/fileadmin/contentelementen/kennisnet/21st_century_skills/21_st_century_skills__discussie_paperNL__def.pdf.
Winters, N. (2006). Wat is mobile learning? In Sharples, M. (Ed.). Big issues in mobile learning. Report of a workshop by the Kaleidoscope Network of Excellence Mobile Learning Initiative. University of Nottingham, UK.
Wu, W., Wu, Y., Chen, C., Kao, H., Lin, C., & Huanga, S. (2012). Review of trends from mobile learning studies: a meta-analysis. Computers & education, 59(2), 817-827, doi: 10.1016/j.compedu.2012.03.016.
Zuppo, C. M. (2012). Defining ICT in a boundaryless world: The development of a working hierarchy. International Journal of Managing Information Technology, 4(3), 13-22.