Onomastische vermenging in een multiculturele samenleving: Hybride namen en hun linguïstische context in Grieks-Romeins Egypte
Multiculturele samenleving leidde tot gemengde namen
“Verschillende culturen samen in één land, kan dat wel werken?” “Ze zullen zich nooit aanpassen, ze willen hun cultuur aan ons opdringen.” Uitspraken zoals deze zijn vandaag alomtegenwoordig. Door de huidige vluchtelingenproblematiek treedt het debat over de multiculturele samenleving opnieuw volop op de voorgrond. Onze situatie is echter niet zo uniek als het gros van de berichtgeving suggereert. In het verleden blijkt het samen voorkomen van verschillende tradities geen uitzondering geweest te zijn. In sommige gevallen leidde dit zelfs tot een versmelting van diverse culturen, zoals in Grieks en vooral Romeins Egypte. Een tastbaar gevolg van deze fusie was de praktijk van “hybride” of gemengde persoonsnamen, die recent aan een onderzoek onderworpen werden aan de KU Leuven.
Gemengde namen...
Concreet droeg bijna vijf procent van de inwoners van Romeins Egypte een naam die elementen uit verschillende tradities combineerde. Meestal ging het hierbij om afleidingen in de ene taal van goden of namen uit een andere taal of traditie. Een voorbeeld van zo’n naam is “Besodoros”: Bes was een beschermende Egyptische godheid, en “doros” is Grieks voor “geschonken”, zodat de naam “geschonken door Bes” betekent. Dit wil dus zeggen dat de Griekse immigranten na verloop van tijd de inheemse Egyptische goden opnamen in hun namen, die de manier bij uitstek vormden om zich te profileren. Of andersom, dat de Egyptenaren de Griekse taal overnamen om toewijding uit te drukken aan hun eigen goden. Qua culturele kruisbestuiving kan dat wel tellen.
... in een gemengde samenleving
Als we de namen van de ouders die deze namen aan hun kinderen gaven bekijken, lijken die beide scenario’s naast elkaar voorgekomen te zijn. Zij droegen immers zowel Griekse, als Egyptische, als Latijnse namen. Hoewel een Griekse naam hebben niet per se impliceerde dat iemand in alle opzichten een Griek was (denk maar aan Engelse namen als Cindy of Lilly bij ons), wijst dit er toch op dat de gemengde namen bij verschillende groepen voorkwamen. Bovendien leren de gevallen waarbij zowel de naam van de moeder als de naam van de vader bekend is dat ze juist veel voorkwamen op het kruispunt van de verschillende tradities. Meer dan de helft van de hybride namen was het product van een (op zijn minst qua namen) gemengd huwelijk.
Mogelijk gaat het hierbij om “echte” gemengde huwelijken tussen mensen met een verschillende culturele achtergrond. Langs de andere kant zou dit ook kunnen betekenen dat namen in het algemeen gedeeld werden door verschillende talige groepen. In elk geval wijzen deze namen en de combinatie van de namen van de ouders op een sterke wederzijdse invloed. Of ook onze samenleving klaar is voor namen als Mourad-Jan (van namen als Pieter-Jan) of Parkx (van namen als Hendrix), is natuurlijk een andere vraag, die de geschiedenis niet kan beantwoorden. Ze toont ons echter wel dat multiculturele samenlevingen in het verleden tot vruchtbare uitwisselingen konden leiden en dat we niet al te pessimistisch tegenover de mogelijkheid tot integratie moeten staan. De (met geweld!) geïmmigreerde Griekse traditie nam op dit gebied immers de bestaande Egyptische traditie in zich op.
Gouverneur Anoubion
Culturele vermenging wordt door sommigen afgedaan als een fenomeen van mensen aan de rand van de maatschappij. Ook deze veronderstelling blijkt op basis van het onderzoek aan herziening toe. Over het algemeen kwamen gemengde namen namelijk bijna dubbel zoveel voor bij de elite als in de samenleving in het algemeen. Enkele dragers van gemengde namen schopten het zelfs tot de bestuurlijke top. Zo werd een zekere Anoubion bijvoorbeeld gouverneur van een district in de tweede eeuw na Christus. Zijn Griekse naam is afgeleid van de Egyptische god van de onderwereld, Anubis.
Het geven van gemengde namen bleef natuurlijk niet beperkt tot de hogere klassen. Enerzijds zijn er wel nog een aantal andere beambten met deze namen bekend, gaande van koninklijke schrijvers tot belastingcontroleurs. Aan de andere kant komen we echter ook mensen zoals u en ik tegen: herders, politieagenten, wevers, brouwers, boeren, managers en soldaten. Het is dus duidelijk dat culturele vermenging in het verleden hele maatschappijen aanging, en dat zulke fenomenen niet neerbuigend benaderd moeten worden.
Implicaties
Het bestaan van deze namen draagt bij tot het beeld van een creatieve en relatief serene multiculturele maatschappij in Romeins Egypte. Hoewel het verleden nooit gebruikt mag worden om de toekomst te voorspellen, is het fenomeen wel interessant voor andere multiculturele maatschappijen, waaronder de onze. Bezorgdheden zoals die aan het begin van dit artikel geciteerd werden, zijn begrijpelijk. Het voorbeeld van hybride namen in Egypte toont echter dat het ook anders kan.
Bibliografie
AKINNASO, F. N., ‘Names and naming principles in cross-cultural perspective’, Names, 29 (1981), 37-63. ALFORD, R. D., Naming and Identity: a Cross-Cultural Study of Personal Naming Practices, New Haven,
1988.
ANSON, E. M., ‘Greek ethnicity and the Greek language’, Glotta, 85 (2010), 5-30.
BAGNALL, R. S., ‘Griechen und Ägypter: Rechtsstellung, ethnische und kulturelle Identität zweier Volksgruppen’, D. WILDUNG red., Kleopatra: Ägypten um die Zeitenwende, Mainz am Rhein, 1989, 27- 32.
BAGNALL, R. S., ‘Religious conversion and onomastic change in Early Byzantine Egypt’, Bulletin of the American Society of Papyrologists, 19 (1982), 105-124.
BAGNALL, R. S., ‘The people of the Roman Fayum’, M. L. BIERBRIER red., Portraits and Masks: Burial Customs in Roman Egypt, Londen, 1997, 7-15.
BARABÁSI, A.-L., Linked: The New Science of Networks, Cambridge (Massachusetts), 2002.
BENAISSA, A., ‘Greek polytheophoric names: an onomastic fashion of Roman Egypt’, Ancient Society, 39
(2009), 71-96.
BENAISSA, A., ‘The onomastic evidence for the god Hermanubis’, G. TRAIANOS red., Proceedings of the
Twenty-Fifth International Congress of Papyrology, Ann Arbor, 2010, 67-76.
BERGMANN, M., ‘Sarapis im 3. Jahrhundert v. Chr.’, G. WEBER red., Alexandreia und das ptolemäische
Ägypten: Kulturbegegnungen in hellenistischer Zeit, Berlijn, 2010, 109-135.
BINGEN, J., ‘Akoris: épigraphie et onomastique’, Chronique d'Égypte, 63 (1988), 165-172.
BINGEN, J., ‘L’Égypte gréco-romaine et la problématique des interactions culturelles’, R. S. BAGNALL e.a. red., Proceedings of the Sixteenth International Congress of Papyrology (New York, 24-31 july 1980), Chico, 1981, 3-18.
BINGEN, J., ‘Notables hermopolitains et onomastique feminine', Chronique d'Égypte, 66 (1991), 324- 329.
BINGEN, J., ‘Notes d’épigraphie grecque. III’, Chronique d'Égypte, 56 (1981), 341-346. BINGEN, J., Pages d’épigraphie grecque: Attiqe-Égypte (1952-1982), Brussel, 1991.
BONNEAU, D., ‘La divinité du Nil sous le principat en Égypte’, W. HAASE en H. TEMPORINI red., Aufstieg und Niedergang der römischen Welt II.18.5, Berlijn en New York, 1995, 3195-3215.
BRECHENMACHER, T. en WOLFFSOHN, M., ‘Nomen est omen: the selection of first names as an indicator for public opinion in the past’, International Journal of Public Opinion Research, 13 (2001), 116-139.
BRENNEN, T., ‘On the meaning of personal names: a view from cognitive psychology’, Names, 48 (2000), 139-146.
BRICAULT, L., ‘Isis: des eaux du Nil à celles de la Méditerranée’, A. LARONDE en J. LECLANT red., Colloque “La Méditerranée d'une rive à l'autre: culture classique et cultures périphériques”: actes, Parijs, 2007, 261-269.
BRICAULT, L., LE BOHEC, Y. en PODVIN, J.-L., ‘Cultes Isiaques en Proconsulaire’, L. BRICAULT red., Isis en Occident: Actes du IIème Colloque International sur les Études Isiaques, Lyon III 16-17 mai 2002, Leiden, 2004, 221-247.
BROUX, Y., Elite Strategy vs Popular Characterization: Double Names in Roman Egypt, Onuitgegeven doctoraatsproefschrift, KU Leuven, departement Geschiedenis, 2012.
BROUX, Y., ‘Graeco-Egyptian naming practices: a network perspective’ (aanvaard door Greek, Roman and Byzantine Studies).
BROUX, Y. en DEPAUW, M., ‘The maternal line in Greek identification. Signalling social status in Roman Egypt (30 BC – AD 400)’, Historia, 64 (2015), 467-478.
BURSTEIN, S., ‘Greek identity in the Hellenistic period’, K. ZACHARIA red., Hellenisms: Culture, Identity and Ethnicity from Antiquity to Modernity, Aldershot, 2008, 59-77.
CANDUCCI, D., ‘I 6475 cateci greci dell’Arsinoite’, Aegyptus, 70 (1990), 211-255.
CLARYSSE, W., ‘Determinatives in Greek loan-words and proper names’, S. P. VLEEMING red., Aspects of
Demotic Orthography (Studia Demotica 11), Leuven, 2013, 1-24.
CLARYSSE, W., ‘Ethnic diversity and dialect among the Greeks of Hellenistic Egypt’, A. M. F. W. VERHOOGT en S. P. VLEEMING red., The Two Faces of Graeco-Roman Egypt: Greek and Demotic and Greek-Demotic Texts and Studies presented to P. W. Pestman (P.L.Bat. 30), Leiden, Boston en Keulen, 1998, 1-13.
CLARYSSE, W., ‘Greek accents on Egyptian names’, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 119 (1998), 177-184.
CLARYSSE, W., ‘Greeks and Egyptians in the Ptolemaic army and administration’, Aegyptus, 65 (1985), 57-66.
CLARYSSE, W. en PAGANINI, M. C. D., ‘Theophoric personal names in Graeco-Roman Egypt: the case of Sarapis’, Archiv für Papyrusforschung und Verwandte Gebiete, 55 (2009), 68-90.
CLARYSSE, W. en THOMPSON, D. J., Counting the People in Hellenistic Egypt, II, Cambridge, 2006.
COLIN, F., ‘Onomastique et société. Problèmes et méthodes à la lumière des documents de l’Égypte hellénistique et romaine’, M. DONDIN-PAYRE en M.-T. RAEPSAET-CHARLIER, Noms, identités culturelles et romanisation sous le Haut-Empire, Brussel, 2001, 3-15.
COLLOMBERT, P., ‘Religion égyptienne et culture grecque: l’exemple de Dioskouridès’, Chronique d’Egypte, 75 (2000), 47-63.
COPPOLA, A., ‘I misteri e la politica dei primi Tolemei’, C. BONNET, J. RÜPKE en P. SCARPI red., Religions orientales – culti misterici: neue Perspektiven – nouvelles perspectives – prospettive nuove (Potsdamer Altertumswissenschaftliche Beiträge 16), Stuttgart, 2006, 211-218.
CORSTEN, T., ‘Names in –ιανος in Asia Minor. A preliminary study’, R. W. G. CATLING en F. MARCHAND red., Onomatologos: Studies in Greek Personal Names presented to Elaine Matthews, Exeter, 2010, 456-463.
COURCELLE, P., ‘L’oracle d’Apis et l’oracle du jardin de Milan’, Revue de l'Histoire des Religions, 139 (1951), 216-231.
COUSSEMENT, S., παρὰ τὸ Ἕλληνά με εἶναι: Polyonymy and the Expression of Ethnicity in Ptolemaic Egypt, Onuitgegeven doctoraatsproefschrift, KU Leuven, departement geschiedenis, 2012.
DANA, D., ‘Les noms de facture thrace dans LPGN IV: Les noms fantômes et d'autres corrections’, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 157 (2006), 127-142.
DAVIES, A. M., ‘Greek personal names and linguistic continuity’, S. HORNBLOWER en E. MATTHEWS red., Greek Personal Names: Their Value as Evidence (Proceedings of the British Academy 104), Oxford, 2000, 15-39.
DAUX, G. ‘L’onomastique romaine d’expression grecque’, M. DUVAL en H.-G. PFLAUM red., Actes du Colloque International sur l’Onomastique Latine organisé à Paris du 13 au 15 octobre 1975, Parijs, 1977, 405-412.
DEPAUW, M., ‘Language use, literacy, and bilingualism’, C. RIGGS red., The Oxford Handbook of Roman Egypt, Oxford, 2012, 493-506.
DEPAUW, M., ‘Roman influence on rituals of identification in Egypt’ (nog te verschijnen).
DEPAUW, M. en CLARYSSE, W., ‘How christian was fourth-century Egypt? Onomastic perspectives on
conversion’, Vigiliae Christianae: A Review of Early Christian Life and Language, 67 (2013), 407-435.
DUBOIS, L., ‘Des anthroponymes en -οῦς’, R. W. G. CATLING en F. MARCHAND red., Onomatologos: Studies in Greek Personal Names presented to Elaine Matthews, Exeter, 2010, 398-421.
DUNAND, F., ‘Les noms théophores en –ammon. A propos d’un papyrus de Strasbourg du IIIe siècle p.C.’, Chronique d’Égypte, 63 (1963), 134-146.
EVANS, T., ‘Complaints of the natives in a Greek dress: the Zenon Archive and the problem of Egyptian interference’, A. MULLEN en P. JAMES red., Multilingualism in the Graeco-Roman Worlds, Cambridge, 2012, 106-123.
FEWSTER, P., ‘Bilingualism in Roman Egypt’, J. ADAMS, M. JANSE en S. SWAINE red., Bilingualism in Ancient Society. Language Contact and the Written Text, Oxford, 2002, 220-245.
FIKHMAN, I. F., ‘On onomastics of Greek and Roman Egypt’, R. KATZOFF red., Classical Studies in Honor of David Sohlberg, Ramat-Gan, 1996, 403-414.
FILIOS, P., ‘Greek papyri and Graeco-Latin hybrid compounds’, T. V. EVANS en D. D. OBBINK red., The Language of the Papyri, Oxford, 2009 221-252.
FINCH, J., ‘Naming names: Kinship, individuality and personal names’, The Journal of the British Sociological Association, 42 (2008), 709-725.
FRANKFURTER, D., Religion in Roman Egypt: Assimilation and Resistance, Princeton, 1998.
FRASER, P. M., ‘Ethnics as personal names’, S. HORNBLOWER en E. MATTHEWS red., Greek Personal Names:
Their Value as Evidence (Proceedings of the British Academy 104), New York en Oxford, 2000, 149-157. FUL, S. D., ‘A dedication to Isis and Sarapis’, Epigraphica Anatolica, 42 (2009), 101.
GARDNER, A., HERRING, E. en LOMAS, K., ‘Introduction’, A. GARDNER, E. HERRING en K. THOMAS red., Creating Ethnicities and Identities in the Roman World, Londen, 2013, 1-8.
GEENS, K., ‘Hellenism as a vehicle for local traditions in third-century Egypt: the evidence from Panopolis’, P. VAN NUFFELEN red., Faces of Hellenism. Studies in the History of the Eastern Mediterranean (4th century B.C. - 5th century A.D.) (Studia Hellenistica 48), Leuven, Parijs en Walpole, 2009, 289-319.
GIVEON, R., ‘A god who hears’, M. H. VAN VOSS e.a. red., Studies in Egyptian Religion, Dedicated to Professor Jan Zandee, Leiden, 1982, 38-42.
GOUDRIAAN, K., ‘Ethnical strategies in Graeco-Roman Egypt’, P. BILDE e.a. red., Ethnicity in Hellenistic Egypt (Studies in Hellenistic Civilization 3), Aarhus, 1992, 74-99.
HALL, J. M., Hellenicity: Between Ethnicity and Culture, Chicago, 2002.
HASITZKA, M., ‘Frauennamen in der Spätantike’, H. FROSCHAUER en H. HARRAUER red., Emanzipation am
Nil: Frauenleben und Frauenrecht in den Papyri, Wenen, 2005, 76-82.
HOBSON, D. W., ‘Naming practices in Roman Egypt’, Bulletin of the American Society of Papyrologists,
26 (1989), 157-174.
HONIGMAN, S., ‘Abraham in Egypt: Hebrew and Jewish-Aramaic names in Egypt and Judaea in Hellenistic
and Early Roman times’, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 146 (2004), 279-297.
HOPFNER, T., ‘Gräzisierte, griechisch-ägyptische, bzw. ägyptisch-griechische und hybride Theophore Personennamen aus griechischen Texten, Inschriften, Papyri, Ostraka, Mumientäfelchen und dgl. und ihre religionsgeschichtliche Bedeutung’, Archiv Orientální, 15 (1946), 1-64.
JENNES, G., Inspired by the Gods: Theophoric Names in Late Period and Graeco-Roman Egypt, Onuitgegeven doctoraatsproefschrift, KU Leuven, departement Geschiedenis, 2013.
JENNES, G., ‘Pȝ-šr-personal name. An expression of genealogical relations?’, Zeitschrift für Ägyptische Sprache und Altertumskunde, 140 (2013), 132-141.
JENNES, G. en DEPAUW, M., ‘Hellenization and onomastic change. The case of Egyptian Pӡ-di-/πετε- names’, Chronique d’Égypte, 87 (2012), 109-132.
KÁKOSY, L., ‘Probleme der Religion im römerzeitlichen Ägypten’, W. HAASE en H. TEMPORINI red., Aufstieg und Niedergang der römischen Welt II.18.5, Berlijn en New York, 1995, 2895-3049.
KATER-SIBBES, G. J. F. en VERMASEREN, M. J., Apis, I: The monuments of the Hellenistic-Roman Period from Egypt (Études préliminaires aux religions orientales dans l’empire romain 48), Leiden, 1975.
LITINAS, N., ‘Hierakapollon, the title of Panos Polis and the names in –apollon’, Ancient Society, 37 (2007), 97-106.
LÜDDECKENS, E., Demotische Namenbuch, I-XVIII, Wiesbaden, 1980-2001.
MACSWEENEY, N., ‘Beyond ethnicity: the overlooked diversity of group identities’, Journal of
Mediterranean Archeology, 22 (2009), 101-126.
MAIRS, S., ‘An ‘identity crisis’? Identity and its discontents in Hellenistic studies’, M. DALLA RIVA red.,
Meetings between Cultures in the Ancient Mediterranean: Proceedings of the 17th International Congress of Classical Archaeology, Rome 22-26 sept. 2008, Rome, 2010.
MALAISE, M., ‘Nova Isiaca documenta Italiae: un premier bilan (1978-2001)’, L. BRICAULT red., Isis en Occident: Actes du IIème Colloque International sur les Études Isiaques, Lyon III, 16-17 mai 2002, Leiden, 2004, 1-68.
MANNING, J. G., The Last Pharaohs: Egypt under the Ptolemies, 305-30 BC, Princeton, 2010.
MARTIN, V., ‘L’onomastique comme indice des rapports entre indigènes et occupants dans l’Égypte gréco-romaine’, H. GERSTINGER red., Akten des 8. Internationalen Kongresses für Papyrologie Wien 1955, Wenen, 1956, 85-90.
MASSON, O., ‘Grecs et Libyens en Cyrénaïque, d'après les témoignages de l'épigraphie’, Antiquités Africaines, 10 (1976), 49-62.
MASSON, O., ‘Les anthroponyms grecs à Délos’, D. KNOEPFLER red., Comptes et inventaires dans la cité grecque, Actes du Colloque International d'Épigraphie tenu à Neuchâtel du 23 au 26 septembre 1986 en l'honneur de Jacques Tréheux, Genève, 1988, 71-80.
MASSON, O., ‘Notes d’anthroponymie grecque’, Bulletin de Correspondence Hellenique, 105 (1981), 199-202.
MASSON, O., Onomastica Graece Selecta, I-III, Parijs, 1990.
MCKENZIE, J. S. e.a., ‘Reconstructing the Serapeum in Alexandria from the archaeological evidence’,
Journal of Roman Studies, 94 (2004), 73-121.
MELLOR, R., ‘Graecia Capta: The confrontation between Greek and Roman identity’, K. ZACHARIA red.,
Hellenisms: Culture, Identity and Ethnicity from Antiquity to Modernity, Aldershot, 2008, 79-125.
MERKELBACH, R., Isis regina – Zeus Sarapis, Stuttgart en Leipzig, 1995.
MOLS, S. T. A. M., ‘The urban context of the Serapeum at Ostia’, Babesch, 82 (2007), 227-232.
MONTEVECCHI, O., ‘Egiziani e Greci: la coesistenza delle due culture nell’Egitto romano’, Egitto e società antica, Atti del Congresso Torino 8/9 VI – 23/24 XI 1984, Milaan, 1985, 233-245.
MULLEN, A., ‘Introduction: multiple languages, multiple identities’, A. MULLEN en P. JAMES red., Multilingualism in the Graeco-Roman Worlds, Cambridge, 2012, 1-35.
MULLEN, A., ‘Linguistic evidence for ‘Romanization’: Continuity and change in Romano-British onomastics: a study of the epigraphic record with particular reference to Bath’, Britannia, 38 (2007), 35-61.
OPPENHEIM, A., Aspects of the Pyramid Temple of Senwosret III at Dahshur: The Pharaoh and Deities, Ann Arbor, 2008.
OSBORNE, R., ‘Cultures as languages and languages as cultures’, A. MULLEN en P. JAMES red., Multilingualism in the Graeco-Roman Worlds, Cambridge, 2012, 317-334.
PAPACONSTANTINOU, A., ‘Why did Coptic fail where Aramaic succeeded? Linguistic developments in Egypt and the Near East after the Arab conquest’, A. MULLEN en P. JAMES red., Multilingualism in the Graeco- Roman Worlds, Cambridge, 2012, 58-76.
PARKER, R., ‘Theophoric names and the history of Greek religion’, S. HORNBLOWER en E. MATTHEWS red., Greek Personal Names: Their Value as Evidence, New York en Oxford, 2000, 53-79.
PINCH, G., Egyptian Mythology: A Guide to the Gods, Goddesses, and Traditions of Ancient Egypt, Oxford, 2002
PREISIGKE, F., Namenbuch enthaltend alle griechischen, lateinischen, ägyptischen, hebräischen, arabischen und sonstigen Menschennamen, soweit sie in griechischen Urkunden Ägyptens sich vorfinden, Heidelberg, 1922.
QUAGEBEUR, J. ‘De l’origine égyptienne du griffon Némésis’, F. JOUAN red., Visages du destin dans les mythologies (Mélanges Jacqueline Duchemin) (Centre de recherches mythologiques de l’université de Paris 10), Parijs, 1983, 41-54.
QUAEGEBEUR, J., ‘The study of Egyptian proper names in Greek transcription’, Onoma, 18 (1974), 403- 420.
RANKE, H., Die ägyptischen Personennamen, I-II, Glückstadt, Hamburg en New York, 1935-1952.
REINHOLD, M., ‘Roman attitudes towards Egyptians’, Ancient World, 3 (1980), 97-103.
RITNER, R. K., ‘Implicit models of cross-cultural interaction: a question of noses, soap, and prejudice’, J. H. JOHNSON red., Life in a Multi-Cultural Society: Egypt from Cambyses to Constantine and Beyond (Studies in Ancient Oriental Civilization 51), Chicago, 1992, 283-290.
RIZAKIS, A. D., ‘Anthroponymie et société. Les noms romains dans les provinces hellénophones de l’empire’, A. D. RIZAKIS red., Roman Onomastics in the Greek East: Social and Political Aspects. Proceedings of the International Colloquium organized by the Finnish Institute and the Centre for Greek and Roman Antiquity, Athens 7-9 september 1993 (ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 21), Athene en Parijs, 1996, 11-29.
RONDOT, V., Derniers visages des dieux d’Egypte. Iconographies, panthéons et cultes dans le Fayoum hellénisé des IIe-IIIe siècles de notre ère, Parijs, 2013.
ROWLANDSON, J., ‘Dissing the Egyptians: legal, ethnic and cultural identities in Roman Egypt’, A. GARDNER, E. HERRING en K. THOMAS red., Creating Ethnicities and Identities in the Roman World, Londen, 2013, 213-246.
SALOMIES, O. ‘Beiträge zur römischen Namenkunde’, Arctos, 18 (1984), 93-104.
SALWAY, B., ‘What’s in a name? A survey of Roman onomastic practice from c. 700 B.C. to A.D. 700’,
Journal of Roman Studies, 84 (1994), 124-145.
SANDRI, S. Har-Pa-Chered (Harpokrates): die Genese eines ägyptischen Götterkindes (Orientalia
Lovaniensia Analecta 151), Leuven, 2006.
SARTRE, M., ‘The ambigious name: the limitations of cultural identity in Graeco-Roman Syrian onomastics’, E. MATTHEWS red., Old and New Worlds in Greek Onomastics (Proceedings of the British Academy 148), Oxford, 2007, 199-232.
SIMMS, R. R., ‘Isis in Classical Athens’, The Classical Journal, 84.3 (1989), 216-221.
SMELIK, K. A. D. en HEMELRIJK, E. A., ‘”Who knows not what monsters demented Egypt worships?” Opinions on Egyptian animal worship in Antiquity as part of the ancient conception of Egypt’, W. HAASE red., Aufstieg und Niedergang der römischen Welt II.17.4, Berlijn en New York, 1984, 1852-2000.
SOLIN, H., ‘Ancient onomastics: perspectives and problems’, A. D. RIZAKIS red., Roman Onomastics in the Greek East: Social and Political Aspects. Proceedings of the International Colloquium organized by the Finnish Institute and the Centre for Greek and Roman Antiquity, Athens 7-9 september 1993 (ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 21), Athene en Parijs, 1996, 1-11.
SWETNAM-BURLAND, M., ‘”Egyptian” priests in Roman Italy’, E. S. GRUEN red., Cultural Identity in the Ancient Mediterranean, Los Angeles, 2011, 336-353.
SWINNEN, W., ‘Philammon, chantre légendaire, et les noms gréco-égyptiens en –ammôn’, Antidorum W. Peremans sexagenario ab alumnis oblatum (Studia Hellenistica 16), Leuven, 1968, 237-262.
SWINNEN, W., ‘Problèmes d'anthroponymie ptolémaique’, Chronique d'Égypte, 42 (1967), 156-171. TAKÁCS, S. A., Isis and Sarapis in the Roman World (Religions in the Graeco-Roman world 124), Leiden,
1995.
TORALLAS TOVAR, S., ‘Linguistic identity in Graeco-Roman Egypt’, A. PAPACONSTANTINOU red., The
Multilingual Experience in Egypt, from the Ptolemies to the Abbasids, Athene, 2007, 17-43.
VAN BEEK, B. en DEPAUW, M., ‘Quantifying imprecisely dated sources: a new inclusive method for
charting diachronic change in Graeco-Roman Egypt’, Ancient Society, 43 (2013), 101-114. VANDORPE, K., ‘Identity’, C. RIGGS red., The Oxford handbook of Roman Egypt, Oxford, 2012, 260-276.
VAN MINNEN, P., ‘A change of names in Roman Egypt after A.D. 202? A note on P.Amst.172’, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 62 (1986), 87-92.
VAN MINNEN, P., ‘Αἱ ἀπὸ γυμνασίου. 'Greek' women and the Greek 'elite' in the metropoleis of Roman Egypt', H. MELAERTS en L. MOOREN red., Le rôle et le statut de la femme en Égypte hellénistique, romaine et byzantine, Leuven, 2002, 337-353.
VERSLUYS, M., ‘”Isis Capitolina” and the Egyptian cults in late Republican Rome’, L. BRICAULT red., Isis en Occident: Actes du IIème Colloque International sur les Études Isiaques, Lyon III, 16-17 mai 2002, Leiden, 2004, 421-448.
VLEEMING, S. P., Demotic and Greek-Demotic Mummy Labels and Other Short Texts Gathered from Many Publications (Studia Demotica 9B) Leuven, 2011.
WHITEHORN, J., ‘The pagan cults of Roman Oxyrhynchus’, W. HAASE en H. TEMPORINI red., Aufstieg und Niedergang der römischen Welt II.18.5, Berlijn en New York, 1995, 3050-3091.
WOOLF, G., ‘Becoming Roman, staying Greek: culture, identity and the civilizing process in the Roman East’, The Cambridge Classical Journal, 40 (1994), 116-143.
ZAUZICH, K.-TH., ‘Paläographische Herausforderungen II’, Enchoria, 21 (1994), 91-100.
